Samenvatting Samenleving en Gezondheid
Overzicht leerstof
DEEL 1: Volksgezondheid en preventieve gezondheidszorg ................................................... 7/20 pt
Organisatie van de gezondheidszorg (is derde les, Prof. Van Herck) ................................open & MCQ
Indicatoren en determinanten van gezondheid en ziekte (Prof. Van Herck)....................open & MCQ
Basisbegrippen van gezondheidspromotie (Prof. Delforche) ....................................................... MCQ
DEEL 2: Capita selecta uit de medische sociologie .................................................................... 5/20 ptn
Sociaal economische gezondheidsverschillen (Prof. Willems) ..................................................... MCQ
Eerstelijnsgezondheidszorg (Prof. Vyncke) ................................................................................... MCQ
DEEL 3: Medische antropologie en Global Health ..................................................................... 5/20 ptn
Medische antropologie (Prof. De Maesschalk) ............................................................................ MCQ
Global Health (Prof Degomme) ................................................................................... open & gesloten
1
, DEEL 1 Volksgezondheid en preventieve gezondheidszorg
Organisatie van de gezondheidszorg (zie derde les)
Overheidsbevoegdheden inzake gezondheidszorg (BE/VL)
ORGANISATIE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
Bevoegdheidsverdeling op overheidsvlak
De zorgverzekering (RIZIV) binnen de sociale zekerheid (RSZ)
HISTORIEK & BEÏNVLOEDENDE FACTOREN
1.Sociale ontwikkelingen
sociaal-economisch
sociaal-cultureel
sociaal-politiek
2.Technologische ontwikkeling
3.Arbeid – Werkgelegenheid – Arbeidsverhoudingen
4.Sociale ondersteuning
5.Veranderingen in de volksgezondheid
6.Veranderingen in de gezondheidszorg
7.Ontwikkelingen in het (para)medisch beroep
GEZONDHEIDSZORGSTRUCTUREN
… gilden … dekenijen … beurzen … mutualiteiten (privé “maatschappijen voor onderlinge bijstand”)
+/- 1900: Systemen van sociale verzekering (overheid subsidieert mutualiteiten ontstaan
“landsbonden”)
1903: Arbeidsongevallenverzekering
1915: Ouderdomsverzekeringen
1927: Verzekering Beroepsziekten
1930: Kinderbijslag
1936: Jaarlijkse vakantie
1944: Ziekte- en invaliditeitsverzekering (deel van “sociaal pact” voor werknemers)
2
,1956-1971: sociale zekerheid voor zelfstandigen
BELGISCHE STAATSSTRUCTUREN: EVOLUTIE EN STAATSHERVORMINGEN (N=6)
1831 – 1970:
Eenheidsstaat hiërarchische niveaus
1970 – 1990:
Grondwetsherzieningen (1970; 1980; 1988-1989)
Taalgebieden en Cultuurgemeenschappen
Gewesten
1993: Federale Staat (4)
Nationaal – Gemeenschap – Gewest (Grondwet art. 1)
2001-nu: verdere hervorming autonomie (5-6)
Vlaams – Frans – Duitstalige gemeenschap Vlaams – Waals – Brussel hoofdstedelijk
Gewest
3
, BEVOEGDHEIDSVERDELING GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË (voor / tijdens de 6de staatshervorming)
GEZONDHEIDSZORGBELEID: BEVOEGDHEIDSVERDELING (2011)
o Bevoegdheid gemeenschappen (BW van 8 augustus 1980 art 5, §1, I):
▪ Beleid betreffende zorgenverstrekkingen in en buiten
verplegingsinstellingen, met uitzondering van
a) organieke wetgeving (basisreglementering)
b) financiering van de exploitatie, wanneer voorzien door a)
c) de ziekte- en invaliditeitsverzekering
d) basisregelen betreffende de programmatie
e) basisregelen betreffende de financiering van de infrastructuur, m.i.v.
zware medische apparatuur
f) nationale erkenningsnormen (mbt b), c), d) en e))
g) voorwaarden voor aanwijzing tot universitair ziekenhuis
▪ Preventieve gezondheidszorg
▪ Extramurale preventieve gezondheidszorg
• Gemeenschapsbevoegdheid
• Gezondheidsvoorlichting
• Bescherming van de gezondheid, onder meer door preventie van
TBC en kanker
• Bescherming van de gezondheid van moeder en kind
• Medisch schooltoezicht
• Medische sportcontroles
• Arbeidsgeneeskundige controle
▪
o Federale bevoegdheid blijft dus :
▪ Krachtlijnen en basisregeling curatieve gezondheidszorg
▪ Basisinstrumenten voor kostenbeheersing
• Basisregelen inzake planning van aanbod (programmatie)
• Financiering exploitatiekosten (vastleggen en financieren
verpleegdagprijs)
• Terugbetaling medische prestaties
▪ 2014: heel wat bevoegdheden (incl. budget 5 mia) worden overgedragen
naar de Gemeenschappen
• Politiek volgende (lees: huidige) legislatuur
• Op het terrein volop in implementering
4
Overzicht leerstof
DEEL 1: Volksgezondheid en preventieve gezondheidszorg ................................................... 7/20 pt
Organisatie van de gezondheidszorg (is derde les, Prof. Van Herck) ................................open & MCQ
Indicatoren en determinanten van gezondheid en ziekte (Prof. Van Herck)....................open & MCQ
Basisbegrippen van gezondheidspromotie (Prof. Delforche) ....................................................... MCQ
DEEL 2: Capita selecta uit de medische sociologie .................................................................... 5/20 ptn
Sociaal economische gezondheidsverschillen (Prof. Willems) ..................................................... MCQ
Eerstelijnsgezondheidszorg (Prof. Vyncke) ................................................................................... MCQ
DEEL 3: Medische antropologie en Global Health ..................................................................... 5/20 ptn
Medische antropologie (Prof. De Maesschalk) ............................................................................ MCQ
Global Health (Prof Degomme) ................................................................................... open & gesloten
1
, DEEL 1 Volksgezondheid en preventieve gezondheidszorg
Organisatie van de gezondheidszorg (zie derde les)
Overheidsbevoegdheden inzake gezondheidszorg (BE/VL)
ORGANISATIE GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË
Bevoegdheidsverdeling op overheidsvlak
De zorgverzekering (RIZIV) binnen de sociale zekerheid (RSZ)
HISTORIEK & BEÏNVLOEDENDE FACTOREN
1.Sociale ontwikkelingen
sociaal-economisch
sociaal-cultureel
sociaal-politiek
2.Technologische ontwikkeling
3.Arbeid – Werkgelegenheid – Arbeidsverhoudingen
4.Sociale ondersteuning
5.Veranderingen in de volksgezondheid
6.Veranderingen in de gezondheidszorg
7.Ontwikkelingen in het (para)medisch beroep
GEZONDHEIDSZORGSTRUCTUREN
… gilden … dekenijen … beurzen … mutualiteiten (privé “maatschappijen voor onderlinge bijstand”)
+/- 1900: Systemen van sociale verzekering (overheid subsidieert mutualiteiten ontstaan
“landsbonden”)
1903: Arbeidsongevallenverzekering
1915: Ouderdomsverzekeringen
1927: Verzekering Beroepsziekten
1930: Kinderbijslag
1936: Jaarlijkse vakantie
1944: Ziekte- en invaliditeitsverzekering (deel van “sociaal pact” voor werknemers)
2
,1956-1971: sociale zekerheid voor zelfstandigen
BELGISCHE STAATSSTRUCTUREN: EVOLUTIE EN STAATSHERVORMINGEN (N=6)
1831 – 1970:
Eenheidsstaat hiërarchische niveaus
1970 – 1990:
Grondwetsherzieningen (1970; 1980; 1988-1989)
Taalgebieden en Cultuurgemeenschappen
Gewesten
1993: Federale Staat (4)
Nationaal – Gemeenschap – Gewest (Grondwet art. 1)
2001-nu: verdere hervorming autonomie (5-6)
Vlaams – Frans – Duitstalige gemeenschap Vlaams – Waals – Brussel hoofdstedelijk
Gewest
3
, BEVOEGDHEIDSVERDELING GEZONDHEIDSZORG IN BELGIË (voor / tijdens de 6de staatshervorming)
GEZONDHEIDSZORGBELEID: BEVOEGDHEIDSVERDELING (2011)
o Bevoegdheid gemeenschappen (BW van 8 augustus 1980 art 5, §1, I):
▪ Beleid betreffende zorgenverstrekkingen in en buiten
verplegingsinstellingen, met uitzondering van
a) organieke wetgeving (basisreglementering)
b) financiering van de exploitatie, wanneer voorzien door a)
c) de ziekte- en invaliditeitsverzekering
d) basisregelen betreffende de programmatie
e) basisregelen betreffende de financiering van de infrastructuur, m.i.v.
zware medische apparatuur
f) nationale erkenningsnormen (mbt b), c), d) en e))
g) voorwaarden voor aanwijzing tot universitair ziekenhuis
▪ Preventieve gezondheidszorg
▪ Extramurale preventieve gezondheidszorg
• Gemeenschapsbevoegdheid
• Gezondheidsvoorlichting
• Bescherming van de gezondheid, onder meer door preventie van
TBC en kanker
• Bescherming van de gezondheid van moeder en kind
• Medisch schooltoezicht
• Medische sportcontroles
• Arbeidsgeneeskundige controle
▪
o Federale bevoegdheid blijft dus :
▪ Krachtlijnen en basisregeling curatieve gezondheidszorg
▪ Basisinstrumenten voor kostenbeheersing
• Basisregelen inzake planning van aanbod (programmatie)
• Financiering exploitatiekosten (vastleggen en financieren
verpleegdagprijs)
• Terugbetaling medische prestaties
▪ 2014: heel wat bevoegdheden (incl. budget 5 mia) worden overgedragen
naar de Gemeenschappen
• Politiek volgende (lees: huidige) legislatuur
• Op het terrein volop in implementering
4
