Samenvatting Nederlands 3

Nederlands 1

① De geschiedenis van ons schrijfsysteem

 Pictografisch schrift
 Logografisch schrift
 Elk plaatje staat voor een woord
 China
 Syllabisch schrift
 Elk teken staat voor een lettergreep
 Japan
 Alfabetisch schrift
 1000 v.C.
 Feniciërs
 Alle woorden ontleden, beperkt aantal
klanken
 Foneem = spraakklank die
betekenisverschil tussen klankgroepen
veroorzaakt
 Grafeem = het teken waarmee we een
foneem weergeven

Voordelen en nadelen alfabetisch schrift
Voordelen
 Beperkt aantal tekens te leren
 Nieuwe woorden makkelijk te schrijven
 Foneem/grafeemkoppeling
Nadelen
 Lastig om fonemen te herkennen
 Alfabet niet genoeg tekens om elk foneem weer te geven
 Koppeling grafemen en fonemen niet eenduidig
 Bv: a in raam/ramen

Evolutie alfabetisch schrift
Middelnederlands 1150 - 1500
 Geen regels
 Fonetische spelling (op gehoor)
 Iedereen had eigen schrijfstijl
 Belangrijke schrijftaal  Latijn
 Elite
 Iedereen had eigen schrijfstijl

Opbouw volkstaal 1500 – 1800
• Spelling meer en meer eenvormig
 Voorbeeld aan Latijn
 Opnieuw naamvallen in geschreven ‘Nederlands’
• 80-jarige oorlog (1568-1648) en val van Antwerpen (1585)
 Sterk nationaal bewustzijn
• Vraag naar regels en grammatica

, • Twe-spraack vande Nederduitsche letterkunst (1584)
• Taal gezuiverd van Franse + Latijnse invloeden

De spelling Siegenbeek 1804
• Gebaseerd op uitspraak
• Zo weinig mogelijk verschillende spelling Beginsels van onze spelling
• Dezelfde soort woorden op dezelfde manier
• ‘aa’ en ‘ij’ i.p.v. ‘ae’ en ‘y’

Spelling De Vries en Te Winkel 1863
 Gezamenlijk woordenboek van Vlaams en Nederlands
 Woordenboek der Nederlandse Taal (WNT)
 ‘gh’ wordt ‘ch’ + ‘ey’ wordt ‘ei’
 België accepteert in 1864, Nederlands in 1870

De grote spellingstrijd 1891-1940
 Pleidooi vereenvoudiging door Kollewijn
 1934: aanpassing door minister Marchant
 Enkel voor onderwijs
 Vlaamsch, mensch  Vlaams, mens

Na WOII: officiële spelling
• Vlaams-Nederlandse commissie verzorgt nieuwe spelling: in 1947
overal verplicht (zowel overheid als onderwijs)
• 1954: eerste Groene Boekje
• 1995: eerste herziening
• 2005: tweede herziening

② Beginselen van de Nederlandse spelling

Het basisbeginsel: standaarduitspraak

Je spelt een woord met de klanken die je hoort in de
standaarduitspraak van dat woord.

 Fonologisch principe
 Problemen bij kinderen door:
 Andere moeder- of thuistaal
 Moeite met onderscheid maken dialect – Standaardnederlands
 Taalzwak/klankletterkoppeling heel moeizaam

Beginsel van de gelijkvormigheid

Je spelt een woord of woorddeel zo veel mogelijk op dezelfde wijze.
 Nagaan hoe woord/woorddeel in andere woorden klinkt
 Bloed met d  bloeden
 Web met b  webben
 Veertig met v  eenenveertig