Artikelen Sociale Psychologie
Werkcollege 1 2
Behavioral study of obedience - Milgram (1963) 2
Werkcollege 2 4
Sexual differences in jealousy - Buss, Larsen, Westen, & Semmelroth (1992) 4
Onderzoek 1 4
Onderzoek 2 4
Onderzoek 3 5
Discussiepunten 5
Heightened sexual attraction under conditions of high anxiety - Dutton & Aron (1974) 7
Onderzoek 1 7
Onderzoek 2 7
Onderzoek 3 8
Discussiepunten 8
Werkcollege 3 10
Cognitive consequences of forced compliance - Festinger & Carlsmith (1959) 10
The effect of severity of initiation on liking for a group - Aronson & Mills (1959) 13
Werkcollege 4 15
The door in the face technique - Cialdini et al. (1975) 15
Onderzoek 1 15
Onderzoek 2 16
Onderzoek 3 16
Discussiepunten 16
Bystander effect - Darley & Latane (1968) 18
Werkcollege 5 20
The spotlight effect in social judgement - Medvec & Savitsky (2000) 20
Onderzoek 1 20
Onderzoek 2 21
Onderzoek 3 21
Onderzoek 4 21
Onderzoek 5 22
Discussiepunten 22
The halo effect - Nisbett & Wilson (1977) 23
1
,Werkcollege 1
Behavioral study of obedience - Milgram (1963)
Idee:
Omdat veel mensen sterk worden beïnvloed door autoriteitsfiguren, zullen ze bereid zijn om
tegen hun wil in, andere een dodelijke schok te geven wanneer dit hen wordt opgedragen.
Onderzoeksvraag
Als een autoriteitsfiguur erbij staat, hoe verre gehoorzamen mensen aan autoriteit om dingen te
doen die ze eigenlijk niet willen?
Waarom was hij hierin geïnteresseerd?
Hij was geschokt door wat er in WW2 is gebeurd. Hoe kunnen alle mensen naar één iemand
luisteren en daarin meegaan? Komt dit buiten Duitsland ook voor?
Hypothese
Hij heeft mensen naar hun verwachting gevraagd, ze gingen er vanuit dat er maar heel weinig
tot het einde zou gaan.
Afhankelijke variabele
Tot welk level van voltage (0-30 standen) de proefpersonen gaan.
Onafhankelijke variabele
Er is niks officieel gemanipuleerd. Dit is dus zelfs officieel geen experiment. Ze vergelijken wat
is er gebeurd en met wat hadden we verwacht?
Limitaties
Dingen die de gehoorzaamheid van de proefpersoon beïnvloeden
● De achtergrond autoriteit (mensen luisteren sneller omdat het op een universiteit is)
● Gehoorzaamheid kan optreden omdat de proefpersoon de situatie als belangrijk ziet
● Leerling doet vrijwillig mee (dus minder erg dat die pijn ondergaat)
● Proefpersoon doet vrijwillig mee en ziet zichzelf daarom verplicht
● Geen tijd voor de proefpersoon om na te denken over de handeling die hij/zij moet gaan
verrichten
● De proefpersoon denkt dat de schokken niet gevaarlijk zijn (dus alleen tijdelijke pijn)
Ecologische validiteit generaliseerbaarheid:
● De leerling is een acteur dus je weet niet hoe mensen in deze situatie in het echt zouden
reageren
2
, ● Alle proefpersonen zijn alleen mannen en het zijn er maar 40 (een kleine en geen
random sample → niet generaliseerbaar)
Sterkste punten van het artikel
● Proefpersonen van verschillende leeftijd en vakgebieden
● Langzaam opbouwen van het voltage
● Het onderzoek had een script dus was bij iedereen consistent (de 4 prods)
Vervolgstudies
● Niet alleen mannen en blanke amerikanen proefpersonen (mannen en vrouwen)
● Controlegroep met een minder autoritaire onderzoeker (?)
● Proefpersoon (leraar) en leerling in dezelfde ruimte zetten
● Op een andere locatie (geen universiteit)
Ethiek
● Proefpersonen lieten signalen zien dat ze zich niet goed voelden
● Confronterend voor proefpersonen (erachter komen dat je in staat bent om iemand
wellicht te vermoorden onder toezicht van een autoriteit)
Resultaat
● 26/40 mannen gaan door tot het einde
Belangrijk
Lag het alleen aan de Duitsers of hebben wij dat allemaal? → nee
Het ligt aan de situatie! Komt overal in elke gemeenschap voor.
3
,Werkcollege 2
Sexual differences in jealousy - Buss, Larsen, Westen, &
Semmelroth (1992)
Abstract - Waar de studie over gaat:
Bij soorten met inwendige vrouwelijke bevruchting riskeren mannen zowel een verminderde
vaderschapskans als investeringen in rivaliserende gameten als hun partners sextiaal contact
hebben met andere mannetjes. Vrouwtjes van dergelijke soorten riskeren geen verminderde
moederkans door partner ontrouw, maar ze riskeren wel de afleiding van de toewijding en
middelen van hun partners aan rivaliserende vrouwtjes. Drie studies testten de hypothese dat
sekseverschillen bij jaloezie bij mensen naar voren kwamen als oplossingen voor de
respectieve adaptieve problemen waarmee elk geslacht wordt geconfronteerd. In studie I
selecteerden mannen en vrouwen welke gebeurtenis hen meer van streek zou maken - de
seksuele ontrouw of emotionele ontrouw van een partner. Onderzoek 2 registreerde
fysiologische responsen (hartslag, elektrodermale respons, corrugator supercilii-contractie)
terwijl proefpersonen zich de twee soorten partner-ontrouw afzonderlijk voorstelden. Studie 3
testte het effect van een toegewijde seksuele relatie op de activering van jaloezie. Alle studies
toonden grote sekseverschillen, wat hypothetische seksekoppelingen in jaloezie-activering
bevestigt.
Onderzoeksvraag
Zijn er geslachtsverschillen bij jaloersheid voor ontrouw (emotioneel of seksueel)?
Onderzoek 1
Welke gebeurtenis vinden mannen of vrouwen erger…
● Onafhankelijke variabele
Man of vrouw → geslacht
● Afhankelijke variabele
Wat ze erger vinden: emotionele of seksuele ontrouw.
Resultaat:
● Mannen vinden seksuele ontrouw erger
● Vrouwen vinden emotionele ontrouw erger
Onderzoek 2
Fysiologische metingen doen bij proefpersonen terwijl zij een bepaalde situatie inbeelden
(sexuele of emotionele ontrouw).
● Onafhankelijke variabele
4
, Man of vrouw → geslacht
● Afhankelijke variabele
Wat ze erger vinden: emotionele of seksuele ontrouw. Afhankelijke variabele is ook
fysiologische reacties hierop.
Onderzoek 3
Is er een verschil tussen een seksuele relatie hebben gehad of geen seksuele relatie hebben
gehad? Verandert de mening dan?
Dit hebben ze bedacht vanuit evolutie, de evolutietheorie. Komt het verschil tussen adaptieve
problemen voor bij jaloezie?
Adaptieve problemen
● Voor een man is seks erger omdat hij dan denkt dat hij geen kind meer kan krijgen met
haar (puur reproductie), de man weet niet 100% zeker dat het kind in zijn vrouws buik
zijn kind is. De vrouw weet altijd dat het kind van haar is. Als de vrouw vreemd gaat weet
hij niet meer of het kind van hem is.
● De vrouw heeft het kind al maar heeft de support nodig van de man en ze wilt dat haar
man meer investeert in haar kind ipv een ander dus emotionele ontrouw is erger.
Variabelen
● Onafhankelijke variabele
Of de mensen al een seksuele relatie hebben gehad
● Afhankelijke variabele
Wat ze erger vinden: emotionele of seksuele ontrouw.
Discussiepunten
Sterke punten
● Drie studies (ipv 1)
● Fysiologische metingen gedaan (dit zijn feiten)
● De vragen counterbalancen (uitsluiten dat de volgorde van vragen invloed heeft op het
antwoord)
● Veel proefpersonen en elke keer een nieuw sample
Limitatie
● Alleen studenten uit een leeftijdsgroep gebruikt
● Een lange tijd voor experiment 2, kan invloed hebben
● De metingen duurden 20 seconden, maar deze waarde is nergens op gebaseerd
(waarom 20 sec?)
● De rust in experiment 2 kan voor mensen verschillen (hoeft niet lang genoeg te zijn)
● Bij experiment 3, wanneer heb je in een committed relatie gezeten?
● Ze maken geen onderscheid tussen de groep die wel/niet een relatie hebben gehad (je
weet niet wat de samples hiervan zijn)
5
, De waarde van elke studie
● Studie 1: is er verschil tussen man en vrouw?
● Studie 2: kijken of mentale processen matchen met fysiologische processen?
- Dit is objectiever, dit geeft resultaten die feitelijk zijn een geen subjectieve
waarneming of rapportering van een proefpersoon.
● Studie 3: heeft een seksuele relatie invloed op de kijk op ontrouw?
- Heeft een relatie invloed op de ‘stress’ die ze ervaren?
→ de hebben drie studies gedaan om mogelijke confounds uit te sluiten
Vervolgstudies en alternatieve verklaringen
● Een andere leeftijdsgroep
● Een andere cultuurgroep
● De correlatie tussen emotionele en seksuele ontrouw onderzoeken (ze kunnen signaal
geven voor elkaar).
● Eventuele gedachten over seks interessanter zijn, opwindend, en misschien
verontrustend voor mannen, terwijl elke gedachte aan liefde interessanter, opwindender
en misschien verontrustend voor vrouwen is, en daarom zijn dergelijke reacties niet
specifiek voor jaloezie of ontrouw. → onderzoek of dit een mogelijk alternatief is.
6
Werkcollege 1 2
Behavioral study of obedience - Milgram (1963) 2
Werkcollege 2 4
Sexual differences in jealousy - Buss, Larsen, Westen, & Semmelroth (1992) 4
Onderzoek 1 4
Onderzoek 2 4
Onderzoek 3 5
Discussiepunten 5
Heightened sexual attraction under conditions of high anxiety - Dutton & Aron (1974) 7
Onderzoek 1 7
Onderzoek 2 7
Onderzoek 3 8
Discussiepunten 8
Werkcollege 3 10
Cognitive consequences of forced compliance - Festinger & Carlsmith (1959) 10
The effect of severity of initiation on liking for a group - Aronson & Mills (1959) 13
Werkcollege 4 15
The door in the face technique - Cialdini et al. (1975) 15
Onderzoek 1 15
Onderzoek 2 16
Onderzoek 3 16
Discussiepunten 16
Bystander effect - Darley & Latane (1968) 18
Werkcollege 5 20
The spotlight effect in social judgement - Medvec & Savitsky (2000) 20
Onderzoek 1 20
Onderzoek 2 21
Onderzoek 3 21
Onderzoek 4 21
Onderzoek 5 22
Discussiepunten 22
The halo effect - Nisbett & Wilson (1977) 23
1
,Werkcollege 1
Behavioral study of obedience - Milgram (1963)
Idee:
Omdat veel mensen sterk worden beïnvloed door autoriteitsfiguren, zullen ze bereid zijn om
tegen hun wil in, andere een dodelijke schok te geven wanneer dit hen wordt opgedragen.
Onderzoeksvraag
Als een autoriteitsfiguur erbij staat, hoe verre gehoorzamen mensen aan autoriteit om dingen te
doen die ze eigenlijk niet willen?
Waarom was hij hierin geïnteresseerd?
Hij was geschokt door wat er in WW2 is gebeurd. Hoe kunnen alle mensen naar één iemand
luisteren en daarin meegaan? Komt dit buiten Duitsland ook voor?
Hypothese
Hij heeft mensen naar hun verwachting gevraagd, ze gingen er vanuit dat er maar heel weinig
tot het einde zou gaan.
Afhankelijke variabele
Tot welk level van voltage (0-30 standen) de proefpersonen gaan.
Onafhankelijke variabele
Er is niks officieel gemanipuleerd. Dit is dus zelfs officieel geen experiment. Ze vergelijken wat
is er gebeurd en met wat hadden we verwacht?
Limitaties
Dingen die de gehoorzaamheid van de proefpersoon beïnvloeden
● De achtergrond autoriteit (mensen luisteren sneller omdat het op een universiteit is)
● Gehoorzaamheid kan optreden omdat de proefpersoon de situatie als belangrijk ziet
● Leerling doet vrijwillig mee (dus minder erg dat die pijn ondergaat)
● Proefpersoon doet vrijwillig mee en ziet zichzelf daarom verplicht
● Geen tijd voor de proefpersoon om na te denken over de handeling die hij/zij moet gaan
verrichten
● De proefpersoon denkt dat de schokken niet gevaarlijk zijn (dus alleen tijdelijke pijn)
Ecologische validiteit generaliseerbaarheid:
● De leerling is een acteur dus je weet niet hoe mensen in deze situatie in het echt zouden
reageren
2
, ● Alle proefpersonen zijn alleen mannen en het zijn er maar 40 (een kleine en geen
random sample → niet generaliseerbaar)
Sterkste punten van het artikel
● Proefpersonen van verschillende leeftijd en vakgebieden
● Langzaam opbouwen van het voltage
● Het onderzoek had een script dus was bij iedereen consistent (de 4 prods)
Vervolgstudies
● Niet alleen mannen en blanke amerikanen proefpersonen (mannen en vrouwen)
● Controlegroep met een minder autoritaire onderzoeker (?)
● Proefpersoon (leraar) en leerling in dezelfde ruimte zetten
● Op een andere locatie (geen universiteit)
Ethiek
● Proefpersonen lieten signalen zien dat ze zich niet goed voelden
● Confronterend voor proefpersonen (erachter komen dat je in staat bent om iemand
wellicht te vermoorden onder toezicht van een autoriteit)
Resultaat
● 26/40 mannen gaan door tot het einde
Belangrijk
Lag het alleen aan de Duitsers of hebben wij dat allemaal? → nee
Het ligt aan de situatie! Komt overal in elke gemeenschap voor.
3
,Werkcollege 2
Sexual differences in jealousy - Buss, Larsen, Westen, &
Semmelroth (1992)
Abstract - Waar de studie over gaat:
Bij soorten met inwendige vrouwelijke bevruchting riskeren mannen zowel een verminderde
vaderschapskans als investeringen in rivaliserende gameten als hun partners sextiaal contact
hebben met andere mannetjes. Vrouwtjes van dergelijke soorten riskeren geen verminderde
moederkans door partner ontrouw, maar ze riskeren wel de afleiding van de toewijding en
middelen van hun partners aan rivaliserende vrouwtjes. Drie studies testten de hypothese dat
sekseverschillen bij jaloezie bij mensen naar voren kwamen als oplossingen voor de
respectieve adaptieve problemen waarmee elk geslacht wordt geconfronteerd. In studie I
selecteerden mannen en vrouwen welke gebeurtenis hen meer van streek zou maken - de
seksuele ontrouw of emotionele ontrouw van een partner. Onderzoek 2 registreerde
fysiologische responsen (hartslag, elektrodermale respons, corrugator supercilii-contractie)
terwijl proefpersonen zich de twee soorten partner-ontrouw afzonderlijk voorstelden. Studie 3
testte het effect van een toegewijde seksuele relatie op de activering van jaloezie. Alle studies
toonden grote sekseverschillen, wat hypothetische seksekoppelingen in jaloezie-activering
bevestigt.
Onderzoeksvraag
Zijn er geslachtsverschillen bij jaloersheid voor ontrouw (emotioneel of seksueel)?
Onderzoek 1
Welke gebeurtenis vinden mannen of vrouwen erger…
● Onafhankelijke variabele
Man of vrouw → geslacht
● Afhankelijke variabele
Wat ze erger vinden: emotionele of seksuele ontrouw.
Resultaat:
● Mannen vinden seksuele ontrouw erger
● Vrouwen vinden emotionele ontrouw erger
Onderzoek 2
Fysiologische metingen doen bij proefpersonen terwijl zij een bepaalde situatie inbeelden
(sexuele of emotionele ontrouw).
● Onafhankelijke variabele
4
, Man of vrouw → geslacht
● Afhankelijke variabele
Wat ze erger vinden: emotionele of seksuele ontrouw. Afhankelijke variabele is ook
fysiologische reacties hierop.
Onderzoek 3
Is er een verschil tussen een seksuele relatie hebben gehad of geen seksuele relatie hebben
gehad? Verandert de mening dan?
Dit hebben ze bedacht vanuit evolutie, de evolutietheorie. Komt het verschil tussen adaptieve
problemen voor bij jaloezie?
Adaptieve problemen
● Voor een man is seks erger omdat hij dan denkt dat hij geen kind meer kan krijgen met
haar (puur reproductie), de man weet niet 100% zeker dat het kind in zijn vrouws buik
zijn kind is. De vrouw weet altijd dat het kind van haar is. Als de vrouw vreemd gaat weet
hij niet meer of het kind van hem is.
● De vrouw heeft het kind al maar heeft de support nodig van de man en ze wilt dat haar
man meer investeert in haar kind ipv een ander dus emotionele ontrouw is erger.
Variabelen
● Onafhankelijke variabele
Of de mensen al een seksuele relatie hebben gehad
● Afhankelijke variabele
Wat ze erger vinden: emotionele of seksuele ontrouw.
Discussiepunten
Sterke punten
● Drie studies (ipv 1)
● Fysiologische metingen gedaan (dit zijn feiten)
● De vragen counterbalancen (uitsluiten dat de volgorde van vragen invloed heeft op het
antwoord)
● Veel proefpersonen en elke keer een nieuw sample
Limitatie
● Alleen studenten uit een leeftijdsgroep gebruikt
● Een lange tijd voor experiment 2, kan invloed hebben
● De metingen duurden 20 seconden, maar deze waarde is nergens op gebaseerd
(waarom 20 sec?)
● De rust in experiment 2 kan voor mensen verschillen (hoeft niet lang genoeg te zijn)
● Bij experiment 3, wanneer heb je in een committed relatie gezeten?
● Ze maken geen onderscheid tussen de groep die wel/niet een relatie hebben gehad (je
weet niet wat de samples hiervan zijn)
5
, De waarde van elke studie
● Studie 1: is er verschil tussen man en vrouw?
● Studie 2: kijken of mentale processen matchen met fysiologische processen?
- Dit is objectiever, dit geeft resultaten die feitelijk zijn een geen subjectieve
waarneming of rapportering van een proefpersoon.
● Studie 3: heeft een seksuele relatie invloed op de kijk op ontrouw?
- Heeft een relatie invloed op de ‘stress’ die ze ervaren?
→ de hebben drie studies gedaan om mogelijke confounds uit te sluiten
Vervolgstudies en alternatieve verklaringen
● Een andere leeftijdsgroep
● Een andere cultuurgroep
● De correlatie tussen emotionele en seksuele ontrouw onderzoeken (ze kunnen signaal
geven voor elkaar).
● Eventuele gedachten over seks interessanter zijn, opwindend, en misschien
verontrustend voor mannen, terwijl elke gedachte aan liefde interessanter, opwindender
en misschien verontrustend voor vrouwen is, en daarom zijn dergelijke reacties niet
specifiek voor jaloezie of ontrouw. → onderzoek of dit een mogelijk alternatief is.
6
