samenvatting gezondheidseducatie 2VD

Samenvatting gezondheidseducatie


1 Inleiding
Begrippen:
Gezondheid:
- Verschillende visies:
 Medische (LICHAAM):
 lichaam en geest (dualisme)
 lichaam staat centraal
 Holistische (HOLOS, GEHEEL):
 Lichamelijk welbevinden
 Geestelijk welbevinden
 Sociaal welbevinden
 WHO
 Sociologische (SAMENLEVING, DYNAMISCH):
 vaardigheden van individu om … binnen samenleving
o zich aan te passen
o taken uit te oefenen
o rollen te vervullen
 Antropologische (ZELFVERWEZELIJKING):
 Mens streven naar zelfverwerkelijking
 Zelf bepalen wat hij voor zichzelf gezond vindt
 2 fundamentele rechten beweren:
1. recht op informatie
2. recht op beslissen

Gezondheidsdeterminant:
- = factor die gezondheidstoestand van bevolking / individu bepaalt
- determinant: factor die ontwikkeling bepaalt
- 4 groepen:
1. Endogene factoren:
 Genetisch:
o Diabetes type 1
 Verworven (niet bij geboorte/genen):
o Diabetes type 2
2. Externe (omgevings-) factoren:
 Natuurlijke omgeving:
o Fysieke factoren:
 Bij fabriek wonen
o Chemische factoren:
 Straling
o Biotische factoren:
 Weer (mentale gezondheid)
 Maatschappelijke omgeving:

, o Arbeidsomstandigheden:
 Zittend werk
 Stof
o Demografische factoren:
 Bevolkingsdichtheid
o Sociaaleconomische factoren:
 Armoede
o Sociaal-culturele factoren:
 Godsdienst
o Politieke factoren:
 Oorlog
 Investeren in subsidies voor voeding
3. Leefstijl (BRAVO+D FACTOREN):
 BRAVO+D:
o Beweging
o Roken
o Alcohol
o Voeding
o Ontspanning
o Drugs
 Gezondheidsbevorderende factoren (HEFBOMEN)
 belemmerende factoren (DREMPELS)
4. Gezondheidszorg:
 = voorzieningen voor medische zorg & preventie

Preventie:
- = voorkomen
- Doel = gezondheidswinst
- Subdoelstellingen:
 Gezond houden
 Voorkomen gezondheidsschade
 Beperken van de gevolgen
- Collectieve preventie:
 Bv. screening op borstkanker
 Voor gehele bevolking
 Burger betaald niet rechtstreeks
 Uitnodiging door overheid
 Verminderen risicofactoren van ziekten & aandoeningen
 Nadeel: lage motivatie voor deelname
- Individuele preventie:
 Bv. naar diëtist
 1 persoon  zelf initiatief nemen
 Burger betaald prijs
 Om risico voorkomen/beperken/behandelen
- Niveaus preventie:
 Primaire preventie:
 Doelgroep = gezonde mens

,  Gezond gedrag behouden
 Voorkomen:
o Ongezonde situaties
o Ongezond gedrag
o Ziekte
 mondmaskers dragen
 vaccinatie
 handen ontsmetten
 jaarlijks tandartsbezoek
 Secundaire preventie
 Doelgroep = risicopersonen
 Vroegtijdig opsporen
 Behandeling gezondheidsproblemen
o Doel = problemen beperken
 darmscreening
 zwangere vrouwen met risico op zwangerschapsdiabetes (en al bij vorig kind
gehad  anders primair want altijd laten controleren)
 Tertiaire preventie
 doelgroep = ziek
 schadelijke gevolgen beperken
 aangepast dieet
 Quaternaire preventie
 Maatregelen om kwaliteit leven behouden/verbeteren
 Niet meer genezen
 palliatieve zorgen


Gezondheidsbevordering & gezondheidseducatie:
Gezondheidsbevordering:
- = gezondheidspromotie
- Individuen, groepen, gemeenschappen toestaan determinanten (oorzaken) van gezondheid
beheersen  gevolg: gezondheid bevorderen
- Activiteiten/initiatieven  doel:
 Gezonde levensstijl & leefomgeving bevorderen  gezondheid verbeteren
- Ingrijpen op (fysieke) omgeving
- Soms machtsgebruik

Gezondheidseducatie:
- = deelgebied gezondheidsbevordering:
- Informeren & motiveren  gezonder gedrag
- Kennisoverdracht  attitudeverandering  individuele gedragsverandering
- Gezondheidseducatie en Gezondheidsbevordering: complementair
- Gezondheidseducatie en Gezondheidsbevordering: preventie
- Aspecten:
 Middel:
 Om gezondheidsboodschappen overbrengen
 Mensen begeleiden in gedragsverandering
 Bewust: