Samenvatting Familiaal Vermogensrecht (cijfer: 15/20) ( KUL)

Familiaal Vermogensrecht


HS4: SECUNDAIRE STELSELS: WERKING TIJDENS HET HUWELIJK ................................................... 1
AFD1: HET WETTELIJK STELSEL .......................................................................................................... 1
§1. Situering .......................................................................................................................... 1
§2. Kwalificatie van de vermogens .......................................................................................... 1
§3. Werking van het wettelijk stelsel ....................................................................................... 1
3A. Algemeen ............................................................................................................................................ 1
3
B. De bewijsregels .................................................................................................................................... 1
3B.1. Tussen echtgenoten ...................................................................................................................... 1
3
B.2. Ten aanzien van derden .................................................................................................................. 2
3
B.3. Bewijswaarde lijst eigen goederen .................................................................................................. 2
§4. De baten .......................................................................................................................... 2
4
A. Baten van de eigen vermogens .............................................................................................................. 2
4
A.1. Goederen eigen door hun oorsprong ............................................................................................... 2
4A.1.1. Voorhuwelijkse goederen (tegenwoordige goederen)................................................................ 2
4
A.1.2. Tijdens het huwelijk om niet verkregen goederen (toekomstige goederen) .................................. 2
4
A.2. Goederen eigen uit hun aard .......................................................................................................... 3
4
A.2.1. Accessoria ............................................................................................................................. 3
4A.2.1.1. Het toebehoren van eigen goederen of rechten ................................................................. 3
4
A.2.1.2. De goederen aan één der echtgenoten overgedragen door één van zijn bloedverwanten in
opgaande lijn ................................................................................................................................ 3
4
A.2.1.3. Het aandeel door één der echtgenoten verkregen in een goed waarvan hij reeds mede-
eigenaar is .................................................................................................................................... 3
4
A.2.1.4. De goederen en rechten die ten gevolge van zaakvervanging in de plaats treden van eigen
goederen, alsook de goederen verkregen uit belegging of wederbelegging ........................................ 4
a) Zaakvervanging ..................................................................................................................... 4
b) Belegging en wederbelegging ................................................................................................. 4
4
A.2.1.5. Individuele levensverzekeringen ....................................................................................... 5
a) Historiek: situatie voor HVR 2018 ........................................................................................... 5
b) Wijzigingen HVR 2018 ............................................................................................................ 5
b.1) De verzekerde prestatie wordt niet opeisbaar bij de ontbinding van het huwelijksstelsel ..... 6
b.2) De verzekerde prestatie wordt opeisbaar bij de ontbinding van het huwelijksstelsel (door
overlijden van een echtgenoot) .............................................................................................. 6
b.3) De uitkering gebeurt tijdens het huwelijk .......................................................................... 6
4
A.2.2. Strikt persoonlijke goederen .................................................................................................... 6
4
A.2.2.1. De klederen en voorwerpen voor persoonlijk gebruik ......................................................... 6
4
A.2.2.2. Het literaire, artistieke of industriële eigendomsrecht ........................................................ 7
4
A.2.2.3. Het recht op herstel van persoonlijke lichamelijke of morele schade .................................. 7
4
A.2.2.4. Het recht op een pensioen, lijfrente of soortgelijke uitkering, dat één der echtgenoten alleen
bezit ............................................................................................................................................. 7
4
A.2.2.5. Vennootschapsaandelen ................................................................................................. 7
a) Historiek: situatie voor HVR 2018 ........................................................................................... 7
b) Wijzigingen HVR 2018 ............................................................................................................ 8
4
A.2.2.6. Beroepsgoederen ............................................................................................................ 8
a) Historiek ............................................................................................................................... 8
b) Wijzigingen HVR 2018 ............................................................................................................ 8
4
A.2.2.7. Het cliënteel .................................................................................................................... 9
4
B. Baten van het gemeenschappelijk vermogen ......................................................................................... 9
§5. De lasten ....................................................................................................................... 10
5
A. Het definitief passief (“contributio”) .................................................................................................... 10
5
A.1. Eigen schulden ............................................................................................................................ 10
5
A.1.1. Schulden eigen door hun oorsprong ...................................................................................... 10
5
A.1.1.1. Voorhuwelijkse schulden ............................................................................................... 10
5
A.1.1.2. De schulden ten laste van erfenissen en giften ................................................................ 11
5
A.1.2. Schulden eigen uit hun aard .................................................................................................. 11
5
A.1.2.1. De schulden van één der echtgenoten aangegaan in het uitsluitend belang van zijn eigen
vermogen.................................................................................................................................... 11
5
A.1.2.2. De schulden ontstaan uit een persoonlijke of zakelijke zekerheid door één der echtgenoten
gesteld in een ander belang dan dat van het gemeenschappelijk vermogen.................................... 11
5
A.1.2.3. De schulden behorend tot een door één der echtgenoten uitgeoefend beroep dat hem
verboden is krachtens art. 216 OBW, of ontstaan uit handelingen die één der echtgenoten niet mocht
verrichten zonder de medewerking van de andere echtgenoot of zonder rechterlijke machtiging ..... 11
5
A.1.2.4. De schulden ontstaan uit een strafrechtelijke veroordeling of een onrechtmatige daad
begaan door één der echtgenoten ................................................................................................ 12
5
A.2. Gemeenschappelijke schulden .................................................................................................... 12

1

,Familiaal Vermogensrecht

A.2.1. De schulden aangegaan door beide echtgenoten, gezamenlijk of hoofdelijk ............................ 12
5

A.2.2. De schulden aangegaan door één der echtgenoten ten behoeve van de huishouding en de
5

opvoeding van de kinderen .............................................................................................................. 12
5
A.2.3. De schulden door één der echtgenoten aangegaan in het belang van het gemeenschappelijk
vermogen........................................................................................................................................ 12
5
A.2.4. De schulden ten laste van giften, aan de twee echtgenoten gezamenlijk of aan een van hen
gedaan onder beding dat de gegeven of vermaakte goederen gemeenschappelijk zullen zijn ............... 12
5
A.2.5. De interesten die een bijzaak vormen van de eigen schulden van één der echtgenoten............. 12
5
A.2.6. De onderhoudsschulden jegens bloedverwanten in de nederdalende lijn van één der
echtgenoten.................................................................................................................................... 13
5
A.2.7. De schulden waarvan niet bewezen is dat zij aan één der echtgenoten eigen zijn ingevolge enige
wetsbepaling .................................................................................................................................. 13
5
B. Het voorlopig passief (“obligatio”) ....................................................................................................... 13
5
B.1. Het verhaalsrecht van schuldeisers voor eigen schulden ............................................................... 13
5
B.1.1. Het principe ......................................................................................................................... 13
5
B.1.2. Uitzonderingen: uitbreiding van het verhaalsrecht van de schuldeisers ................................... 13
5
B.1.2.1. Voorhuwelijkse schulden en schulden ten laste van erfenissen en giften .......................... 13
5
B.1.2.2. Schulden uit een verboden beroep of een verboden rechtshandeling ............................... 14
5
B.1.2.3. Schulden ontstaan uit een strafrechtelijke veroordeling of een onrechtmatige daad van een
van de echtgenoten ..................................................................................................................... 14
5
B.1.2.4. Een schuld aangegaan door de beide echtgenoten .......................................................... 14
5
B.2. Het verhaalsrecht van schuldeisers voor gemeenschappelijke schulden ........................................ 14
5
B.2.1. Het principe: “volkomen gemeenschappelijke schulden” ....................................................... 14
5
B.2.2. Beperking van de verhaalbaarheid voor “onvolkomen gemeenschappelijke schulden” ............. 15
5
B.2.3. De schulden tussen echtgenoten .......................................................................................... 15
§6. Bestuur .......................................................................................................................... 16
6
A. Algemeen........................................................................................................................................... 16
6
B. Bestuur van het gemeenschappelijk vermogen .................................................................................... 16
6
B.1. Omschrijving en doelgebonden karakter van het bestuur ............................................................... 16
6
B.2. Principe: het concurrentieel bestuur............................................................................................. 17
6
B.2.1. Algemeen ............................................................................................................................. 17
6
B.2.2. Exemplatieve opsomming ..................................................................................................... 17
6
B.2.3. Gevolgen voor de niet-contracterende echtgenoot ................................................................. 17
6
B.3. Eerste uitzondering: het alleenbestuur.......................................................................................... 17
6
B.4. Tweede uitzondering: het gezamenlijk bestuur .............................................................................. 17
6
B.4.1. Begripsomschrijving ............................................................................................................. 17
6
B.4.2. Overzicht van de bij wet voorgeschreven gezamenlijke bestuurshandelingen ........................... 18
6
B.4.2.1. Beroepshandelingen ...................................................................................................... 18
6
B.4.2.2. Gewichtig geachte bestuurshandelingen ........................................................................ 18
a) De gevallen van art. 2.3.32 BW ............................................................................................. 18
a.1) Eerste categorie ........................................................................................................... 18
a.2) Tweede categorie.......................................................................................................... 19
b) Extra categorie: de schenking van gemeenschapsgoederen ................................................... 19
c) Slotbedenking ..................................................................................................................... 19
6
C. Bestuur van het eigen vermogen.......................................................................................................... 19
6
D. Handhavings- en sanctieregeling......................................................................................................... 19
6
D.1. Algemeen.................................................................................................................................... 19
6
D.2. De rechterlijke machtiging ........................................................................................................... 19
6
D.3. Het rechterlijk verbod .................................................................................................................. 20
6
D.4. De vordering tot nietigverklaring ................................................................................................... 20
6
D.4.1. Algemeen............................................................................................................................. 20
6
D.4.2. Gevallen .............................................................................................................................. 20
6
D.4.3. Procedure en termijn ............................................................................................................ 20
6
D.5. De vordering tot schadevergoeding............................................................................................... 21
6
D.6. De vordering tot ontneming van bestuursbevoegdheden ............................................................... 21
6
D.7. De vordering tot gerechtelijke scheiding van goederen................................................................... 21
AFD.2: DE CONVENTIONELE STELSELS. ALGEMEEN: HET HUWELIJKSCONTRACT ................................................... 22
§1. Inhoudelijke vereisten .................................................................................................... 22
§2. Vormvereisten ................................................................................................................ 22
§3. Wijziging van de huwelijksovereenkomst ......................................................................... 22
3
A. De basiswijzigingsprocedure ............................................................................................................... 23
3
B. De grote wijzigingsprocedure .............................................................................................................. 23
3
C. Wanneer hebben wijzigingen gevolg?................................................................................................... 23
AFD.3: DE CONVENTIONELE STELSELS VAN GEMEENSCHAP ........................................................................... 24
§1. Bedingen tot uitbreiding van de gemeenschap ................................................................. 24

2

,Familiaal Vermogensrecht

1
A. Inbreng van eigen goederen in het gemeenschappelijk vermogen .......................................................... 24
1
A.1. Begripsomschrijving .................................................................................................................... 24
1
A.2. Gevolgen van de inbreng .............................................................................................................. 24
1
A.3. Lot van het ingebrachte goed bij de verebening en verdeling van het stelsel .................................... 25
1
B. Algehele gemeenschap ....................................................................................................................... 25
§2. Bedingen die het gemeenschappelijk vermogen beperken ............................................... 25
AFD.4: DE STELSELS VAN SCHEIDING VAN GOEDEREN .................................................................................. 26
§1. Inleiding ......................................................................................................................... 26
§2. Werking van de scheiding van goederen .......................................................................... 26
2
A. Scheiding van activa: twee eigen vermogens ........................................................................................ 26
2
B. De bewijsregeling ............................................................................................................................... 26
2
B.1. Het eigendomsbewijs .................................................................................................................. 26
2
B.2. De schuldvorderingen .................................................................................................................. 26
2
C. Scheiding van schulden ...................................................................................................................... 27
2
D. De bestuursregeling ........................................................................................................................... 27
HS6: SECUNDAIRE STELSELS: ONTBINDING, VEREFFENING EN VERDELING ..................................28
AFD.1: HET WETTELIJK STELSEL .............................................................................................................. 28
§1. Ontbinding van het wettelijk stelsel ................................................................................. 28
1
A. Algemene bepalingen ......................................................................................................................... 28
1
B. Ontbinding door het overlijden van één van de echtgenoten.................................................................. 28
1
C. Ontbinding door echtscheiding of scheiding van tafel en bed................................................................ 28
1
C.1. Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting van het huwelijk – ontbinding
vermogensrechtelijk ............................................................................................................................ 28
1
C.1.1. Algemeen............................................................................................................................. 28
1
C.1.2. Feitelijke scheiding ............................................................................................................... 28
1
C.2. Echtscheiding door onderlinge toestemming – ontbinding vermogensrechtelijk.............................. 29
1
C.3. De gerechtelijke scheiding van goederen ...................................................................................... 29
1
C.4. De overgang naar een ander huwelijksvermogensstelsel ............................................................... 29
§2. Gevolgen van de ontbinding ............................................................................................ 29
2
A. Het ontstaan van een post-communautaire onverdeeldheid ................................................................. 29
2
B. De verebening en verdeling ................................................................................................................. 30
2
B.1. Procedurele aspecten .................................................................................................................. 30
2
B.2. Materiële aspecten ...................................................................................................................... 30
2
B.2.1. Stap 1: De boedelbeschrijving ............................................................................................... 31
2
B.2.1.1. Wettelijke verplichting.................................................................................................... 31
2
B.2.1.2. Vorm van de boedelbeschrijving ..................................................................................... 31
2
B.2.1.3. Inhoud .......................................................................................................................... 31
2
B.2.1.4. Sanctie.......................................................................................................................... 31
2
B.2.2. Stap 2: De vergoedingsrekeningen ......................................................................................... 31
2
B.2.2.1. Begripsomschrijving ...................................................................................................... 31
2
B.2.2.2. De wettelijke vergoedingsgevallen .................................................................................. 32
a) Vergoeding verschuldigd aan het gemeenschappelijk vermogen ............................................ 32
b) Vergoeding verschuldigd aan de eigen vermogens ................................................................. 32
2
B.2.2.3. Het bewijs van de vergoedingen ...................................................................................... 32
2
B.2.2.4. De omvang van de vergoeding ........................................................................................ 33
2
B.2.2.5. De compensatie van de vergoedingen ............................................................................. 33
2
B.2.2.6. De interesten op de vergoedingen ................................................................................... 34
2
B.2.3. Stap 3: De verrekening van de lasten ...................................................................................... 34
2
B.2.4. Stap 4: De verrekening van de vergoedingen ........................................................................... 34
2
B.2.5. Stap 5: De verdeling .............................................................................................................. 34
§3. De verdeling ................................................................................................................... 35
3
A. Principe: verdeling bij helften in natura ................................................................................................ 35
3
B. Het recht van toewijzing bij voorrang .................................................................................................... 35
3
B.1. Toepassingsgebied ...................................................................................................................... 35
3
B.2. Toewijzing bij voorrang na ontbinding van het stelsel door overlijden .............................................. 36
3
B.3. Toewijzing bij voorrang na beëindiging van het wettelijk stelsel door echtscheiding, scheiding van tafel
en bed of gerechtelijke scheiding van goederen..................................................................................... 36
3
C. Uitzondering op de verdeling bij helften: heling .................................................................................... 37
3
C.1. Begripsomschrijving .................................................................................................................... 37
3
C.2. Concrete sanctie ......................................................................................................................... 37
3
D. Kosten van verebening en verdeling ..................................................................................................... 37
§4. De schulden tussen echtgenoten .................................................................................... 37
AFD.2: DE CONVENTIONELE STELSELS VAN GEMEENSCHAP ........................................................................... 38


3

,Familiaal Vermogensrecht

§1. De vereNenings- en verdelingsbedingen .......................................................................... 38
1
A. Algemeen........................................................................................................................................... 38
1
B. Het beding van vooruitmaking (verebeningsbeding) .............................................................................. 38
1
B.1. Begripsbepaling........................................................................................................................... 38
1
B.2. Kwalificatie van het beding van vooruitmaking............................................................................... 38
1
B.3. Werking van het beding van vooruitmaking .................................................................................... 38
1
C. De bedingen van ongelijke verdeling (verdelingsbedingen) .................................................................... 38
1
C.1. Begripsbepaling .......................................................................................................................... 38
1
C.2. Kwalificatie van het beding van ongelijke verdeling ........................................................................ 39
1
C.3. Werking van de bedingen van ongelijke verdeling .......................................................................... 39
AFD.3: HET CONVENTIONELE STELSEL VAN SCHEIDING VAN GOEDEREN ............................................................ 40
§1. Ontbinding, vereNening en verdeling ............................................................................... 40
§2. Wettelijke solidarisering van de scheiding van goederen .................................................. 40
§3. Contractuele correcties op de zuivere scheiding van goederen ......................................... 41
3
A. Waarom zijn er correcties nodig op de zuivere scheiding van goederen? ................................................ 41
3
B. Wettelijke verankering van de gecorrigeerde scheiding van goederen. Art. 2.3.64 BW ............................. 41
3
C. Externe correcties. Toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen (TIGV).......................................... 42
3
D. Interne correcties. Conventionele verrekenbedingen............................................................................ 42
3
E. Het wettelijke regime van de scheiding van goederen met verrekening van aanwinsten. Art. 2.3.65-2.3.77
BW.......................................................................................................................................................... 43
3
E.1. Principe. Art. 2.3.65 BW ............................................................................................................... 43
3
E.2. Het aanvangsvermogen. Art. 2.3.66-2.3.67 BW .............................................................................. 43
3
E.3. Het eindvermogen. Art. 2.3.68-2.3.69 BW ..................................................................................... 44
3
E.4. De verrekenvordering. Art. 2.3.70-2.3.76 BW ................................................................................. 44
3
F. Rechterlijke billijkheidscorrectie. Art. 2.3.81 BW ................................................................................... 45
3
F.1. Keuze en notariële aansprakelijkheid............................................................................................. 45
3
F.2. Toepassingsvoorwaarden ............................................................................................................. 45
AFD.4: DE THEORIE VAN DE HUWELIJKSVOORDELEN .................................................................................... 46
§1. De conventionele stelsels van gemeenschap .................................................................. 46
1
A. Begripsbepaling ................................................................................................................................. 46
1
B. Wettelijke beperkingen ....................................................................................................................... 46
1
B.1. Beperkingen bij aanwezigheid van gemeenschappelijke kinderen................................................... 46
1
B.2. Huwelijksvoordelen in aanwezigheid van niet-gemeenschappelijke kinderen.................................. 47
1
B.3. Huwelijksvoordelen in geval van samenloop van de langstlevende echtgenoot met anderen dan
afstammelingen .................................................................................................................................. 47
1
B.4. Het verval van de huwelijksvoordelen ........................................................................................... 47
1
B.4.1. Verval bij echtscheiding ........................................................................................................ 47
1
B.4.2. Verval ingevolge een in overspel verwekt kind ......................................................................... 47
1
B.4.3. Verval ingevolge onwaardigheid ............................................................................................. 47
1
C. Fiscale behandeling van de huwelijksvoordelen ................................................................................... 48
§2. De conventionele stelsels van scheiding van goederen .................................................... 48
2
A. Algemene toepassing van de huwelijksvoordelen ................................................................................. 48
2
B. Huwelijksvoordelen m.b.t. onverdeelde goederen ................................................................................ 48
2
C. Huwelijksvoordelen m.b.t. het toekenningsbeding ............................................................................... 48
HS7: WETTELIJKE SAMENWONING ...............................................................................................49
AFD.3: GEVOLG WETTELIJKE SAMENWONING. SECUNDAIR SAMENWONINGSVERMOGENSRECHT ............................. 49
AFD.4: BEËINDIGING WETTELIJKE SAMENWONING. GEVOLG VERMOGENSRECHTELIJKE TOESTAND ............................ 49
§1. Algemeen....................................................................................................................... 49
§2. Samenwoningscontracten .............................................................................................. 49
§3. Tontine en aanwasbedingen ............................................................................................ 49
3
A. Wat met het einde van de samenwoningsrelatie? ................................................................................. 50
3
B. Kwalificatie als kanscontract ............................................................................................................... 50
HS8: FEITELIJKE SAMENWONING .................................................................................................50
AFD.3: VERMOGENSRECHTELIJKE GEVOLGEN VAN DE FEITELIJKE SAMENWONING ................................................. 50
ZIE SAMENVATTING ERFRECHT EN GIFTEN....................................................................................50




4

,Familiaal Vermogensrecht
HS4: Secundaire stelsels: werking tijdens het huwelijk // Afd. 1: Het wettelijk stelsel


HS4: SECUNDAIRE STELSELS: WERKING TIJDENS HET HUWELIJK
AFD1: HET WETTELIJK STELSEL
§1. Situering
• Echtgenoten onderworpen aan primair stelsel, maar ook aan secundair
huwelijksvermogensstelsel è 2 mogelijkheden
(1) Huwelijksovereenkomst sluiten vóór voltrekking huwelijk = conventioneel stelsel
+ Regels wettelijk stelsel residuair van toepassing (2.3.52)
(2) Gn ovk? Dan van wetswege vermoed te zijn gehuwd onder “wettelijk stelsel” (2.3.12)
• Wettelijk/conventioneel huwelijksvermogensstelsel werkt vanaf voltrekking huwelijk (2.3.10)
• Tijdens huwelijk kunnen ze huwelijksovereenkomst sluiten => wijzigingsakte notaris
o Maar omdat een stelsel normatief statuut van rechtszekerheid biedt voor
echtgenoten en voor derden, kan dit niet zomaar!
o Strenge voorschriften (2.3.8; 2.3.9)

§2. Kwalificatie van de vermogens
• Wettelijk stelsel berust op bestaan van 3 vermogens (2.3.16):
(1) Eigen vermogen echtgenoot
(2) Eigen vermogen echtgenote
(3) Gemeenschappelijk vermogen
• Wettelijk stelsel = evenwicht tussen solidariteit en autonomie/individuele vermogensvrijheid
è ‘Stelsel van gemeenschap van aanwinsten’
o Solidariteit (2.3.29 – 2.3.38): Gemeenmaking aanwinsten
§ Vermogen dat echtgenoten tijdens huwelijk opbouwen (‘gezinsvermogen’)
o Autonomie (2.3.39): Vermogen dat privé en apart worden gehouden
§ Voorhuwelijks vermogen (‘tegenwoordige goederen’)
§ Vermogen verkregen door erfenis of schenking (‘toekomstige goederen’), ook
tijdens het huwelijk (‘familievermogen’)
è Zowel gemeenschappelijk vermogen als eigen vermogens zijn afzonderlijke juridische
boedels, zonder rph (eigen bestuursregels gebaseerd op solidariteit en autonomie)
• Gemeenschappelijk vermogen kan beschouwd worden als een doelgebonden vermogen dat
blijft bestaan tot !ontbinding! huwelijk (2.3.41)
ó Hiermee onderscheidt het zich van gewone toevallige mede-eigendom, want hierbij
kunnen mede-eigenaars op elk moment verdeling vragen (4.66) + kunnen ook tijdens de
onverdeeldheid over hun aandeel beschikken (3.70) + andere bestuursregels

§3. Werking van het wettelijk stelsel
3
A. Algemeen
• Zowel baten als lasten = vermoeden van gemeenschappelijkheid
=> alles wat niet bewezen eigen is, is gemeenschappelijk (2.3.22, §3)
• Tegenbewijs? Specifieke bewijsregels
o Baten: volgens 2.3.20 bewijzen dat ze eigen zijn overeenkomstig 2.3.17-2.3.21
o Lasten: volgens 2.3.20 bewijzen dat ze eigen zijn overeenkomstig 2.3.23-2.3.24
è actiefregeling loopt gelijk met passiefregeling (2.3.25, §2)
• Daarnaast symbiose volgens adagium: “waar het voordeel is, ligt ook de last”
=> eigen goed zal gepaard gaan met eigen schuld, gemeenschappelijk goed met gem. schuld

3
B. De bewijsregels
3
B.1. Tussen echtgenoten
• Bewijs mogelijk door alle middelen van R, met inbegrip van getuigenissen, vermoedens,
algemene bekendheid (2.3.20, tweede lid)
+ BEHOUDENS BEPERKINGEN IN HET HUWELIJKSCONTRACT !
• Vroeger schuldvorderingen volgens andere bewijsregeling (gemeen R), maar nu aan dezelfde
bewijsregels onderworpen


1

,Familiaal Vermogensrecht
HS4: Secundaire stelsels: werking tijdens het huwelijk // Afd. 1: Het wettelijk stelsel

3
B.2. Ten aanzien van derden
• Bewijsregeling is hier strenger, om collusie tss echtgenoten tnv derden te vermijden
• Echtgenoten die beweerd persoonlijk eigendomsrecht van goed dat niet van persoonlijke
aard is bewijzen adhv limitatief opgesomde wettelijke bewijsmiddelen (2.3.20)
1. Notariële boedelbeschrijving
2. Verkrijgende verjaring ingevolge voortdurend, ongestoord, openbaar, ondubbelzinnig bezit
als eigenaar (3.21; 3.26)
3. Titels met vaste dagtekening (8.22)
4. Bescheiden van openbare dienst
5. Vermelding in regelmatig gehouden/opgemaakte registers, bescheiden of borderellen
ó tenaamstelling op zich is onvoldoende (origine aangewende fondsen aantonen)
• Maar derden kunnen altijd tegenbewijs leveren

3
B.3. Bewijswaarde lijst eigen goederen
• Lijst opgenomen in huwelijkscontract, of aanhechten, waarin ze goederen als eigen
bestempelen => enkel bewijskracht tss echtgenoten
• Bij betwisting: rechter soevereine appreciatiebevoegdheid

§4. De baten
• Baten vd eigen vermogens worden limitatief opgesomd: 2.3.17; 2.3.18-2.3.20
4
A. Baten van de eigen vermogens
• Vermoeden gemeenschappelijkheid weerleggen? Via wettelijke bewijsregels aantonen dat
goederen eigen zijn door:
o Ofwel oorsprong (2.3.17)
o Ofwel omwille van hun aard (2.3.17-2.3.18)
4
A.1. Goederen eigen door hun oorsprong
• Goederen en schuldvorderingen zijn eigen door hun oorsprong als (2.3.17):
o Ze aan een echtgenoot toebehoren op de dag van het huwelijk
o Ze tijdens het stelsel verkregen w door schenking, erfenis, testament
4
A.1.1. Voorhuwelijkse goederen (tegenwoordige goederen)
• Behoudens afwijkende vermeldingen in het huwelijkscontract !!!! Zijn alle
goederen/schuldvorderingen die aan echtgenoot toebehoren voor dag huwelijk eigen!
è Datum eigendomsverwerving = determinerend
o Voorhuwelijkse verkoopakte en pas notariële akte met eigendomsoverdracht na
huwelijk? Het goed is eigen, want door de onderhandse verkoopakte heeft de
aanstaande echtgenoot een onroerende schuldvordering gekregen.
o Als hij het goed gemeenschappelijk wil maken, moet het onroerende vorderingsrecht
worden ingebracht
+ Zelfde geldt bij een opschortende voorwaarde bodemattest
• Ook goederen die worden verkregen na het huwelijk, door vervulling van voorhuwelijkse
opschortende of ontbindende voorwaarde, zijn eigen (5.147, eerste lid)
• MAAR lichten van een voorhuwelijkse aankoopoptie? Dan goed wel gemeenschappelijk
• Terug verkregen goederen ingevolge nietigverklaring voorhuwelijks contract zijn terug eigen
• Goederen waarvan beginpunt verkrijgende verjaring vóór huwelijk is gelegen, zijn ook eigen

4
A.1.2. Tijdens het huwelijk om niet verkregen goederen (toekomstige goederen)
• Tijdens huwelijk verkregen goederen door wettelijke erfopvolging = eigen
• Tijdens huwelijk verkregen goederen door schenking onder levenden of testament = eigen
ó tenzij schenker/testator uitdrukkelijk anders bepaalde (2.3.22, §1, 3°)




2

, Familiaal Vermogensrecht
HS4: Secundaire stelsels: werking tijdens het huwelijk // Afd. 1: Het wettelijk stelsel

4
A.2. Goederen eigen uit hun aard
• Goederen eigen uit aard: de accessoria (2.3.18) & de strikt persoonlijke goederen (2.3.19)
• Omdat accessoria gepaard kunnen gaan met vermogensverschuiving v gemeenschappelijk
naar eigen vermogen => vergoedingsplicht aan gemeenschappelijk vermogen
o Om verrijking zonder oorzaak te corrigeren
o Berekend via vergoedingsrekeningen (2.3.44)
o MAAR vergoeding slechts opeisbaar:
§ Na ontbinding stelsel
§ Tijdens werkzaamheden van veresening en verdeling

4
A.2.1. Accessoria
• 2.3.18: 5 categorieën van goederen die eigen zijn, ongeacht tijdstip verkrijging, behoudens
vergoeding indien daartoe aanleiding bestaat
• Deze goederen hebben gemeen dat ze een bijzondere band vertonen met eigen goed of
verzekering op naam van 1 vd echtgenoten
• Dubbel bewijs nodig:
(1) Aanwezigheid oorspronkelijk eigen goed of verzekering
(2) Goed/recht dat daarvan afhankelijk is
4
A.2.1.1. Het toebehoren van eigen goederen of rechten
• = verbijzondering van “accessorium sequitur principale”
• Het toebehoren van alle onroerende en roerende goederen/rechten is eigen (2.3.18)
è voorwaarden:
(1) Goed is ondergeschikt aan eigen (on)roerend goed/recht
(2) Goed is nuttig voor het gebruik/bewaring daarvan
• Geldt ook voor stemrecht/voorkeurrechten gekoppeld aan aandelen waarvan het eigen
karakter bewezen is
+ ook nieuwe aandelen kosteloos toegekend aan een echtgenoot in een vennootschap
waarin hij reeds eigen participatie aanhoudt, zijn als accessorium eigen
+ ook aandelen verkregen na uitoefening voorkeurrecht zijn eigen
<=> sommige zeggen dat deze gemeenschappelijk zouden moeten zijn, behoudens bewijs
van verkrijging nieuwe aandelen met eigen gelden
• Geen toebehoren?
o Periodieke inkomsten van waardepapieren (interesten, dividenden) (2.3.22, §1, 2°)
o Meerwaarde is gn toebehoren, maar is wel eigen omdat zij statuut vh kapitaal volgt
o Winnend lot is steeds gemeenschappelijk vermogen, ongeacht origine fondsen

4
A.2.1.2. De goederen aan één der echtgenoten overgedragen door één van zijn
bloedverwanten in opgaande lijn
• Wetgever bedoelt hier goederen die (2.3.18, 2°):
(1) Overgedragen onder bezwarende titel
(2) Door ascendent aan echtgenoot
(3) Ter voldoening van schuld vd ascendent of onder verplichting schuld van die ascendent
aan een derde te betalen

A.2.1.3. Het aandeel door één der echtgenoten verkregen in een goed waarvan hij reeds
4

mede-eigenaar is
• Als echtgenoot een bijkomend aandeel verwerft in goed waar hij reeds persoonlijk mede-
eigenaar is, is dit eigen vermogen
• Wetsbepaling 2.3.18, 3° niet van toepassing als:
o Aandeel verkregen dr 1 echtgenoot in goed waarvan andere echtgenoot reeds ME is
o Aandeel dat beide echtgenoten samen verkrijgen in goed waar 1 reeds aandeel bezit
+ Ook niet: verwerving om niet, want deze verwerving is eigen uit zijn oorsprong (2.3.17)
ó Wel: Beide echtgenoten ME in bepaald goed en verkrijgen allebei een bijkomend aandeel



3