Samenvatting Strafrecht &
Strafprocesrecht 2024-2025 KUL
,Samenvatting Strafrecht en Strafprocesrecht – 3BA Rechten KU Leuven 2022-2023
Inhoudsopgave
DEEL 1 – ALGEMENE ORIËNTATIE 6
HOOFDSTUK 1 – WAT IS STRAFRECHT? 6
HOOFDSTUK 2 – CODIFICATIE 6
HOOFDSTUK 3 – SITUERING VAN HET STRAFRECHT TUSSEN ANDERE RECHTSDISCIPLINES 7
HOOFDSTUK 4 – INDELINGEN VAN HET STRAFRECHT 7
AFDELING 1 – ALGEMEEN STRAFRECHT EN BIJZONDER STRAFRECHT 7
AFDELING 2 – BUITENLANDS EN INTERNATIONAAL STRAFRECHT 8
DEEL 2 – DE STRAFWET 10
HOOFDSTUK 1 – HET LEGALITEITSBEGINSEL 10
HOOFDSTUK 2 – HET LEGALITEITSBEGINSEL EN DE BRONNEN VAN HET STRAFRECHT 10
AFDELING 1 – FORMELE BRONNEN VAN HET STRAFRECHT 10
AFDELING 2 – LEGALITEITSCONTROLE DOOR HOVEN EN RECHTBANKEN 11
AFDELING 3 – RECHTSPRAAK IS ONVOLDOENDE OM AAN LEGALITEITSBEGINSEL TE VOLDOEN 11
HOOFDSTUK 3 – HET LEGALITEITSBEGINSEL EN DE INTERPRETATIE VAN DE STRAFWET 12
AFDELING 1 – HET PROBLEEM VAN DE INTERPRETATIE 12
AFDELING 2 – BRONNEN VAN INTERPRETATIE 12
AFDELING 3 – INTERPRETATIEMETHODEN IN HET STRAFRECHT 12
HOOFDSTUK 4 – HET MISDRIJF EN ZIJN CONSTITUTIEVE ELEMENTEN 13
AFDELING 1 – HET BEGRIP “MISDRIJF” IN HET BELGISCHE STRAFRECHT 13
AFDELING 2 – DE CONSTITUTIEVE ELEMENTEN VAN HET MISDRIJF 13
HOOFDSTUK 5 – DRIELEDIGE INDELING VAN MISDRIJVEN 13
HOOFDSTUK 6 – DELICTSTYPICITEIT 15
AFDELING 1 – INLEIDING: BEGRIP EN BELANG 15
AFDELING 2 – DE OBJECTIEVE BESTANDDELEN VAN HET MISDRIJF 15
AFDELING 3 – DE SUBJECTIEVE DELICTSBESTANDDELEN 17
AFDELING 4 – VERZWAARDE MISDRIJVEN 18
AFDELING 5 – DADERSCHAP EN DEELNEMING 19
AFDELING 6 – RECHTSPERSONEN ALS DADERS 19
HOOFDSTUK 7 – WEDERRECHTELIJKHEID 21
AFDELING 1 – ALGEMENE OMSCHRIJVING VAN DE WEDERRECHTELIJKHEID 21
AFDELING 2 – WEDERRECHTELIJKHEID EN RECHTVAARDIGING 21
AFDELING 3 – DE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN 21
HOOFDSTUK 8 – STRAFRECHTELIJKE SCHULD 24
AFDELING 1 – HET STRAFRECHTELIJK SCHULDBEGRIP 24
AFDELING 2 – SCHULDUITSLUITINGSGRONDEN 24
HOOFDSTUK 9 – STRAFWAARDIGHEID 27
AFDELING 1 – ALGEMENE ORIËNTERING 27
AFDELING 2 – STRAFUITSLUITENDE VERSCHONINGSGRONDEN 27
,HOOFDSTUK 10 – STRAFBARE POGING 29
AFDELING 1 – ALGEMENE ORIËNTERING 29
AFDELING 2 – ALGEMENE VOORWAARDEN VOOR DE STRAFBARE POGING 29
AFDELING 3 – BIJZONDERE GEVALLEN VAN (STRAFBARE) POGING 29
AFDELING 4 – BESTRAFFING VAN DE POGING 30
HOOFDSTUK 11 – STRAFBARE DEELNEMING 30
AFDELING 1 – ALGEMENE ORIËNTATIE 30
AFDELING 2 – ALGEMENE VOORWAARDEN VOOR DE STRAFBARE DEELNEMING 30
AFDELING 3 – DE BESTRAFFING VAN DE DEELNEMING 32
AFDELING 4 – BIJZONDERE GEVALLEN 32
DEEL 3 – VORDERINGEN DIE ONTSTAAN UIT EEN MISDRIJF 34
HOOFDSTUK 1 – INSTELLING EN UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING 34
AFDELING 1 – INITIATIEF EN UITOEFENING 34
AFDELING 2 – TEGEN WIE WORDT DE STRAFVORDERING UITGEOEFEND 38
AFDELING 3 – BEMIDDELING 39
HOOFDSTUK 2 – DE BURGERLIJKE VORDERING 39
AFDELING 1 – SLACHTOFFER EN “BENADEELDE PERSOON” 40
AFDELING 2 – OPTIERECHT VAN DE BENADEELDE 40
AFDELING 3 – DE BURGERLIJKE VORDERING VOOR DE STRAFRECHTER 40
AFDELING 4 – DE BURGERLIJKE VORDERING VOOR DE BURGERLIJKE RECHTER 42
AFDELING 5 – HET FONDS TOT HULP AAN DE SLACHTOFFERS VAN OPZETTELIJKE GEWELDDADEN EN AAN DE OCCASIONELE
REDDERS 42
DEEL 4 – DE RECHTSPLEGING IN DE ONDERZOEKSFASE 43
HOOFDSTUK 1 – HET POLITIEWEZEN 43
HOOFDSTUK 2 – TYPES VAN ONDERZOEK 43
AFDELING 1 – HET OPSPORINGSONDERZOEK 43
AFDELING 2 – HET GERECHTELIJK ONDERZOEK 45
HOOFDSTUK 3 – ONDERZOEKSDADEN 48
AFDELING 1 – HET BEGRIP HETERDAAD 48
AFDELING 2 – LIJST VAN ONDERZOEKSDADEN 49
AFDELING 3 – EUROPEES ONDERZOEKSBEVEL 58
AFDELING 4 – VOORLOPIGE MAATREGELEN T.A.V. RECHTSPERSONEN 58
HOOFDSTUK 4 – VRIJHEIDSBEROVING EN VOORLOPIGE HECHTENIS 59
AFDELING 1 – VOORLOPIGE HECHTENIS 59
HOOFDSTUK 5 – TOEZICHT OP EN AFSLUITING VAN HET ONDERZOEK 64
AFDELING 1 – AFSLUITING VAN HET OPSPORINGSONDERZOEK 64
AFDELING 2 – TOEZICHT OP EN AFSLUITING VAN HET GERECHTELIJK ONDERZOEK 64
DEEL 5 – DE RECHTSPLEGING IN DE FASE VAN HET VONNISGERECHT 69
HOOFDSTUK 1 – HET VONNISGERECHT 69
,AFDELING 1 – BEVOEGDHEIDSREGELING 69
AFDELING 2 – AANHANGIGMAKING 71
AFDELING 3 – SAMENSTELLING VAN DE ZETEL 72
HOOFDSTUK 2 – VOORTDUREN VAN BEWARENDE MAATREGELEN 73
AFDELING 1 – VOORLOPIGE HECHTENIS 73
AFDELING 2 – HET “STRAFRECHTELIJK KORT GEDING” 73
HOOFDSTUK 3 – FUNDAMENTELE WAARBORGEN 75
AFDELING 1 – RECHT OP EEN EERLIJK PROCES 75
AFDELING 2 – ONAFHANKELIJKE EN ONPARTIJDIGE RECHTER 75
AFDELING 3 – OPENBARHEID VAN DE TERECHTZITTING 76
AFDELING 4 – MONDELINGE KARAKTER VAN DE RECHTSPLEGING 76
AFDELING 5 – TEGENSPRAAK 76
AFDELING 6 – REDELIJKE TERMIJN 77
HOOFDSTUK 4 – TERECHTZITTING 79
AFDELING 1 – PROCES-VERBAAL VAN DE TERECHTZITTING 79
AFDELING 2 – VERSCHIJNING VAN PARTIJEN 79
AFDELING 3 – VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING 80
HOOFDSTUK 5 – BEWIJSREGELING 83
AFDELING 1 – BEWIJSLAST 83
AFDELING 2 – BEWIJSVOERING 84
AFDELING 3 – BEWIJSWAARDERING 85
DEEL 6 – DE STRAFRECHTELIJKE SANCTIES 87
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING 87
HOOFDSTUK 2 – DE STRAFFEN 87
AFDELING 1 – BEGRIP EN KENMERKEN 87
AFDELING 2 – INDELING VAN DE STRAFFEN 87
AFDELING 3 – STRAFFEN TOEPASSELIJK OP NATUURLIIJKE PERSONEN 89
AFDELING 4 – STRAFFEN TOEPASSELIJK OP RECHTSPERSONEN 94
HOOFDSTUK 3 – STRAFRECHTELIJKE BEVEILIGINGS- OF BESCHERMINGSMAATREGELEN 96
AFDELING 1 – ALGEMEEN 96
AFDELING 2 – SANCTIES BIJ MINDERJARIGEN 96
AFDELING 3 – INTERNERING 96
DEEL 7 – DE STRAFTOEMETING 98
HOOFDSTUK 1 – SITUERING 98
HOOFDSTUK 2 – STRAFTOEMETING BIJ NATUURLIJKE PERSONEN 98
AFDELING 1 – REGELS DIE (KUNNEN) LEIDEN TOT STRAFVERZWARING 98
AFDELING 2 – REGELS DIE (KUNNEN) LEIDEN TOT STRAFVERMINDERING 99
HOOFDSTUK 3 – STRAFTOEMETING BIJ RECHTSPERSONEN 102
HOOFDSTUK 4 – BIJZONDERE MODALITEITEN VAN STRAFTOEMETING: OPSCHORTING – UITSTEL – PROBATIE 103
AFDELING 1 – DE PROBATIEWET VAN 29 JUNI 1964 103
AFDELING 2 – DE OPSCHORTING VAN DE UITSPRAAK VAN DE VEROORDELING 103
,AFDELING 3 – HET UITSTEL VAN DE TENUITVOERLEGGING VAN DE STRAFFEN 104
AFDELING 4 – PROBATIEOPSCHORTING EN PROBATIE-UITSTEL 104
AFDELING 5 – RECHTSPERSOON EN PROBATIEWET 104
HOOFDSTUK 5 – DE BEVEILIGINGSPERIODE 105
HOOFDSTUK 6 – STRAFTOEMETING BIJ OVERSCHRIJDING VAN REDELIJKE TERMIJN 105
HOOFDSTUK 7 – DE ONDERLINGE COMBINATIE VAN DE WETTELIJKE REGELS INZAKE STRAFTOEMETING: EEN POGING
TOT SYNTHESE 105
DEEL 8 – DE UITSPRAAK 106
HOOFDSTUK 1 – ALGEMENE BEGINSELEN 106
AFDELING 1 – TOTSTANDKOMING 106
AFDELING 2 – VOORLOPIGE HECHTENIS 107
AFDELING 3 – MOTIVERING 107
HOOFDSTUK 2 – UITVOERING 109
HOOFDSTUK 3 – GEZAG VAN GEWIJSDE 109
AFDELING 1 – T.A.V. DE STRAFRECHTER 109
AFDELING 2 – T.A.V. DE BURGERLIJKE RECHTER 109
HOOFDSTUK 4 – BURGERLIJKE ASPECTEN 110
DEEL 9 – DE RECHTSMIDDELEN 111
HOOFDSTUK 1 – HOGER BEROEP 111
AFDELING 1 – VOORWAARDEN 111
AFDELING 2 – GEVOLGEN 112
AFDELING 3 – RECHTSPLEGING EN UITSPRAAK 113
HOOFDSTUK 2 – VERZET 114
AFDELING 1 – VOORWAARDEN 114
AFDELING 2 – GEVOLGEN 114
AFDELING 3 – RECHTSPLEGING EN UITSPRAAK 115
HOOFDSTUK 3 – CASSATIEBEROEP 116
AFDELING 1 – VOORWAARDEN EN GEVOLGEN 116
DEEL 10 – DE TENUITVOERLEGGING VAN STRAFRECHTELIJKE SANCTIES 117
HOOFDSTUK 1 – BASISBEGINSELEN 117
HOOFDSTUK 2 – TENUITVOERLEGGING VAN DE VRIJHEIDSSTRAF 117
AFDELING 1 – BEVOEGDHEID 117
AFDELING 2 – RECHTSPOSITIE VAN DE GEDETINEERDE 117
AFDELING 3 – OPSPORING VAN PERSONEN DIE ZICH ONTTROKKEN HEBBEN AAN DE UITVOERING VAN
HOOFDGEVANGENISSTRAFFEN, OPSLUITINGEN OF INTERNERINGEN 118
HOOFDSTUK 3 – TENUITVOERLEGGING VAN DE TBS 119
HOOFDSTUK 4 – TENUITVOERLEGGING VAN DE STRAF ONDER ET 119
HOOFDSTUK 5 – TENUITVOERLEGGING VAN DE WERKSTRAF 119
HOOFDSTUK 6 – TENUITVOERLEGGING VAN DE AUTONOME PROBATIESTRAF 119
,HOOFDSTUK 7 – TENUITVOERLEGGING VAN DE GELDBOETE 119
AFDELING 1 – INVORDERING 119
AFDELING 2 – GELDBOETEVERVANGENDE GEVANGENISSTRAF 120
HOOFDSTUK 8 – HET STRAFRECHTELIJK UITVOERINGSONDERZOEK (SUO) 121
HOOFDSTUK 9 – TENUITVOERLEGGING VAN MAATREGELEN 121
AFDELING 1 – DE INTERNERING 121
AFDELING 2 – MINDERJARIGEN 121
HOOFDSTUK 10 – TENUITVOERLEGGING VAN UITSTEL, OPSCHORTING EN (KLASSIEKE) PROBATIE 121
AFDELING 1 – OPSCHORTING 121
AFDELING 2 – UITSTEL 122
AFDELING 3 – PROBATIE 122
DEEL 11 – TOEPASSING VAN DE STRAFWET NAAR DE PLAATS 123
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING 123
HOOFDSTUK 2 – OP BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGDE MISDRIJVEN 123
HOOFDSTUK 3 – BUITEN BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGDE MISDRIJVEN 123
HOOFDSTUK 4 – OP BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGD? LOKALISERING VAN HET MISDRIJF MET HET OOG OP DE
TOEPASSING VAN DE STRAFWET 124
DEEL 12 – HET TOEPASSINGSGEBIED VAN DE STRAFWET IN DE TIJD 125
HOOFDSTUK 1 – PROBLEEMSTELLING 125
HOOFDSTUK 2 – DE GELDINGSDUUR VAN STRAFWETTEN 125
AFDELING 1 – DE INWERKINGTREDING VAN STRAFWETTEN 125
AFDELING 2 – OPHEFFING EN VERNIETIGING VAN STRAFWETTEN 125
HOOFDSTUK 3 – CONFLICTEN VAN STRAFWETTEN IN DE TIJD: STRAFRECHTELIJK OVERGANGSRECHT 126
HOOFDSTUK 4 – HERSTEL IN EER EN RECHTEN EN UITWISSING VAN DE VEROORDELING 127
AFDELING 1 – HERSTEL IN EER EN RECHTEN 127
AFDELING 2 – UITWISSING 127
DEEL 13 – BELETSELEN VOOR DE NORMALE UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING, DE
BURGERLIJKE VORDERING OF DE UITVOERING VAN DE SANCTIE 128
HOOFDSTUK 1 – MISDRIJVEN MET EEN BIJZONDER GRONDWETTELIJK STATUUT: POLITIEKE MISDRIJVEN EN
DRUKPERSMISDRIJVEN 128
AFDELING 1 – POLITIEKE MISDRIJVEN 128
AFDELING 2 – DRUKPERSMISDRIJVEN 128
HOOFDSTUK 2 – AMNESTIE (RETROACTIEVE OPHEFFING VAN DE STRAFWAARDIGHEID) 130
HOOFDSTUK 3 – SCHORSING VAN DE STRAFVORDERING 130
AFDELING 1 – SCHORSING WEGENS BIJZONDERE STATUS VAN DE VERDACHTE 130
AFDELING 2 – SCHORSING INGEVOLGE PREJUDICIËLE VRAAG OF PREJUDICIEEL GESCHIL 131
HOOFDSTUK 4 – VERVAL VAN DE STRAFVORDERING 132
AFDELING 1 – DOOD VAN DE VERDACHTE OF BEKLAAGDE 132
AFDELING 2 – OPHOUDEN BESTAAN VAN DE RECHTSPERSOON 132
AFDELING 3 – AMNESTIE 132
,AFDELING 4 – OPHEFFING VAN DE STRAFWET 132
AFDELING 5 – DE MINNELIJKE SCHIKKING 132
AFDELING 6 – STRAFBEMIDDELING 133
AFDELING 7 – ONMIDDELLIJKE INNING VAN EEN GELDSOM OF HET VOLGEN VAN EEN OPLEIDING 134
AFDELING 8 – ADMINISTRATIEVE GELDBOETE 134
AFDELING 9 – HERSTELVORDERING IN SOCIAAL STRAFRECHT 134
AFDELING 10 – VERJARING 134
AFDELING 11 – GEZAG VAN GEWIJSDE EN NE BIS IN IDEM IN DE EUROPESE UNIE 136
HOOFDSTUK 5 – VERVAL VAN DE BURGERLIJKE VORDERING 138
AFDELING 1 – AFSTAND VAN RECHTSVORDERING EN DADING 138
AFDELING 2 – GEZAG VAN GEWIJSDE 138
AFDELING 3 – VERJARING 138
HOOFDSTUK 6 – VERVAL VAN HET RECHT TOT UITVOERING VAN DE STRAFFEN 138
AFDELING 1 – DOOD NATUURLIJKE PERSOON EN VEREFFENING RECHTSPERSOON 138
AFDELING 2 – VERJARING VAN DE STRAF 139
AFDELING 3 – UITVOERING IN HET BUITENLAND EN NE BIS IN IDEM 139
HOOFDSTUK 7 – DE GENADE 140
DEEL 14 – TOEZEGGINGEN WEGENS HET AFLEGGEN VAN EEN VERKLARING
(SPIJTOPTANTENREGELING) 141
HOOFDSTUK 1 – VOORWAARDEN EN MOGELIJKE GUNSTEN 141
HOOFDSTUK 2 – PROCEDURE 141
HOOFDSTUK 3 – HERROEPING VAN DE TOEZEGGING 141
,Deel 1 – Algemene oriëntatie
Hoofdstuk 1 – Wat is strafrecht?
Inleiding
- Strafrecht
o Basisbeginselen:
▪ Voorzienbaarheid < legaliteitsbeginsel
Uitgangspunt waarvan we vertrekken
➔ Waarom fundamenteel? Bescherming tegen willekeur (geen willekeurige, arbitraire
sancties)
o Op voorhand weten wat de sancties zijn
o “Geen misdrijf zonder wet”, “geen straf zonder wet”
▪ Wet zorgt voor voorzienbaarheid (iedereen geacht de wet te kennen)
▪ Proportionaliteitsbeginsel
• Als nalatigheid of overschrijdende actie
o Schuldcomponent = cruciaal (maakt iets strafbaar)
• Sanctierecht met juiste maat
o < “oog om oog, tand om tand” (al van oudsher)
- Strafprocesrecht
➔ Evenwicht vinden (anders ingevuld, maar even belangrijk als bij strafrecht)
o Hoe balans vinden tussen:
1) Efficiëntie, macht
a. Doel: criminaliteit kunnen bestrijden
2) Rechtsbescherming (vh voorwerp vd machtsuitoefening)
a. Recht van verdediging & eerlijk proces
i. Vb: EVRM, fundamentele waarden…
=> Moeilijk met elkaar verzoenbare uitdagingen
Het verschijnsel “strafrecht”
- Doel (historisch)?
o Contraproductieve wraakprocessen onder controle brengen
o Vermijden van ongerechtvaardigd strafrechtelijk overheidsingrijpen
- Oorspronkelijke definitie:
o SR = recht dat losbandige strafsancties & de reacties hierop aan banden legt, dat strafimpulsen
tempert en de hitte ervan afkoelt & dat de bestraffingsrituelen aan strenge scenario’s bindt
▪ = werktuig om buitensporige & contraproductieve wraakprocessen onder controle te
brengen
▪ = beleidsinstrument
• Via SR maatschappelijke handelingen beteugelen
o Functies:
▪ Kanaliseren van vergeldingsbehoeftes
▪ Overheidsmacht beperken
▪ Instrument van gedragsbeheersing
▪ Normconform gedrag afdwingen
o SR = gigantische instituut van maatschappelijke ordening & sociale controle
= instrumentele dimensie
, o Rechtsbronnen leggen ordenings- & controlebevoegdheid aan banden
= rechtsbeschermingsdimensie
-> Evenwicht vereist:
o ALS te veel rechtsbescherming: criminelen geraken weg met misdrijven zonder
sancties
o ALS te weinig rechtsbescherming: risico van misbruik
- Hoe?
o Straffen toelaten, maar ook begrenzen
Het begrip “strafrecht”
- Begrip = meerduidig
o Verschillende invalshoeken
- SR in ruime zin = materieel + formeel S
= geheel van regels die…
1. Bepalen onder welke vwden de OH voor specifieke gedragingen specifieke sancties kan
opleggen & uitvoeren
2. Omschrijven waaruit deze gedragingen & sancties bestaan
3. Voorschrijven hoe de bevoegde instanties deze sancties moeten opleggen & uitvoeren
- Materieel SR=
o < STRAFWETBOEK (wat is strafbaar en wat zijn de straffen dan?)
▪ Welke handelingen misdrijven & dus strafbaar zijn
▪ Welke strafrechtelijke sancties hieraan verbonden zijn (kenmerk van misdrijf: staat straf op = nl.
sanctie voor misdrijf)
▪ Wanneer, wie & waar straffen
- Formeel SR
o < WETBOEK VAN STRAFVORDERING (wat zijn de procedurele aspecten?)
▪Vaststelling van misdrijven
▪Opsporing, vervolging & berechting van verdachte personen
▪Organisatie vd bevoegde organen
- Samenhang materieel & formeel SR
o Materieel SR = vooral belangrijk bij toepassing van strafrechtspleging
▪ Sanctioneren van gedrag moet gebeuren in formeel wettelijk strafprocesrechtelijk kader
o Beide:
▪ Beschermende functie (vermijden ongerechtvaardigd strafrechtelijk
overheidsingrijpen)
▪ Maar bieden ook: legitimering van overheidsoptreden tegen criminaliteit, daders & slachtoffers
Hoofdstuk 2 – Codificatie
Belgisch Strafwetboek
- 1830: Belgische onafhankelijkheid
o Napoleontische Code pénal (1810)
o Napoleontische Code d’instruction criminelle (1808)
- 1867: hercodificatie door nieuwe Code pénal
o Omzetting van theorieën van sociaal verweer (= bescherming vd maatschappij tegen gevaarlijke
, personen) + re-integratie
o Milder dan napoleontische codificaties + technische correcties
▪ Oud strafwetboek = gebaseerd op 2 ideeën:
• Vergelding
o “Eigen schuld dikke bult”
• Afschrikking
o = preventief effect
▪ Nieuw strafwetboek:
• Ook rekening houden met: reclassering, maatschappelijke rehabilitatie
• Nieuwe termen:
o Uiten van maatschappelijke goedkeuring
o Bevorderen maatschappelijk herstel
o Bevorderen herstel vd schade
≠ vergelding & afschrikking meer
-> Rekening houden met proportionaliteit
-> 2 systemen vloeien in elkaar voort
- Na 1867: aanvullingen & herzieningen
o Commissie < 1976 begint aan nieuw Strafwetboek
o Potpourri II-V (2016-2017)
▪ Minder, snellere & goedkopere procedures
▪ Alle misdaden kunnen voor de correctionele rb komen
▪ Strafschalen voor wanbedrijven die het resultaat zijn van correctionalisering gewijzigd
▪ Incoherenties weggewerkt
▪ Hervorming internering van geesteszieken
= verzamelwet
= wet die die wijzigingen opsommen in verscheidene delen vh wetboek
= onoverzichtelijk & verwarrend
-> Veel ad hoc wijzigingen (chaos): bescherming tegen de “gevaarlijke” mens (≠ “voor maatschappij” per
se doorslaggevend)
▪ Schuld ≠ van belang (vb: bij geesteszieken geen schuld, maar wel gevaar)
Belgisch Wetboek van Strafvordering (1808)
Accusatoire procedure Inquisitoire procedure
Beschuldiging door het slachtoffer, niet door Maatschappij behartigt de vervolging & berechting
maatschappij -> Rechter neemt leiding
-> Partijen krijgen rechten id procedure (≠ veel
in België)
- Slachtoffer – aangeklaagde - Slachtoffer > aangeklaagde
- Rechter als scheidsrechter - Rechter werkt actief mee aan procesvoering
- Procedure: mondeling, openbaar & - Procedure: schriftelijk, geheim & niet-
tegenspraak tegensprekelijk
België: gemengd systeem
- Onderzoek: geheim, schriftelijk & niet-contradictoir
- Procedure: mondeling, openbaar & contradictoir (=
Strafprocesrecht 2024-2025 KUL
,Samenvatting Strafrecht en Strafprocesrecht – 3BA Rechten KU Leuven 2022-2023
Inhoudsopgave
DEEL 1 – ALGEMENE ORIËNTATIE 6
HOOFDSTUK 1 – WAT IS STRAFRECHT? 6
HOOFDSTUK 2 – CODIFICATIE 6
HOOFDSTUK 3 – SITUERING VAN HET STRAFRECHT TUSSEN ANDERE RECHTSDISCIPLINES 7
HOOFDSTUK 4 – INDELINGEN VAN HET STRAFRECHT 7
AFDELING 1 – ALGEMEEN STRAFRECHT EN BIJZONDER STRAFRECHT 7
AFDELING 2 – BUITENLANDS EN INTERNATIONAAL STRAFRECHT 8
DEEL 2 – DE STRAFWET 10
HOOFDSTUK 1 – HET LEGALITEITSBEGINSEL 10
HOOFDSTUK 2 – HET LEGALITEITSBEGINSEL EN DE BRONNEN VAN HET STRAFRECHT 10
AFDELING 1 – FORMELE BRONNEN VAN HET STRAFRECHT 10
AFDELING 2 – LEGALITEITSCONTROLE DOOR HOVEN EN RECHTBANKEN 11
AFDELING 3 – RECHTSPRAAK IS ONVOLDOENDE OM AAN LEGALITEITSBEGINSEL TE VOLDOEN 11
HOOFDSTUK 3 – HET LEGALITEITSBEGINSEL EN DE INTERPRETATIE VAN DE STRAFWET 12
AFDELING 1 – HET PROBLEEM VAN DE INTERPRETATIE 12
AFDELING 2 – BRONNEN VAN INTERPRETATIE 12
AFDELING 3 – INTERPRETATIEMETHODEN IN HET STRAFRECHT 12
HOOFDSTUK 4 – HET MISDRIJF EN ZIJN CONSTITUTIEVE ELEMENTEN 13
AFDELING 1 – HET BEGRIP “MISDRIJF” IN HET BELGISCHE STRAFRECHT 13
AFDELING 2 – DE CONSTITUTIEVE ELEMENTEN VAN HET MISDRIJF 13
HOOFDSTUK 5 – DRIELEDIGE INDELING VAN MISDRIJVEN 13
HOOFDSTUK 6 – DELICTSTYPICITEIT 15
AFDELING 1 – INLEIDING: BEGRIP EN BELANG 15
AFDELING 2 – DE OBJECTIEVE BESTANDDELEN VAN HET MISDRIJF 15
AFDELING 3 – DE SUBJECTIEVE DELICTSBESTANDDELEN 17
AFDELING 4 – VERZWAARDE MISDRIJVEN 18
AFDELING 5 – DADERSCHAP EN DEELNEMING 19
AFDELING 6 – RECHTSPERSONEN ALS DADERS 19
HOOFDSTUK 7 – WEDERRECHTELIJKHEID 21
AFDELING 1 – ALGEMENE OMSCHRIJVING VAN DE WEDERRECHTELIJKHEID 21
AFDELING 2 – WEDERRECHTELIJKHEID EN RECHTVAARDIGING 21
AFDELING 3 – DE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN 21
HOOFDSTUK 8 – STRAFRECHTELIJKE SCHULD 24
AFDELING 1 – HET STRAFRECHTELIJK SCHULDBEGRIP 24
AFDELING 2 – SCHULDUITSLUITINGSGRONDEN 24
HOOFDSTUK 9 – STRAFWAARDIGHEID 27
AFDELING 1 – ALGEMENE ORIËNTERING 27
AFDELING 2 – STRAFUITSLUITENDE VERSCHONINGSGRONDEN 27
,HOOFDSTUK 10 – STRAFBARE POGING 29
AFDELING 1 – ALGEMENE ORIËNTERING 29
AFDELING 2 – ALGEMENE VOORWAARDEN VOOR DE STRAFBARE POGING 29
AFDELING 3 – BIJZONDERE GEVALLEN VAN (STRAFBARE) POGING 29
AFDELING 4 – BESTRAFFING VAN DE POGING 30
HOOFDSTUK 11 – STRAFBARE DEELNEMING 30
AFDELING 1 – ALGEMENE ORIËNTATIE 30
AFDELING 2 – ALGEMENE VOORWAARDEN VOOR DE STRAFBARE DEELNEMING 30
AFDELING 3 – DE BESTRAFFING VAN DE DEELNEMING 32
AFDELING 4 – BIJZONDERE GEVALLEN 32
DEEL 3 – VORDERINGEN DIE ONTSTAAN UIT EEN MISDRIJF 34
HOOFDSTUK 1 – INSTELLING EN UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING 34
AFDELING 1 – INITIATIEF EN UITOEFENING 34
AFDELING 2 – TEGEN WIE WORDT DE STRAFVORDERING UITGEOEFEND 38
AFDELING 3 – BEMIDDELING 39
HOOFDSTUK 2 – DE BURGERLIJKE VORDERING 39
AFDELING 1 – SLACHTOFFER EN “BENADEELDE PERSOON” 40
AFDELING 2 – OPTIERECHT VAN DE BENADEELDE 40
AFDELING 3 – DE BURGERLIJKE VORDERING VOOR DE STRAFRECHTER 40
AFDELING 4 – DE BURGERLIJKE VORDERING VOOR DE BURGERLIJKE RECHTER 42
AFDELING 5 – HET FONDS TOT HULP AAN DE SLACHTOFFERS VAN OPZETTELIJKE GEWELDDADEN EN AAN DE OCCASIONELE
REDDERS 42
DEEL 4 – DE RECHTSPLEGING IN DE ONDERZOEKSFASE 43
HOOFDSTUK 1 – HET POLITIEWEZEN 43
HOOFDSTUK 2 – TYPES VAN ONDERZOEK 43
AFDELING 1 – HET OPSPORINGSONDERZOEK 43
AFDELING 2 – HET GERECHTELIJK ONDERZOEK 45
HOOFDSTUK 3 – ONDERZOEKSDADEN 48
AFDELING 1 – HET BEGRIP HETERDAAD 48
AFDELING 2 – LIJST VAN ONDERZOEKSDADEN 49
AFDELING 3 – EUROPEES ONDERZOEKSBEVEL 58
AFDELING 4 – VOORLOPIGE MAATREGELEN T.A.V. RECHTSPERSONEN 58
HOOFDSTUK 4 – VRIJHEIDSBEROVING EN VOORLOPIGE HECHTENIS 59
AFDELING 1 – VOORLOPIGE HECHTENIS 59
HOOFDSTUK 5 – TOEZICHT OP EN AFSLUITING VAN HET ONDERZOEK 64
AFDELING 1 – AFSLUITING VAN HET OPSPORINGSONDERZOEK 64
AFDELING 2 – TOEZICHT OP EN AFSLUITING VAN HET GERECHTELIJK ONDERZOEK 64
DEEL 5 – DE RECHTSPLEGING IN DE FASE VAN HET VONNISGERECHT 69
HOOFDSTUK 1 – HET VONNISGERECHT 69
,AFDELING 1 – BEVOEGDHEIDSREGELING 69
AFDELING 2 – AANHANGIGMAKING 71
AFDELING 3 – SAMENSTELLING VAN DE ZETEL 72
HOOFDSTUK 2 – VOORTDUREN VAN BEWARENDE MAATREGELEN 73
AFDELING 1 – VOORLOPIGE HECHTENIS 73
AFDELING 2 – HET “STRAFRECHTELIJK KORT GEDING” 73
HOOFDSTUK 3 – FUNDAMENTELE WAARBORGEN 75
AFDELING 1 – RECHT OP EEN EERLIJK PROCES 75
AFDELING 2 – ONAFHANKELIJKE EN ONPARTIJDIGE RECHTER 75
AFDELING 3 – OPENBARHEID VAN DE TERECHTZITTING 76
AFDELING 4 – MONDELINGE KARAKTER VAN DE RECHTSPLEGING 76
AFDELING 5 – TEGENSPRAAK 76
AFDELING 6 – REDELIJKE TERMIJN 77
HOOFDSTUK 4 – TERECHTZITTING 79
AFDELING 1 – PROCES-VERBAAL VAN DE TERECHTZITTING 79
AFDELING 2 – VERSCHIJNING VAN PARTIJEN 79
AFDELING 3 – VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING 80
HOOFDSTUK 5 – BEWIJSREGELING 83
AFDELING 1 – BEWIJSLAST 83
AFDELING 2 – BEWIJSVOERING 84
AFDELING 3 – BEWIJSWAARDERING 85
DEEL 6 – DE STRAFRECHTELIJKE SANCTIES 87
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING 87
HOOFDSTUK 2 – DE STRAFFEN 87
AFDELING 1 – BEGRIP EN KENMERKEN 87
AFDELING 2 – INDELING VAN DE STRAFFEN 87
AFDELING 3 – STRAFFEN TOEPASSELIJK OP NATUURLIIJKE PERSONEN 89
AFDELING 4 – STRAFFEN TOEPASSELIJK OP RECHTSPERSONEN 94
HOOFDSTUK 3 – STRAFRECHTELIJKE BEVEILIGINGS- OF BESCHERMINGSMAATREGELEN 96
AFDELING 1 – ALGEMEEN 96
AFDELING 2 – SANCTIES BIJ MINDERJARIGEN 96
AFDELING 3 – INTERNERING 96
DEEL 7 – DE STRAFTOEMETING 98
HOOFDSTUK 1 – SITUERING 98
HOOFDSTUK 2 – STRAFTOEMETING BIJ NATUURLIJKE PERSONEN 98
AFDELING 1 – REGELS DIE (KUNNEN) LEIDEN TOT STRAFVERZWARING 98
AFDELING 2 – REGELS DIE (KUNNEN) LEIDEN TOT STRAFVERMINDERING 99
HOOFDSTUK 3 – STRAFTOEMETING BIJ RECHTSPERSONEN 102
HOOFDSTUK 4 – BIJZONDERE MODALITEITEN VAN STRAFTOEMETING: OPSCHORTING – UITSTEL – PROBATIE 103
AFDELING 1 – DE PROBATIEWET VAN 29 JUNI 1964 103
AFDELING 2 – DE OPSCHORTING VAN DE UITSPRAAK VAN DE VEROORDELING 103
,AFDELING 3 – HET UITSTEL VAN DE TENUITVOERLEGGING VAN DE STRAFFEN 104
AFDELING 4 – PROBATIEOPSCHORTING EN PROBATIE-UITSTEL 104
AFDELING 5 – RECHTSPERSOON EN PROBATIEWET 104
HOOFDSTUK 5 – DE BEVEILIGINGSPERIODE 105
HOOFDSTUK 6 – STRAFTOEMETING BIJ OVERSCHRIJDING VAN REDELIJKE TERMIJN 105
HOOFDSTUK 7 – DE ONDERLINGE COMBINATIE VAN DE WETTELIJKE REGELS INZAKE STRAFTOEMETING: EEN POGING
TOT SYNTHESE 105
DEEL 8 – DE UITSPRAAK 106
HOOFDSTUK 1 – ALGEMENE BEGINSELEN 106
AFDELING 1 – TOTSTANDKOMING 106
AFDELING 2 – VOORLOPIGE HECHTENIS 107
AFDELING 3 – MOTIVERING 107
HOOFDSTUK 2 – UITVOERING 109
HOOFDSTUK 3 – GEZAG VAN GEWIJSDE 109
AFDELING 1 – T.A.V. DE STRAFRECHTER 109
AFDELING 2 – T.A.V. DE BURGERLIJKE RECHTER 109
HOOFDSTUK 4 – BURGERLIJKE ASPECTEN 110
DEEL 9 – DE RECHTSMIDDELEN 111
HOOFDSTUK 1 – HOGER BEROEP 111
AFDELING 1 – VOORWAARDEN 111
AFDELING 2 – GEVOLGEN 112
AFDELING 3 – RECHTSPLEGING EN UITSPRAAK 113
HOOFDSTUK 2 – VERZET 114
AFDELING 1 – VOORWAARDEN 114
AFDELING 2 – GEVOLGEN 114
AFDELING 3 – RECHTSPLEGING EN UITSPRAAK 115
HOOFDSTUK 3 – CASSATIEBEROEP 116
AFDELING 1 – VOORWAARDEN EN GEVOLGEN 116
DEEL 10 – DE TENUITVOERLEGGING VAN STRAFRECHTELIJKE SANCTIES 117
HOOFDSTUK 1 – BASISBEGINSELEN 117
HOOFDSTUK 2 – TENUITVOERLEGGING VAN DE VRIJHEIDSSTRAF 117
AFDELING 1 – BEVOEGDHEID 117
AFDELING 2 – RECHTSPOSITIE VAN DE GEDETINEERDE 117
AFDELING 3 – OPSPORING VAN PERSONEN DIE ZICH ONTTROKKEN HEBBEN AAN DE UITVOERING VAN
HOOFDGEVANGENISSTRAFFEN, OPSLUITINGEN OF INTERNERINGEN 118
HOOFDSTUK 3 – TENUITVOERLEGGING VAN DE TBS 119
HOOFDSTUK 4 – TENUITVOERLEGGING VAN DE STRAF ONDER ET 119
HOOFDSTUK 5 – TENUITVOERLEGGING VAN DE WERKSTRAF 119
HOOFDSTUK 6 – TENUITVOERLEGGING VAN DE AUTONOME PROBATIESTRAF 119
,HOOFDSTUK 7 – TENUITVOERLEGGING VAN DE GELDBOETE 119
AFDELING 1 – INVORDERING 119
AFDELING 2 – GELDBOETEVERVANGENDE GEVANGENISSTRAF 120
HOOFDSTUK 8 – HET STRAFRECHTELIJK UITVOERINGSONDERZOEK (SUO) 121
HOOFDSTUK 9 – TENUITVOERLEGGING VAN MAATREGELEN 121
AFDELING 1 – DE INTERNERING 121
AFDELING 2 – MINDERJARIGEN 121
HOOFDSTUK 10 – TENUITVOERLEGGING VAN UITSTEL, OPSCHORTING EN (KLASSIEKE) PROBATIE 121
AFDELING 1 – OPSCHORTING 121
AFDELING 2 – UITSTEL 122
AFDELING 3 – PROBATIE 122
DEEL 11 – TOEPASSING VAN DE STRAFWET NAAR DE PLAATS 123
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING 123
HOOFDSTUK 2 – OP BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGDE MISDRIJVEN 123
HOOFDSTUK 3 – BUITEN BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGDE MISDRIJVEN 123
HOOFDSTUK 4 – OP BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGD? LOKALISERING VAN HET MISDRIJF MET HET OOG OP DE
TOEPASSING VAN DE STRAFWET 124
DEEL 12 – HET TOEPASSINGSGEBIED VAN DE STRAFWET IN DE TIJD 125
HOOFDSTUK 1 – PROBLEEMSTELLING 125
HOOFDSTUK 2 – DE GELDINGSDUUR VAN STRAFWETTEN 125
AFDELING 1 – DE INWERKINGTREDING VAN STRAFWETTEN 125
AFDELING 2 – OPHEFFING EN VERNIETIGING VAN STRAFWETTEN 125
HOOFDSTUK 3 – CONFLICTEN VAN STRAFWETTEN IN DE TIJD: STRAFRECHTELIJK OVERGANGSRECHT 126
HOOFDSTUK 4 – HERSTEL IN EER EN RECHTEN EN UITWISSING VAN DE VEROORDELING 127
AFDELING 1 – HERSTEL IN EER EN RECHTEN 127
AFDELING 2 – UITWISSING 127
DEEL 13 – BELETSELEN VOOR DE NORMALE UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING, DE
BURGERLIJKE VORDERING OF DE UITVOERING VAN DE SANCTIE 128
HOOFDSTUK 1 – MISDRIJVEN MET EEN BIJZONDER GRONDWETTELIJK STATUUT: POLITIEKE MISDRIJVEN EN
DRUKPERSMISDRIJVEN 128
AFDELING 1 – POLITIEKE MISDRIJVEN 128
AFDELING 2 – DRUKPERSMISDRIJVEN 128
HOOFDSTUK 2 – AMNESTIE (RETROACTIEVE OPHEFFING VAN DE STRAFWAARDIGHEID) 130
HOOFDSTUK 3 – SCHORSING VAN DE STRAFVORDERING 130
AFDELING 1 – SCHORSING WEGENS BIJZONDERE STATUS VAN DE VERDACHTE 130
AFDELING 2 – SCHORSING INGEVOLGE PREJUDICIËLE VRAAG OF PREJUDICIEEL GESCHIL 131
HOOFDSTUK 4 – VERVAL VAN DE STRAFVORDERING 132
AFDELING 1 – DOOD VAN DE VERDACHTE OF BEKLAAGDE 132
AFDELING 2 – OPHOUDEN BESTAAN VAN DE RECHTSPERSOON 132
AFDELING 3 – AMNESTIE 132
,AFDELING 4 – OPHEFFING VAN DE STRAFWET 132
AFDELING 5 – DE MINNELIJKE SCHIKKING 132
AFDELING 6 – STRAFBEMIDDELING 133
AFDELING 7 – ONMIDDELLIJKE INNING VAN EEN GELDSOM OF HET VOLGEN VAN EEN OPLEIDING 134
AFDELING 8 – ADMINISTRATIEVE GELDBOETE 134
AFDELING 9 – HERSTELVORDERING IN SOCIAAL STRAFRECHT 134
AFDELING 10 – VERJARING 134
AFDELING 11 – GEZAG VAN GEWIJSDE EN NE BIS IN IDEM IN DE EUROPESE UNIE 136
HOOFDSTUK 5 – VERVAL VAN DE BURGERLIJKE VORDERING 138
AFDELING 1 – AFSTAND VAN RECHTSVORDERING EN DADING 138
AFDELING 2 – GEZAG VAN GEWIJSDE 138
AFDELING 3 – VERJARING 138
HOOFDSTUK 6 – VERVAL VAN HET RECHT TOT UITVOERING VAN DE STRAFFEN 138
AFDELING 1 – DOOD NATUURLIJKE PERSOON EN VEREFFENING RECHTSPERSOON 138
AFDELING 2 – VERJARING VAN DE STRAF 139
AFDELING 3 – UITVOERING IN HET BUITENLAND EN NE BIS IN IDEM 139
HOOFDSTUK 7 – DE GENADE 140
DEEL 14 – TOEZEGGINGEN WEGENS HET AFLEGGEN VAN EEN VERKLARING
(SPIJTOPTANTENREGELING) 141
HOOFDSTUK 1 – VOORWAARDEN EN MOGELIJKE GUNSTEN 141
HOOFDSTUK 2 – PROCEDURE 141
HOOFDSTUK 3 – HERROEPING VAN DE TOEZEGGING 141
,Deel 1 – Algemene oriëntatie
Hoofdstuk 1 – Wat is strafrecht?
Inleiding
- Strafrecht
o Basisbeginselen:
▪ Voorzienbaarheid < legaliteitsbeginsel
Uitgangspunt waarvan we vertrekken
➔ Waarom fundamenteel? Bescherming tegen willekeur (geen willekeurige, arbitraire
sancties)
o Op voorhand weten wat de sancties zijn
o “Geen misdrijf zonder wet”, “geen straf zonder wet”
▪ Wet zorgt voor voorzienbaarheid (iedereen geacht de wet te kennen)
▪ Proportionaliteitsbeginsel
• Als nalatigheid of overschrijdende actie
o Schuldcomponent = cruciaal (maakt iets strafbaar)
• Sanctierecht met juiste maat
o < “oog om oog, tand om tand” (al van oudsher)
- Strafprocesrecht
➔ Evenwicht vinden (anders ingevuld, maar even belangrijk als bij strafrecht)
o Hoe balans vinden tussen:
1) Efficiëntie, macht
a. Doel: criminaliteit kunnen bestrijden
2) Rechtsbescherming (vh voorwerp vd machtsuitoefening)
a. Recht van verdediging & eerlijk proces
i. Vb: EVRM, fundamentele waarden…
=> Moeilijk met elkaar verzoenbare uitdagingen
Het verschijnsel “strafrecht”
- Doel (historisch)?
o Contraproductieve wraakprocessen onder controle brengen
o Vermijden van ongerechtvaardigd strafrechtelijk overheidsingrijpen
- Oorspronkelijke definitie:
o SR = recht dat losbandige strafsancties & de reacties hierop aan banden legt, dat strafimpulsen
tempert en de hitte ervan afkoelt & dat de bestraffingsrituelen aan strenge scenario’s bindt
▪ = werktuig om buitensporige & contraproductieve wraakprocessen onder controle te
brengen
▪ = beleidsinstrument
• Via SR maatschappelijke handelingen beteugelen
o Functies:
▪ Kanaliseren van vergeldingsbehoeftes
▪ Overheidsmacht beperken
▪ Instrument van gedragsbeheersing
▪ Normconform gedrag afdwingen
o SR = gigantische instituut van maatschappelijke ordening & sociale controle
= instrumentele dimensie
, o Rechtsbronnen leggen ordenings- & controlebevoegdheid aan banden
= rechtsbeschermingsdimensie
-> Evenwicht vereist:
o ALS te veel rechtsbescherming: criminelen geraken weg met misdrijven zonder
sancties
o ALS te weinig rechtsbescherming: risico van misbruik
- Hoe?
o Straffen toelaten, maar ook begrenzen
Het begrip “strafrecht”
- Begrip = meerduidig
o Verschillende invalshoeken
- SR in ruime zin = materieel + formeel S
= geheel van regels die…
1. Bepalen onder welke vwden de OH voor specifieke gedragingen specifieke sancties kan
opleggen & uitvoeren
2. Omschrijven waaruit deze gedragingen & sancties bestaan
3. Voorschrijven hoe de bevoegde instanties deze sancties moeten opleggen & uitvoeren
- Materieel SR=
o < STRAFWETBOEK (wat is strafbaar en wat zijn de straffen dan?)
▪ Welke handelingen misdrijven & dus strafbaar zijn
▪ Welke strafrechtelijke sancties hieraan verbonden zijn (kenmerk van misdrijf: staat straf op = nl.
sanctie voor misdrijf)
▪ Wanneer, wie & waar straffen
- Formeel SR
o < WETBOEK VAN STRAFVORDERING (wat zijn de procedurele aspecten?)
▪Vaststelling van misdrijven
▪Opsporing, vervolging & berechting van verdachte personen
▪Organisatie vd bevoegde organen
- Samenhang materieel & formeel SR
o Materieel SR = vooral belangrijk bij toepassing van strafrechtspleging
▪ Sanctioneren van gedrag moet gebeuren in formeel wettelijk strafprocesrechtelijk kader
o Beide:
▪ Beschermende functie (vermijden ongerechtvaardigd strafrechtelijk
overheidsingrijpen)
▪ Maar bieden ook: legitimering van overheidsoptreden tegen criminaliteit, daders & slachtoffers
Hoofdstuk 2 – Codificatie
Belgisch Strafwetboek
- 1830: Belgische onafhankelijkheid
o Napoleontische Code pénal (1810)
o Napoleontische Code d’instruction criminelle (1808)
- 1867: hercodificatie door nieuwe Code pénal
o Omzetting van theorieën van sociaal verweer (= bescherming vd maatschappij tegen gevaarlijke
, personen) + re-integratie
o Milder dan napoleontische codificaties + technische correcties
▪ Oud strafwetboek = gebaseerd op 2 ideeën:
• Vergelding
o “Eigen schuld dikke bult”
• Afschrikking
o = preventief effect
▪ Nieuw strafwetboek:
• Ook rekening houden met: reclassering, maatschappelijke rehabilitatie
• Nieuwe termen:
o Uiten van maatschappelijke goedkeuring
o Bevorderen maatschappelijk herstel
o Bevorderen herstel vd schade
≠ vergelding & afschrikking meer
-> Rekening houden met proportionaliteit
-> 2 systemen vloeien in elkaar voort
- Na 1867: aanvullingen & herzieningen
o Commissie < 1976 begint aan nieuw Strafwetboek
o Potpourri II-V (2016-2017)
▪ Minder, snellere & goedkopere procedures
▪ Alle misdaden kunnen voor de correctionele rb komen
▪ Strafschalen voor wanbedrijven die het resultaat zijn van correctionalisering gewijzigd
▪ Incoherenties weggewerkt
▪ Hervorming internering van geesteszieken
= verzamelwet
= wet die die wijzigingen opsommen in verscheidene delen vh wetboek
= onoverzichtelijk & verwarrend
-> Veel ad hoc wijzigingen (chaos): bescherming tegen de “gevaarlijke” mens (≠ “voor maatschappij” per
se doorslaggevend)
▪ Schuld ≠ van belang (vb: bij geesteszieken geen schuld, maar wel gevaar)
Belgisch Wetboek van Strafvordering (1808)
Accusatoire procedure Inquisitoire procedure
Beschuldiging door het slachtoffer, niet door Maatschappij behartigt de vervolging & berechting
maatschappij -> Rechter neemt leiding
-> Partijen krijgen rechten id procedure (≠ veel
in België)
- Slachtoffer – aangeklaagde - Slachtoffer > aangeklaagde
- Rechter als scheidsrechter - Rechter werkt actief mee aan procesvoering
- Procedure: mondeling, openbaar & - Procedure: schriftelijk, geheim & niet-
tegenspraak tegensprekelijk
België: gemengd systeem
- Onderzoek: geheim, schriftelijk & niet-contradictoir
- Procedure: mondeling, openbaar & contradictoir (=
