paragraaf 1
door het Verdrag van Versailles waren de Duitsers stukken land en koloniën kwijt,
ook werd er schadevergoeding geëist. dit maakte dat de economie achteruit ging en
de werkloosheid hoog was.De democratie had moeite de problemen op te lossen en
ook waren sommigen bang voor communisten. in deze omstandigheden werd in
1920 de NSDAP= Nationaal Socialistische Arbeiders Partij. opgericht in
München. Adolf Hitler werd al snel leider.
het Nationaalsocialisme combineerde het Fascisme van Italië met racisme en met
antisemitisme (jodenhaat). afgekort de nazi’s, hadden de volgende ideeën:
1. een partij, een leider. het leidersbeginsel, de gedachte dat aan het hoofd
van een organisatie of land een sterke leider (Führer) moet staat. die alle
macht heeft en weet wat het volk wil. alle problemen die democratie niet
kan oplossen worden zo opgelost.
2. nationalisme, verkeerd dat duitssprekende verspreid over verschillende
landen woonden, alle duitsers moesten een groot sterk welvarende staat
vormen
3. militarisme, gebruik geweld is normaal, verheerlijken soldatenleven. in oorlog
bewijzen en leiderschap tonen
4. anticommunisme, eenheid van duits volk dus, daarom fel tegen
communistische klassenstrijd. ondernemers en arbeiders moeten eensgezind
zijn
5. racisme en antisemitisme, duitsers=germanen een superieur ras met blauwe
ogen en blond haar (übermenschen) niet verzwakt worden door lagere rassen
(untermenschen). zoals joden, roma en sinti (zigeuners).
NSDAP was van 1920 tot 1929 een kleine partij. veranderde door wereldwijde
economische crisis. Nazi's profiteerden van Duits leed. Hitler beloofde een eind te
maken aan de crisis, werkloosheid en schande van Versailles. veel stemden zo op
Hitler, eigenaren, middenstanders en werklozen. Nazi’s gebruikten slimme
propaganda door bijvoorbeeld radio. Leden marcheerden regelmatig in uniform door
straten om macht te laten zien. na verkiezingen 1932 werd NSDAP grootste partij.
op 30 jan. 1933 werd hitler rijkskanselier, minister-president. kort daarna werd de
rijksdag in brand gestoken door Maarten van der Lubben, een communist. hitler
martelde hem zo lang dat hij bekende en gaf communisten de schuld. hij schafte
hierdoor de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting af en vroeg het parlement om
volledige macht om even de communisten aan te pakken. er werd gestemd over een
machtigingswet. met een beetje hulp (bedreigen en opsluiten van leden) kreeg hilter
voldoende stemmen voor de wet. maart 1933 had hij volledige macht.
, -Meteen verbood Hilter alle andere partijen.
-politieke tegenstanders en kritische journalisten werden zonder proces opgesloten
in concentratiekampen. burgers werden gecontroleerd door knokploegen (SA=
Sturmabteilung), politie, en geheime dienst (gestapo).
-media naar Nazi’s, bepaalde inhoud kranten en radio. Kunstenaars werken alleen
als ze lid waren van een nationaalsocialistische beroepsorganisatie.
-verenigingen en vakbonden naar Nazi’s. alleen lid worden van
nationaalsocialistische jeugdvereniging (hitlerjugend). jeugdleiders gebruikten
indoctrinatie om kinderen op te voeden. leerden nazi-ideeën de enige juiste. jongens
voorbereid op soldatenleven, meisjes leerden perfecte moeder zijn.
Duitsland is een totalitaire staat.
Veel Duitsers zijn toch tevreden halverwege jaren 30. Hitler bracht economie weer
bovenop door
-Stop herstelbetalingen.
-dienstplicht invoeren en leger weer opbouwen.
-Grote schaal legervoertuigen bouwen.
-dienstplicht boven 18 jaar verplicht een halfjaar in arbeiderskamp te werken.
Nieuwe, grote snelwegen aanleggen of werken in oorlogsindustrie.
-werkende vrouwen werden ontslagen. Belangrijker is huishouden doen of in
vrouwen of meisjes nazi-organisatie.
door deze aanpak nam werkloosheid snel af. In 1933 30% Duitsers werkloos, in
1936 minder dan 7%. Hitler gaf Duitsers trots terug.
paragraaf 2
drie stappen vergroten macht hitler vanaf 1933
1. grotendeels terugdraaien van Versailles. hij stuurde bijvoorbeeld soldaten
naar het Rijnland wat vanaf 1919 niet meer mocht. ook maakte hij het leger
sterker dan toegestaan.
2. uitbreiding duitse rijk. doel: duitssprekende gebieden toevoegen. in 1938 viel
duitsland oostenrijk binnen, oostenrijk werd onderdeel van duitsland. veel
oostenrijkers steunden de ‘aansluiting’ (Anschluss). Hitler eiste duitstalig
stuk van Tsjecho-Slowakije op, het Sudetenland. Belangrijk industrieterein.
GB en Frankrijk beloofden TS te steunen in geval van aanval. maar ze wilden
het liefst oorlog voorkomen dus sepember 1938 was de Conferentie van
Munchen. Hilter kreeg sudetenland als hij beloofde geen andere landen in te
nemen.
3. Duitsland wilde in Oost-Europa gebied veroveren voor arbeidskrachten en
grondstoffen. om sterk te staan sloot hij verdragen. in 1936 bondgenootschap
met Mussolini, in de as van Europa dus daarom asmogendheden. in
augustus 1939 sloot hij een niet-aanvalsverdrag met Stalin. Allebei een deel