1. AANDACHT VOOR HET LANDSCHAP VROEGER EN NU
De hedendaagse crisis van het landschap
landschap staat ook internationaal bovenaan de agenda
1e Europese milieurapport: ‘Dobris Assessment’ of Europe’s Environment 1995
landschappelijke diversiteit als identiteitsbepalend element van de Europese culturele verscheidenheid
sterke en versnelde degradatie van deze verscheidenheid
De ontwikkeling van het landschapsonderzoek
Proto-wetenschappelijke fase (voor de 19e eeuw)
De landschapskunde in de ontwikkeling van de geografie (19e – begin 20e eeuw)
De luchtfotografie met de holistische perspectief en de opkomst van de historische cartografie
(jaren 1940-1960)
Het verlies van de interdisciplinariteit en het zoeken naar een nieuwe synthese (jaren 1960-1980)
De humanistische benadering en de revival van de landschapsecologie (jaren 1980-1990)
De ‘landschapscrisis’ (in Europa) en transdisciplinaire landschapsstudies (vanaf 1990)
De maatschappelijke relevantie van het landschap
Landschap als onroerend erfgoed
Landschap als beleving
Landschap als actieveld
Landschap als integrerend concept
, 2. OVER WELK LANDSCHAP HEBBEN WE HET? DEFINITIES
De oorsprong van het begrip en etymologie
in het gewone taalgebruik
oorsprong: lantschap: land + schap: gewest, land, vaderland
betekenis: 1. landelijke omgeving die men met 1 blik overziet:
een deel van de aardoppervlakte dat zich … als een zelfstandig deel onderscheidt
2. schilderstuk dat een landschap voorstelt
3. (historisch) gewest
Land scape. Etymology: Dutch landschap, from land + -schap -schip. Date: 1598.
- 1 a: a picture representing a view of natural inland scenery; b: the art of depicting such scenery
- 2 a: the landforms of a region in the aggregate; b: a portion of territory that can be viewed at one time from one
place; c: a particular area of activity: scene (political landscape)
- 3: obsolete: vista, prospect
land = een stuk grond dat bezit is van iemand die er het vrije gebruiksrecht over heeft
landschap = globale verschijningsvorm van een waarneembaar deel van het land op een bepaald ogenblik
>>> een collectief erfgoed
Landschap in andere talen
Formele definities
Het cultuurlandschap in het UNESCO Werelderfgoed
“gecombineerde werk van natuur en mens”
3 subcategorieën: - ontworpen landschappen: parken, tuinen, …
- organisch gegroeide landschappen
- relictlandschappen
- “voortdurende” landschappen
- associatieve landschappen: landschappen met religieuze, artistieke of
spirituele waarden
Definities in het Europese landschapsverdrag
Raad van Europa
niet afdwingbaar
landschap = een gebied, zoals waargenomen door mensen,
waarvan het karakter het resultaat is van de actie en interactie tussen natuurlijke en/of menselijke factoren
- territoriaal concept
- scenery, perceptieve verschijnsel
- karakter van een landschap, identiteit
- dynamische verschijnsel
alle landschappen
- general measures
- to recognise landscapes in law
- to establish and implement landscape policies
- to establish procedures for the participation
- to integrate landscape into its regional and town planning policies
- specific measures
- awareness-raising
- training and education - to identify its own landscapes
- identification and assessment - to analyse their characteristics and the driving forces and pressures
- implementation - to take note of changes (monitoring)
De hedendaagse crisis van het landschap
landschap staat ook internationaal bovenaan de agenda
1e Europese milieurapport: ‘Dobris Assessment’ of Europe’s Environment 1995
landschappelijke diversiteit als identiteitsbepalend element van de Europese culturele verscheidenheid
sterke en versnelde degradatie van deze verscheidenheid
De ontwikkeling van het landschapsonderzoek
Proto-wetenschappelijke fase (voor de 19e eeuw)
De landschapskunde in de ontwikkeling van de geografie (19e – begin 20e eeuw)
De luchtfotografie met de holistische perspectief en de opkomst van de historische cartografie
(jaren 1940-1960)
Het verlies van de interdisciplinariteit en het zoeken naar een nieuwe synthese (jaren 1960-1980)
De humanistische benadering en de revival van de landschapsecologie (jaren 1980-1990)
De ‘landschapscrisis’ (in Europa) en transdisciplinaire landschapsstudies (vanaf 1990)
De maatschappelijke relevantie van het landschap
Landschap als onroerend erfgoed
Landschap als beleving
Landschap als actieveld
Landschap als integrerend concept
, 2. OVER WELK LANDSCHAP HEBBEN WE HET? DEFINITIES
De oorsprong van het begrip en etymologie
in het gewone taalgebruik
oorsprong: lantschap: land + schap: gewest, land, vaderland
betekenis: 1. landelijke omgeving die men met 1 blik overziet:
een deel van de aardoppervlakte dat zich … als een zelfstandig deel onderscheidt
2. schilderstuk dat een landschap voorstelt
3. (historisch) gewest
Land scape. Etymology: Dutch landschap, from land + -schap -schip. Date: 1598.
- 1 a: a picture representing a view of natural inland scenery; b: the art of depicting such scenery
- 2 a: the landforms of a region in the aggregate; b: a portion of territory that can be viewed at one time from one
place; c: a particular area of activity: scene (political landscape)
- 3: obsolete: vista, prospect
land = een stuk grond dat bezit is van iemand die er het vrije gebruiksrecht over heeft
landschap = globale verschijningsvorm van een waarneembaar deel van het land op een bepaald ogenblik
>>> een collectief erfgoed
Landschap in andere talen
Formele definities
Het cultuurlandschap in het UNESCO Werelderfgoed
“gecombineerde werk van natuur en mens”
3 subcategorieën: - ontworpen landschappen: parken, tuinen, …
- organisch gegroeide landschappen
- relictlandschappen
- “voortdurende” landschappen
- associatieve landschappen: landschappen met religieuze, artistieke of
spirituele waarden
Definities in het Europese landschapsverdrag
Raad van Europa
niet afdwingbaar
landschap = een gebied, zoals waargenomen door mensen,
waarvan het karakter het resultaat is van de actie en interactie tussen natuurlijke en/of menselijke factoren
- territoriaal concept
- scenery, perceptieve verschijnsel
- karakter van een landschap, identiteit
- dynamische verschijnsel
alle landschappen
- general measures
- to recognise landscapes in law
- to establish and implement landscape policies
- to establish procedures for the participation
- to integrate landscape into its regional and town planning policies
- specific measures
- awareness-raising
- training and education - to identify its own landscapes
- identification and assessment - to analyse their characteristics and the driving forces and pressures
- implementation - to take note of changes (monitoring)
