Ziektebeeld
Borderlinepersoonlijkheid stoornis (BPS)
Borderline personality disorder (BPD)
o Epidemiologie
Er zijn in Nederland zo’n 150.000 tot 200.000 zorgvragers met een borderline stoornis.
Borderline komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De stoornis komt meestal in het begin
van de volwassen leeftijd aan het ligt, tussen de 17 de en 25ste jaar. Het is echter wel mogelijk dat
er in de kinderjaren al voortekens te herken zijn.
Mannen krijger vaker de diagnose antisociale persoonlijkheid stoornis.
o Anatomie / Fysiologie
Borderline is een psychische aandoening en heeft geen directe specifieke anatomisch structuren in
het lichaam.
Er is onderzoek gedaan naar een verband tussen dissociatie en activiteit in hersennetwerken bij
mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Uit dit onderzoek blijkt dat een acute
dissociatie bij BPS gepaard gaat met een verlaagde hersenactiviteit in de amygdala. Dit hersengebied
is cruciaal voor stressreacties. Dit zou de oorzaak kunnen zijn van veranderde emotionele processen.
o Ethiologie
Er wordt vanuit gegaan dat de borderline persoonlijkheidsstoornis waarschijnlijk een combinatie is
van erfelijke aanleg en gebeurtenissen in de jeugd.
Ingrijpende gebeurtenissen of onveiligheid in de kindertijd zijn factoren waardoor zorgvragers met
borderline vaak moeite hebben met vertrouwen.
Bij sommige zorgvragers ligt de oorzaak van de borderline complexer. Het kan dan gaan om
emotionele verwaarlozing of wanneer er een gebeurtenis (onbewust) als onveilig is ervaren.
o Symptomen
Impulsiviteit
Zorgvragers met borderline kunnen zich zomaar storten in relaties, of na het lezen van een
krantenartikel ineens bijvoorbeeld brandweerman te worden, zonder hier goed over na te
denken of in te zien wat voor eventuele gevolgen dit zou kunnen hebben.
Verder hoort bij het impulsieve gedrag geen maat kunnen houden. Denk hierbij aan alcohol en
drugs gebruik, eetstoornissen en woede-uitbarstingen.
Stemmingswisselingen
De stemming van een zorgvrager kan ineens omslaan van blij naar boos naar somber naar angst.
Er hoeft maar iets te gebeuren of een zorgvrager met borderline kan overgevoelig reageren op
de gebeurtenis of een uitspraak. Een onschuldig grapje kan leiden tot een woede-uitbarsting en
kort daarna weer vrolijk reageren alsof er niets is gebeurd.
Zwart- wit denken
Een zorgvrager met BPS verdeeld de wereld in twee delen. Goed en slecht, lelijke en mooi. Er is
hierin geen goede tussenweg mogelijk. Iemand is mooi en lief, of onaardig en lelijk. Deze mening
kan in een kort tijd omslaan.
Borderlinepersoonlijkheid stoornis (BPS)
Borderline personality disorder (BPD)
o Epidemiologie
Er zijn in Nederland zo’n 150.000 tot 200.000 zorgvragers met een borderline stoornis.
Borderline komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De stoornis komt meestal in het begin
van de volwassen leeftijd aan het ligt, tussen de 17 de en 25ste jaar. Het is echter wel mogelijk dat
er in de kinderjaren al voortekens te herken zijn.
Mannen krijger vaker de diagnose antisociale persoonlijkheid stoornis.
o Anatomie / Fysiologie
Borderline is een psychische aandoening en heeft geen directe specifieke anatomisch structuren in
het lichaam.
Er is onderzoek gedaan naar een verband tussen dissociatie en activiteit in hersennetwerken bij
mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Uit dit onderzoek blijkt dat een acute
dissociatie bij BPS gepaard gaat met een verlaagde hersenactiviteit in de amygdala. Dit hersengebied
is cruciaal voor stressreacties. Dit zou de oorzaak kunnen zijn van veranderde emotionele processen.
o Ethiologie
Er wordt vanuit gegaan dat de borderline persoonlijkheidsstoornis waarschijnlijk een combinatie is
van erfelijke aanleg en gebeurtenissen in de jeugd.
Ingrijpende gebeurtenissen of onveiligheid in de kindertijd zijn factoren waardoor zorgvragers met
borderline vaak moeite hebben met vertrouwen.
Bij sommige zorgvragers ligt de oorzaak van de borderline complexer. Het kan dan gaan om
emotionele verwaarlozing of wanneer er een gebeurtenis (onbewust) als onveilig is ervaren.
o Symptomen
Impulsiviteit
Zorgvragers met borderline kunnen zich zomaar storten in relaties, of na het lezen van een
krantenartikel ineens bijvoorbeeld brandweerman te worden, zonder hier goed over na te
denken of in te zien wat voor eventuele gevolgen dit zou kunnen hebben.
Verder hoort bij het impulsieve gedrag geen maat kunnen houden. Denk hierbij aan alcohol en
drugs gebruik, eetstoornissen en woede-uitbarstingen.
Stemmingswisselingen
De stemming van een zorgvrager kan ineens omslaan van blij naar boos naar somber naar angst.
Er hoeft maar iets te gebeuren of een zorgvrager met borderline kan overgevoelig reageren op
de gebeurtenis of een uitspraak. Een onschuldig grapje kan leiden tot een woede-uitbarsting en
kort daarna weer vrolijk reageren alsof er niets is gebeurd.
Zwart- wit denken
Een zorgvrager met BPS verdeeld de wereld in twee delen. Goed en slecht, lelijke en mooi. Er is
hierin geen goede tussenweg mogelijk. Iemand is mooi en lief, of onaardig en lelijk. Deze mening
kan in een kort tijd omslaan.
