ALGEMENE REVALIDATIE AANPAK
GEWRICHTSAANDOENINGEN
Revalidatie aanpak bij knie/gewrichtsaandoeningen zoals artrose, bot problemen,
kraakbeenletsels, meniscale aandoeningen en synovitis.
Gemeenschappelijk revalidatiedoel: “laag” houden van drukken in gewricht
Waarom? -> “load bearing capacity” is verlaagd, door aangepaste load kan zwelling en
pijn van gewricht pas afnemen
REFLEX INHIBITIE
Articulaire zwelling en pijn zorgen voor een reflex inhibitie van de dichtbij liggende
spieren van de gewricht
Reflexmatig, hierdoor kan atrofie optreden
Bij gezonde mensen waarbij je extra vocht in gewricht laat inspuiten werd ook atrofie
vastgesteld
Reflex inhibitie is een natuurlijk beschermingsmechanismen:
verminderde spierkracht = minder druk in het gewricht
het trainen van de spieren versterkt de kracht en zorgt voor meer druk in het
gewricht
Daarom kracht niet als eerste optrainen want dan neemt belasting toe en zorg je voor
meer vocht en zwelling in het gewricht daardoor neemt atrofie nog harder toe o.w.v.
reflex inhibitie
OPLOSSING: BEHANDEL DE OORZAAK, NIET HET GEVOLG =
GEWRICHTSREVALIDATIE
ONDERZOEK
60 patiënten met knie pijn + Qceps atrofie:
- 30 patiënten kregen krachttrainingsoefeningen (3x per week)
- 30 patiënten kregen verdraagbare ROM oefeningen
ROM patiënten BETERE outcome dan krachttraining (ROM>>krachttraining):
- Betere functie
- Minder pijn
- Betere kracht???
Je kan niet winnen van de natuur: als gewrichtsontsteking verbeterd dan zal atrofie
vanzelf verminderen
OKC VERSUS CKC
F (kracht) wordt bepaald door: spierkracht en gewicht
P= F/A (druk = kracht/contact opp.)
1
,OKC (open kinetic chain) zoals leg extension dan moet je meer kracht keveren in extensie
CKC (closed kinetic chain) zoals squad of leg press, je moet meer Kracht leveren bij flexie
Conclusie: geef lage arbeidsoefeningen zodat de spierkracht laag blijft en dus ook de druk
laag is
Voorbeeld bij knie:
Tibiofemoraal contact oppervlak daalt vanaf 90° dus de druk stijgt vanaf 90° bij dezelfde
hoeveelheid spierkracht (A: daalt, F: blijft gelijk => P: stijgt)
CONCLUSIE
In geval van zwelling en/of pijn: geen extra zwelling veroorzaken om reflex inhibitie niet
te versterken
Doe je dan beter niets? NEE
“gewrichtsrevalidatie” en neuromusculaire training: oefen op spiercontractie
(neuromusculaire controle, volledige spier kunnen aanspannen, indien neuromusculaire
aansturing ondermaats is zie je vaak spierfibrillaties)
- Lage druk
- Volledige ROM
- Controle over kwaliteit van beweging
- Circulatoire oefeningen
- Veel herhalingen aan lage intensiteit
NEUROMUSCULAIRE COÖRDINATIE TRAINING
- Verbeter inter- en intramusculaire coördinatie
Inter = vermogen om meerdere spieren tegelijkertijd aan te sturen (spiergroepen moeten
mooi kunnen samenwerken)
Intra = vermogen om meerdere spiervezels binnen een bepaalde spier te activeren
(motorunits moeten allemaal mooi gestroomlijnd, samen vuren)
- Belangrijk om correcte kwaliteit van beweging te controleren (CKC)
WELKE SPIEREN ZIJN BETROKKEN?
De dichtstbijzijnde spier die een stabiliserende functie heeft voornamelijk door reflex
inhibitie
Bij de heup: glut. Medius, bij de knie: Qceps
CONTROLEREN VAN DE DRUK
Houd rekening met:
- Krachtontwikkeling
- Oppervlakte van het gewricht
- Plaats van kwetsuur
o Toestand van het gewricht bepaald revalidatie:
als volledige gewrichtskraakbeen aangedaan is dan houd je over de
hele ROM de drukken laag (chondromalacia)
2
, Bij lokale acute defects in het kraakbeen dan ga je enkel daar de
druk laag houden (vb: op 30° flexie minder kraakbeen dan daar
weinig druk en eens je daar voorbij bent wel hoge druk)
Open en gesloten kinetische oefeningen voor beide om
kraakbeen strekte te verbeteren en littekenweefsel te
voorkomen
KRAAKBEEN
OPBOUW
VOEDING
kraakbeen haalt voeding uit compressie en decompressie omdat dat vocht in en uit
kraakbeen perst dus kraakbeen heeft belasting nodig om te kunnen herstellen (druk laag
houden maar wel voldoende beweging genereren)
- Contactzones veranderen naarmate de knie meer in flexie komt: dus hele ROM
laten doorlopen!!!
- Snelheid is belangrijk!
o Te trage beweging: plastische vervorming treedt op: isometrie!
- Opbouw van progressief stijgende druk op juiste plaats in gewrichtsoppervlak
Als er bloed in het gewricht zit dan kunnen de Fe-ionen water onttrekken van het
kraakbeen
3
, Immobilisatie door een gips zorgt dat er geen voeding in komt, water gaat uit kraakbeen
en druk op bot neemt toe -> artrose, stressfacturen (jongere mensen)
FUNCTIE
Kraakbeen is bestand tegen zeer grote compressiekrachten
Maar… Het is iet gemaakt om schuifkrachten te weerstaan!!! -> Belang
stabilisatieoefeningen
gezond kraakbeen vangt druk op en verspreid en lagere belasting op bot
ziek kraakbeen
verdeelt druk
niet-> zorgt voor
een grote
puntbelasting op
het bot en zorgt
later voor artrose
KINESITHERAPEUTISCHE RICHTLIJNEN KB LETSELS
- Goede stabilisatie (voorkomen van schuifkrachten)
- Tijdsfactor progressief opbouwen (te veel> <te weinig)
- Opbouw van progressief stijgende druk op juiste plaats in gewrichtsoppervlak (te
veel> <te weinig)
- Normale snelheid (te traag geeft meer plastisch deformatie)
- Aandacht voor kwaliteit beweging
SPIERLETSELS
WAAR EN WANNEER DOEN ZE ZICH VOOR
Bijna altijd op musculotendinogene overgang (MTJ)
Bij Qceps en hamstrings is er een centrale pees (peesblad) die doorloopt
doorheen de spierbuik, daar vinden de spierscheuren meestal plaats
CLASSIFICATIE VAN SPIERSTRAINS
Graad 1: schade van een beperkt aantal vezels, gelokaliseerde pijn zonder
verlies van functie (veel voorkomend en hersteld snel)
Graad 2: duidelijk verlies aan kracht gekoppeld aan pijn bij weerstand
(komt ook veel voor)
Graad 3: volledige ruptuur, verlies kracht en functie (75% van de spier is gescheurd maar
komt weinig voor, rotator cuff scheur degeneratieve toestand)
ACUTE BEHANDELING
VROEGER
ICE=>RICE=>PRICE=>POLICE
4
GEWRICHTSAANDOENINGEN
Revalidatie aanpak bij knie/gewrichtsaandoeningen zoals artrose, bot problemen,
kraakbeenletsels, meniscale aandoeningen en synovitis.
Gemeenschappelijk revalidatiedoel: “laag” houden van drukken in gewricht
Waarom? -> “load bearing capacity” is verlaagd, door aangepaste load kan zwelling en
pijn van gewricht pas afnemen
REFLEX INHIBITIE
Articulaire zwelling en pijn zorgen voor een reflex inhibitie van de dichtbij liggende
spieren van de gewricht
Reflexmatig, hierdoor kan atrofie optreden
Bij gezonde mensen waarbij je extra vocht in gewricht laat inspuiten werd ook atrofie
vastgesteld
Reflex inhibitie is een natuurlijk beschermingsmechanismen:
verminderde spierkracht = minder druk in het gewricht
het trainen van de spieren versterkt de kracht en zorgt voor meer druk in het
gewricht
Daarom kracht niet als eerste optrainen want dan neemt belasting toe en zorg je voor
meer vocht en zwelling in het gewricht daardoor neemt atrofie nog harder toe o.w.v.
reflex inhibitie
OPLOSSING: BEHANDEL DE OORZAAK, NIET HET GEVOLG =
GEWRICHTSREVALIDATIE
ONDERZOEK
60 patiënten met knie pijn + Qceps atrofie:
- 30 patiënten kregen krachttrainingsoefeningen (3x per week)
- 30 patiënten kregen verdraagbare ROM oefeningen
ROM patiënten BETERE outcome dan krachttraining (ROM>>krachttraining):
- Betere functie
- Minder pijn
- Betere kracht???
Je kan niet winnen van de natuur: als gewrichtsontsteking verbeterd dan zal atrofie
vanzelf verminderen
OKC VERSUS CKC
F (kracht) wordt bepaald door: spierkracht en gewicht
P= F/A (druk = kracht/contact opp.)
1
,OKC (open kinetic chain) zoals leg extension dan moet je meer kracht keveren in extensie
CKC (closed kinetic chain) zoals squad of leg press, je moet meer Kracht leveren bij flexie
Conclusie: geef lage arbeidsoefeningen zodat de spierkracht laag blijft en dus ook de druk
laag is
Voorbeeld bij knie:
Tibiofemoraal contact oppervlak daalt vanaf 90° dus de druk stijgt vanaf 90° bij dezelfde
hoeveelheid spierkracht (A: daalt, F: blijft gelijk => P: stijgt)
CONCLUSIE
In geval van zwelling en/of pijn: geen extra zwelling veroorzaken om reflex inhibitie niet
te versterken
Doe je dan beter niets? NEE
“gewrichtsrevalidatie” en neuromusculaire training: oefen op spiercontractie
(neuromusculaire controle, volledige spier kunnen aanspannen, indien neuromusculaire
aansturing ondermaats is zie je vaak spierfibrillaties)
- Lage druk
- Volledige ROM
- Controle over kwaliteit van beweging
- Circulatoire oefeningen
- Veel herhalingen aan lage intensiteit
NEUROMUSCULAIRE COÖRDINATIE TRAINING
- Verbeter inter- en intramusculaire coördinatie
Inter = vermogen om meerdere spieren tegelijkertijd aan te sturen (spiergroepen moeten
mooi kunnen samenwerken)
Intra = vermogen om meerdere spiervezels binnen een bepaalde spier te activeren
(motorunits moeten allemaal mooi gestroomlijnd, samen vuren)
- Belangrijk om correcte kwaliteit van beweging te controleren (CKC)
WELKE SPIEREN ZIJN BETROKKEN?
De dichtstbijzijnde spier die een stabiliserende functie heeft voornamelijk door reflex
inhibitie
Bij de heup: glut. Medius, bij de knie: Qceps
CONTROLEREN VAN DE DRUK
Houd rekening met:
- Krachtontwikkeling
- Oppervlakte van het gewricht
- Plaats van kwetsuur
o Toestand van het gewricht bepaald revalidatie:
als volledige gewrichtskraakbeen aangedaan is dan houd je over de
hele ROM de drukken laag (chondromalacia)
2
, Bij lokale acute defects in het kraakbeen dan ga je enkel daar de
druk laag houden (vb: op 30° flexie minder kraakbeen dan daar
weinig druk en eens je daar voorbij bent wel hoge druk)
Open en gesloten kinetische oefeningen voor beide om
kraakbeen strekte te verbeteren en littekenweefsel te
voorkomen
KRAAKBEEN
OPBOUW
VOEDING
kraakbeen haalt voeding uit compressie en decompressie omdat dat vocht in en uit
kraakbeen perst dus kraakbeen heeft belasting nodig om te kunnen herstellen (druk laag
houden maar wel voldoende beweging genereren)
- Contactzones veranderen naarmate de knie meer in flexie komt: dus hele ROM
laten doorlopen!!!
- Snelheid is belangrijk!
o Te trage beweging: plastische vervorming treedt op: isometrie!
- Opbouw van progressief stijgende druk op juiste plaats in gewrichtsoppervlak
Als er bloed in het gewricht zit dan kunnen de Fe-ionen water onttrekken van het
kraakbeen
3
, Immobilisatie door een gips zorgt dat er geen voeding in komt, water gaat uit kraakbeen
en druk op bot neemt toe -> artrose, stressfacturen (jongere mensen)
FUNCTIE
Kraakbeen is bestand tegen zeer grote compressiekrachten
Maar… Het is iet gemaakt om schuifkrachten te weerstaan!!! -> Belang
stabilisatieoefeningen
gezond kraakbeen vangt druk op en verspreid en lagere belasting op bot
ziek kraakbeen
verdeelt druk
niet-> zorgt voor
een grote
puntbelasting op
het bot en zorgt
later voor artrose
KINESITHERAPEUTISCHE RICHTLIJNEN KB LETSELS
- Goede stabilisatie (voorkomen van schuifkrachten)
- Tijdsfactor progressief opbouwen (te veel> <te weinig)
- Opbouw van progressief stijgende druk op juiste plaats in gewrichtsoppervlak (te
veel> <te weinig)
- Normale snelheid (te traag geeft meer plastisch deformatie)
- Aandacht voor kwaliteit beweging
SPIERLETSELS
WAAR EN WANNEER DOEN ZE ZICH VOOR
Bijna altijd op musculotendinogene overgang (MTJ)
Bij Qceps en hamstrings is er een centrale pees (peesblad) die doorloopt
doorheen de spierbuik, daar vinden de spierscheuren meestal plaats
CLASSIFICATIE VAN SPIERSTRAINS
Graad 1: schade van een beperkt aantal vezels, gelokaliseerde pijn zonder
verlies van functie (veel voorkomend en hersteld snel)
Graad 2: duidelijk verlies aan kracht gekoppeld aan pijn bij weerstand
(komt ook veel voor)
Graad 3: volledige ruptuur, verlies kracht en functie (75% van de spier is gescheurd maar
komt weinig voor, rotator cuff scheur degeneratieve toestand)
ACUTE BEHANDELING
VROEGER
ICE=>RICE=>PRICE=>POLICE
4
