STRAFRECHT
Fitters Emma [student]
MODULE 3 2024-2025
,INHOUDSOPGAVE
1 inleiding tot de studie van het strafrecht ............................................................................1
1.1 begripsbepaling .......................................................................................................1
1.1.1 bepalingen van het strafrecht ...............................................................................1
1.1.2 kenmerken van het strafrecht ...............................................................................4
1.1.3 kernbegrippen van het strafrecht ..........................................................................5
1.2 de strafwet ..............................................................................................................6
1.2.1 algemene beginselen ...........................................................................................6
het legaliteitsbeginsel ...................................................................................................6
de interpretatie van de strafwet .....................................................................................7
2.1.2 de toepasselijkheid van de strafwet in de tijd ....................................................... 10
2.1.3 de toepasselijkheid van de strafwet naar de plaats .............................................. 11
het territorialiteitsbeginsel .......................................................................................... 11
toepasselijkheid v/d belgische sw. Op feiten gepleegd in het buitenland ........................ 13
2.1.4 de toepasselijkheid van de sw naar de personen ................................................. 16
gelijkheidsbeginsel ..................................................................................................... 16
2.2 het misdrijf ............................................................................................................ 17
2.2.1 algemene beginselen ......................................................................................... 17
de bestanddelen van het misdrijf ................................................................................. 17
2.2.2 het materieel bestanddeel vna het misdrijf .......................................................... 18
2.2.3 het moreel bestanddeel van het misdrijf.............................................................. 19
2.2.4 de wettelijke indeling van de misdrijven............................................................... 21
2.2.5 andere classifiacties van de misdrijven ............................................................... 23
indeling volgens materiële uitvoeringswijze .................................................................. 23
2.2.6 verzwarende omstandigheden ............................................................................ 25
kenmerken van de verzwarende omstandigheden ........................................................ 25
gevallen van verzwarende omstandigheden ................................................................. 26
seksuele misdrijven ........................................................................................................ 27
2.2.7 poging ............................................................................................................... 28
bestanddelen van de strafbare poging ......................................................................... 28
ondeugdelijke poging .................................................................................................. 29
bestraffing van de poging............................................................................................. 29
2.2.8 rechtsvaardigingsgronden .................................................................................. 29
de verschillende rechtvaardingsgronden ...................................................................... 30
2.3 de dader ................................................................................................................ 32
2.3.1 de strafbare deelneming ..................................................................................... 32
, algemene voorwaarden van de strafbare deelneming ................................................... 32
wettelijke deelnemingsvormen .................................................................................... 32
bestraffing van de deelneming ..................................................................................... 33
2.3.2 de gronden van schulduitsluiting..................................................................... 34
de verschillende gronden van schulduitsluiting ............................................................ 34
2.3.3 de gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid ..................................................... 36
de verschillende gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid ......................................... 36
2.3.4 strafuitsluitende verschoningsgronden ............................................................... 38
de verschillende strafuitsluitende verschoningsgronden .............................................. 38
schulduitsluitende verschoningsgronden ........................................................................ 39
strafverminderende verschoningsgronden ....................................................................... 39
2.4 straffen en andere gevolgen van het misdrijf ............................................................ 40
2.4.1 algemene bepalingen ..................................................................................... 40
functies van de straffen ............................................................................................... 40
kenmerken ................................................................................................................. 41
2.4.2 de straffen ..................................................................................................... 42
indeling van de straffen ............................................................................................... 42
bespreking van de straffen voor natuurlijke personen ................................................... 43
bespreking van straffen voor rechtspersonen ............................................................... 46
minderjarigen ............................................................................................................. 47
geestesgestoorden ..................................................................................................... 47
2.4.3 bepaling van de straf (straftoemeting) ................................................................. 49
strafverminderende verschoningsgronden ................................................................... 49
verzachtende omstandigheden ................................................................................... 50
herhaling .................................................................................................................... 51
samenloop ................................................................................................................. 52
zwaarte van de straffen (in die volgorde)....................................................................... 53
2.4.4 de modaliteiten van de straffen ........................................................................... 54
opschorting ................................................................................................................ 54
uitstel van de tenuitvoerlegging van de straffen ............................................................ 55
probatie...................................................................................................................... 55
straftoemeting bij overschrijding redelijke termijn ........................................................ 56
straftoemeting: synthese (volgorde belangrijk) ............................................................. 56
2.4.5 de uitvoering van de straf .................................................................................... 56
oefeningen ............................................................................................................................ 57
, 1 INLEIDING TOT DE STUDIE VAN HET STRAFRECHT
Strafrecht evolueert mee met de samenleving, vroeger veel achterhaalde bepalingen. Bv. een
hoofdstuk over tweegevecht
→ tweegevecht= een duel: vroeger gangbaar dat men een persoon van dezelfde stand uitdaagde
(bv. een rivaal in de liefde). Nu niet meer van toepassing.
Vroeger werd een vrouw ook veel harder en sneller gestraft als ze overspel pleegde dan een man.
Nu nog steeds ouderwetse bepalingen in ons wetboek.
Nieuw strafwetboek:
- Wet van 8 april 2024 (toen is het gestemd)
- In werking op 8 april 2026
- Opbouw: Boek I en Boek II
o Boek I: algemene regels van het strafrecht (de principes, bv herhaling, dat
iemand een feit opnieuw begaat zwaarder bestraft kan worden)
o Boek II: de misdrijven en hun straffen (de misdrijven, bv poging tot moord,
diefstal met geweld)
- Accuraat, coherent, eenvoudig (de principes die de auteurs wouden behalen)
Legaliteitsbeginsel: Als we iemand willen straffen, dan moet dat in de wet staan. Je kan niet
zomaar zeggen dat iets waar je niet tegen kan strafbaar is, het moet in de wet staan dat het een
strafbaar feit is.
1.1 BEGRIPSBEPALING
1.1.1 BEPALINGEN VAN HET STRAFRECHT
Zaak: Rogé poging moord op Rita, art. 393 SW.
Verschil doodslag en moord: Moord is met voorbedachten rade.
Rita belt naar de blauwe lijn want ze heeft problemen met buurman Rogé, hij verbouwt dag en
nacht zijn woning en zij ondervindt hinder. Zij heeft al geklaagd maar hij trekt het zich niet aan. Zij
zegt ook dat ze nog een probleem heeft met haar verwarmingsketel en warm water, ze ruikt gas.
De loodgieter zegt dat er een probleem is met haar verwarmingsketel maar ze had die vorig jaar
nog laten nakijken. Er was zo een hoge Co concentratie dat ze kon sterven dus de politie was er
ook. Nu blijkt dat de schoorstenen zijn afgeplakt met plastic, de verluchting is verhinderd. Politie
naar Rogé, hij ontkent dat hij die plastic daar heeft gedaan. Ze doen onderzoek en vinden
dezelfde soort zakken bij hem thuis. Hij gaat mee naar politiekantoor.
Hij bekent, maar zegt dat hij geen kwade bedoelingen had, hij zegt dat hij last had van vocht en
dat een deskundige zei dat dat kon komen door de schoorstenen. Dat was het dossier. Ze
hebben beslist dat Rogé is vrijgesproken, er was twijfel.
Assisen (met jury) behandelt een moord (als er een dode echt is). Correctionele rechter: kan wel
als er een dode is gevallen als gevolg van slagen en verwondingen, er was geen intentie om te
doden à het is slagen en verwondingen met de dood tot gevolg.
1
Fitters Emma [student]
MODULE 3 2024-2025
,INHOUDSOPGAVE
1 inleiding tot de studie van het strafrecht ............................................................................1
1.1 begripsbepaling .......................................................................................................1
1.1.1 bepalingen van het strafrecht ...............................................................................1
1.1.2 kenmerken van het strafrecht ...............................................................................4
1.1.3 kernbegrippen van het strafrecht ..........................................................................5
1.2 de strafwet ..............................................................................................................6
1.2.1 algemene beginselen ...........................................................................................6
het legaliteitsbeginsel ...................................................................................................6
de interpretatie van de strafwet .....................................................................................7
2.1.2 de toepasselijkheid van de strafwet in de tijd ....................................................... 10
2.1.3 de toepasselijkheid van de strafwet naar de plaats .............................................. 11
het territorialiteitsbeginsel .......................................................................................... 11
toepasselijkheid v/d belgische sw. Op feiten gepleegd in het buitenland ........................ 13
2.1.4 de toepasselijkheid van de sw naar de personen ................................................. 16
gelijkheidsbeginsel ..................................................................................................... 16
2.2 het misdrijf ............................................................................................................ 17
2.2.1 algemene beginselen ......................................................................................... 17
de bestanddelen van het misdrijf ................................................................................. 17
2.2.2 het materieel bestanddeel vna het misdrijf .......................................................... 18
2.2.3 het moreel bestanddeel van het misdrijf.............................................................. 19
2.2.4 de wettelijke indeling van de misdrijven............................................................... 21
2.2.5 andere classifiacties van de misdrijven ............................................................... 23
indeling volgens materiële uitvoeringswijze .................................................................. 23
2.2.6 verzwarende omstandigheden ............................................................................ 25
kenmerken van de verzwarende omstandigheden ........................................................ 25
gevallen van verzwarende omstandigheden ................................................................. 26
seksuele misdrijven ........................................................................................................ 27
2.2.7 poging ............................................................................................................... 28
bestanddelen van de strafbare poging ......................................................................... 28
ondeugdelijke poging .................................................................................................. 29
bestraffing van de poging............................................................................................. 29
2.2.8 rechtsvaardigingsgronden .................................................................................. 29
de verschillende rechtvaardingsgronden ...................................................................... 30
2.3 de dader ................................................................................................................ 32
2.3.1 de strafbare deelneming ..................................................................................... 32
, algemene voorwaarden van de strafbare deelneming ................................................... 32
wettelijke deelnemingsvormen .................................................................................... 32
bestraffing van de deelneming ..................................................................................... 33
2.3.2 de gronden van schulduitsluiting..................................................................... 34
de verschillende gronden van schulduitsluiting ............................................................ 34
2.3.3 de gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid ..................................................... 36
de verschillende gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid ......................................... 36
2.3.4 strafuitsluitende verschoningsgronden ............................................................... 38
de verschillende strafuitsluitende verschoningsgronden .............................................. 38
schulduitsluitende verschoningsgronden ........................................................................ 39
strafverminderende verschoningsgronden ....................................................................... 39
2.4 straffen en andere gevolgen van het misdrijf ............................................................ 40
2.4.1 algemene bepalingen ..................................................................................... 40
functies van de straffen ............................................................................................... 40
kenmerken ................................................................................................................. 41
2.4.2 de straffen ..................................................................................................... 42
indeling van de straffen ............................................................................................... 42
bespreking van de straffen voor natuurlijke personen ................................................... 43
bespreking van straffen voor rechtspersonen ............................................................... 46
minderjarigen ............................................................................................................. 47
geestesgestoorden ..................................................................................................... 47
2.4.3 bepaling van de straf (straftoemeting) ................................................................. 49
strafverminderende verschoningsgronden ................................................................... 49
verzachtende omstandigheden ................................................................................... 50
herhaling .................................................................................................................... 51
samenloop ................................................................................................................. 52
zwaarte van de straffen (in die volgorde)....................................................................... 53
2.4.4 de modaliteiten van de straffen ........................................................................... 54
opschorting ................................................................................................................ 54
uitstel van de tenuitvoerlegging van de straffen ............................................................ 55
probatie...................................................................................................................... 55
straftoemeting bij overschrijding redelijke termijn ........................................................ 56
straftoemeting: synthese (volgorde belangrijk) ............................................................. 56
2.4.5 de uitvoering van de straf .................................................................................... 56
oefeningen ............................................................................................................................ 57
, 1 INLEIDING TOT DE STUDIE VAN HET STRAFRECHT
Strafrecht evolueert mee met de samenleving, vroeger veel achterhaalde bepalingen. Bv. een
hoofdstuk over tweegevecht
→ tweegevecht= een duel: vroeger gangbaar dat men een persoon van dezelfde stand uitdaagde
(bv. een rivaal in de liefde). Nu niet meer van toepassing.
Vroeger werd een vrouw ook veel harder en sneller gestraft als ze overspel pleegde dan een man.
Nu nog steeds ouderwetse bepalingen in ons wetboek.
Nieuw strafwetboek:
- Wet van 8 april 2024 (toen is het gestemd)
- In werking op 8 april 2026
- Opbouw: Boek I en Boek II
o Boek I: algemene regels van het strafrecht (de principes, bv herhaling, dat
iemand een feit opnieuw begaat zwaarder bestraft kan worden)
o Boek II: de misdrijven en hun straffen (de misdrijven, bv poging tot moord,
diefstal met geweld)
- Accuraat, coherent, eenvoudig (de principes die de auteurs wouden behalen)
Legaliteitsbeginsel: Als we iemand willen straffen, dan moet dat in de wet staan. Je kan niet
zomaar zeggen dat iets waar je niet tegen kan strafbaar is, het moet in de wet staan dat het een
strafbaar feit is.
1.1 BEGRIPSBEPALING
1.1.1 BEPALINGEN VAN HET STRAFRECHT
Zaak: Rogé poging moord op Rita, art. 393 SW.
Verschil doodslag en moord: Moord is met voorbedachten rade.
Rita belt naar de blauwe lijn want ze heeft problemen met buurman Rogé, hij verbouwt dag en
nacht zijn woning en zij ondervindt hinder. Zij heeft al geklaagd maar hij trekt het zich niet aan. Zij
zegt ook dat ze nog een probleem heeft met haar verwarmingsketel en warm water, ze ruikt gas.
De loodgieter zegt dat er een probleem is met haar verwarmingsketel maar ze had die vorig jaar
nog laten nakijken. Er was zo een hoge Co concentratie dat ze kon sterven dus de politie was er
ook. Nu blijkt dat de schoorstenen zijn afgeplakt met plastic, de verluchting is verhinderd. Politie
naar Rogé, hij ontkent dat hij die plastic daar heeft gedaan. Ze doen onderzoek en vinden
dezelfde soort zakken bij hem thuis. Hij gaat mee naar politiekantoor.
Hij bekent, maar zegt dat hij geen kwade bedoelingen had, hij zegt dat hij last had van vocht en
dat een deskundige zei dat dat kon komen door de schoorstenen. Dat was het dossier. Ze
hebben beslist dat Rogé is vrijgesproken, er was twijfel.
Assisen (met jury) behandelt een moord (als er een dode echt is). Correctionele rechter: kan wel
als er een dode is gevallen als gevolg van slagen en verwondingen, er was geen intentie om te
doden à het is slagen en verwondingen met de dood tot gevolg.
1
