KVL BEPERKING – semester 1 – eerste jaar
Hoofdstuk 3: fysieke beperking
Wat zijn de Gericht op micro en meso/macro niveau
gelijkaardige
problemen voor Micro (= gezin, individu en dichtste netwerk)
mensen met een Impact op
fysieke beperking? - Dagelijkse leven
- Toekomstdromen, gezinsplannen, kinderwens
- thema’s variëren van persoon tt persoon
Macro, meso (= samenleving) maatschappelijke inclusie
- attitudes van anderen (opmerkingen, vooroordelen,
stigma,opmerkingen,bias,discriminatie , bodyshamen…)
- beperkte kennis en opleiding van professionals
- Weinig participatie en inspraak in diagnose
- Hindernissen op vlak fysieke en digitale toegankelijkheid van
gebouwen en diensten
- Beschikbaarheid en betaalbaarheid van hulpbronnen
- Zoektocht naar werk, eerlijke verloning, financiële en logistieke
ondersteuning
- Heldere communicatie, participatie en inspraak in
besluitvormingsprocessen
- …
Wat is cereberale Het is een parapluterm voor een groep blijvende aandoeningen van de
parese? ontwikkeling van houding en beweging te beschrijven die leiden tot
beperkingen in beweging en mobiliteit
Vergezeld met:
Sensomotoriek
Secundaire stoornissen van het bewegingsapparaat
Stoornissen van perceptie
Cognitie
Communicatie en gedrag
epilepsie
Cerebrale = van de hersenen
Parese = gedeeltelijk onvolledige verlamming, spierzwakte.
Wat? Het is de meest voorkomende fysieke beperking bij kinderen en
jongeren
Oorzaak? het is een niet progressief letsel van de hersenen tijdens de
zwangerschap, tijdens de geboorte of na de geboorte (peri,post, pre-nataal)
Hoe? meestal aangeboren maar kan verworven zijn
Ernst? afhankelijk van de aard, ernst en de locatie van het letsel in de
hersenen
Wat is een Een letsel dat niet verergert met de tijd, een progressief letsel verergert wel
progressief letstel?
We gaan dieper in 1) Prenataal (tijdens zwangerschap, voor de geboorte)
op de soorten - Infecties in de baarmoeder: toxoplasmose, rubelle, hiv…
oorzaken - Overmatig alcohol gebruik van de moeder
compilaties: bloedingen, infecties, problemen met placenta…
Namen = oranje. Datums = blauw
, KVL BEPERKING – semester 1 – eerste jaar
2) Perinataal (tijdens bevalling, geboorte)
- Beschadiging van de hersenen van baby: te kort aan zuurstof door
navelstreng rond de nek
- Bevalling die te lang duurt
- Te laag geboortegewicht
3) Postnataal (na, na de zwangerschap)
- Infecties doormaken
- Hersenbloeding
- Ongelukken, trauma’s: shaken infant syndroom
Verduidelijk: ‘een - Vaak is er sprake van een zeer stresserende zwangerschap en
belanden start’ geboorte, voor de ouders en het kind
- Ouderschap komt onder druk te staan, gevolg minder emotionele
beschikbaarheid en sensitieve responsiviteit bij sommige ouders
- Ouders:
o Zorg uit handen geven
o Moeite met vanzelfsprekende dingen zoals eten geven
o Rouwproces & schuldgevoelens
o Kinderen vaak angstig en nood aan grote emotionele
beschikbaarheid van de ouders
Wat komt er nog - Kinderen met CP die normale periode doormaakten rond de
bij? geboorte, maar die langzaamaan motorische moeilijkheden
vertoont (kind eet moeilijk, vertoont de ‘mijlpalen’ op latere leeftijd:
rolle, kruipen, stappen…)
- Naarmate de tijd vorderd, wordt duidelijk dat de motorische
problemen veroorzaakt worden door hersenschade, en dat er nog
veel andere problemen bij komen
- Nood aan:
o Draagkracht van de ouders
o Toekomstperspectief op korte en lange termijn
Hoe wordt er Op basis van
geclassificeerd bij - lokalisatie
CP? - Aard/ kwaliteit van bewegingen
- Grofmotorisch functioneren
1) Lokalisatie
- Onderscheid plegie en parese
o Parese = verlamming
o Plegie = verzwakking
- Onderscheid tussen
o Mono
o (Hemi) unilateraal > één zijde & bilateraal > twee zijdes
o Di
o Quidri
Monoparese of monoplegie (38%)
- Er is 1 lidmaat aangetast
- Meestal arm
Namen = oranje. Datums = blauw
, KVL BEPERKING – semester 1 – eerste jaar
Hemiparese of hemiplegie
- Er is 1 zijde van het lichaam aangetast
- Arm, been, romp
Diparese of diplegie (36%)
- Er is aantasting aan beide kanten van het lichaam aan hetzelfde
lidmaat
- Beide armen of benen
Quadriparese of quadriplegie (26%)
- Er zijn 4 lidmaten aangetast
2) Aard en kwaliteit van beweging
- Op vlak van type bewegingsstoornissen 4 onderscheiden:
o Spastische CP
o Dyskinetische CP of athetotische CP
o Ataxie
o Mengvormen
Spastische CP
= overactieve spieren, stijf en strak
- Aangetaste ledematen
vervormen na een tijd
verstrijfd, prikkelbaar en hypertonisch (te hoge spierspanning)
- Meest voorkomend 85-91%
Athetotische of dyskinetische CP
= spieren maken onvrijwillige bewegingen
- 4-10%
- Onderscheid
o Dystonie = onwillikeurige bewegingen
o Athetose = repetitieve bewegingen
Langzame grove bewegingen buiten de wil van de
persoon, moeilijk bij de start van een beweging
(athetotische bewegingen)
Ook in gezichtsspieren
Niet in slaap en rust
Rond leeftijd van 2j (kind actief)
Bijkomende problemen: spraakmoeilijkheden, slik-
en kauwbewegingen, ademhalingsproblemen
Ataxie
= spieren maken schokkende bewegingen
- Minst voorkomend 4-6%
- Verschijnselen:
o Coordinatiestoornis centraal (bij lopen)
o Gebrekkig evenwicht
o Wankelijke gang / dronkenmansloop
Mengvormen
Namen = oranje. Datums = blauw
, KVL BEPERKING – semester 1 – eerste jaar
= wanneer er op meerdere plekken in de hersenen schade is, meerdere
types van bewegingsstoornissen
- Niet veel voor! 5%
- Meestal combo: Spastice & dyskinetische CP samen
3) Grofmotisch handelen
- Niveau 1 I
- Niveau 2 II
- Niveau 3 III
- Niveau 4 IV
- Niveau 5 V
Niveau 1 I
- Zelfstandig lopen
- Trap op en af, zonder leuning
- Rennen, springen snelheid en balans beperkt
Niveau 2 II
- Zelfstandig lopen
- Trap op en af, met vasthouden van leuning
- Moeite met lopen op ongelijke ondergrond + verkiest hulpmiddel
voor lange afstanden
Niveau 3 III
- Zelfstandig staan, niet zelfstandig lopen
- Lopen met loophulpmiddel (stok, karretje, krukken…)
- Moeilijk trap op en af
- Rolstoel voor lange afstanden
Niveau 4 IV
- Zelfstandig zitten, maar niet staan zonder ondersteuning
- Rolstoel, zelf met een elekrtische
Niveau V
- Moeite met zelfstandig zitten
- Moeite met onder controle houden van hoofd & controleren van
willikeurige bewegingen
- Speciale ondersteuning voor zitten
- Opgetild door iemand voor verplaatsing
Bijkomende Bijkomende beperkingen en problemen:
problemen bij CP - Epilepsie
- Verstandelijke beperking
- Communicatieproblemen
- Visuele problemen
- Gehoorproblemen
- Pijn
- Ontwikkelings- en emotionele gedragstoornissen
1) Epilepsie
- 33-60%
- Meest bij tetraparese, dan hemiparse en dan pas diparese
Namen = oranje. Datums = blauw
Hoofdstuk 3: fysieke beperking
Wat zijn de Gericht op micro en meso/macro niveau
gelijkaardige
problemen voor Micro (= gezin, individu en dichtste netwerk)
mensen met een Impact op
fysieke beperking? - Dagelijkse leven
- Toekomstdromen, gezinsplannen, kinderwens
- thema’s variëren van persoon tt persoon
Macro, meso (= samenleving) maatschappelijke inclusie
- attitudes van anderen (opmerkingen, vooroordelen,
stigma,opmerkingen,bias,discriminatie , bodyshamen…)
- beperkte kennis en opleiding van professionals
- Weinig participatie en inspraak in diagnose
- Hindernissen op vlak fysieke en digitale toegankelijkheid van
gebouwen en diensten
- Beschikbaarheid en betaalbaarheid van hulpbronnen
- Zoektocht naar werk, eerlijke verloning, financiële en logistieke
ondersteuning
- Heldere communicatie, participatie en inspraak in
besluitvormingsprocessen
- …
Wat is cereberale Het is een parapluterm voor een groep blijvende aandoeningen van de
parese? ontwikkeling van houding en beweging te beschrijven die leiden tot
beperkingen in beweging en mobiliteit
Vergezeld met:
Sensomotoriek
Secundaire stoornissen van het bewegingsapparaat
Stoornissen van perceptie
Cognitie
Communicatie en gedrag
epilepsie
Cerebrale = van de hersenen
Parese = gedeeltelijk onvolledige verlamming, spierzwakte.
Wat? Het is de meest voorkomende fysieke beperking bij kinderen en
jongeren
Oorzaak? het is een niet progressief letsel van de hersenen tijdens de
zwangerschap, tijdens de geboorte of na de geboorte (peri,post, pre-nataal)
Hoe? meestal aangeboren maar kan verworven zijn
Ernst? afhankelijk van de aard, ernst en de locatie van het letsel in de
hersenen
Wat is een Een letsel dat niet verergert met de tijd, een progressief letsel verergert wel
progressief letstel?
We gaan dieper in 1) Prenataal (tijdens zwangerschap, voor de geboorte)
op de soorten - Infecties in de baarmoeder: toxoplasmose, rubelle, hiv…
oorzaken - Overmatig alcohol gebruik van de moeder
compilaties: bloedingen, infecties, problemen met placenta…
Namen = oranje. Datums = blauw
, KVL BEPERKING – semester 1 – eerste jaar
2) Perinataal (tijdens bevalling, geboorte)
- Beschadiging van de hersenen van baby: te kort aan zuurstof door
navelstreng rond de nek
- Bevalling die te lang duurt
- Te laag geboortegewicht
3) Postnataal (na, na de zwangerschap)
- Infecties doormaken
- Hersenbloeding
- Ongelukken, trauma’s: shaken infant syndroom
Verduidelijk: ‘een - Vaak is er sprake van een zeer stresserende zwangerschap en
belanden start’ geboorte, voor de ouders en het kind
- Ouderschap komt onder druk te staan, gevolg minder emotionele
beschikbaarheid en sensitieve responsiviteit bij sommige ouders
- Ouders:
o Zorg uit handen geven
o Moeite met vanzelfsprekende dingen zoals eten geven
o Rouwproces & schuldgevoelens
o Kinderen vaak angstig en nood aan grote emotionele
beschikbaarheid van de ouders
Wat komt er nog - Kinderen met CP die normale periode doormaakten rond de
bij? geboorte, maar die langzaamaan motorische moeilijkheden
vertoont (kind eet moeilijk, vertoont de ‘mijlpalen’ op latere leeftijd:
rolle, kruipen, stappen…)
- Naarmate de tijd vorderd, wordt duidelijk dat de motorische
problemen veroorzaakt worden door hersenschade, en dat er nog
veel andere problemen bij komen
- Nood aan:
o Draagkracht van de ouders
o Toekomstperspectief op korte en lange termijn
Hoe wordt er Op basis van
geclassificeerd bij - lokalisatie
CP? - Aard/ kwaliteit van bewegingen
- Grofmotorisch functioneren
1) Lokalisatie
- Onderscheid plegie en parese
o Parese = verlamming
o Plegie = verzwakking
- Onderscheid tussen
o Mono
o (Hemi) unilateraal > één zijde & bilateraal > twee zijdes
o Di
o Quidri
Monoparese of monoplegie (38%)
- Er is 1 lidmaat aangetast
- Meestal arm
Namen = oranje. Datums = blauw
, KVL BEPERKING – semester 1 – eerste jaar
Hemiparese of hemiplegie
- Er is 1 zijde van het lichaam aangetast
- Arm, been, romp
Diparese of diplegie (36%)
- Er is aantasting aan beide kanten van het lichaam aan hetzelfde
lidmaat
- Beide armen of benen
Quadriparese of quadriplegie (26%)
- Er zijn 4 lidmaten aangetast
2) Aard en kwaliteit van beweging
- Op vlak van type bewegingsstoornissen 4 onderscheiden:
o Spastische CP
o Dyskinetische CP of athetotische CP
o Ataxie
o Mengvormen
Spastische CP
= overactieve spieren, stijf en strak
- Aangetaste ledematen
vervormen na een tijd
verstrijfd, prikkelbaar en hypertonisch (te hoge spierspanning)
- Meest voorkomend 85-91%
Athetotische of dyskinetische CP
= spieren maken onvrijwillige bewegingen
- 4-10%
- Onderscheid
o Dystonie = onwillikeurige bewegingen
o Athetose = repetitieve bewegingen
Langzame grove bewegingen buiten de wil van de
persoon, moeilijk bij de start van een beweging
(athetotische bewegingen)
Ook in gezichtsspieren
Niet in slaap en rust
Rond leeftijd van 2j (kind actief)
Bijkomende problemen: spraakmoeilijkheden, slik-
en kauwbewegingen, ademhalingsproblemen
Ataxie
= spieren maken schokkende bewegingen
- Minst voorkomend 4-6%
- Verschijnselen:
o Coordinatiestoornis centraal (bij lopen)
o Gebrekkig evenwicht
o Wankelijke gang / dronkenmansloop
Mengvormen
Namen = oranje. Datums = blauw
, KVL BEPERKING – semester 1 – eerste jaar
= wanneer er op meerdere plekken in de hersenen schade is, meerdere
types van bewegingsstoornissen
- Niet veel voor! 5%
- Meestal combo: Spastice & dyskinetische CP samen
3) Grofmotisch handelen
- Niveau 1 I
- Niveau 2 II
- Niveau 3 III
- Niveau 4 IV
- Niveau 5 V
Niveau 1 I
- Zelfstandig lopen
- Trap op en af, zonder leuning
- Rennen, springen snelheid en balans beperkt
Niveau 2 II
- Zelfstandig lopen
- Trap op en af, met vasthouden van leuning
- Moeite met lopen op ongelijke ondergrond + verkiest hulpmiddel
voor lange afstanden
Niveau 3 III
- Zelfstandig staan, niet zelfstandig lopen
- Lopen met loophulpmiddel (stok, karretje, krukken…)
- Moeilijk trap op en af
- Rolstoel voor lange afstanden
Niveau 4 IV
- Zelfstandig zitten, maar niet staan zonder ondersteuning
- Rolstoel, zelf met een elekrtische
Niveau V
- Moeite met zelfstandig zitten
- Moeite met onder controle houden van hoofd & controleren van
willikeurige bewegingen
- Speciale ondersteuning voor zitten
- Opgetild door iemand voor verplaatsing
Bijkomende Bijkomende beperkingen en problemen:
problemen bij CP - Epilepsie
- Verstandelijke beperking
- Communicatieproblemen
- Visuele problemen
- Gehoorproblemen
- Pijn
- Ontwikkelings- en emotionele gedragstoornissen
1) Epilepsie
- 33-60%
- Meest bij tetraparese, dan hemiparse en dan pas diparese
Namen = oranje. Datums = blauw
