OVERZICHT ONDERNEMINGSRECHT EN BEGRIP ONDERNEMING
Overzicht en bronnen
Overzicht - bronnen
❖ Wat is ondernemingsrecht?
≠ coherent, wel-afgelijnd geheel van regels
Rechtstak die zich bezig houdt met ondernemingen
Was verspreid over diverse wetgevingen, met afzonderlijke aanknopingspunten
Sinds 2018 volledig gecodificeerd:
o Wetboek Economisch Recht (WER)
o Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV)
❖ Deelgebieden van het ondernemingsrecht? In casussen altijd kijken of het
1. Handelsrecht gaat over een onderneming
2. Vennootschapsrecht → is het geen onderneming
3. Kapitaalmarktrecht dan is het ondernemingsrecht
4. Financieel recht niet van toepassing en geldt
5. Insolventierecht het burgerlijk recht
6. Economisch recht
Handelsrecht
❖ Initieel = gewoonterecht → handelaars hebben nood
aan soepelere regels in vergelijking met particulieren
Particulieren: geschreven contract nodig als bewijs voor een bindend contract
Handelaars: moeilijk elke keer geschreven contract te maken → daden gelden als bewijs
❖ Handelsrecht → regelde commerciële verrichtingen op soepele
wijze met als aanknopingspunt = daden van koophandel – handelaar
❖ Doel?
soepeler en efficiënt handelsverkeer
❖ Wat?
statuut van de handelaar/onderneming (m.i.v. bewijsregels en faillissementswetgeving)
handelscontracten
recht van de waardepapieren (wisselbrief en cheque)
❖ Waar?
Vroeger: Wetboek van koophandel
Nu: Wetboek Economisch Recht en Burgerlijk Wetboek (bewijsrecht)
Veel regels uitgewerkt voor de notie handelaar → maar waren onlogisch → daarom is
de notie handelaar vervangen door de notie onderneming ➔ Het handelsrecht is
‘verdwenen’ → het is een onderdeel geworden van het ondernemingsrecht
1
, Vennootschapsrecht
❖ Wat?
Gaat over
o Vennootschappen
o Verenigingen / stichtingen
Het zijn samenwerkingsverbanden die tot stand worden gebracht → samenwerkingen
tussen partijen om winst te creëren en economische activiteiten te ontwikkelen →
samenwerkingsverband = uitoefening van een activiteit in de vorm van een organisatie
vennootschapsrecht valt voornamelijk onder het organisatierecht
o regels die bepalen hoe de organisatie van een onderneming
gebeurd → de interne werking van de onderneming
o gaat over oprichting, bestuur, aandeelhoudersafspraken,…
o vb. hoe wordt een stichting bestuurt?
Bescherming van schuldeisers in geval van beperkte aansprakelijkheid
o Beperkte aansprakelijkheid = slechts aansprakelijk zijn
ten belope wat je in de (vennootschap) hebt ingebracht
❖ Waar?
Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV)
Kapitaalmarktrecht
❖ Wat?
Bescherming van de goede werking van kapitaalmarkten (vb. Euronext, Alternext,…)
Recht van toepassing wanneer een vennootschap haar aandelen laat noteren op een beurs
❖ Waar?
1. WVV:
o specifieke bepalingen toepasselijk op genoteerde vennootschappen (aandelen
genoteerd op gereglementeerde markt); CG
2. Specifieke wetgeving (staat niet in WVV, is verspreid over verschillende wetgevingen):
o Prospectuswet
▪ Prospectus = document dat moet worden opgemaakt bij de uitgifte van
aandelen die genoteerd zullen worden + risico’s omschrijven +
Beschermen goedkeuring moet verkrijgen door de Belgische overheid (FMSA)
primaire ▪ doel → partijen die aandelen willen verwerven van een onderneming die
markt naar de beurs gaat moeten dat met volledige kennis van zaken kunnen
doen → informeren van de primaire markt (los van notering, moment
van de uitgifte van de aandelen/obligaties)
Beschermen o Transparantiewet
secundaire ▪ informeren van de secundaire gereglementeerde
markt markt (aandelen zijn genoteerd op de beurs)
▪ Wetgeving die ervoor zorgt dat aandeelhouders die belangrijke, veel
aandelen aankopen/verkopen dit kenbaar maken aan de markt, zodat
iedereen met dezelfde kennis kan handelen op de beurs
2
, o MAR
▪ voorkomen van misbruik van voorwetenschap
▪ doel: gelijkheid tussen de beleggers → niet handelen op basis
van kennis die niet publiek gekend is in de markt
▪ vb. bedrijf wil ander bedrijf overnemen → belangrijke informatie die een
impact kan hebben op de beurs → enkel mensen die actief zijn in de
Beschermen
vennootschap zelf hebben weten hiervan (voorwetenschap) → het
secundaire
markt moet bekend gemaakt worden aan heel de markt zodat
potentiële/bestaande aandeelhouders op basis van die info aandelen
kunnen aankopen/verkopen → maar in praktijk wordt dit niet gedaan →
in praktijk: voorwetenschap → lijst met personen die de voorkennis
hebben → zij mogen niet handelen in aandelen van de vennootschap
(geen gebruik maken van de voorwetenschap die ze hadden)
o OBA-Wet
Financieel recht
❖ Wat?
Regels van het financieel recht worden onderverdeeld in
1. Regels van publiek bankrecht
▪ het statuut van de aanbieders van financiële diensten Dit niet kennen
▪ vb. vergunningsvereisten + Bazelnormen voor dit vak
2. Regels van privaat bankrecht
▪ verhouding tussen de aanbieder van financiële diensten en diens cliënt
▪ Rekeningen en betalingen
▪ Kredietrecht → kredieten tussen ondernemingen
❖ Waar?
Specifieke wetgeving (vb. Bankwet, Wet Financieel Toezicht)
Boek VII WER (vroeger Wet Hypothecair Krediet, WCK, …), BW, WKF
o Consumentenkrediet
o Hypothecair krediet
Insolventierecht
Insolventie → rechtsregels die
❖ Wat?
zich bezighouden met
2 takken van insolventierecht , wat gebeurd er vennootschappen die insolvent
als een onderneming in moeilijkheden komt zijn → niet meer in staat zijn om
1. WCO hun schulden terug te betalen
▪ Eerst proberen WCO procedure te openen →
voorkomen van faillissement (behoud van
werkgelegenheid en economische activiteit)
→ onderneming nog proberen redden
▪ Aanknoping: onderneming
2. Faillissement
▪ Onderneming valt niet meer te redden
▪ afwikkeling van vermogen (goede marktwerking)
▪ vroeger: handelaar 3
▪ Sinds 1/5/18: onderneming
, ❖ Waar?
Vroeger: Faillissementswet + Wet Continuïteit Ondernemingen
Nu: boek XX WER
Economisch recht
❖ Regelt de economische activiteit
Elke activiteit die bestaat uit het aanbieden van goederen of diensten op de markt
(“onderneming”) → ruimer dan enkel handelaar
❖ Wat?
Ordening van de markt: evenwicht tussen rechtmatig geachte belangen
o Marktpraktijken, m.i.v. consumentenbescherming
o B2B-wet
Sturing van de markt: economische doeleinden van conjuncturele of structurele aard
o Conjunctureel:
▪ bv. prijzenwetgeving → overheden kunnen prijs vastleggen voor een
bepaald product → vb. maximumprijzen voor geneesmiddelen
▪ wij houden ons vooral bezig met de structurele maatregelen
o Structureel:
▪ bv. mededingingswetgeving (verbod op concentraties, kartelafspraken
en misbruik van machtspositie en economische afhankelijkheid)
▪ vb. een groot bedrijf wil een ander groot bedrijf overnemen, ze hebben
samen een omzet van 100 milj.→ overname kan enkel door toestemming
mededingingsautoriteit → want door overname kan de concurrentie in
de markt verstoord worden (vb. ° monopolie)
❖ Waar?
Wetboek van Economisch recht (WER)
Andere: internationale bronnen, decreten, ordonnanties, gebruiken
Werken met codex: wetboek economisch recht: WER
❖ Heeft meerdere boekdelen, waaronder :
Boek I: Definities
Boek II: Algemene beginselen (incl. vrijheid van
ondernemen)
Boek III: Vrijheid van vestiging, dienstverlening en
algemene verplichtingen van de ondernemingen
Boek IV: Mededinging
Boek V: Prijsevoluties
Boek VI: Marktpraktijken en consumentenbescherming
Boek VII: Betalings- en kredietdiensten
Boek IX: Veiligheid van producten en diensten
Boek X: Handelscontracten
boek XX: Insolventie
WER is enkel van toepassing op ondernemingen (geen onderscheid meer met
handelaars), daarom gaan we nu op de volgende pg een antwoord geven op
de vraag wat is een onderneming? → belangrijk om te weten wat een
onderneming is en wanneer we dus de regels van het WER kunnen toepassen!
4
Overzicht en bronnen
Overzicht - bronnen
❖ Wat is ondernemingsrecht?
≠ coherent, wel-afgelijnd geheel van regels
Rechtstak die zich bezig houdt met ondernemingen
Was verspreid over diverse wetgevingen, met afzonderlijke aanknopingspunten
Sinds 2018 volledig gecodificeerd:
o Wetboek Economisch Recht (WER)
o Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV)
❖ Deelgebieden van het ondernemingsrecht? In casussen altijd kijken of het
1. Handelsrecht gaat over een onderneming
2. Vennootschapsrecht → is het geen onderneming
3. Kapitaalmarktrecht dan is het ondernemingsrecht
4. Financieel recht niet van toepassing en geldt
5. Insolventierecht het burgerlijk recht
6. Economisch recht
Handelsrecht
❖ Initieel = gewoonterecht → handelaars hebben nood
aan soepelere regels in vergelijking met particulieren
Particulieren: geschreven contract nodig als bewijs voor een bindend contract
Handelaars: moeilijk elke keer geschreven contract te maken → daden gelden als bewijs
❖ Handelsrecht → regelde commerciële verrichtingen op soepele
wijze met als aanknopingspunt = daden van koophandel – handelaar
❖ Doel?
soepeler en efficiënt handelsverkeer
❖ Wat?
statuut van de handelaar/onderneming (m.i.v. bewijsregels en faillissementswetgeving)
handelscontracten
recht van de waardepapieren (wisselbrief en cheque)
❖ Waar?
Vroeger: Wetboek van koophandel
Nu: Wetboek Economisch Recht en Burgerlijk Wetboek (bewijsrecht)
Veel regels uitgewerkt voor de notie handelaar → maar waren onlogisch → daarom is
de notie handelaar vervangen door de notie onderneming ➔ Het handelsrecht is
‘verdwenen’ → het is een onderdeel geworden van het ondernemingsrecht
1
, Vennootschapsrecht
❖ Wat?
Gaat over
o Vennootschappen
o Verenigingen / stichtingen
Het zijn samenwerkingsverbanden die tot stand worden gebracht → samenwerkingen
tussen partijen om winst te creëren en economische activiteiten te ontwikkelen →
samenwerkingsverband = uitoefening van een activiteit in de vorm van een organisatie
vennootschapsrecht valt voornamelijk onder het organisatierecht
o regels die bepalen hoe de organisatie van een onderneming
gebeurd → de interne werking van de onderneming
o gaat over oprichting, bestuur, aandeelhoudersafspraken,…
o vb. hoe wordt een stichting bestuurt?
Bescherming van schuldeisers in geval van beperkte aansprakelijkheid
o Beperkte aansprakelijkheid = slechts aansprakelijk zijn
ten belope wat je in de (vennootschap) hebt ingebracht
❖ Waar?
Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV)
Kapitaalmarktrecht
❖ Wat?
Bescherming van de goede werking van kapitaalmarkten (vb. Euronext, Alternext,…)
Recht van toepassing wanneer een vennootschap haar aandelen laat noteren op een beurs
❖ Waar?
1. WVV:
o specifieke bepalingen toepasselijk op genoteerde vennootschappen (aandelen
genoteerd op gereglementeerde markt); CG
2. Specifieke wetgeving (staat niet in WVV, is verspreid over verschillende wetgevingen):
o Prospectuswet
▪ Prospectus = document dat moet worden opgemaakt bij de uitgifte van
aandelen die genoteerd zullen worden + risico’s omschrijven +
Beschermen goedkeuring moet verkrijgen door de Belgische overheid (FMSA)
primaire ▪ doel → partijen die aandelen willen verwerven van een onderneming die
markt naar de beurs gaat moeten dat met volledige kennis van zaken kunnen
doen → informeren van de primaire markt (los van notering, moment
van de uitgifte van de aandelen/obligaties)
Beschermen o Transparantiewet
secundaire ▪ informeren van de secundaire gereglementeerde
markt markt (aandelen zijn genoteerd op de beurs)
▪ Wetgeving die ervoor zorgt dat aandeelhouders die belangrijke, veel
aandelen aankopen/verkopen dit kenbaar maken aan de markt, zodat
iedereen met dezelfde kennis kan handelen op de beurs
2
, o MAR
▪ voorkomen van misbruik van voorwetenschap
▪ doel: gelijkheid tussen de beleggers → niet handelen op basis
van kennis die niet publiek gekend is in de markt
▪ vb. bedrijf wil ander bedrijf overnemen → belangrijke informatie die een
impact kan hebben op de beurs → enkel mensen die actief zijn in de
Beschermen
vennootschap zelf hebben weten hiervan (voorwetenschap) → het
secundaire
markt moet bekend gemaakt worden aan heel de markt zodat
potentiële/bestaande aandeelhouders op basis van die info aandelen
kunnen aankopen/verkopen → maar in praktijk wordt dit niet gedaan →
in praktijk: voorwetenschap → lijst met personen die de voorkennis
hebben → zij mogen niet handelen in aandelen van de vennootschap
(geen gebruik maken van de voorwetenschap die ze hadden)
o OBA-Wet
Financieel recht
❖ Wat?
Regels van het financieel recht worden onderverdeeld in
1. Regels van publiek bankrecht
▪ het statuut van de aanbieders van financiële diensten Dit niet kennen
▪ vb. vergunningsvereisten + Bazelnormen voor dit vak
2. Regels van privaat bankrecht
▪ verhouding tussen de aanbieder van financiële diensten en diens cliënt
▪ Rekeningen en betalingen
▪ Kredietrecht → kredieten tussen ondernemingen
❖ Waar?
Specifieke wetgeving (vb. Bankwet, Wet Financieel Toezicht)
Boek VII WER (vroeger Wet Hypothecair Krediet, WCK, …), BW, WKF
o Consumentenkrediet
o Hypothecair krediet
Insolventierecht
Insolventie → rechtsregels die
❖ Wat?
zich bezighouden met
2 takken van insolventierecht , wat gebeurd er vennootschappen die insolvent
als een onderneming in moeilijkheden komt zijn → niet meer in staat zijn om
1. WCO hun schulden terug te betalen
▪ Eerst proberen WCO procedure te openen →
voorkomen van faillissement (behoud van
werkgelegenheid en economische activiteit)
→ onderneming nog proberen redden
▪ Aanknoping: onderneming
2. Faillissement
▪ Onderneming valt niet meer te redden
▪ afwikkeling van vermogen (goede marktwerking)
▪ vroeger: handelaar 3
▪ Sinds 1/5/18: onderneming
, ❖ Waar?
Vroeger: Faillissementswet + Wet Continuïteit Ondernemingen
Nu: boek XX WER
Economisch recht
❖ Regelt de economische activiteit
Elke activiteit die bestaat uit het aanbieden van goederen of diensten op de markt
(“onderneming”) → ruimer dan enkel handelaar
❖ Wat?
Ordening van de markt: evenwicht tussen rechtmatig geachte belangen
o Marktpraktijken, m.i.v. consumentenbescherming
o B2B-wet
Sturing van de markt: economische doeleinden van conjuncturele of structurele aard
o Conjunctureel:
▪ bv. prijzenwetgeving → overheden kunnen prijs vastleggen voor een
bepaald product → vb. maximumprijzen voor geneesmiddelen
▪ wij houden ons vooral bezig met de structurele maatregelen
o Structureel:
▪ bv. mededingingswetgeving (verbod op concentraties, kartelafspraken
en misbruik van machtspositie en economische afhankelijkheid)
▪ vb. een groot bedrijf wil een ander groot bedrijf overnemen, ze hebben
samen een omzet van 100 milj.→ overname kan enkel door toestemming
mededingingsautoriteit → want door overname kan de concurrentie in
de markt verstoord worden (vb. ° monopolie)
❖ Waar?
Wetboek van Economisch recht (WER)
Andere: internationale bronnen, decreten, ordonnanties, gebruiken
Werken met codex: wetboek economisch recht: WER
❖ Heeft meerdere boekdelen, waaronder :
Boek I: Definities
Boek II: Algemene beginselen (incl. vrijheid van
ondernemen)
Boek III: Vrijheid van vestiging, dienstverlening en
algemene verplichtingen van de ondernemingen
Boek IV: Mededinging
Boek V: Prijsevoluties
Boek VI: Marktpraktijken en consumentenbescherming
Boek VII: Betalings- en kredietdiensten
Boek IX: Veiligheid van producten en diensten
Boek X: Handelscontracten
boek XX: Insolventie
WER is enkel van toepassing op ondernemingen (geen onderscheid meer met
handelaars), daarom gaan we nu op de volgende pg een antwoord geven op
de vraag wat is een onderneming? → belangrijk om te weten wat een
onderneming is en wanneer we dus de regels van het WER kunnen toepassen!
4
