Arresten
, Week 2
Bosphorus Hava Yolları Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi v. Ireland
Er waren sancties opgelegd tegen Joegoslavië (Servië en Montenegro), inhoudende dat er geen zaken
meer met hen gedaan mochten worden, geen “provision of non-financial services". Verder was het ook
verplicht dat wanneer een vliegtuig van een van die landen in een ander land zou zijn, dat die Staat die in
beslag zou nemen (“impounded”).
Het ging in deze zaak om Bosporus, een Turks bedrijf dat 2 vliegtuigen van JAT (Joegoslavische airline)
had gehuurd. Deze vliegtuigen waren vervolgens in Ierland, en de Ierse overheid heeft deze toen in
beslag genomen. Bosporus zei toen dat dat tegen hun eigendomsrecht indruiste.
Het Hof moest bepalen of er een redelijke proportionele verhouding bestond tussen de middelen en het
doel. Het gaat om een afweging tussen de algemene belangen, en de belangen van het bedrijf. Het Hof
erkent dat staten een grote mate van discretionaire bevoegdheid hebben met betrekking tot de middelen
die ze mogen inzetten (21).
De conclusie is dat de inbeslagname van het vliegtuig geen schending was van art. 1 van Protocol 1.
Al Skeini and Others v United Kingdom
In deze zaak ging het om de vraag of het VK jurisdictie had over een gebied in Irak, waar ze 6 burgers
hebben gedood. Vijf burgers waren doodgeschoten, de laatste was gearresteerd en is toen onder het
Britse gezag overleden. De zaak gaat erover dat de Britse autoriteiten weigerden om onafhankelijk en
grondig onderzoek te doen naar de doden.
Het VK zegt geen jurisdictie te hebben gehad, en zegt daarom niet verantwoordelijk te zijn geweest. Er
zijn meerdere manieren waarop een staat jurisdictie kan hebben:
1. Territoriale jurisdictie. Staten kunnen buiten hun eigen grondgebied alleen in bijzondere situaties
jurisdictie hebben:
a. “Acts of its authorities which produce effects outside its own territory”
i. handelingen van diplomaten of “secular agents”, die op vreemd grondgebied zijn
in overeenstemming met internationaal recht, daar een mate van controle en
jurisdictie kunnen hebben wanneer ze autoriteit en controle over mensen
uitoefenen.
ii. Staten kunnen, met consent, sommige publieke taken overnemen van de
territoriale staat. Hierdoor kan die Staat verantwoordelijk zijn voor de
schendingen van het internationaal recht die daaronder zijn gebeurd, zolang
deze aan hen zijn toe te rekenen, en niet aan de territoriale staat.
iii. Het gebruik van geweld door een agent van de Staat, buiten zijn territorium, kan
het individu onder controle van de staat plaatsen, en daarmee onder de
jurisdictie van de staat.
Wat hierbij overkoepelend is, is dat het gaat om een fysieke mate van macht en controle.
2. “Effective control of an area” – wanneer een land wettig of onwettig effectieve controle uitoefent
op een gebied, buiten haar eigen grondgebied, direct of indirect. Indien er zulke sterke controle
is, maakt het niet uit of de staat ook controle heeft over het beleid en de handelingen van lokale
ambtenaren.
, a. Het gaat om de vraag of de staat dan inderdaad een zodanige controle uitoefent.
Hiervoor kan worden gekeken naar onder andere:
i. de kracht van de militaire aanwezigheid in het gebied
ii. de mate waarin de militaire, economische en politieke steun voor het lokale
gezag hen meer invloed over de regio verschaft
In beginsel moet de “occupying State” verantwoordelijk worden gehouden voor schendingen van
mensenrechten, volgens het Verdrag, binnen het bezette grondgebied, omdat de inwoners van het
bezette gebied anders geen mensenrechten toe zouden komen.
Het VK en de VS hebben het vorige regime buiten spel gezet, en hebben het CPA (Coalition Provisional
Authority) opgezet, om tijdelijk de functies van de overheid uit te voeren.
Tijdens de dood van de 6 Irakezen had het VK jurisdictie over het bezette gebied, aangezien ze de taken
van de lokale overheden hebben overgenomen. Het geweld dat dan wordt gebruikt, moet “nodig” zijn, om
het te kunnen rechtvaardigen. Het VK had de verantwoordelijkheid en de plicht om onderzoek te doen
naar de doden die onder haar verantwoordelijkheid zijn gevallen, door geweld van haar militairen. In dit
onderzoek mogen ook de omstandigheden van het geval worden meegenomen.
Dit onderzoek moet echter wel worden verricht door een onafhankelijk onderzoeksorgaan, die los staat
van de chain of command binnen het leger, waardoor de doden zijn gevallen. Bij alle doden was dit niet
het geval, oordeelt het Hof. De zesde eiser heeft echter erkend dat hij geen slachtoffer status meer heeft
door een schending van art. 2 (procedurele verplichtingen). Conclusie: ten aanzien van 5 van de doden
bepaalt het Hof dat het VK niet aan haar onderzoeksplicht heeft voldaan en daarmee het Verdrag heeft
geschonden.
Åklagaren v Hans Åkerberg Fransson
In deze zaak ging het om een man die meende dat het “ne bis in idem” beginsel jegens hem was
geschonden, omdat hij 2 keer juridisch aansprakelijk werd gesteld voor belastingfraude, op grond van
dezelfde fouten. De man werd 1 keer civiel aangesproken, en 1 keer strafrechtelijk. Het “ne bis in idem”
beginsel betekent dat je niet 2 maal gestraft kan worden voor hetzelfde feit
Onder sommige omstandigheden is het onder dat beginsel wel toegestaan om voor een tweede keer
sancties op te leggen, in een nieuwe procedure. Hierbij is het belangrijk dat het niet 2 keer om een
strafrechtelijke vervolging gaat. Art. 50 van het Verdrag (ne bis in idem) verbiedt alleen een tweede
strafrechtelijke vervolging van dezelfde feiten.
Er zijn 3 criteria om te bepalen of belasting feiten strafrechtelijk van aard zijn:
1. De wettelijke classificatie in het nationale stelsel
2. De aard van de overtreding
3. De aard en de ernst van de straf / boete die de persoon op dreigt te lopen
Zolang de eerste procedure dus niet strafrechtelijk van aard was, mogen de lidstaten een tweede (wel
strafrechtelijke) procedure tegen een gedaagde/verdachte beginnen, en of een belastingzaak
strafrechtelijk is, hangt dus af van nationale wetgeving.
Het Europese recht beheerst niet de verhoudingen tussen het EVRM en nationale wetten, en het geeft
ook niet aan welke conclusies getrokken moeten worden wanneer er conflict is tussen de rechten
gegeven in het Verdrag en nationale wetgeving.
, Week 2
Bosphorus Hava Yolları Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi v. Ireland
Er waren sancties opgelegd tegen Joegoslavië (Servië en Montenegro), inhoudende dat er geen zaken
meer met hen gedaan mochten worden, geen “provision of non-financial services". Verder was het ook
verplicht dat wanneer een vliegtuig van een van die landen in een ander land zou zijn, dat die Staat die in
beslag zou nemen (“impounded”).
Het ging in deze zaak om Bosporus, een Turks bedrijf dat 2 vliegtuigen van JAT (Joegoslavische airline)
had gehuurd. Deze vliegtuigen waren vervolgens in Ierland, en de Ierse overheid heeft deze toen in
beslag genomen. Bosporus zei toen dat dat tegen hun eigendomsrecht indruiste.
Het Hof moest bepalen of er een redelijke proportionele verhouding bestond tussen de middelen en het
doel. Het gaat om een afweging tussen de algemene belangen, en de belangen van het bedrijf. Het Hof
erkent dat staten een grote mate van discretionaire bevoegdheid hebben met betrekking tot de middelen
die ze mogen inzetten (21).
De conclusie is dat de inbeslagname van het vliegtuig geen schending was van art. 1 van Protocol 1.
Al Skeini and Others v United Kingdom
In deze zaak ging het om de vraag of het VK jurisdictie had over een gebied in Irak, waar ze 6 burgers
hebben gedood. Vijf burgers waren doodgeschoten, de laatste was gearresteerd en is toen onder het
Britse gezag overleden. De zaak gaat erover dat de Britse autoriteiten weigerden om onafhankelijk en
grondig onderzoek te doen naar de doden.
Het VK zegt geen jurisdictie te hebben gehad, en zegt daarom niet verantwoordelijk te zijn geweest. Er
zijn meerdere manieren waarop een staat jurisdictie kan hebben:
1. Territoriale jurisdictie. Staten kunnen buiten hun eigen grondgebied alleen in bijzondere situaties
jurisdictie hebben:
a. “Acts of its authorities which produce effects outside its own territory”
i. handelingen van diplomaten of “secular agents”, die op vreemd grondgebied zijn
in overeenstemming met internationaal recht, daar een mate van controle en
jurisdictie kunnen hebben wanneer ze autoriteit en controle over mensen
uitoefenen.
ii. Staten kunnen, met consent, sommige publieke taken overnemen van de
territoriale staat. Hierdoor kan die Staat verantwoordelijk zijn voor de
schendingen van het internationaal recht die daaronder zijn gebeurd, zolang
deze aan hen zijn toe te rekenen, en niet aan de territoriale staat.
iii. Het gebruik van geweld door een agent van de Staat, buiten zijn territorium, kan
het individu onder controle van de staat plaatsen, en daarmee onder de
jurisdictie van de staat.
Wat hierbij overkoepelend is, is dat het gaat om een fysieke mate van macht en controle.
2. “Effective control of an area” – wanneer een land wettig of onwettig effectieve controle uitoefent
op een gebied, buiten haar eigen grondgebied, direct of indirect. Indien er zulke sterke controle
is, maakt het niet uit of de staat ook controle heeft over het beleid en de handelingen van lokale
ambtenaren.
, a. Het gaat om de vraag of de staat dan inderdaad een zodanige controle uitoefent.
Hiervoor kan worden gekeken naar onder andere:
i. de kracht van de militaire aanwezigheid in het gebied
ii. de mate waarin de militaire, economische en politieke steun voor het lokale
gezag hen meer invloed over de regio verschaft
In beginsel moet de “occupying State” verantwoordelijk worden gehouden voor schendingen van
mensenrechten, volgens het Verdrag, binnen het bezette grondgebied, omdat de inwoners van het
bezette gebied anders geen mensenrechten toe zouden komen.
Het VK en de VS hebben het vorige regime buiten spel gezet, en hebben het CPA (Coalition Provisional
Authority) opgezet, om tijdelijk de functies van de overheid uit te voeren.
Tijdens de dood van de 6 Irakezen had het VK jurisdictie over het bezette gebied, aangezien ze de taken
van de lokale overheden hebben overgenomen. Het geweld dat dan wordt gebruikt, moet “nodig” zijn, om
het te kunnen rechtvaardigen. Het VK had de verantwoordelijkheid en de plicht om onderzoek te doen
naar de doden die onder haar verantwoordelijkheid zijn gevallen, door geweld van haar militairen. In dit
onderzoek mogen ook de omstandigheden van het geval worden meegenomen.
Dit onderzoek moet echter wel worden verricht door een onafhankelijk onderzoeksorgaan, die los staat
van de chain of command binnen het leger, waardoor de doden zijn gevallen. Bij alle doden was dit niet
het geval, oordeelt het Hof. De zesde eiser heeft echter erkend dat hij geen slachtoffer status meer heeft
door een schending van art. 2 (procedurele verplichtingen). Conclusie: ten aanzien van 5 van de doden
bepaalt het Hof dat het VK niet aan haar onderzoeksplicht heeft voldaan en daarmee het Verdrag heeft
geschonden.
Åklagaren v Hans Åkerberg Fransson
In deze zaak ging het om een man die meende dat het “ne bis in idem” beginsel jegens hem was
geschonden, omdat hij 2 keer juridisch aansprakelijk werd gesteld voor belastingfraude, op grond van
dezelfde fouten. De man werd 1 keer civiel aangesproken, en 1 keer strafrechtelijk. Het “ne bis in idem”
beginsel betekent dat je niet 2 maal gestraft kan worden voor hetzelfde feit
Onder sommige omstandigheden is het onder dat beginsel wel toegestaan om voor een tweede keer
sancties op te leggen, in een nieuwe procedure. Hierbij is het belangrijk dat het niet 2 keer om een
strafrechtelijke vervolging gaat. Art. 50 van het Verdrag (ne bis in idem) verbiedt alleen een tweede
strafrechtelijke vervolging van dezelfde feiten.
Er zijn 3 criteria om te bepalen of belasting feiten strafrechtelijk van aard zijn:
1. De wettelijke classificatie in het nationale stelsel
2. De aard van de overtreding
3. De aard en de ernst van de straf / boete die de persoon op dreigt te lopen
Zolang de eerste procedure dus niet strafrechtelijk van aard was, mogen de lidstaten een tweede (wel
strafrechtelijke) procedure tegen een gedaagde/verdachte beginnen, en of een belastingzaak
strafrechtelijk is, hangt dus af van nationale wetgeving.
Het Europese recht beheerst niet de verhoudingen tussen het EVRM en nationale wetten, en het geeft
ook niet aan welke conclusies getrokken moeten worden wanneer er conflict is tussen de rechten
gegeven in het Verdrag en nationale wetgeving.
