1. Inleiding
In de afgelopen jaren is de publieke belangstelling voor seriemoorden aanzienlijk
toegenomen (Hodgkinson, 2016). Seriemoordenaars worden steeds vaker als interessant en
sensationeel beschouwd, wat heeft geleid tot een fascinatie rondom seriemoorden en zelfs
tot het ontstaan van fanbases voor sommige seriemoordenaars. Diverse onderzoeken
suggereren dat de massamedia een cruciale rol speelt in deze ontwikkeling (Fathallah, 2022;
Haggerty, 2009; Hier, 2019; Hodgkinson, 2016; Wiest, 2016). Hoe de media nieuws over
seriemoorden presenteert, heeft invloed op hoe het publiek dit onderwerp percipieert. Dit
onderzoek richt zich op de manier waarop de media het beeld van seriemoordenaars
beïnvloedt en of dit bijdraagt aan de hype en verheerlijking van dit fenomeen.
De relevantie van dit onderzoek ligt in het feit dat de verheerlijking door de media
diverse consequenties met zich kan meebrengen. Zo blijkt uit onderzoek van Haggerty (2009)
dat roem de algemene maatstaf voor succes is geworden. Succesvol moorden kan dus ook
leiden tot roem. Hieruit vloeit voort dat er soms moorden worden gepleegd om bekendheid
te vergaren. Een citaat dat deze samenhang laat zien, komt uit correspondentie tussen een
seriemoordenaar en de politie in Wichita: "Hoe vaak moet ik doden voordat ik in de krant
een vermelding krijg of enige nationale aandacht krijg?" (Haggerty, 2009). Ook kan de media
leiden tot vertekende beelden betreffende seriemoordenaars, die vervolgens leiden tot
vertekend onderzoek (Hodgkinson, 2016). Door inzicht te verwerven in de grote impact die
de media heeft, kunnen we beleid ontwikkelen om hiermee om te gaan.
Aangezien de fascinatie rondom seriemoordenaars voornamelijk lijkt toe te nemen in
Amerika, richten we ons op Amerikaanse nieuwsberichten. Bovendien zijn studenten
voornamelijk beïnvloedbaar door media en gevoeliger voor trends, wat hen een belangrijke
doelgroep maakt. Daarom concentreert dit onderzoek zich op de krant University Wire, die
specifiek gericht is op studenten. De onderzoeksvraag luidt dan ook als volgt: ‘Wat zijn de
elementen in de Amerikaanse krant University Wire die bijdragen aan de groeiende fascinatie
voor seriemoordenaars?’ Eerst zal worden besproken hoe de data is verkregen, vervolgens
zal de analyse van deze data worden besproken, met afsluitend de gevonden antwoorden en
een reflectie.
1. Data
De analyse omvat zowel wetenschappelijke artikelen als nieuwsartikelen. De
wetenschappelijke artikelen dienen als theoretisch kader om de onderzoeksvraag te
onderbouwen. De nieuwsartikelen worden geanalyseerd om een antwoord op de
onderzoeksvraag te formuleren.
Voor het vinden van de wetenschappelijke artikelen is gebruik gemaakt van de database
‘Web of Science’, waar gezocht is op de trefwoorden 'media', 'serial killing' en 'fan'. Alleen
peer-reviewed artikelen die afkomstig zijn uit de Verenigde Staten zijn meegenomen.
Dubbele artikelen zijn eerst uitgesloten voor screening, gevolgd door een beoordeling van de
titels en abstracts op de bruikbaarheid voor het onderzoek. Veel artikelen die niet diep
genoeg ingaan op het specifieke onderwerp zijn hierbij uitgesloten, waardoor er 9 artikelen
overbleven. Na een grondige screening van de volledige teksten zijn hier nog 4 artikelen
afgevallen, wat resulteerde in de selectie van 5 artikelen die nauw aansluiten bij het
onderzoek.
, Deze wetenschappelijke artikelen worden vervolgens gekoppeld aan de mediaberichten,
die zijn verkregen via LexisNexis. Hier is gezocht op 'serial killing' in de Amerikaanse krant
University Wire met enkel recente media vanaf 1 januari 2023 om de actualiteit van het
onderzoek te kunnen garanderen. De zoekopdracht is beperkt tot Engelstalige berichten en
het woord 'Netflix' is uitgesloten om recensies over films en series te voorkomen. Er zijn toen
116 relevante resultaten gevonden, waarbij dubbele artikelen en duidelijke recensies zijn
verwijderd voordat de screening plaatsvond. Uiteindelijk zijn 99 artikelen beoordeeld op
basis van titels en abstracts, waarna 43 nieuwsartikelen in hun geheel zijn beoordeeld. In
totaal zijn 16 artikelen geselecteerd voor het onderzoek, inclusief 3 artikelen die niet binnen
de officiële zoekopdracht vielen maar toch bij nader inzien relevant bleken voor het
onderzoek. Dit waren artikelen waar het exclusiecriteria ‘Netflix’ niet is meegenomen.
2. Analyse
Om de teksten te analyseren zijn codes toegepast met behulp van het programma
Taquette. Eerst werd er open gecodeerd: tijdens het lezen van de tekst zijn codes toegekend
aan bepaalde passages. De volgende codes werden hieruit afgeleid: 'Definitie', 'Fascinatie
seriemoord', 'Media seriemoord', 'Interessant', 'Beroemdheden seriemoord', 'Moderne
beeld seriemoordenaar', 'Film/tv seriemoord', 'Cultuur', 'Knappe seriemoordenaars',
'Sensationeel beschrijven', 'Verheerlijking'. Vervolgens werd er axiaal gecodeerd. Dit houdt in
dat de verschillende codes na het lezen van de teksten nu samen worden gevoegd. Hieruit
kwamen de volgende codes naar voren: 'Seriemoordenaar als beroemdheid', 'Media en
seriemoord', 'Cultuur'. Deze codes zijn in een frequentietabel weergegeven in bijlage 1.
De code 'Seriemoordenaar als beroemdheid' verwijst naar alle stukken uit de artikelen
die relevant zijn met betrekking tot de fascinatie voor seriemoordenaars en hoe zij als iconen
en beroemdheden worden beschouwd. Dit betreft ook meteen de code ‘Moderne beeld
seriemoordenaar’, omdat dit ook voornamelijk gaat over het fascinerende beeld dat een
seriemoordenaar tegenwoordig heeft. Bij 'Media en seriemoord' wordt duidelijk hoe de
media de seriemoordenaars weergeeft en op welke manier ze dit doen, inclusief het
sensationeel beschrijven en de verheerlijking. De code ‘Knappe seriemoordenaars’, die bij
het open coderen is opgesteld, zijn zowel bij 'Seriemoordenaar als beroemdheid' als 'Media
en seriemoord' opgenomen. ‘Cultuur’ betreft voornamelijk recensies en artikelen over series
en films die populair zijn, dus de code ‘film/tv seriemoord’ is hierbij opgenomen. Ook andere
artikelen die interesse voor het onderwerp opwekken bij jongeren, zoals quizzen en
wedstrijden, zijn hier bijgevoegd. De codes ‘interessant’ en ‘definitie’ zijn niet langer
relevant. De passages die eerder als 'interessant' en ‘definities’ waren gecodeerd, bleken
achteraf geen waarde te hebben voor dit onderzoek.
3. Antwoord
Er wordt hier met behulp van de geanalyseerde data een antwoord gezocht op de
onderzoeksvraag: Wat zijn de elementen in de Amerikaanse krant University Wire die
bijdragen aan de toenemende fascinatie voor seriemoordenaars? Verschillende elementen
die deze fascinatie aanwakkeren, kwamen naar voren.
Ten eerste viel het op dat de berichten vaak een filmische beschrijving hadden in
plaats van dat enkel de feiten werden weergegeven. Een voorbeeld hiervan is het volgende
sensationele citaat uit het artikel van Madell (2024): ‘Little did the city of Cleveland know
In de afgelopen jaren is de publieke belangstelling voor seriemoorden aanzienlijk
toegenomen (Hodgkinson, 2016). Seriemoordenaars worden steeds vaker als interessant en
sensationeel beschouwd, wat heeft geleid tot een fascinatie rondom seriemoorden en zelfs
tot het ontstaan van fanbases voor sommige seriemoordenaars. Diverse onderzoeken
suggereren dat de massamedia een cruciale rol speelt in deze ontwikkeling (Fathallah, 2022;
Haggerty, 2009; Hier, 2019; Hodgkinson, 2016; Wiest, 2016). Hoe de media nieuws over
seriemoorden presenteert, heeft invloed op hoe het publiek dit onderwerp percipieert. Dit
onderzoek richt zich op de manier waarop de media het beeld van seriemoordenaars
beïnvloedt en of dit bijdraagt aan de hype en verheerlijking van dit fenomeen.
De relevantie van dit onderzoek ligt in het feit dat de verheerlijking door de media
diverse consequenties met zich kan meebrengen. Zo blijkt uit onderzoek van Haggerty (2009)
dat roem de algemene maatstaf voor succes is geworden. Succesvol moorden kan dus ook
leiden tot roem. Hieruit vloeit voort dat er soms moorden worden gepleegd om bekendheid
te vergaren. Een citaat dat deze samenhang laat zien, komt uit correspondentie tussen een
seriemoordenaar en de politie in Wichita: "Hoe vaak moet ik doden voordat ik in de krant
een vermelding krijg of enige nationale aandacht krijg?" (Haggerty, 2009). Ook kan de media
leiden tot vertekende beelden betreffende seriemoordenaars, die vervolgens leiden tot
vertekend onderzoek (Hodgkinson, 2016). Door inzicht te verwerven in de grote impact die
de media heeft, kunnen we beleid ontwikkelen om hiermee om te gaan.
Aangezien de fascinatie rondom seriemoordenaars voornamelijk lijkt toe te nemen in
Amerika, richten we ons op Amerikaanse nieuwsberichten. Bovendien zijn studenten
voornamelijk beïnvloedbaar door media en gevoeliger voor trends, wat hen een belangrijke
doelgroep maakt. Daarom concentreert dit onderzoek zich op de krant University Wire, die
specifiek gericht is op studenten. De onderzoeksvraag luidt dan ook als volgt: ‘Wat zijn de
elementen in de Amerikaanse krant University Wire die bijdragen aan de groeiende fascinatie
voor seriemoordenaars?’ Eerst zal worden besproken hoe de data is verkregen, vervolgens
zal de analyse van deze data worden besproken, met afsluitend de gevonden antwoorden en
een reflectie.
1. Data
De analyse omvat zowel wetenschappelijke artikelen als nieuwsartikelen. De
wetenschappelijke artikelen dienen als theoretisch kader om de onderzoeksvraag te
onderbouwen. De nieuwsartikelen worden geanalyseerd om een antwoord op de
onderzoeksvraag te formuleren.
Voor het vinden van de wetenschappelijke artikelen is gebruik gemaakt van de database
‘Web of Science’, waar gezocht is op de trefwoorden 'media', 'serial killing' en 'fan'. Alleen
peer-reviewed artikelen die afkomstig zijn uit de Verenigde Staten zijn meegenomen.
Dubbele artikelen zijn eerst uitgesloten voor screening, gevolgd door een beoordeling van de
titels en abstracts op de bruikbaarheid voor het onderzoek. Veel artikelen die niet diep
genoeg ingaan op het specifieke onderwerp zijn hierbij uitgesloten, waardoor er 9 artikelen
overbleven. Na een grondige screening van de volledige teksten zijn hier nog 4 artikelen
afgevallen, wat resulteerde in de selectie van 5 artikelen die nauw aansluiten bij het
onderzoek.
, Deze wetenschappelijke artikelen worden vervolgens gekoppeld aan de mediaberichten,
die zijn verkregen via LexisNexis. Hier is gezocht op 'serial killing' in de Amerikaanse krant
University Wire met enkel recente media vanaf 1 januari 2023 om de actualiteit van het
onderzoek te kunnen garanderen. De zoekopdracht is beperkt tot Engelstalige berichten en
het woord 'Netflix' is uitgesloten om recensies over films en series te voorkomen. Er zijn toen
116 relevante resultaten gevonden, waarbij dubbele artikelen en duidelijke recensies zijn
verwijderd voordat de screening plaatsvond. Uiteindelijk zijn 99 artikelen beoordeeld op
basis van titels en abstracts, waarna 43 nieuwsartikelen in hun geheel zijn beoordeeld. In
totaal zijn 16 artikelen geselecteerd voor het onderzoek, inclusief 3 artikelen die niet binnen
de officiële zoekopdracht vielen maar toch bij nader inzien relevant bleken voor het
onderzoek. Dit waren artikelen waar het exclusiecriteria ‘Netflix’ niet is meegenomen.
2. Analyse
Om de teksten te analyseren zijn codes toegepast met behulp van het programma
Taquette. Eerst werd er open gecodeerd: tijdens het lezen van de tekst zijn codes toegekend
aan bepaalde passages. De volgende codes werden hieruit afgeleid: 'Definitie', 'Fascinatie
seriemoord', 'Media seriemoord', 'Interessant', 'Beroemdheden seriemoord', 'Moderne
beeld seriemoordenaar', 'Film/tv seriemoord', 'Cultuur', 'Knappe seriemoordenaars',
'Sensationeel beschrijven', 'Verheerlijking'. Vervolgens werd er axiaal gecodeerd. Dit houdt in
dat de verschillende codes na het lezen van de teksten nu samen worden gevoegd. Hieruit
kwamen de volgende codes naar voren: 'Seriemoordenaar als beroemdheid', 'Media en
seriemoord', 'Cultuur'. Deze codes zijn in een frequentietabel weergegeven in bijlage 1.
De code 'Seriemoordenaar als beroemdheid' verwijst naar alle stukken uit de artikelen
die relevant zijn met betrekking tot de fascinatie voor seriemoordenaars en hoe zij als iconen
en beroemdheden worden beschouwd. Dit betreft ook meteen de code ‘Moderne beeld
seriemoordenaar’, omdat dit ook voornamelijk gaat over het fascinerende beeld dat een
seriemoordenaar tegenwoordig heeft. Bij 'Media en seriemoord' wordt duidelijk hoe de
media de seriemoordenaars weergeeft en op welke manier ze dit doen, inclusief het
sensationeel beschrijven en de verheerlijking. De code ‘Knappe seriemoordenaars’, die bij
het open coderen is opgesteld, zijn zowel bij 'Seriemoordenaar als beroemdheid' als 'Media
en seriemoord' opgenomen. ‘Cultuur’ betreft voornamelijk recensies en artikelen over series
en films die populair zijn, dus de code ‘film/tv seriemoord’ is hierbij opgenomen. Ook andere
artikelen die interesse voor het onderwerp opwekken bij jongeren, zoals quizzen en
wedstrijden, zijn hier bijgevoegd. De codes ‘interessant’ en ‘definitie’ zijn niet langer
relevant. De passages die eerder als 'interessant' en ‘definities’ waren gecodeerd, bleken
achteraf geen waarde te hebben voor dit onderzoek.
3. Antwoord
Er wordt hier met behulp van de geanalyseerde data een antwoord gezocht op de
onderzoeksvraag: Wat zijn de elementen in de Amerikaanse krant University Wire die
bijdragen aan de toenemende fascinatie voor seriemoordenaars? Verschillende elementen
die deze fascinatie aanwakkeren, kwamen naar voren.
Ten eerste viel het op dat de berichten vaak een filmische beschrijving hadden in
plaats van dat enkel de feiten werden weergegeven. Een voorbeeld hiervan is het volgende
sensationele citaat uit het artikel van Madell (2024): ‘Little did the city of Cleveland know
