G&P T
Gezondheid en preventie
Model van lalonde: Leefstijl en gedrag
Het gaat om gedrag dat een gunstige of een ongunstige invloed kan hebben op de
gezondheid
- Gunstig: lichaamsbeweging, gezondheidsvaardigheden, voedingsgedrag
- Ongunstig: Roken → kanker, Ongezond eten → diabetes, Weinig bewegen
→ obesitas, overmatig alcoholgebruik.
Taak van de verpleegkundige
Rol van de verpleegkundige → gezondheidsbevorderaar
Kennis (van):
- Zelfmanagement, leefstijl, gedrag
- Gezondheids- en gedragsdeterminanten
- Gezond gedrag
Vaardigheden en Attitude:
- Gegevens verzamelen
- Uitvoeren interventies (individueel en collectief)
- Versterken sociaal netwerk → Bemoeizorg
- Respect voor opvattingen/ rekening houdend met
- Meedenkend beleid
Model van lalonde: Intern milieu
2 Soorten:
Endogene: Genetische factoren
- Afwijkingen in de genen, afwijkingen in chromosomen, multifactoriële
gezondheidsproblemen, aanleg voor gezondheidsproblemen
Endogene: Verworven eigenschappen
- Hoge bloeddruk, afwijking in immuunsysteem, hoog cholesterolgehalte, wisselende
glucosespiegel, overgewicht en obesitas, psychische (on)gezondheid, veroudering
Taak van de verpleegkundige (zelfmanagement)
- Coach → ondersteunen bij wat iemand nog kan
- Behandelaar → therapietrouw controle
- Leraar → instructies en voorlichting geven
- Poortwachter → helpen gezonde(re) keuzes te maken
Model van lalonde: Medische zorg en preventie
Is de laatste exogene gezondheidsdeterminant
- Weergeeft de invloed van de gezondheidszorg en aangeboden preventie op de
gezondheid van mensen weer.
- Het is het geheel van behandeling, zorgaanbod en preventie
- Deze gezondheidsdeterminant heeft vaak een positief effect op gezondheid en
gezondheidsproblemen van zorgvragers.
- Maar het effect kan ook negatief zijn en gezondheidsschade veroorzaken.
Het model van lalonde: Extern fysieke omgeving
Ook wel milieu genoemd
1
, - Fysisch: er ontstaan geen nieuwe stoffen, bijvoorbeeld fijnstof in de lucht,
verkeersgeluid, temperatuur/ klimaat
- Chemisch: er ontstaan nieuwe stoffen, smog, stank, luchtvervuiling, gehaltes
- Biotisch: levende organismen of resten daarvan, schimmels, micro-organismen in
water.
Taak van de verpleegkundige
- Weten welke blootstellingen (op termijn) kunnen leiden tot gezondheidsschade
(kennis vergaren)
- Het analyseren van iemands gezondheids(toestand)
- Signaleren (potentiële) bedreigingen (kennis gebruiken)
- Begeleiding
- Advisering
- Verwijzing
Model van lalonde: Extern maatschappelijke omgeving
- De invloed van werk, school, SES en sociale omgeving op de gezondheid
- Vooral wanneer factoren gecombineerd voorkomen, leiden ze tot
gezondheidsverschillen
Taak van de verpleegkundige
- Arbodienst (arbowet)
- Bijdragen aan behouden, beschermen en bevorderen i.r.t. arbeid
- Observeren
- Signaleren
- Adviseren
- Verwijzen
- Voorlichten
- Motiveren
Uitleggen wat de stappen zijn van het model van gedragsverandering
Model van gedragsverandering
1. Contact leggen met de patiëntengroep
2. Veranderen van de gedragsdeterminanten attitudes
3. Veranderen van de gedragsdeterminant subjectieve normen en sociale invloed
4. Veranderen van gedragsdeterminanten waargenomen gedragscontrole en eigen
effectiviteit
5. Gedragsverandering
6. Gedragsbehoud
Stap 1: Contact leggen met patiëntengroep
- Risicoperceptie
- Selectieve waarneming
- Selectieve blootstelling
Stap 2,3 en 4: Veranderen van de gedragsdeterminanten (ASE-model)
- Voor en nadelen van het gewenste gedrag op korte en lange termijn
- Nieuwe kennis aandragen
- Vergroot je overtuigingskracht
2
Gezondheid en preventie
Model van lalonde: Leefstijl en gedrag
Het gaat om gedrag dat een gunstige of een ongunstige invloed kan hebben op de
gezondheid
- Gunstig: lichaamsbeweging, gezondheidsvaardigheden, voedingsgedrag
- Ongunstig: Roken → kanker, Ongezond eten → diabetes, Weinig bewegen
→ obesitas, overmatig alcoholgebruik.
Taak van de verpleegkundige
Rol van de verpleegkundige → gezondheidsbevorderaar
Kennis (van):
- Zelfmanagement, leefstijl, gedrag
- Gezondheids- en gedragsdeterminanten
- Gezond gedrag
Vaardigheden en Attitude:
- Gegevens verzamelen
- Uitvoeren interventies (individueel en collectief)
- Versterken sociaal netwerk → Bemoeizorg
- Respect voor opvattingen/ rekening houdend met
- Meedenkend beleid
Model van lalonde: Intern milieu
2 Soorten:
Endogene: Genetische factoren
- Afwijkingen in de genen, afwijkingen in chromosomen, multifactoriële
gezondheidsproblemen, aanleg voor gezondheidsproblemen
Endogene: Verworven eigenschappen
- Hoge bloeddruk, afwijking in immuunsysteem, hoog cholesterolgehalte, wisselende
glucosespiegel, overgewicht en obesitas, psychische (on)gezondheid, veroudering
Taak van de verpleegkundige (zelfmanagement)
- Coach → ondersteunen bij wat iemand nog kan
- Behandelaar → therapietrouw controle
- Leraar → instructies en voorlichting geven
- Poortwachter → helpen gezonde(re) keuzes te maken
Model van lalonde: Medische zorg en preventie
Is de laatste exogene gezondheidsdeterminant
- Weergeeft de invloed van de gezondheidszorg en aangeboden preventie op de
gezondheid van mensen weer.
- Het is het geheel van behandeling, zorgaanbod en preventie
- Deze gezondheidsdeterminant heeft vaak een positief effect op gezondheid en
gezondheidsproblemen van zorgvragers.
- Maar het effect kan ook negatief zijn en gezondheidsschade veroorzaken.
Het model van lalonde: Extern fysieke omgeving
Ook wel milieu genoemd
1
, - Fysisch: er ontstaan geen nieuwe stoffen, bijvoorbeeld fijnstof in de lucht,
verkeersgeluid, temperatuur/ klimaat
- Chemisch: er ontstaan nieuwe stoffen, smog, stank, luchtvervuiling, gehaltes
- Biotisch: levende organismen of resten daarvan, schimmels, micro-organismen in
water.
Taak van de verpleegkundige
- Weten welke blootstellingen (op termijn) kunnen leiden tot gezondheidsschade
(kennis vergaren)
- Het analyseren van iemands gezondheids(toestand)
- Signaleren (potentiële) bedreigingen (kennis gebruiken)
- Begeleiding
- Advisering
- Verwijzing
Model van lalonde: Extern maatschappelijke omgeving
- De invloed van werk, school, SES en sociale omgeving op de gezondheid
- Vooral wanneer factoren gecombineerd voorkomen, leiden ze tot
gezondheidsverschillen
Taak van de verpleegkundige
- Arbodienst (arbowet)
- Bijdragen aan behouden, beschermen en bevorderen i.r.t. arbeid
- Observeren
- Signaleren
- Adviseren
- Verwijzen
- Voorlichten
- Motiveren
Uitleggen wat de stappen zijn van het model van gedragsverandering
Model van gedragsverandering
1. Contact leggen met de patiëntengroep
2. Veranderen van de gedragsdeterminanten attitudes
3. Veranderen van de gedragsdeterminant subjectieve normen en sociale invloed
4. Veranderen van gedragsdeterminanten waargenomen gedragscontrole en eigen
effectiviteit
5. Gedragsverandering
6. Gedragsbehoud
Stap 1: Contact leggen met patiëntengroep
- Risicoperceptie
- Selectieve waarneming
- Selectieve blootstelling
Stap 2,3 en 4: Veranderen van de gedragsdeterminanten (ASE-model)
- Voor en nadelen van het gewenste gedrag op korte en lange termijn
- Nieuwe kennis aandragen
- Vergroot je overtuigingskracht
2
