Samenvatting psychologie - Persoonlijkheid

Persoonlijkheid
Prof. dr. G. Rossi

Persoonlijkheid: Theorieën van de gehele persoon

Hoofdstuk in boek leren! Behalve (dus NIET):

▪ De invloed van de vroege ervaring op de persoonlijkheidsontwikkeling (p. 372-373)

▪ Ego-afweer (p. 374-375)

▪ De neofreudianen (Carl Jung + andere theoretici) (p. 378-381)

▪ Huidige trends: De persoon in een sociaal systeem (p. 390-391)



Persoonlijkheid: Psychologische kenmerken die een zekere continuïteit verlenen aan het gedrag van
een individu in verschillende situaties en op verschillende momenten

▪ Iedereen heeft zijn eigen constellatie van kenmerken en iedereen heeft zijn eigen
persoonlijkheid
▪ Ze geven het gedrag een zekere consistentie en vormen een rode draad doorheen ons leven

Sommige onderzoekers hebben aandacht voor kenmerken die bij iedereen voorkomen, dat noemen
we universele kenmerken. Andere onderzoekers hebben meer interesse voor verschillen tussen
mensen.




1) Kernvraag: Welke krachten vormen onze persoonlijkheid?

Persoonlijkheid wordt gevormd door gecombineerde krachten vanuit biologische, situationele en
mentale/psychologische processen; dit ingebed in een socio-culturele en ontwikkelingscontext.




Persoonlijkheid: psychologie van de gehele persoon

Wanneer we de gehele persoon bekijken moeten we
rekening houden met biologische aspecten,
ontwikkeling, omgeving en met de samenleving waarin
we ons bevinden. Biologie lijkt ingebouwd te zijn maar


1

, niet alles kan aan de hand van biologie worden verklaard. Ook de omgeving heeft een invloed voor de
persoonlijkheid. Het belang van de omgeving wordt vaak bekritiseerd in een persoon-situatie debat.
Sommige theorieën leggen de nadruk op stabiele karaktertrekken die een leidraad vormen voor
gedachten en behandelingen. Andere theorieën verklaren persoonlijkheid in termen van interne
persoonlijkheidsprocessen zoals motivatie, emotie, perceptie… Sommige persoonlijkheidstrekken
komen in alle culturen voor maar anderzijds hebben culturen ook een invloed op persoonlijkheid
doordat ze bijvoorbeeld de nadruk leggen op individualisme of collectivisme. Binnen alle culturen
hebben sociale relaties een belangrijke invloed op je persoonlijkheid.




2) Kernvraag: Welke blijvende patronen of disposities vormen onze persoonlijkheid?

Een beperkt aantal persoonlijkheidskenmerken, die men temperament, trekken en types noemt,
geven consistentie aan de persoonlijkheid van een individu over de tijd




Intern in de persoon

Disposities

Dispositionele theorieën veronderstellen dat mensen kunnen omschreven worden aan de hand van
een beperkt aantal dimensies. Ze richten zich op de vraag of er consistente verschillen bestaan tussen
verschillende persoonlijkheden. Deze theorieën zijn geschikt wanneer je opzoek gaat naar individuen
met specifieke eigenschappen. Als we het hebben over temperament dan hebben we het over de
biologisch gebaseerde persoonlijkheidstypes, je aanleg. Ze beschrijven persoonlijkheid in termen van
trekken en op die manier gaan ze mensen ook in types onderverdelen.

▪ Relatief stabiele persoonlijkheidskenmerken

▪ Descriptieve persoonlijkheidstheorieën

Persoonlijkheidsprocessen

Deze theorieën gaan verder dan het beschrijven van persoonlijkheid.

▪ Motivatie, perceptie, leren en ontwikkeling

▪ Procestheorieën over persoonlijkheid




2