MENSELIJKE FYSIOLOGIE
Hoorcollege 1
1. Context
Hart = hartwerkend, belangrijke functie
• 7200 liter bloed per dag
• Diffusie is niet voldoende voor O2 levering
o Evolutie → circulatie systemen
o = vloeistof tussen lichaamsoppervlak en diepste delen
Verschillen
• Spons of kwal → geen CVS en halen alles uit de omgeving
• Insecten → open circulair systeem, maar geen hart met een pomp
• Vissen → gesloten circulair systeem
2. CVS members
Hart = pomp
Bloedvaten = buizen → in buizen heb je bloed die wordt rondgepompt
Vloeistof = bloed
3. CVS functions
• Afgifte zuurstof & voedingsstoffen
• Verwijderen cellulair afval → excretie
• Cel-naar-cel communicatie
• Verdediging tegen indringers → immuniteit
Zuurstof nodig om energie te creëeren (ATP) → maken als we energiebronnen hebben (suiker,
vetten) & kunnen verbranden dmv O2
Bouwstoffen + O2 → ATP (energie)
ATP = energie voor lichaam, kan je enkel maken als je energiebronnen hebt → O2 + voedingsstoffen
Cell-to-cell communication → cellen moeten onderling kunnen communiceren
1
,O 2 en nutriënt delivery
Cellulaire processen → energiebehoefte (ATP)
• Structureel onderhoud
• Actief transport
• Celsignalering
• Spiercontractie
• DNA synthese
Tijdens inspanning → 1000-voudige toename in ATP-vraag vs rust
ATP (energie) = samengesteld/gesyntheseerd door het menselijk lichaam
• Meer behoefte (tijdens inspanning) → meer gesynthetiseerd
Hoe ?
• Van externe omgeving
o O2 uit buitenlicht → voor longen
o Opname van voedingsstoffen in GI-systeem
Removing cellular waste, excretion
• Aminozuren afbreken → moet lichaam verlaten → filtering afvalstoffen gebeurt in nieren
• Huid → voor secretie van warmte
• Verbranden suiker, vetten via O2 → ontstaan van Co2
Cell to cell communication
1. Giftige cellen/afval komt terecht in lever, daarna in bloed terecht om naar de nieren te gaan
en dan uitgescheiden te worden via de urine
2. Hormonen die vanuit pancreas komen, om de suiker die te hoog is met insuline te doen
verlagen → vb. andere hormonen zijn cortisol, oxytocine, …
3. Opslagplaatsen in lichaam waar voedingsstoffen zijn → in lever of vetcellen
2
,Verdediging tegen indringers
• Immuun cellen → macrofaag fagocytose
• Antilichamen
• Stollingseiwitten → vormen barrière in bloed voor buitenwereld
Belangrijk
• 5-10 sec nadat bloedtoevoer naar hersenen stopt → verlies van bewustzijn
• 5-10 min nadat bloedtoevoer naar hersenen stopt → permanente hersenbeschadiging
o Beroerte, verdrinking
Neuronen in hersenen → stijging energiebehoefte (ATP)
4. CVS anatomy
• Bloed stroomt in 1 richting
• Hart → centrale muur tussen 2 hartdelen (= septum)
o Links → ontvangt bloed van longen → weefsels
o Rechts → ontvangt bloed van weefsels → longen
o Beide helften → onafhankelijke pomp
o Atrium → ontvangt bloed bovenaan
o Ventrikel → pompt bloed onderaan
• Bloed
o Blauw → daling O2
o Rood → stijging O2
2 aangesloten/verbonden circulaties
• Beginnen in linkse ventrikel (hard werken), via
aorta naar hele lichaam
• Zuurstof afgeven aan weefsel dat nodig heeft
(vb. spieren in benen, lever)
• Zuurstofarme bloed dat over is krijgt CO2 en
wordt teruggepompt naar rechtse atrium
3
, 2 verbonden circulaties
Longcirculatie/pulmonaire circulatie
• Doel = stijging zuurstofverzadiging van daling
zuurstof in bloed, O2 in zuurstofarme bloed
krijgen
• Rechterkamer → longslagaders → longaders
→ linkerboezem
Systemische circulatie
• Doel = leveren zuurstofrijk bloed aan weefsels
+ verwijderen CO2 uit weefsels
• Linker hartkamer → aorta → slagaders → haarvaten
• Kleine aders → grotere aders → rechterboezem
Speciale regelingen
1. Bloedtoevoer naar spijsverteringsstelsel & lever → al het bloed dat eerst naar
spijsverteringsstelsel gaat, gaat daarna naar lever
o Beide ontvangen zuurstofrijk bloed via slagaders
o 2 capillaire bedden + hepatische poortaders = portaalsysteem
o Functie = bloed verlaat spijsverteringskanaal naar lever, vetten verder afbreken
▪ Verwerking voedingsstoffen
▪ Ontslakend
o Alles wat we opnemen, passeert eerst via lever (als bescherming) & wordt dan in
algemene circulatie vrijgelaten
2. Nieren → deel staat in voor filteren en reabsorptie
o 2 capillaire bedden in serie = poortsysteem
o Een hogedruksysteem in glomerus → filtratie
o Een lagedruksysyteem in peritubulennetwerk → heropname/reabsorptie
3. Hypothalamus → hypofyseaal systeem
o Krijgt veel invloeden van lichaam en die wil graag hormonen sturen in lichaam, dan
gaat er eerst een signaal naar hypofyse en die gaat reageren door deze hormonen in
bloedcirculatie te gooien
4
Hoorcollege 1
1. Context
Hart = hartwerkend, belangrijke functie
• 7200 liter bloed per dag
• Diffusie is niet voldoende voor O2 levering
o Evolutie → circulatie systemen
o = vloeistof tussen lichaamsoppervlak en diepste delen
Verschillen
• Spons of kwal → geen CVS en halen alles uit de omgeving
• Insecten → open circulair systeem, maar geen hart met een pomp
• Vissen → gesloten circulair systeem
2. CVS members
Hart = pomp
Bloedvaten = buizen → in buizen heb je bloed die wordt rondgepompt
Vloeistof = bloed
3. CVS functions
• Afgifte zuurstof & voedingsstoffen
• Verwijderen cellulair afval → excretie
• Cel-naar-cel communicatie
• Verdediging tegen indringers → immuniteit
Zuurstof nodig om energie te creëeren (ATP) → maken als we energiebronnen hebben (suiker,
vetten) & kunnen verbranden dmv O2
Bouwstoffen + O2 → ATP (energie)
ATP = energie voor lichaam, kan je enkel maken als je energiebronnen hebt → O2 + voedingsstoffen
Cell-to-cell communication → cellen moeten onderling kunnen communiceren
1
,O 2 en nutriënt delivery
Cellulaire processen → energiebehoefte (ATP)
• Structureel onderhoud
• Actief transport
• Celsignalering
• Spiercontractie
• DNA synthese
Tijdens inspanning → 1000-voudige toename in ATP-vraag vs rust
ATP (energie) = samengesteld/gesyntheseerd door het menselijk lichaam
• Meer behoefte (tijdens inspanning) → meer gesynthetiseerd
Hoe ?
• Van externe omgeving
o O2 uit buitenlicht → voor longen
o Opname van voedingsstoffen in GI-systeem
Removing cellular waste, excretion
• Aminozuren afbreken → moet lichaam verlaten → filtering afvalstoffen gebeurt in nieren
• Huid → voor secretie van warmte
• Verbranden suiker, vetten via O2 → ontstaan van Co2
Cell to cell communication
1. Giftige cellen/afval komt terecht in lever, daarna in bloed terecht om naar de nieren te gaan
en dan uitgescheiden te worden via de urine
2. Hormonen die vanuit pancreas komen, om de suiker die te hoog is met insuline te doen
verlagen → vb. andere hormonen zijn cortisol, oxytocine, …
3. Opslagplaatsen in lichaam waar voedingsstoffen zijn → in lever of vetcellen
2
,Verdediging tegen indringers
• Immuun cellen → macrofaag fagocytose
• Antilichamen
• Stollingseiwitten → vormen barrière in bloed voor buitenwereld
Belangrijk
• 5-10 sec nadat bloedtoevoer naar hersenen stopt → verlies van bewustzijn
• 5-10 min nadat bloedtoevoer naar hersenen stopt → permanente hersenbeschadiging
o Beroerte, verdrinking
Neuronen in hersenen → stijging energiebehoefte (ATP)
4. CVS anatomy
• Bloed stroomt in 1 richting
• Hart → centrale muur tussen 2 hartdelen (= septum)
o Links → ontvangt bloed van longen → weefsels
o Rechts → ontvangt bloed van weefsels → longen
o Beide helften → onafhankelijke pomp
o Atrium → ontvangt bloed bovenaan
o Ventrikel → pompt bloed onderaan
• Bloed
o Blauw → daling O2
o Rood → stijging O2
2 aangesloten/verbonden circulaties
• Beginnen in linkse ventrikel (hard werken), via
aorta naar hele lichaam
• Zuurstof afgeven aan weefsel dat nodig heeft
(vb. spieren in benen, lever)
• Zuurstofarme bloed dat over is krijgt CO2 en
wordt teruggepompt naar rechtse atrium
3
, 2 verbonden circulaties
Longcirculatie/pulmonaire circulatie
• Doel = stijging zuurstofverzadiging van daling
zuurstof in bloed, O2 in zuurstofarme bloed
krijgen
• Rechterkamer → longslagaders → longaders
→ linkerboezem
Systemische circulatie
• Doel = leveren zuurstofrijk bloed aan weefsels
+ verwijderen CO2 uit weefsels
• Linker hartkamer → aorta → slagaders → haarvaten
• Kleine aders → grotere aders → rechterboezem
Speciale regelingen
1. Bloedtoevoer naar spijsverteringsstelsel & lever → al het bloed dat eerst naar
spijsverteringsstelsel gaat, gaat daarna naar lever
o Beide ontvangen zuurstofrijk bloed via slagaders
o 2 capillaire bedden + hepatische poortaders = portaalsysteem
o Functie = bloed verlaat spijsverteringskanaal naar lever, vetten verder afbreken
▪ Verwerking voedingsstoffen
▪ Ontslakend
o Alles wat we opnemen, passeert eerst via lever (als bescherming) & wordt dan in
algemene circulatie vrijgelaten
2. Nieren → deel staat in voor filteren en reabsorptie
o 2 capillaire bedden in serie = poortsysteem
o Een hogedruksysteem in glomerus → filtratie
o Een lagedruksysyteem in peritubulennetwerk → heropname/reabsorptie
3. Hypothalamus → hypofyseaal systeem
o Krijgt veel invloeden van lichaam en die wil graag hormonen sturen in lichaam, dan
gaat er eerst een signaal naar hypofyse en die gaat reageren door deze hormonen in
bloedcirculatie te gooien
4
