Maatschappijleer
4/5/6 VWO
H4 Pluriforme Samenleving
Essener
1
©SeO
, Inhoudsopgave
4.1 Wat is een pluriforme samenleving? ........................................................ 3
4.2 Cultuur en identiteit ................................................................................. 5
4.3 Wij en zij................................................................................................... 7
4.4 Migratie naar Nederland .......................................................................... 8
4.5 Europese dilemma's ................................................................................. 9
4.6 Patronen van integratie ...........................................................................10
4.7 Nederland verandert ...............................................................................12
4.8 Burgers van Nederland ............................................................................14
2
©SeO
, 4.1 Wat is een pluriforme samenleving?
Waarmee hangen cultuurverschillen samen?
Introductie
Term Definitie
Pluriforme Samenleving met veel verschillen tussen mensen in
samenleving cultuurkenmerken.
Alle waarden, normen, gewoonten en andere cultuurkenmerken die
Cultuur mensen binnen een groep of samenleving met elkaar delen en als
vanzelfsprekend beschouwen (aangeleerd).
De cultuur van de groep waar je bij hoort bepaalt een deel van je
Socialisatiefunctie
persoonlijkheid
Gemeenschappelijk
Dezelfde normen, waarden en gewoonten delen.
referentiekader
Zorgen dat het gedrag van mensen geordend en voorspelbaar
Gedragsregulatie
verloopt, door ze te sturen.
Voorbeelden van cultuurkenmerken:
• Waarden en normen
• Symbolen
• Feestdagen
• Rituelen
• Taal
• Opvattingen
Soorten culturen
Term Definitie
Het geheel van waarden, normen en kenmerken dat door de
Dominante cultuur
meeste mensen binnen een samenleving wordt geaccepteerd.
Binnen een groep wijken sommigen waarden, normen, gewoonten
Subcultuur
en andere cultuurkenmerken af van de dominante cultuur.
Groepen die zich verzetten tegen de dominante cultuur en die
Tegencultuur
willen veranderen.
Culturele diversiteit Veel verschillende subculturen en levensstijlen.
Culturele diversiteit hangt samen met diverse factoren:
• Woonomgeving
• Generatie
• Maatschappelijke positie
• Gender
• Migratieachtergrond
• Godsdienst/Levensbeschouwing
3
©SeO
, Term Definitie
Gender Culturele verschillen tussen mannen en vrouwen
Rolpatronen Algemene verwachtingen over hoe iemand zich hoort te gedragen.
Mensen die zich onderling verbonden voelen door hun land van
Etnische subcultuur herkomst en de daarbij horende waarden, normen, gewoonten en
andere cultuurkenmerken.
Sociale cohesie Mater waarin mensen zich verbonden voelen met elkaar.
Dilemma van eenheid en verscheidenheid:
• Te veel eenheid: Minder vrijheid om te leven naar eigen waarden en normen.
• Te veel verscheidenheid: Minder sociale cohesie.
4
©SeO
, 4.2 Cultuur en identiteit
Waarin verschillen culturen van elkaar?
Overdragen van cultuur
Term Definitie
Het proces waarbij iemand bewust of onbewust de waarden,
Socialisatie normen en andere cultuurkenmerken aanleert dan van de
groep(en) waar hij bij hoort.
Groepen en organisaties die specifieke waarden, normen en
Socialiserende instituties
gewoonten overdragen.
De manier waarop mensen anderen stimuleren of dwingen
Sociale controle
zich aan de geldende normen te houden.
Mensen maken zich waarden, normen en gewoonten eigen en
Internalisatie gedragen zich automatisch zoals hun omgeving dat van hen
verwacht.
Identiteit
Term Definitie
Persoonlijke identiteit Het beeld dat iemand van zichzelf heeft.
Het deel van het zelfbeeld dat is afgeleid van de groepen en
Sociale identiteit
culturen waar iemand zich mee verbonden voelt.
• Aangeboren
• Aangeleerd
5
©SeO
, Cultuurverschillen
6 belangrijke dimensies waarop culturen verschillen:
1. Grote vs. Kleine Machtsafstand
Mate waarin mensen accepteren dat de macht ongelijk is verdeeld.
2. Individualisme vs. Collectivisme
Mate waarin individuen zich deel voelen van groepen en het belang van de groep
boven dat van het individu stellen.
3. Masculiniteit vs. Feminiteit
Mate waarin rolverdeling tussen mannen en vrouwen gescheiden zijn.
(Grote verschillen tussen rollen van man en vrouw → Masculien)
4. Lage vs. Hoge Onzekerheidsvermijding
Mate van angst voor de toekomst.
(Hoe groter de angst → Hoe hoger de onzekerheidsvermijding)
5. Gerichtheid op de Lange termijn vs. Korte termijn
Mate waarin de maatschappij gericht is op de toekomst.
6. Sober vs. Genot
Term Definitie
Visie waarin culturen gelijkwaardig zijn, beoordeling o.b.v.
Cultuurrelativisme
waarden en normen.
Visie waarin wordt uitgegaan van universele waarden voor alle
Cultuuruniversalisme
culturen.
Manier van kijken waarbij de waarden van de eigen groep
Etnocentrisme
worden gebruikt om anderen aan af te meten.
6
©SeO
4/5/6 VWO
H4 Pluriforme Samenleving
Essener
1
©SeO
, Inhoudsopgave
4.1 Wat is een pluriforme samenleving? ........................................................ 3
4.2 Cultuur en identiteit ................................................................................. 5
4.3 Wij en zij................................................................................................... 7
4.4 Migratie naar Nederland .......................................................................... 8
4.5 Europese dilemma's ................................................................................. 9
4.6 Patronen van integratie ...........................................................................10
4.7 Nederland verandert ...............................................................................12
4.8 Burgers van Nederland ............................................................................14
2
©SeO
, 4.1 Wat is een pluriforme samenleving?
Waarmee hangen cultuurverschillen samen?
Introductie
Term Definitie
Pluriforme Samenleving met veel verschillen tussen mensen in
samenleving cultuurkenmerken.
Alle waarden, normen, gewoonten en andere cultuurkenmerken die
Cultuur mensen binnen een groep of samenleving met elkaar delen en als
vanzelfsprekend beschouwen (aangeleerd).
De cultuur van de groep waar je bij hoort bepaalt een deel van je
Socialisatiefunctie
persoonlijkheid
Gemeenschappelijk
Dezelfde normen, waarden en gewoonten delen.
referentiekader
Zorgen dat het gedrag van mensen geordend en voorspelbaar
Gedragsregulatie
verloopt, door ze te sturen.
Voorbeelden van cultuurkenmerken:
• Waarden en normen
• Symbolen
• Feestdagen
• Rituelen
• Taal
• Opvattingen
Soorten culturen
Term Definitie
Het geheel van waarden, normen en kenmerken dat door de
Dominante cultuur
meeste mensen binnen een samenleving wordt geaccepteerd.
Binnen een groep wijken sommigen waarden, normen, gewoonten
Subcultuur
en andere cultuurkenmerken af van de dominante cultuur.
Groepen die zich verzetten tegen de dominante cultuur en die
Tegencultuur
willen veranderen.
Culturele diversiteit Veel verschillende subculturen en levensstijlen.
Culturele diversiteit hangt samen met diverse factoren:
• Woonomgeving
• Generatie
• Maatschappelijke positie
• Gender
• Migratieachtergrond
• Godsdienst/Levensbeschouwing
3
©SeO
, Term Definitie
Gender Culturele verschillen tussen mannen en vrouwen
Rolpatronen Algemene verwachtingen over hoe iemand zich hoort te gedragen.
Mensen die zich onderling verbonden voelen door hun land van
Etnische subcultuur herkomst en de daarbij horende waarden, normen, gewoonten en
andere cultuurkenmerken.
Sociale cohesie Mater waarin mensen zich verbonden voelen met elkaar.
Dilemma van eenheid en verscheidenheid:
• Te veel eenheid: Minder vrijheid om te leven naar eigen waarden en normen.
• Te veel verscheidenheid: Minder sociale cohesie.
4
©SeO
, 4.2 Cultuur en identiteit
Waarin verschillen culturen van elkaar?
Overdragen van cultuur
Term Definitie
Het proces waarbij iemand bewust of onbewust de waarden,
Socialisatie normen en andere cultuurkenmerken aanleert dan van de
groep(en) waar hij bij hoort.
Groepen en organisaties die specifieke waarden, normen en
Socialiserende instituties
gewoonten overdragen.
De manier waarop mensen anderen stimuleren of dwingen
Sociale controle
zich aan de geldende normen te houden.
Mensen maken zich waarden, normen en gewoonten eigen en
Internalisatie gedragen zich automatisch zoals hun omgeving dat van hen
verwacht.
Identiteit
Term Definitie
Persoonlijke identiteit Het beeld dat iemand van zichzelf heeft.
Het deel van het zelfbeeld dat is afgeleid van de groepen en
Sociale identiteit
culturen waar iemand zich mee verbonden voelt.
• Aangeboren
• Aangeleerd
5
©SeO
, Cultuurverschillen
6 belangrijke dimensies waarop culturen verschillen:
1. Grote vs. Kleine Machtsafstand
Mate waarin mensen accepteren dat de macht ongelijk is verdeeld.
2. Individualisme vs. Collectivisme
Mate waarin individuen zich deel voelen van groepen en het belang van de groep
boven dat van het individu stellen.
3. Masculiniteit vs. Feminiteit
Mate waarin rolverdeling tussen mannen en vrouwen gescheiden zijn.
(Grote verschillen tussen rollen van man en vrouw → Masculien)
4. Lage vs. Hoge Onzekerheidsvermijding
Mate van angst voor de toekomst.
(Hoe groter de angst → Hoe hoger de onzekerheidsvermijding)
5. Gerichtheid op de Lange termijn vs. Korte termijn
Mate waarin de maatschappij gericht is op de toekomst.
6. Sober vs. Genot
Term Definitie
Visie waarin culturen gelijkwaardig zijn, beoordeling o.b.v.
Cultuurrelativisme
waarden en normen.
Visie waarin wordt uitgegaan van universele waarden voor alle
Cultuuruniversalisme
culturen.
Manier van kijken waarbij de waarden van de eigen groep
Etnocentrisme
worden gebruikt om anderen aan af te meten.
6
©SeO
