TWEE- EN MEERTALIGHEID
1 Inleiding................................................................................................................................ 2
2 Begripsomschrijving............................................................................................................. 2
3 Types van meertalige opvoeding..........................................................................................3
3.1 Simultane tweetaligheid.................................................................................................3
3.2 Successieve tweetaligheid.............................................................................................4
4 Basisfactoren bij meertalige opvoeding................................................................................4
5 Extra factoren bij meertalige opvoeding...............................................................................5
6 Basiskenmerken van een meertalige taalontwikkeling.........................................................6
6.1 Fasen in de taalontwikkeling..........................................................................................6
6.2 Taalbegrip voor taalproductie........................................................................................7
6.3 Verwerving verschillende taalcomponenten...................................................................7
6.4 Overgeneralisatie en over-en onderextensie.................................................................7
7 Specifieke kenmerken van een meertalige taalontwikkeling.................................................8
7.1 Transer of interferentie..................................................................................................8
7.2 Codewisseling en code vermenging..............................................................................8
7.3 Taaldominantie.............................................................................................................. 8
8 Family language policy (FLP)...............................................................................................9
8.1 Taalvaardigheden van de ouders...................................................................................9
8.2 Het sociale en culturele netwerk van het gezin..............................................................9
8.3 Het sociale netwerk van het kind.................................................................................10
8.4 Overtuigingen van ouders over een meertalige opvoeding..........................................10
9 Rol van logopedisten..........................................................................................................11
10 Weerstand op school........................................................................................................13
Pagina | 1
, 1 INLEIDING
Hedendaagse gezinscomplexiteit:
- Niet meer beperkt tot één thuistaal en één schooltaal.
- Beïnvloed door migratie en vluchtelingencrisissen (oorzaken: genocide, oorlog,
milieuproblemen).
Adviescentrum PIM (Partners in Meertaligheid):
- Gevestigd in Brussel
- Expertise in Family Language Policy (gezinstaalbeleid).
- Doel: beter inzicht bieden in taalkeuzes binnen gezinnen
Relevantie voor logopedisten:
- Belangrijk om ouders te adviseren over initiële taalkeuzes.
- Adviezen moeten aansluiten bij de gezinscontext.
2 BEGRIPSOMSCHRIJVING
Verschillen tussen tweetaligheid en meertaligheid:
- Tweetaligheid: bekwaamheid om twee verschillende talen te gebruiken
- Meertaligheid: bekwaamheid om meer dan twee talen te gebruiken
Definitieverschillen in literatuur:
- Bloomfield: tweetaligheid vereist "native-like control" (taalbeheersing alsof het de
moedertaal is)
- Haugen: tweetaligheid begint bij het produceren van een complete, betekenisvolle
uiting in een andere taal.
- Andere auteurs: tweetaligheid = afwisselend gebruik van twee talen, maar minimale
vaardigheid blijft onduidelijk
Praktische definitie volgens Van den Branden (2010):
- Meertaligheid = competentie om meer dan één taal te begrijpen en te gebruiken.
- Niet alle talen hoeven even sterk verworven te zijn
- Regelmatig gebruik van meerdere talen volstaat
Tweetaligheid en meertaligheid in België:
- Vlaanderen: 27,5% van de kinderen heeft geen Nederlands als thuistaal (2016).
- Brussel: 61% spreekt thuis Frans of een andere taal; in het lager onderwijs 60%,
secundair onderwijs 47%.
- Deze cijfers hebben grote maatschappelijke implicaties
Typen meertalige opvoeding (volgens Romaine):
- Simultane taalverwerving: Leren van meerdere talen vanaf de geboorte
- Successieve/sequentiële taalverwerving: Leren van een tweede taal na de eerste
Pagina | 2
1 Inleiding................................................................................................................................ 2
2 Begripsomschrijving............................................................................................................. 2
3 Types van meertalige opvoeding..........................................................................................3
3.1 Simultane tweetaligheid.................................................................................................3
3.2 Successieve tweetaligheid.............................................................................................4
4 Basisfactoren bij meertalige opvoeding................................................................................4
5 Extra factoren bij meertalige opvoeding...............................................................................5
6 Basiskenmerken van een meertalige taalontwikkeling.........................................................6
6.1 Fasen in de taalontwikkeling..........................................................................................6
6.2 Taalbegrip voor taalproductie........................................................................................7
6.3 Verwerving verschillende taalcomponenten...................................................................7
6.4 Overgeneralisatie en over-en onderextensie.................................................................7
7 Specifieke kenmerken van een meertalige taalontwikkeling.................................................8
7.1 Transer of interferentie..................................................................................................8
7.2 Codewisseling en code vermenging..............................................................................8
7.3 Taaldominantie.............................................................................................................. 8
8 Family language policy (FLP)...............................................................................................9
8.1 Taalvaardigheden van de ouders...................................................................................9
8.2 Het sociale en culturele netwerk van het gezin..............................................................9
8.3 Het sociale netwerk van het kind.................................................................................10
8.4 Overtuigingen van ouders over een meertalige opvoeding..........................................10
9 Rol van logopedisten..........................................................................................................11
10 Weerstand op school........................................................................................................13
Pagina | 1
, 1 INLEIDING
Hedendaagse gezinscomplexiteit:
- Niet meer beperkt tot één thuistaal en één schooltaal.
- Beïnvloed door migratie en vluchtelingencrisissen (oorzaken: genocide, oorlog,
milieuproblemen).
Adviescentrum PIM (Partners in Meertaligheid):
- Gevestigd in Brussel
- Expertise in Family Language Policy (gezinstaalbeleid).
- Doel: beter inzicht bieden in taalkeuzes binnen gezinnen
Relevantie voor logopedisten:
- Belangrijk om ouders te adviseren over initiële taalkeuzes.
- Adviezen moeten aansluiten bij de gezinscontext.
2 BEGRIPSOMSCHRIJVING
Verschillen tussen tweetaligheid en meertaligheid:
- Tweetaligheid: bekwaamheid om twee verschillende talen te gebruiken
- Meertaligheid: bekwaamheid om meer dan twee talen te gebruiken
Definitieverschillen in literatuur:
- Bloomfield: tweetaligheid vereist "native-like control" (taalbeheersing alsof het de
moedertaal is)
- Haugen: tweetaligheid begint bij het produceren van een complete, betekenisvolle
uiting in een andere taal.
- Andere auteurs: tweetaligheid = afwisselend gebruik van twee talen, maar minimale
vaardigheid blijft onduidelijk
Praktische definitie volgens Van den Branden (2010):
- Meertaligheid = competentie om meer dan één taal te begrijpen en te gebruiken.
- Niet alle talen hoeven even sterk verworven te zijn
- Regelmatig gebruik van meerdere talen volstaat
Tweetaligheid en meertaligheid in België:
- Vlaanderen: 27,5% van de kinderen heeft geen Nederlands als thuistaal (2016).
- Brussel: 61% spreekt thuis Frans of een andere taal; in het lager onderwijs 60%,
secundair onderwijs 47%.
- Deze cijfers hebben grote maatschappelijke implicaties
Typen meertalige opvoeding (volgens Romaine):
- Simultane taalverwerving: Leren van meerdere talen vanaf de geboorte
- Successieve/sequentiële taalverwerving: Leren van een tweede taal na de eerste
Pagina | 2
