Volledige samenvatting 'complexiteit van opvoeden in diversiteit'

,1. INTRODUCTIE
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding à 50% op Hildegard, 50% op Didier en Katrien

Dit OLOD toont 2 opvoedingscontexten van kinderen en jongeren en toont hoe sociaal werkers hierin
interveniëren

1. Onderwijscontext (les 1-6)
2. Gezinds context (les 7-12)

Opvoeden van kinderen ≠ beperkt tot het gezin à onderwijs, kinderopvangen, huizen van het kind…
ondersteunen elk op hun eigen manier de groei van kinderen, families en lokale gemeenschappen

- Samenleving wil gezinnen ondersteunen in hun groot worden
- We vertrekken vanuit een overtuiging dat al deze instituties (onderwijs, kinderopvang,
gezinsondersteuning) kwaliteitsvolle basisvoorzieningen zijn, een basisrecht vormen
o Kwaliteitsvol, want je als je kind naar de opvang gaat geef je in handen van een ander
o Je hebt om een kind groot te brengen geen diploma nodig, voor een hondensalon wel.
Dit toont hoe we lang naar kinderen gekeken hebben.
- Ontwikkeling van een kind in de eerste 1.000 is erg groot vb. taalontwikkeling
o Je kan in deze fase een kind heel veel kwaad toebrengen


5 BOUWSTENEN VOOR KWALITEITSVOLLE BASISVOORZIENINGEN

1. Proportioneel universalisme

- Dienstverlening die zich richt nar alle
burgers, maar daarbij gaat er bijzondere
aandacht naar ondersteuningsnoden
van zwakkere groepen binnen deze
universele dienstverlening
- Het doel is om Mattheüs-effecten tegen
te gaan door gezondheids-, onderwijs en
welzijnsongelijkheden te verminderen

2. Leefwereldgericht

- Aansluiting vinden bij de problemen, kwesties en ervaringen van onrecht die zich voordoen in
de leefwereld
- Belangrijk als sociaal werker om deze ervaringen te leren kennen, begrijpen en onderzoeken
wat hier de noden zijn in de buurt, regio en gemeenschap
- De leerwereldbenadering dient ook verbinding te maken met de systeemwereld, geen
beperking tot leefwereld alleen




2

,3. Toegankelijkheid

- Instituten moeten zoveel mogelijk gezinnen, gemeenschappen… proactief benaderen
- Bereikbaarheid, betaalbaarheid, beschikbaarheid, begrijpbaarheid, bruikbaarheid
- Rekening houdend met het Mattheuseffect van dienstverlening, grijpen ze in o m verschillende
doelgroepen op diverse manieren te bereiken en betrekken
- Toegankelijkheid zowel voor als na de deur van een voorziening

4. Geïntegreerd werken

- Integrale zorg legt het perspectief van de personen met een zorg- en ondersteuningsnood op
als uitgangspunt van de dienstverlening en maakt oude aanbod gestuurde modellen van
zorgverlening overbodig.
- Integrale zorg is flexibel, op maat en naadloos à vraag een goede coördinatie van diensten
- Weg van gefragmenteerde welzijns/onderwijs en gezondheidsaanbod waardoor mensen
tussen de mazen van het net vallen

5. Politiserend werken

- Het waarborgen van (de toegang tot) rechten: zorgen dat ze rechten daadwerkelijk kunnen
gebruiken
o Mensen zijn vaak niet verantwoordelijk voor hun situatie
o Oorzaak ligt vaak op niveau van samenleving
- Collectiviseren van maatschappelijke problemen: aandacht hebben voor structurele oorzaken
van sociale problemen en beleidsmakers erop wijzen dat deze structurele
uitsluitingsmechanismen moeten aangepakt worden

à Deze bouwstenen gebruiken als bril om te kijken naar de onderwijs- en gezinscontext




3

, 2. ONDERWIJSCONTEXT
HISTORISCHE – MAATSCHAPPELIJKE EXPLORATIE VAN DE ONDERWIJSCONTEXT

- Onderwijs = sociale constructie
- 19e eeuw: leerplicht ontstaan
- De organisatie van het onderwijs is sterk verbonden met de zogenaamde kinderwetgeving in
de 20e eeuw (bouverne-De-Bie)

Drieluik kinderwetgeving

1889 Verbod op kinderarbeid
1912 Kinderbeschermingswet
1914 Algemene leerplicht

à Arbeiders kwamen in opstand tegen de uitbuiting en werkomstandigheden; overheid wou de
samenleving terug onder controle. Hoe krijg je controle? Bij de kinderen à ontstaan wetgeving
bij kinderen. We moeten de kinderen beschaven en heropvoeden, zo ontstaat het instutuut van
onderwijs

à Burgerlijke beschavingsoffensief als antwoord op de sociale kwestie (dominant
disciplineringsdenken, emancipatorische effect)

à Heropvoeding van arbeiderskinderen, pedagogisch offensief

à Dit disciplinering denken kan gelijkgesteld worden als dril

School in Diepenbeek, jaren 50

- Korte schets over de scholen in de jaren 50. We volgen aan de hand van beeldmateriaal van
die tijd volgen we een dag aan de school in Diepenbeek.
- Meisjes en jongens apart
- Leraar gecentreerd onderwijs: de leerkracht weet het en zal het uitleggen
o <-> tegenwoorden: leerling gecentreerd onderwijs vb. groepswerk, inspraak
o Steeds meer stellen we de vraag of dit leerling gecentreerd onderwijs goed is; zou dit
de reden kunnen zijn waarom we minder goede onderwijsresultaten hebben?

Onderwijs begin 20e eeuw

- Was erg klassengericht en socialisatie speelde een belangrijke rol
o Lager onderwijs voor lagere klassen
o Middelbaar onderwijs voor de middenklasse
o Hoger onderwijs voor elite
- Nu minder, maar wel een kloof tussen bachelor en master




4