Uitgezakte navelstreng
Incidentie bij hoofdliggingen: 0,1 – 0,6% (stuitligging: 3,5%)
Oorzaken: liggingsafwijkingen, polyhydramnion, hoogstaand caput…
Handelingen:
• Adviseer de patiënt (aan de telefoon) om:
- Naar de begane grond te gaan
- De deur voor de verloskundige en ambulance open te zetten (geef uitleg dat de
ambulance eerder kan arriveren dan ik)
- De knie-borst positie aan te nemen
• Bel een ambulance A1 voordat je vertrekt. Geef aan de meldkamer door dat het
waarschijnlijk gaat om een uitgezakte navelstreng en dat, wanneer de ambulance ter
plaatse is voordat ik arriveer, de ambulanceverpleegkundige de blaas met 500 ml
fysiologisch zout moet vullen.
• Bel tevens de dienstdoende gynaecoloog en draag volgens ISBARR over. Vraag of de
patiënt naar de OK of naar de SEH moet.
• Warm onderweg de infuusvloeistof op onder je arm, indien nodig
• Beoordeel bij aankomst of de baby binnen afzienbare tijd geboren gaat worden
(schedel zichtbaar in vulva naast de navelstreng) à Denk aan ABC-methode!
• Als de patiënt nog niet in knie-borst positie ligt, leg je haar daar nu in.
• Geef uitleg over de situatie en de mogelijke gevolgen en leg de materialen klaar voor
het inbrengen van de blaaskatheter.
• Leg klaar:
- 500 ml infuusvloeistof
- Blaaskatheter
- 10 ml spuit
- 10 ml water à optioneel
- Koppelstuk
- Kocher (wanneer nodig)
- Handschoenen (onsteriel)
- Leukoplast
,• Klem het koppelstuk dicht en sluit het koppelstuk aan op de blaaskatheter
• Vul de spuit met 10 ml water of lucht (je hebt haast!)
• Draai de patiënt op haar rug in LLT én met een kussen onder haar bekken
• Plaats voorzichtig de navelstreng terug in de vagina, waarbij je in een vloeiende
beweging het voorliggend deel met je toucheervingers iets uit de bekkeningang
probeert te drukken
• Voel of er VO is
• Breng de blaaskatheter in en controleer of hij in de blaas zit
• Vul de ballon van de blaaskatheter met 10 ml water of lucht
• Controleer of de blaaskatheter blijft zitten
• Sluit het koppelstuk aan op de infuuszak en maak de klem van het koppelstuk los
• Vul onder druk de blaas met 500 ml infuusvloeistof
• Klem het koppelstuk weer dicht
• Bevestig de blaaskatheter met een pleister aan de buikwand
• Draai de patiënt weer naar knie-borst positie tijdens het wachten op de ambulance
• Draag de patiënt over volgens ISBARR aan de ambulanceverpleegkundige
- Geef aan waar de patiënt heen moet: de OK of de SEH
- Geef aan dat de patiënt vervoerd moet worden in LLT met een kussen onder het
bekken
• Documenteer je handelingen en bevindingen
n Wanneer je bij een cliënt thuis bent en er dan sprake is van een uitgezakte
navelstreng, is het raadzaam de blaas eerst te vullen alvorens naar beneden te gaan.
Laat de patiënt niet zitten.
n Als de bevalling niet tegengehouden kan worden, is het van belang de vrouw actief
mee te laten persen om de baby zo snel mogelijk geboren te laten worden; denk
eraan dat de baby wellicht gereanimeerd moet worden.
, Fluxus
Ante partum hemorragie:
• Doe de quick scan en de primary survey en handel hiernaar à bij verdenking op
pathologie is een directe verwijzing naar de tweede lijn noodzakelijk
- A/B: geef 10 – 15 liter O2 indien nodig
- C: meet de pols en kracht aan de a. radialis/a. carotis; meet de RR. Objectiveer en
weeg de hoeveelheid VBV. Geef 10 – 15 liter O2 indien nodig
• Bel een ambulance A1 en draag over volgens ISBARR
• Bel tevens de gynaecoloog en draag over volgens ISBARR. Vraag waar de patiënt
verwacht wordt.
• Breng, in afwachting van de ambulance, een venflon in à dien bij een systolische
tensie van <100 mm/Hg vocht toe met als streven een systolische RR van 100 mm/Hg
• Zorg dat de cliënt vervoersklaar is, denk zo nodig aan tilassistentie
• Beoordeel de foetale conditie à dit mag niet leiden tot vertraging
• Zorg dat de cliënt, indien >24 weken zwanger, in LLT ligt en vervoerd wordt
• Zorg dat de cliënt warm ligt
• Documenteer tijdstippen, behandelaars en (be)handelingen
• Leg voortdurend aan de cliënt en haar partner uit wat er aan de hand is
Postpartum hemorragie:
Incidentie in Nederland: 6,2% à herhalingsrisico is 10 – 15%
Oorzaken: tonus (70%), trauma (20%), tissue (10%), thrombin (1%)
• Beoordeel fundushoogte en mate van uteruscontractie direct postpartum
• Dien 10 IE oxytocine i.m. toe indien er sprake is van risicofactoren op HPP
• Verwijder direct de eerste celstofmat na de geboorte van het kind
• Controleer de fundushoogte en uterustonus elke 5 – 10 minuten
• Weeg het bloedverlies (niet schatten!)
• Start bij >500 ml bloedverlies met de checklist behandeling HPP
• Wijs een uitvoerder aan voor de checklist behandeling HPP
Incidentie bij hoofdliggingen: 0,1 – 0,6% (stuitligging: 3,5%)
Oorzaken: liggingsafwijkingen, polyhydramnion, hoogstaand caput…
Handelingen:
• Adviseer de patiënt (aan de telefoon) om:
- Naar de begane grond te gaan
- De deur voor de verloskundige en ambulance open te zetten (geef uitleg dat de
ambulance eerder kan arriveren dan ik)
- De knie-borst positie aan te nemen
• Bel een ambulance A1 voordat je vertrekt. Geef aan de meldkamer door dat het
waarschijnlijk gaat om een uitgezakte navelstreng en dat, wanneer de ambulance ter
plaatse is voordat ik arriveer, de ambulanceverpleegkundige de blaas met 500 ml
fysiologisch zout moet vullen.
• Bel tevens de dienstdoende gynaecoloog en draag volgens ISBARR over. Vraag of de
patiënt naar de OK of naar de SEH moet.
• Warm onderweg de infuusvloeistof op onder je arm, indien nodig
• Beoordeel bij aankomst of de baby binnen afzienbare tijd geboren gaat worden
(schedel zichtbaar in vulva naast de navelstreng) à Denk aan ABC-methode!
• Als de patiënt nog niet in knie-borst positie ligt, leg je haar daar nu in.
• Geef uitleg over de situatie en de mogelijke gevolgen en leg de materialen klaar voor
het inbrengen van de blaaskatheter.
• Leg klaar:
- 500 ml infuusvloeistof
- Blaaskatheter
- 10 ml spuit
- 10 ml water à optioneel
- Koppelstuk
- Kocher (wanneer nodig)
- Handschoenen (onsteriel)
- Leukoplast
,• Klem het koppelstuk dicht en sluit het koppelstuk aan op de blaaskatheter
• Vul de spuit met 10 ml water of lucht (je hebt haast!)
• Draai de patiënt op haar rug in LLT én met een kussen onder haar bekken
• Plaats voorzichtig de navelstreng terug in de vagina, waarbij je in een vloeiende
beweging het voorliggend deel met je toucheervingers iets uit de bekkeningang
probeert te drukken
• Voel of er VO is
• Breng de blaaskatheter in en controleer of hij in de blaas zit
• Vul de ballon van de blaaskatheter met 10 ml water of lucht
• Controleer of de blaaskatheter blijft zitten
• Sluit het koppelstuk aan op de infuuszak en maak de klem van het koppelstuk los
• Vul onder druk de blaas met 500 ml infuusvloeistof
• Klem het koppelstuk weer dicht
• Bevestig de blaaskatheter met een pleister aan de buikwand
• Draai de patiënt weer naar knie-borst positie tijdens het wachten op de ambulance
• Draag de patiënt over volgens ISBARR aan de ambulanceverpleegkundige
- Geef aan waar de patiënt heen moet: de OK of de SEH
- Geef aan dat de patiënt vervoerd moet worden in LLT met een kussen onder het
bekken
• Documenteer je handelingen en bevindingen
n Wanneer je bij een cliënt thuis bent en er dan sprake is van een uitgezakte
navelstreng, is het raadzaam de blaas eerst te vullen alvorens naar beneden te gaan.
Laat de patiënt niet zitten.
n Als de bevalling niet tegengehouden kan worden, is het van belang de vrouw actief
mee te laten persen om de baby zo snel mogelijk geboren te laten worden; denk
eraan dat de baby wellicht gereanimeerd moet worden.
, Fluxus
Ante partum hemorragie:
• Doe de quick scan en de primary survey en handel hiernaar à bij verdenking op
pathologie is een directe verwijzing naar de tweede lijn noodzakelijk
- A/B: geef 10 – 15 liter O2 indien nodig
- C: meet de pols en kracht aan de a. radialis/a. carotis; meet de RR. Objectiveer en
weeg de hoeveelheid VBV. Geef 10 – 15 liter O2 indien nodig
• Bel een ambulance A1 en draag over volgens ISBARR
• Bel tevens de gynaecoloog en draag over volgens ISBARR. Vraag waar de patiënt
verwacht wordt.
• Breng, in afwachting van de ambulance, een venflon in à dien bij een systolische
tensie van <100 mm/Hg vocht toe met als streven een systolische RR van 100 mm/Hg
• Zorg dat de cliënt vervoersklaar is, denk zo nodig aan tilassistentie
• Beoordeel de foetale conditie à dit mag niet leiden tot vertraging
• Zorg dat de cliënt, indien >24 weken zwanger, in LLT ligt en vervoerd wordt
• Zorg dat de cliënt warm ligt
• Documenteer tijdstippen, behandelaars en (be)handelingen
• Leg voortdurend aan de cliënt en haar partner uit wat er aan de hand is
Postpartum hemorragie:
Incidentie in Nederland: 6,2% à herhalingsrisico is 10 – 15%
Oorzaken: tonus (70%), trauma (20%), tissue (10%), thrombin (1%)
• Beoordeel fundushoogte en mate van uteruscontractie direct postpartum
• Dien 10 IE oxytocine i.m. toe indien er sprake is van risicofactoren op HPP
• Verwijder direct de eerste celstofmat na de geboorte van het kind
• Controleer de fundushoogte en uterustonus elke 5 – 10 minuten
• Weeg het bloedverlies (niet schatten!)
• Start bij >500 ml bloedverlies met de checklist behandeling HPP
• Wijs een uitvoerder aan voor de checklist behandeling HPP
