Samenvatting alle leerstof voor het tentamen
van Pedagogische vraagstukken rond
polarisatie (alle artikelen + hoorcolleges)
Inhoudsopgave
HC1 Scheidslijnen in de Nederlandse samenleving....................................................................7
Artikel Dekker p103-129.............................................................................................................9
Opleggers..............................................................................................................................11
Studievragen.........................................................................................................................13
Artikel Bakker p104-126............................................................................................................14
Opleggers..............................................................................................................................17
Studievragen.........................................................................................................................19
Artikel Merry.............................................................................................................................21
Argumentatieschema............................................................................................................25
Studievragen.........................................................................................................................25
HC2 Werken aan gelijke kansen in Gemeente Utrecht (Renée van der Meulen gastcollege). 27
Artikel Kesic en Duyvendak.......................................................................................................29
Opleggers..............................................................................................................................31
Studievragen.........................................................................................................................32
Artikel Bonjour en Duyvendak..................................................................................................33
Opleggers..............................................................................................................................36
Studievragen.........................................................................................................................38
Proefvraag.............................................................................................................................39
HC 3 ‘Wij tegen zij’....................................................................................................................40
Artikel van Bergen.....................................................................................................................43
Opleggers..............................................................................................................................50
Studievragen.........................................................................................................................50
Artikel Miklikowska...................................................................................................................53
Opleggers..............................................................................................................................56
Studievragen.........................................................................................................................57
Artikel Cameron........................................................................................................................58
Opleggers..............................................................................................................................60
5
, Studievragen.........................................................................................................................61
HC 4 Kennis als oplossing?........................................................................................................62
Werkcollege uitleg....................................................................................................................64
HC 5 Vreedzaam als pedagogisch antwoord op polarisatie (stichting vreedzaam)..................64
Artikel Keller..............................................................................................................................66
Opleggers..............................................................................................................................71
Studievragen.........................................................................................................................72
Artikel van der Ploeg.................................................................................................................73
Opleggers..............................................................................................................................75
Studievragen.........................................................................................................................76
Artikel Kesselring.......................................................................................................................77
Opleggers..............................................................................................................................80
Studievragen.........................................................................................................................81
HC 6...........................................................................................................................................81
6
,HC1 SCHEIDSLIJNEN IN DE NEDERLANDSE SAMENLEVING
Voor de sociale cohesie van de samenleving is het van belang dat kinderen met allerlei
verschillende kinderen om gaat.
20 november 1989 kwamen de kinderrechten tot stand, te:
1. Non-discriminatie: alle rechten gelden voor alle kinderen weten
2. Kinderen hebben recht op bijzondere bescherming om zich te kunnen ontwikkelen
3. Ieder kind heeft recht op een naam en nationaliteit
4. Ieder kind heeft recht op sociale zekerheid en gezondheidszorg, waaronder prenatale
zorg
5. Kinderen met een handicap hebben recht op bijzondere zorg
6. Ieder kind heeft recht op liefde, begrip en ouderlijke zorg
7. Ieder kind heeft recht op onderwijs
8. Kinderen hebben prioritair recht op hulp
9. Ieder kind heeft recht op bescherming tegen mishandeling, uitbuiting en kinderarbeid
10. Ieder kind heeft recht op een opvoeding tot begrip en verdraagzaamheid, vrede en
vriendschap.
Nederland moet zich aan deze rechten houden.
Maar hier komen allerlei dilemma’s bij naar voren. Zo kun je zeggen:
- Heeft iedereen wel toegang tot onderwijs? Zo hebben sommige kinderen met een
beperking vrijstelling van het onderwijs aangezien zij niet in het ‘normale’
onderwijssysteem passen.
- Ook kan het zijn dat sommige kinderen geen recht hebben op sociale zekerheid en
gezondheidszorg, zoals kinderen van vluchtelingen.
- Wat betreft naam kun je ook iets zeggen over transgenders. Transgenders willen zichzelf
vaak identificeren met het andere geslacht, maar hoe zit dit met je naam? Kan een kind
dit zo maar veranderen?
- Ook op het gebied van ouderlijke zorg kan het zo zijn dat een kind hulp nodig heeft maar
niet over de (financiële) benodigdheden beschikken om deze hulp te kunnen bieden.
- Of dat de ouders niet voor het kind kunnen zorgen aangezien de ouders een beperking
hebben en niet in staat zijn om voor het kind te zorgen. Hoe vangen anderen
(bijvoorbeeld familie maar ook pedagogen) de zorg op een dusdanige manier op dat er
geen hechtingsproblemen of uithuisplaatsingen hoeven plaats te vinden?
Polarisatie = de vorming van tegenstellingen; van uitersten, van tegengestelde polen.
Tegenstellingen tussen groepen van mensen lijken te vergroten.
Focussing event = een ingrijpende plotselinge gebeurtenis die het debat rond polarisatie
bijvoorbeeld versterkt (zoals de dood van Pim Fortuyn).
Na de dood van Pim Fortuyn is het politieke klimaat verandert. De verschillen tussen mensen
werden benadrukt in plaats van de overeenkomsten. Immigratie, terrorisme en andere
vraagstukken rond polarisatie werden belangrijker. Multiculturalisme staat centraal in de
politiek.
7
, Poldermodel (politiek): Er wordt altijd gezocht naar een compromis. Verschillende groepen
hebben elkaar nodig.
Is er sprake van een toenemende tweedeling in Nederland? De verschillen lijken steeds
groter te worden; niet alleen tussen mensen met en zonder migratieachtergrond, maar ook
op gebied van leeftijd, SES, en hoog- en laagopgeleiden.
Er is een tweedeling in Nederland. Zo wordt er voorspeld dat er een steeds grotere kloof zal
ontstaan tussen groepen, zoals hoog en laagopgeleiden.
- Zo komt overmatig drinken en roken, maar ook stress en depressies meer voor onder
laag dan onder hoogopgeleiden.
- Ook heeft dit betrekking op de huisvesting en studiefinanciering.
- Ook in scholing is deze tweedeling te zien; er zijn steeds meer privéscholen, maar vaak
alleen hoogopgeleiden kunnen hun kinderen privaatonderwijs laten volgen. Maar kijk
bijvoorbeeld ook naar de coronacrisis; er was toen thuisonderwijs, maar lang niet elk
kind heeft de ruimte maar ook middelen om thuisonderwijs te volgen.
- Andere scheidslijn: tweedeling tussen jong en oud. Voorheen was de
pensioengerechtigde leeftijd rond 58 jaar, maar inmiddels is dit 68 jaar.
- Andere tweedeling: mensen met en zonder migratieachtergrond. Sommigen voelen zich
een buitenlander in eigen land. Sommige mensen hebben een groot probleem met hoe
Nederland er tegenwoordig uitziet. Kijk bijvoorbeeld naar de pietendiscussie. Mensen
met een migratieachtergrond voelen zich niet thuis, ook hebben ze het idee dat hun
kinderen te veel worden opgevoed volgens de normen en waarden van de Westerse
economie.
- Ook zijn er nog andere scheidslijnen zoals mannen/vrouwen, hoog of laag
sociaaleconomische status, wel of geen beperking.
Bij onderscheid gaat het over de objectieve/feitelijke verschillen (differentiatie). Bij
scheidslijn gaat het over de verschillen die mensen ervaren door de mate van identificatie
met een groep (tot welke groep behoor ik?) en de mate van representatie van het
onderscheid tussen groepen in de media (wordt dit overdreven?).
Van onderscheid naar scheidslijn dimensies:
- Differentiatie (objectieve (feitelijke) verschillen?)
- Identificatie (mate van identificatie met onderscheiden groepen) tot welke groep behoor
ik?
- Representatie (mate van representatie van onderscheid tussen groepen in de media)
Hoe hoger een onderscheid tussen groepen ‘scoort’ op deze dimensies, hoe meer reden er is
om te spreken van een scheidslijn.
Representatie: Verhulling (er wordt gedaan of het probleem er niet is, er wordt geen
aandacht aan besteed)
Correspondentie: redelijk adequate weergave van verschillen tussen groepen.
8
van Pedagogische vraagstukken rond
polarisatie (alle artikelen + hoorcolleges)
Inhoudsopgave
HC1 Scheidslijnen in de Nederlandse samenleving....................................................................7
Artikel Dekker p103-129.............................................................................................................9
Opleggers..............................................................................................................................11
Studievragen.........................................................................................................................13
Artikel Bakker p104-126............................................................................................................14
Opleggers..............................................................................................................................17
Studievragen.........................................................................................................................19
Artikel Merry.............................................................................................................................21
Argumentatieschema............................................................................................................25
Studievragen.........................................................................................................................25
HC2 Werken aan gelijke kansen in Gemeente Utrecht (Renée van der Meulen gastcollege). 27
Artikel Kesic en Duyvendak.......................................................................................................29
Opleggers..............................................................................................................................31
Studievragen.........................................................................................................................32
Artikel Bonjour en Duyvendak..................................................................................................33
Opleggers..............................................................................................................................36
Studievragen.........................................................................................................................38
Proefvraag.............................................................................................................................39
HC 3 ‘Wij tegen zij’....................................................................................................................40
Artikel van Bergen.....................................................................................................................43
Opleggers..............................................................................................................................50
Studievragen.........................................................................................................................50
Artikel Miklikowska...................................................................................................................53
Opleggers..............................................................................................................................56
Studievragen.........................................................................................................................57
Artikel Cameron........................................................................................................................58
Opleggers..............................................................................................................................60
5
, Studievragen.........................................................................................................................61
HC 4 Kennis als oplossing?........................................................................................................62
Werkcollege uitleg....................................................................................................................64
HC 5 Vreedzaam als pedagogisch antwoord op polarisatie (stichting vreedzaam)..................64
Artikel Keller..............................................................................................................................66
Opleggers..............................................................................................................................71
Studievragen.........................................................................................................................72
Artikel van der Ploeg.................................................................................................................73
Opleggers..............................................................................................................................75
Studievragen.........................................................................................................................76
Artikel Kesselring.......................................................................................................................77
Opleggers..............................................................................................................................80
Studievragen.........................................................................................................................81
HC 6...........................................................................................................................................81
6
,HC1 SCHEIDSLIJNEN IN DE NEDERLANDSE SAMENLEVING
Voor de sociale cohesie van de samenleving is het van belang dat kinderen met allerlei
verschillende kinderen om gaat.
20 november 1989 kwamen de kinderrechten tot stand, te:
1. Non-discriminatie: alle rechten gelden voor alle kinderen weten
2. Kinderen hebben recht op bijzondere bescherming om zich te kunnen ontwikkelen
3. Ieder kind heeft recht op een naam en nationaliteit
4. Ieder kind heeft recht op sociale zekerheid en gezondheidszorg, waaronder prenatale
zorg
5. Kinderen met een handicap hebben recht op bijzondere zorg
6. Ieder kind heeft recht op liefde, begrip en ouderlijke zorg
7. Ieder kind heeft recht op onderwijs
8. Kinderen hebben prioritair recht op hulp
9. Ieder kind heeft recht op bescherming tegen mishandeling, uitbuiting en kinderarbeid
10. Ieder kind heeft recht op een opvoeding tot begrip en verdraagzaamheid, vrede en
vriendschap.
Nederland moet zich aan deze rechten houden.
Maar hier komen allerlei dilemma’s bij naar voren. Zo kun je zeggen:
- Heeft iedereen wel toegang tot onderwijs? Zo hebben sommige kinderen met een
beperking vrijstelling van het onderwijs aangezien zij niet in het ‘normale’
onderwijssysteem passen.
- Ook kan het zijn dat sommige kinderen geen recht hebben op sociale zekerheid en
gezondheidszorg, zoals kinderen van vluchtelingen.
- Wat betreft naam kun je ook iets zeggen over transgenders. Transgenders willen zichzelf
vaak identificeren met het andere geslacht, maar hoe zit dit met je naam? Kan een kind
dit zo maar veranderen?
- Ook op het gebied van ouderlijke zorg kan het zo zijn dat een kind hulp nodig heeft maar
niet over de (financiële) benodigdheden beschikken om deze hulp te kunnen bieden.
- Of dat de ouders niet voor het kind kunnen zorgen aangezien de ouders een beperking
hebben en niet in staat zijn om voor het kind te zorgen. Hoe vangen anderen
(bijvoorbeeld familie maar ook pedagogen) de zorg op een dusdanige manier op dat er
geen hechtingsproblemen of uithuisplaatsingen hoeven plaats te vinden?
Polarisatie = de vorming van tegenstellingen; van uitersten, van tegengestelde polen.
Tegenstellingen tussen groepen van mensen lijken te vergroten.
Focussing event = een ingrijpende plotselinge gebeurtenis die het debat rond polarisatie
bijvoorbeeld versterkt (zoals de dood van Pim Fortuyn).
Na de dood van Pim Fortuyn is het politieke klimaat verandert. De verschillen tussen mensen
werden benadrukt in plaats van de overeenkomsten. Immigratie, terrorisme en andere
vraagstukken rond polarisatie werden belangrijker. Multiculturalisme staat centraal in de
politiek.
7
, Poldermodel (politiek): Er wordt altijd gezocht naar een compromis. Verschillende groepen
hebben elkaar nodig.
Is er sprake van een toenemende tweedeling in Nederland? De verschillen lijken steeds
groter te worden; niet alleen tussen mensen met en zonder migratieachtergrond, maar ook
op gebied van leeftijd, SES, en hoog- en laagopgeleiden.
Er is een tweedeling in Nederland. Zo wordt er voorspeld dat er een steeds grotere kloof zal
ontstaan tussen groepen, zoals hoog en laagopgeleiden.
- Zo komt overmatig drinken en roken, maar ook stress en depressies meer voor onder
laag dan onder hoogopgeleiden.
- Ook heeft dit betrekking op de huisvesting en studiefinanciering.
- Ook in scholing is deze tweedeling te zien; er zijn steeds meer privéscholen, maar vaak
alleen hoogopgeleiden kunnen hun kinderen privaatonderwijs laten volgen. Maar kijk
bijvoorbeeld ook naar de coronacrisis; er was toen thuisonderwijs, maar lang niet elk
kind heeft de ruimte maar ook middelen om thuisonderwijs te volgen.
- Andere scheidslijn: tweedeling tussen jong en oud. Voorheen was de
pensioengerechtigde leeftijd rond 58 jaar, maar inmiddels is dit 68 jaar.
- Andere tweedeling: mensen met en zonder migratieachtergrond. Sommigen voelen zich
een buitenlander in eigen land. Sommige mensen hebben een groot probleem met hoe
Nederland er tegenwoordig uitziet. Kijk bijvoorbeeld naar de pietendiscussie. Mensen
met een migratieachtergrond voelen zich niet thuis, ook hebben ze het idee dat hun
kinderen te veel worden opgevoed volgens de normen en waarden van de Westerse
economie.
- Ook zijn er nog andere scheidslijnen zoals mannen/vrouwen, hoog of laag
sociaaleconomische status, wel of geen beperking.
Bij onderscheid gaat het over de objectieve/feitelijke verschillen (differentiatie). Bij
scheidslijn gaat het over de verschillen die mensen ervaren door de mate van identificatie
met een groep (tot welke groep behoor ik?) en de mate van representatie van het
onderscheid tussen groepen in de media (wordt dit overdreven?).
Van onderscheid naar scheidslijn dimensies:
- Differentiatie (objectieve (feitelijke) verschillen?)
- Identificatie (mate van identificatie met onderscheiden groepen) tot welke groep behoor
ik?
- Representatie (mate van representatie van onderscheid tussen groepen in de media)
Hoe hoger een onderscheid tussen groepen ‘scoort’ op deze dimensies, hoe meer reden er is
om te spreken van een scheidslijn.
Representatie: Verhulling (er wordt gedaan of het probleem er niet is, er wordt geen
aandacht aan besteed)
Correspondentie: redelijk adequate weergave van verschillen tussen groepen.
8
