INLEIDING (2)
Systeemtheoretsshe benadering
Bij een systeemtheoretsche benadering wordt gekeken op welk niveau het probleem zit.
- Omgeving – persoon – orgaansysteem – orgaan – weefsel – cel – organel – molecuul
- Sociaal – psychologisch – biologisch
Een probleem wordt altjd opgelost op een hoger niveau. Pathofysiologie betekent de leer van
afwijkende normale functes. Fysiologie (= leer van normale functess en patho (= ziekteleers.
Gezondheid
Bij gezondheid is er sprake van:
- Dynamisch evenwicht.
- Balans tussen belastng en belastbaarheid door adaptate.
- Positeve gezondheid: ‘’De vaardigheid om zich aan te passen en zichzelf te redden bij sociale,
fysieke en emotonele uitdagingen’’.
Bij gezondheidsproblemen is er een afwijking in de gezondheid. Bijvoorbeeld ziekte (ICDs, stoornissen
in functe (ICFs en deconditonering. Dit leidt tot problemen bij actviteiten en partcipate.
Fysiotherapie
- Herstelbelemmeringen wegnemen.
- Gezondheidsprobleem oplossen.
- Verandering, adaptate en zelfregulate van de patint neemt toe (MDBB-models.
Ofwel, het verbeteren van aanpassings- en herstelprocessen in een systeemtheoretsche benadering.
MDBB (2)
Adaptate
Adaptate is aanpassing van cellen. Dit gebeurt door aanpassing in gedragingen, door verandering in
de omgeving en door aanpassing in eigenschappen door het gedrag dat wordt getoond. Indien geen
adaptate mogelijk is, dan is er compensate van het systeem (bv dreigend energietekort in spier:
energieaanvoer vergroten door aanpassing in de doorbloedings. Als ook de homeostase niet
gehandhaafd kan blijven, dan is er sprake van decompensate van het systeem.
- ‘’Vorm volgt functe’’ Spieren ontstaan door ze te trainen.
- ‘’Use it or loose it’’ Als je spieren niet gebruikt, raak je ze kwijt en gaat de vorm verloren.
MDBB (= meerdimensionaal belastnggbelastbaarheidgmodel)
Als een actviteit hoger ligt dan de normale belastng, treedt er beschadiging op. Het omvormen van
een prikkel tot gedrag van de cel kost energie en belast de intracellulaire systemen die hierbij
betrokken zijn. Er zullen intracellulaire verstoringen / gebruikersbeschadigingen optreden. De cel
maakt voor het herstel gebruik van allerlei anabole stofwisselingsprocessen (= bouwstofwisselings.
Belastng = last / belastbaarheid
Cellen en weefsels (2)
Celtypen
- Mitotsch Kunnen zich altjd delen (bedekkend weefsels.
- Post-mitotsch Kunnen zich niet delen; gediferenteerd; als de celkern nog intact is
dan kan de cel zich herstellen (zenuw-/spierweefsels.
- Recurrent-mitotsch Kunnen zich alleen bij schade delen (bindweefsel/fbroblastens.
Reversibel post-mitotsch
1
, Celfunstes
- Animale functe Informateve uitwisseling met de omgeving: cel past zijn gedrag aan.
Willekeurig (bv prikkelverwerking/bewegings.
- Vegetateve functe Materiile uitwisseling met de omgeving: cel houdt zichzelf in stand.
Onwillekeurig (bv groei/stofwisseling/voortplantngs.
Vegetateve klimaten
- Trofotroop Gericht op voeding, groei, anabool en bouwstofwisseling: passief. Het
is een herstelproces.
- Ergotroop Gericht op fysieke arbeid, katabool en functestofwisseling: actef.
Het is een afraakproces.
Lokaal herstel
- Restaurate (geen celdood) De cel of het weefsel herstelt zichzelf volledig.
- Degenerate (geen celdood)De cel wordt nooit meer de oude, er is blijvende schade.
- Regenerate (celdood) De cel wordt vervangen door hetzelfde type.
- Reparate (celdood) De cel wordt niet vervangen door hetzelfde type. Het weefsel wordt
vervangen door een ander type weefsel, meestal door bindweefsel.
Bv bij gescheurde spieren.
Lokale herstelbelemmeringen
- Disposite De weefseldelen liggen te ver uit elkaar.
- Obstructe van circulate Er is een verminderde bloedcirculate.
- Overbelastng Voortdurende actviteit van trofotroop vegetatef klimaat.
Algemene herstelbelemmeringen
Belemmeringen voor adaptate zijn bv medicate/infecte/stress. Stress geef actviteiioename
binnen het sympathische zenuwstelsel en actviteiioename binnen de hypofyse-bijnierschors.
Homeostase
Homeostase is de ‘’steady state’’ van het interne milieu. Hierbij wordt gelet op de bioconstanten
zoals pH, temp, CO2 en O2. Het regelsysteem gaat via zowel de animale als de vegetateve functe.
Er vindt alleen osmose (= passief transport van waters plaats bij een concentrateverschil in deeltjes
en bij een semipermeabel membraan, deze laat het oplosmiddel wel door maar de deeltjes niet. Het
water gaat van een verdunde oplossing met lage osmotsche waarde naar een geconcentreerde
oplossing met hoge osmotsche waarde. Er zijn 3 mogelijkheden:
- Hypertone omgeving Het water gaat de cel uit en de cel krimpt (= verschrompelings.
- Hypotone omgeving Het water gaat de cel in en de cel knapt uiteindelijk (= lysiss.
- Isotone omgeving Het water gaat de cel in, maar ook weer de cel uit.
Wondherstel fasen
- Ontstekingsfase Rust nemen; koelen (2 dagens.
- Proliferate- en productefase Vroege remodellering; licht belasten van weefsel (2 wekens.
- Organisate- en integratefase Late remodellering; trainen van ADL (2 maandens.
2
Systeemtheoretsshe benadering
Bij een systeemtheoretsche benadering wordt gekeken op welk niveau het probleem zit.
- Omgeving – persoon – orgaansysteem – orgaan – weefsel – cel – organel – molecuul
- Sociaal – psychologisch – biologisch
Een probleem wordt altjd opgelost op een hoger niveau. Pathofysiologie betekent de leer van
afwijkende normale functes. Fysiologie (= leer van normale functess en patho (= ziekteleers.
Gezondheid
Bij gezondheid is er sprake van:
- Dynamisch evenwicht.
- Balans tussen belastng en belastbaarheid door adaptate.
- Positeve gezondheid: ‘’De vaardigheid om zich aan te passen en zichzelf te redden bij sociale,
fysieke en emotonele uitdagingen’’.
Bij gezondheidsproblemen is er een afwijking in de gezondheid. Bijvoorbeeld ziekte (ICDs, stoornissen
in functe (ICFs en deconditonering. Dit leidt tot problemen bij actviteiten en partcipate.
Fysiotherapie
- Herstelbelemmeringen wegnemen.
- Gezondheidsprobleem oplossen.
- Verandering, adaptate en zelfregulate van de patint neemt toe (MDBB-models.
Ofwel, het verbeteren van aanpassings- en herstelprocessen in een systeemtheoretsche benadering.
MDBB (2)
Adaptate
Adaptate is aanpassing van cellen. Dit gebeurt door aanpassing in gedragingen, door verandering in
de omgeving en door aanpassing in eigenschappen door het gedrag dat wordt getoond. Indien geen
adaptate mogelijk is, dan is er compensate van het systeem (bv dreigend energietekort in spier:
energieaanvoer vergroten door aanpassing in de doorbloedings. Als ook de homeostase niet
gehandhaafd kan blijven, dan is er sprake van decompensate van het systeem.
- ‘’Vorm volgt functe’’ Spieren ontstaan door ze te trainen.
- ‘’Use it or loose it’’ Als je spieren niet gebruikt, raak je ze kwijt en gaat de vorm verloren.
MDBB (= meerdimensionaal belastnggbelastbaarheidgmodel)
Als een actviteit hoger ligt dan de normale belastng, treedt er beschadiging op. Het omvormen van
een prikkel tot gedrag van de cel kost energie en belast de intracellulaire systemen die hierbij
betrokken zijn. Er zullen intracellulaire verstoringen / gebruikersbeschadigingen optreden. De cel
maakt voor het herstel gebruik van allerlei anabole stofwisselingsprocessen (= bouwstofwisselings.
Belastng = last / belastbaarheid
Cellen en weefsels (2)
Celtypen
- Mitotsch Kunnen zich altjd delen (bedekkend weefsels.
- Post-mitotsch Kunnen zich niet delen; gediferenteerd; als de celkern nog intact is
dan kan de cel zich herstellen (zenuw-/spierweefsels.
- Recurrent-mitotsch Kunnen zich alleen bij schade delen (bindweefsel/fbroblastens.
Reversibel post-mitotsch
1
, Celfunstes
- Animale functe Informateve uitwisseling met de omgeving: cel past zijn gedrag aan.
Willekeurig (bv prikkelverwerking/bewegings.
- Vegetateve functe Materiile uitwisseling met de omgeving: cel houdt zichzelf in stand.
Onwillekeurig (bv groei/stofwisseling/voortplantngs.
Vegetateve klimaten
- Trofotroop Gericht op voeding, groei, anabool en bouwstofwisseling: passief. Het
is een herstelproces.
- Ergotroop Gericht op fysieke arbeid, katabool en functestofwisseling: actef.
Het is een afraakproces.
Lokaal herstel
- Restaurate (geen celdood) De cel of het weefsel herstelt zichzelf volledig.
- Degenerate (geen celdood)De cel wordt nooit meer de oude, er is blijvende schade.
- Regenerate (celdood) De cel wordt vervangen door hetzelfde type.
- Reparate (celdood) De cel wordt niet vervangen door hetzelfde type. Het weefsel wordt
vervangen door een ander type weefsel, meestal door bindweefsel.
Bv bij gescheurde spieren.
Lokale herstelbelemmeringen
- Disposite De weefseldelen liggen te ver uit elkaar.
- Obstructe van circulate Er is een verminderde bloedcirculate.
- Overbelastng Voortdurende actviteit van trofotroop vegetatef klimaat.
Algemene herstelbelemmeringen
Belemmeringen voor adaptate zijn bv medicate/infecte/stress. Stress geef actviteiioename
binnen het sympathische zenuwstelsel en actviteiioename binnen de hypofyse-bijnierschors.
Homeostase
Homeostase is de ‘’steady state’’ van het interne milieu. Hierbij wordt gelet op de bioconstanten
zoals pH, temp, CO2 en O2. Het regelsysteem gaat via zowel de animale als de vegetateve functe.
Er vindt alleen osmose (= passief transport van waters plaats bij een concentrateverschil in deeltjes
en bij een semipermeabel membraan, deze laat het oplosmiddel wel door maar de deeltjes niet. Het
water gaat van een verdunde oplossing met lage osmotsche waarde naar een geconcentreerde
oplossing met hoge osmotsche waarde. Er zijn 3 mogelijkheden:
- Hypertone omgeving Het water gaat de cel uit en de cel krimpt (= verschrompelings.
- Hypotone omgeving Het water gaat de cel in en de cel knapt uiteindelijk (= lysiss.
- Isotone omgeving Het water gaat de cel in, maar ook weer de cel uit.
Wondherstel fasen
- Ontstekingsfase Rust nemen; koelen (2 dagens.
- Proliferate- en productefase Vroege remodellering; licht belasten van weefsel (2 wekens.
- Organisate- en integratefase Late remodellering; trainen van ADL (2 maandens.
2
