Grondslagen van de
psychologische diagnostiek en
testtheorie (GPDTT)
Hoofdstuk 1 t/m 17 + literatuur De Bruijn
(hoofdstuk 6 bestaat niet in het boek)
Samenvatting voor het vak GPDTT dat gegeven wordt in het
tweede jaar van psychologie aan de Universiteit Utrecht. De
samenvatting is gebaseerd op het boek Mastering Modern
Psychological Testing van Reynolds en Livingston (2012). De
samenvatting bevat hoofdstuk 1 t/m 17 (alleen 6 ontbreekt in het
boek) en de extra literatuur van De Bruijn. Alle begrippen zijn
,gemarkeerd en de tekst is ter verduidelijking aangevuld met
plaatjes en formules.
H1 – Een introductie van de psychologische beoordeling
Psychologisch toetsen en beoordelen is in elk aspect van de psychologie
belangrijk. Onderzoekspsychologen hebben ook diagnostiek en testtheorie
nodig, want voordat iets onderzocht kan worden, moet zeker zijn dat iets
bestaat.
Er bestaan duidelijke verschillen tussen klinische, begeleidende en
schoolpsychologen. Vroeger werkten klinische psychologen met cliënten
met ernstige vormen van psychopathologie, terwijl begeleidende
psychologen werkten met cliënten met minder ernstige psychopathologie.
Klinisch psychologen maken vaak meer gebruik van de psychoanalytische
en biologische oriëntatie, terwijl begeleidende psychologen meer gebruik
maken van cliënt-gecentreerde en humanistische oriëntaties.
Schoolpsychologen worden opgeleid om met mensen te werken in de
setting van een school.
PhD staat voor geleerde in de flosofe, terwijl PsyD staat voor geleerde in
de psychologie. PhD programma’s focussen op klinische training en
onderzoek, terwijl PsyD programma’s focussen op klinische training.
Toetsen begon al rond 2200 voor Christus. De Chinezen toetsten toen
ambtenaren op competentie.
De 18de/19de eeuw
Gauss ontdekte de normale distributie tijdens het evalueren van
meetfouten bij civiele examens in Europa. In deze tijd maakten psychiaters
een systeem om cliënten in te classifceren.
De 18de en 19de eeuw staat ook bekend als de ‘koperen instrumenten tijd’,
apparaten die gebruikt werden voor het toetsen van cognitieve
vermogens, met de nadruk op sensorische en motorvermogens.
Galton wordt gezien als de uitvinder van de mentale testen. Hij was
verantwoordelijk voor de eerste grootschalige collectie van individuele
verschillen.
Cattell was de eerste die de term ‘mentale test’ gebruikte. Hij werkte mee
aan de standaardisering van vragenlijsten voor de latere
persoonlijkheidspsychologie.
Wissler ontdekte dat sensorisch-motorische metingen niet correleerden
met academische prestaties. Dit zorgde voor het meten van hogere
processen en intelligentie.
De 20ste eeuw
De eerste intelligentietest was de Simon-Binet test. Deze test was een
goede voorspeller van academisch succes (1905).
Tijdens WWI werden rekruten geclassifceerd aan de hand van de leger alfa
en leger bèta tests. Alfa was verbaal, bèta non-verbaal (1917).
Woodworth ontwikkelde als eerste persoonlijkheidstesten (1918).
Rorschach ontwikkelde inktvlekken om de persoonlijkheid te meten. De
SAT werd ontwikkeld om de academische vaardigheden van studenten in
kaart te brengen (1920’s).
Wechsler creëerde de eerste intelligentietest met zowel verbale taken als
non-verbale taken (1930’s).
Het Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI) werd ontwikkeld
om psychiatrische stoornissen te diagnosticeren (1940’s).
,De 21ste eeuw
Een toets is een procedure waarbij een steekproef gescoord wordt aan de
hand van gestandaardiseerde procedures. Een toets wordt gezien als een
steekproef van gedrag.
Een meting bestaat uit een set regels om nummers te binden aan
representatieve objecten of gedrag.
Een beoordeling is een systematische procedure om informatie te
verzamelen die gebruikt kan worden om conclusies te trekken over
karakteristieken van objecten of personen.
Psychologisch toetsen gaat om een specifeke toets en een specifeke
score, terwijl psychologisch beoordelen meerdere scores bevat, die door
meerdere toetsen verkregen zijn.
Toetsen en beoordelen hebben als doel om fouten in vakgebieden te
minimaliseren. Betrouwbaarheid refereert naar stabiliteit, consistentie en
relatieve accuraatheid van toets scores. Validiteit refereert naar de
accuraatheid van de interpretatie van toets scores.
Typen toetsen
Cronbach: toetsen zijn metingen van maximale prestatie of typische
respons.
A) Maximale prestatietoetsen zijn vermogenstoetsen, waarbij een item
correct of incorrect beoordeeld wordt. Deze toetsen zijn gemaakt om de
hoogste limieten van de kennis en vermogens van personen te toetsen.
Deze toetsen zijn vaak onderverdeeld in prestatietoets/ toets van
bekwaamheid, objectief/ subjectief en snelheid/ krachttoets.
Prestatietoetsen zijn ontworpen om kennis en vaardigheden te meten op
een bepaald domein. De toets meet wat er tot aan een bepaalde tijd
geleerd is.
B) Toetsen van bekwaamheid zijn ontworpen om cognitieve vermogens en
vaardigheden te meten, die het resultaat zijn van levenservaringen. Deze
toets voorspelt vaak toekomstige prestaties.
Objectieve toetsen bevatten geen persoonlijk vooroordeel, doordat
beoordelaars steeds op dezelfde manier scoren. Subjectieve toetsen zijn
bv. essays, die per persoon anders beoordeeld worden.
Bij de snelheidstoets reflecteert de prestatie verschillen in de snelheid van
een prestatie. De items zijn vaak relatief makkelijk en hebben een
tijdslimiet.
Bij een krachttoets reflecteert de prestatie de moeilijkheid van de direct
goed beantwoorde items.
C) objectieve of subjectieve toetsen. Zowel de prestatietoets als de toets
van bekwaamheid kunnen worden onderverdeeld in snelheidstoetsen en
krachttoetsen.
De typische responstoets is ontwikkeld om typisch gedrag en
karakteristieken te meten.
Objectieve persoonlijkheidstoetsen gebruiken items die niet beïnvloed zijn
door de subjectieve beoordeling van de persoon die een toets scoort. Dit
kan bv. door waar – niet waar vragen.
Projectieve persoonlijkheidstoetsen bevatten de presentatie van ambigu
materiaal, die oneindig veel reactie kan veroorzaken. De meeste
projectieve toetsen worden subjectief beoordeeld.
Typen scores
, Er zijn twee fundamentele benaderingen van de interpretatie van scores:
1. De norm-verwijzende score interpretatie vergelijkt de prestatie van een
persoon met de prestatie van andere personen. De interpretatie is relatief
aan de prestatie van andere personen. Bv. de percentielscore.
2. De criterium-verwijzende score interpretatie vergelijkt de prestatie van
een persoon met een gespecifceerd level van prestatie. De interpretatie is
niet relatief. Bv. 50% van de antwoorden is fout. Ook kan het gaan om een
cut score, die een grens aangeeft.
Assumpties van psychologische beoordeling
1: psychologische constructen bestaan. Een construct is een kenmerk of
karakteristiek die een toets meet.
2: psychologische constructen kunnen gemeten worden.
3: hoewel we constructen kunnen meten, is de meting ervan niet perfect.
In elke wetenschap zijn er fouten of errors.
4: er zijn verschillende manieren om een construct te meten.
5: alle beoordelingsprocedures hebben sterke kanten en limitaties.
6: meerdere bronnen van informatie zouden onderdeel van het
beoordelingsproces moeten zijn.
7: prestaties op toetsen kunnen gegeneraliseerd worden naar niet-toets
gedrag.
8: beoordeling kan zorgen voor informatie die een psycholoog helpt om
betere professionele beslissingen te maken.
9: beoordelingen kunnen op een eerlijke manier uitgevoerd worden.
10: toetsen en beoordelen kan de gehele maatschappij baten.
Waarom toetsen gebruiken?
Omdat personen niet goed zijn in objectief beoordelen. De meeste
beoordelingen die niet getoetst zijn, zijn subjectief.
Dahlstrom had een cliënt die werd aangegeven als ‘mentaal geretardeerd’,
op basis van haar uiterlijk en karakteristieken. Bij een IQ test bleek ze
echter een IQ van 115 te hebben. Sommige cliënten doen juist alsof ze
niks hebben, terwijl anderen de klachten overdrijven.
Psychologische toetsen zorgen voor kwantitatieve gegevens die zorgen
voor meer accuraatheid in het meten. Hierdoor kunnen personen ook met
elkaar vergeleken worden. Toetsen zorgen ook dat meerdere soorten
informatiebronnen betrokken zijn.
De vergissingen die mensen kunnen maken zijn een van de grootste
redenen dat psychologische toetsen steeds populairder zijn geworden in
de afgelopen eeuw.
Applicaties van psychologische beoordeling
De reden dat we toetsen gebruiken, is dat we geloven dat ze informatie
kunnen leveren over belangrijke psychologische constructen die
psychologen helpen om betere beslissingen te maken.
1. Diagnose: informatie over een reeks beoordelingsprocedures voor
mentale stoornissen. Het legt uit hoe een cliënt zich voelt en zo kan een
behandelingsplan ontwikkeld worden.
2. Het plannen van behandeling en efectiviteit: interventies kunnen
afgesteld worden op de persoonlijke behoeften van een patiënt. Ook kan
gekeken worden of de huidige behandeling efectief is of aangepast moet
worden.
psychologische diagnostiek en
testtheorie (GPDTT)
Hoofdstuk 1 t/m 17 + literatuur De Bruijn
(hoofdstuk 6 bestaat niet in het boek)
Samenvatting voor het vak GPDTT dat gegeven wordt in het
tweede jaar van psychologie aan de Universiteit Utrecht. De
samenvatting is gebaseerd op het boek Mastering Modern
Psychological Testing van Reynolds en Livingston (2012). De
samenvatting bevat hoofdstuk 1 t/m 17 (alleen 6 ontbreekt in het
boek) en de extra literatuur van De Bruijn. Alle begrippen zijn
,gemarkeerd en de tekst is ter verduidelijking aangevuld met
plaatjes en formules.
H1 – Een introductie van de psychologische beoordeling
Psychologisch toetsen en beoordelen is in elk aspect van de psychologie
belangrijk. Onderzoekspsychologen hebben ook diagnostiek en testtheorie
nodig, want voordat iets onderzocht kan worden, moet zeker zijn dat iets
bestaat.
Er bestaan duidelijke verschillen tussen klinische, begeleidende en
schoolpsychologen. Vroeger werkten klinische psychologen met cliënten
met ernstige vormen van psychopathologie, terwijl begeleidende
psychologen werkten met cliënten met minder ernstige psychopathologie.
Klinisch psychologen maken vaak meer gebruik van de psychoanalytische
en biologische oriëntatie, terwijl begeleidende psychologen meer gebruik
maken van cliënt-gecentreerde en humanistische oriëntaties.
Schoolpsychologen worden opgeleid om met mensen te werken in de
setting van een school.
PhD staat voor geleerde in de flosofe, terwijl PsyD staat voor geleerde in
de psychologie. PhD programma’s focussen op klinische training en
onderzoek, terwijl PsyD programma’s focussen op klinische training.
Toetsen begon al rond 2200 voor Christus. De Chinezen toetsten toen
ambtenaren op competentie.
De 18de/19de eeuw
Gauss ontdekte de normale distributie tijdens het evalueren van
meetfouten bij civiele examens in Europa. In deze tijd maakten psychiaters
een systeem om cliënten in te classifceren.
De 18de en 19de eeuw staat ook bekend als de ‘koperen instrumenten tijd’,
apparaten die gebruikt werden voor het toetsen van cognitieve
vermogens, met de nadruk op sensorische en motorvermogens.
Galton wordt gezien als de uitvinder van de mentale testen. Hij was
verantwoordelijk voor de eerste grootschalige collectie van individuele
verschillen.
Cattell was de eerste die de term ‘mentale test’ gebruikte. Hij werkte mee
aan de standaardisering van vragenlijsten voor de latere
persoonlijkheidspsychologie.
Wissler ontdekte dat sensorisch-motorische metingen niet correleerden
met academische prestaties. Dit zorgde voor het meten van hogere
processen en intelligentie.
De 20ste eeuw
De eerste intelligentietest was de Simon-Binet test. Deze test was een
goede voorspeller van academisch succes (1905).
Tijdens WWI werden rekruten geclassifceerd aan de hand van de leger alfa
en leger bèta tests. Alfa was verbaal, bèta non-verbaal (1917).
Woodworth ontwikkelde als eerste persoonlijkheidstesten (1918).
Rorschach ontwikkelde inktvlekken om de persoonlijkheid te meten. De
SAT werd ontwikkeld om de academische vaardigheden van studenten in
kaart te brengen (1920’s).
Wechsler creëerde de eerste intelligentietest met zowel verbale taken als
non-verbale taken (1930’s).
Het Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI) werd ontwikkeld
om psychiatrische stoornissen te diagnosticeren (1940’s).
,De 21ste eeuw
Een toets is een procedure waarbij een steekproef gescoord wordt aan de
hand van gestandaardiseerde procedures. Een toets wordt gezien als een
steekproef van gedrag.
Een meting bestaat uit een set regels om nummers te binden aan
representatieve objecten of gedrag.
Een beoordeling is een systematische procedure om informatie te
verzamelen die gebruikt kan worden om conclusies te trekken over
karakteristieken van objecten of personen.
Psychologisch toetsen gaat om een specifeke toets en een specifeke
score, terwijl psychologisch beoordelen meerdere scores bevat, die door
meerdere toetsen verkregen zijn.
Toetsen en beoordelen hebben als doel om fouten in vakgebieden te
minimaliseren. Betrouwbaarheid refereert naar stabiliteit, consistentie en
relatieve accuraatheid van toets scores. Validiteit refereert naar de
accuraatheid van de interpretatie van toets scores.
Typen toetsen
Cronbach: toetsen zijn metingen van maximale prestatie of typische
respons.
A) Maximale prestatietoetsen zijn vermogenstoetsen, waarbij een item
correct of incorrect beoordeeld wordt. Deze toetsen zijn gemaakt om de
hoogste limieten van de kennis en vermogens van personen te toetsen.
Deze toetsen zijn vaak onderverdeeld in prestatietoets/ toets van
bekwaamheid, objectief/ subjectief en snelheid/ krachttoets.
Prestatietoetsen zijn ontworpen om kennis en vaardigheden te meten op
een bepaald domein. De toets meet wat er tot aan een bepaalde tijd
geleerd is.
B) Toetsen van bekwaamheid zijn ontworpen om cognitieve vermogens en
vaardigheden te meten, die het resultaat zijn van levenservaringen. Deze
toets voorspelt vaak toekomstige prestaties.
Objectieve toetsen bevatten geen persoonlijk vooroordeel, doordat
beoordelaars steeds op dezelfde manier scoren. Subjectieve toetsen zijn
bv. essays, die per persoon anders beoordeeld worden.
Bij de snelheidstoets reflecteert de prestatie verschillen in de snelheid van
een prestatie. De items zijn vaak relatief makkelijk en hebben een
tijdslimiet.
Bij een krachttoets reflecteert de prestatie de moeilijkheid van de direct
goed beantwoorde items.
C) objectieve of subjectieve toetsen. Zowel de prestatietoets als de toets
van bekwaamheid kunnen worden onderverdeeld in snelheidstoetsen en
krachttoetsen.
De typische responstoets is ontwikkeld om typisch gedrag en
karakteristieken te meten.
Objectieve persoonlijkheidstoetsen gebruiken items die niet beïnvloed zijn
door de subjectieve beoordeling van de persoon die een toets scoort. Dit
kan bv. door waar – niet waar vragen.
Projectieve persoonlijkheidstoetsen bevatten de presentatie van ambigu
materiaal, die oneindig veel reactie kan veroorzaken. De meeste
projectieve toetsen worden subjectief beoordeeld.
Typen scores
, Er zijn twee fundamentele benaderingen van de interpretatie van scores:
1. De norm-verwijzende score interpretatie vergelijkt de prestatie van een
persoon met de prestatie van andere personen. De interpretatie is relatief
aan de prestatie van andere personen. Bv. de percentielscore.
2. De criterium-verwijzende score interpretatie vergelijkt de prestatie van
een persoon met een gespecifceerd level van prestatie. De interpretatie is
niet relatief. Bv. 50% van de antwoorden is fout. Ook kan het gaan om een
cut score, die een grens aangeeft.
Assumpties van psychologische beoordeling
1: psychologische constructen bestaan. Een construct is een kenmerk of
karakteristiek die een toets meet.
2: psychologische constructen kunnen gemeten worden.
3: hoewel we constructen kunnen meten, is de meting ervan niet perfect.
In elke wetenschap zijn er fouten of errors.
4: er zijn verschillende manieren om een construct te meten.
5: alle beoordelingsprocedures hebben sterke kanten en limitaties.
6: meerdere bronnen van informatie zouden onderdeel van het
beoordelingsproces moeten zijn.
7: prestaties op toetsen kunnen gegeneraliseerd worden naar niet-toets
gedrag.
8: beoordeling kan zorgen voor informatie die een psycholoog helpt om
betere professionele beslissingen te maken.
9: beoordelingen kunnen op een eerlijke manier uitgevoerd worden.
10: toetsen en beoordelen kan de gehele maatschappij baten.
Waarom toetsen gebruiken?
Omdat personen niet goed zijn in objectief beoordelen. De meeste
beoordelingen die niet getoetst zijn, zijn subjectief.
Dahlstrom had een cliënt die werd aangegeven als ‘mentaal geretardeerd’,
op basis van haar uiterlijk en karakteristieken. Bij een IQ test bleek ze
echter een IQ van 115 te hebben. Sommige cliënten doen juist alsof ze
niks hebben, terwijl anderen de klachten overdrijven.
Psychologische toetsen zorgen voor kwantitatieve gegevens die zorgen
voor meer accuraatheid in het meten. Hierdoor kunnen personen ook met
elkaar vergeleken worden. Toetsen zorgen ook dat meerdere soorten
informatiebronnen betrokken zijn.
De vergissingen die mensen kunnen maken zijn een van de grootste
redenen dat psychologische toetsen steeds populairder zijn geworden in
de afgelopen eeuw.
Applicaties van psychologische beoordeling
De reden dat we toetsen gebruiken, is dat we geloven dat ze informatie
kunnen leveren over belangrijke psychologische constructen die
psychologen helpen om betere beslissingen te maken.
1. Diagnose: informatie over een reeks beoordelingsprocedures voor
mentale stoornissen. Het legt uit hoe een cliënt zich voelt en zo kan een
behandelingsplan ontwikkeld worden.
2. Het plannen van behandeling en efectiviteit: interventies kunnen
afgesteld worden op de persoonlijke behoeften van een patiënt. Ook kan
gekeken worden of de huidige behandeling efectief is of aangepast moet
worden.
