Samenvatting - straf en jeugdrecht

Strafrecht
Algemene inleiding
Finaliteit straf (EXAMEN kunnen bepalen welke misdrijf)
 Vergelding = strafbare handeling opgelegd
 Verzoening = evenwicht herstellen vb. burenruzie, belageren
 Herstel = herstel van schade bij slachtoffer
 Resocialisering = terug in samenleving laten integreren, heropvoeden
 Algemene preventie: vb. man 1ste keer drugshandel met grote ladingen en bij 1ste lading was die gepakt (8j cel) door hoog
te straffen  maatschappij bewust maken dat misdrijven niet kunnen met straffen
 Bijzondere preventie = gericht dader zelf

Strafrecht en beleid
Strafbaarstelling Vervolging

Wie beslist over de Wie vervolgt?
strafbaarstelling? Openbare ministerie (slachtoffers zelf gaan dagvaarden kan wel als
Door parlement, wet niet om ergste misdrijven gaan)

Al dan niet vervolgen: Legaliteitsbeginsel vs opportuniteitsbeginsel

Legaliteitsbeginsel = verplichting om alle misdrijven te gaan volgen

Opportuniteitsbeginsel = OM beslist vrij om hun te vervolgen of niet
(België heeft dit)

Sanctionering Strafuitvoering

Welke straffen? Straffen altijd uitvoeren?
Wet bepaalt Ja, vroeger alle straffen tot 3j geen celstraf enkel
enkelband of wnr je verschillende straffen hebt en
Wie sanctioneert? dan boven 3j gaan dan wel celstraf
Rechterlijke macht Vroegtijdig beëindigen?
Ja
Beoordelingsvrijheid rechter: hoe ver?
Als er staat of straf alleen mag rechter Moet het slachtoffer een “zeg” hebben?
kiezen welke straf of geld of celstraf Slachtoffer heeft geen zeg of stem bij straf enkel
ministerie en dader
Organigram: de strafrechtscolleges


Onderzoek Ten gronde = debat en beslissing
schuld, straf, vergoeding

Rechter ten gronde = vonnisrechter

Hof van assissen = deel van hoger beroep; je hebt
maar 1 kans uitspraak definitief

Bij politierechtbank, Correctionele rechtbank kan je
in beroep gaan (Altijd 30d om in beroep te gaan)

, BRONNEN
Grondwet Internationaal recht Wet
 Fundamentele rechten.  Volkenrecht Materieel strafrecht ( JBW,
 Bepalingen i.v.m. de  EU probatiewet, interneringswet, wet
rechterlijke macht - Materieel/formeel Voorwaardelijke invrijheidstelling)
 Strafrechtelijke  Mensenrechten
verantwoordelijkheid - EVRM( vind dat je Strafprocesrecht (Ger.W, wet
politici rechten zijn geschonden verzachtende omstandigheden wet
kom je hier)
van politieambt en voorlopige
 Int. Strafrecht
hechteniswet)
Tribunalen – ICC
Art 100 Sw. = Alles met bijzondere
wetten worden beheerd met zelfde
regels als strafrecht

Strafvordering: Sv.(!), bijzondere
wetten en complementaire wetten
Geinterneerden mag niet in gevangenis opgesloten worden maar een FPC(Forensische psychiatrische centra)

Wtn voornaamste bronnen


Deel I: De strafwet
1. Legaliteitsbeginsel

1. Draagwijdte:
 Nullum crimen + nulla poena sine lege
 Lex certa-beginsel: nauwkeurig, duidelijk, rechtszeker

2. Betekenis van het begrip “wet”
 “Wet”, “Krachtens een wet” (bv. Gemeentebestuur), Krachtens de algemene door de
beschaafde volkeren erkende rechtsbeginselen (volkenrecht)

2. Beperkingen t.a.v. de strafwet (E.V.R.M.)

Formulering van strafbaarstellingen
 Vermoeden van onschuld (je bent onschuldig tot het bewezen is)
 Recht op privacy
 Recht op vrije meningsuiting
 Recht op leven
- Abortus, euthanasie

Toelaatbaarheid van bepaalde straffen
 Onmenselijke en vernederende straffen
 Doodstraf

,  Disproportionele straffen = niet overdrijven met je straffen, moet redelijk zijn
 Recht op eigendom

3. Toepassing van de strafwet in de tijd

Geldingsduur van de strafwet
 Beginpunt
 Eindpunt
- Opheffing door wetgever of onbruik
- Vernietiging grondwettelijk hof

Wetsconflicten in de tijd (art. 2 Sw.)
 De (strengere) strafwet: niet retroactief
 De mildere strafwet (strafbaarstelling/straf): wel retroactief

4. Toepassing strafwet naar de persoon
 Gelijkheidsbeginsel en non-discriminatiebeginsel
- Gelijkheids: gelijke gevallen op een gelijke manier behandelen
- Non-discriminatie: alle personen gelijke en eerlijke kansen te geven

 Natuurlijke personen & rechtspersonen ( geen onderscheid betreft strafbaarheid gedragen)
 Schuldonbekwamen ( 2 uitz. = niet gelijk behandeld volgens strafrecht (minderjarigen en geestenziek)
 Uitz.?: immuniteiten(koning, ministers meningsuiting tijdens mandaat, diplomaten en consulair
personeel) en voorrechten

Rechtspersonen in het Sw.
 Principe: art. 5 sw.: eigen strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor de rechtspersoon
 Voor welke misdrijven? Elk misdrijf
 Welke rechtspersonen?
- Zowel publiekrechtelijke als privaatrechtelijke
- Ook (economische) groeperingen zonder rechtspersoonlijkheid

 Samenloop: cumul (art.5 al.2) vb zowel bedrijven als persoon zelf ( pizzadeliveroo)

5. Toepassing van de strafwet in de ruimte
Principe: Belgische strafwet is v toepassing op misdrijven gepleegd op Belgisch grondgebied art.3 Sw



Deel II: Het misdrijf
Inleiding
Definitie? Algemeen begrip

De drie constitutieve elementen
 Het materieel element: de gedraging/handeling
 Het moreel element: het opzet