Insolventierecht
Week 2
! Rangorde
! Actio Pauliana
! Eigendomsvoorbehoud
Insolvent = als de schuldenaar onvoldoende solvabel wordt en/of over onvoldoende liquide
middelen beschikt om zijn opeisbare schulden te voldoen.
Concursus creditorum = een gezamenlijk optreden ten behoeve van alle schuldeisers.
Paritas creditorum = collectieve verhaal van alle schuldeisers.
Schuldeiser = degene die op de dag dat de insolventieprocedure wordt geopend een
geldvordering heeft op de schuldenaar, of een andere vordering die kan worden omgezet in
een geldvordering.
- Preferente schuldeisers
- Concurrente schuldeisers
o Geen zekerheidsrecht
Wie?
- Belastingdienst
- UWV
- Werknemers
- Verhuurders
Insolventieprocedures
- Faillissement (art. 1 lid 1 Fw) = gericht op de vereffening van het vermogen ten
behoeve van alle schuldeisers.
- Surseance van betaling (art. 214 Fw) = alleen voor ondernemingen
- Schuldsanering natuurlijke personen (art. 284 Fw)
Aanverwante regelingen Faillisementswet (Fw)
- Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp)
- Programma Herijking Faillisementsrecht
- Wet civielrechtelijk bestuursverbod
- Wet herziening stafbaarstelling faillisementsfraude
- Wet versterking positie curator
- Procesreglement insolventiezaken
o Bevat voorschriften en modellen over de indiening en behandeling van de
verzoekschriften over insolventies
- Recofa-richtlijnen faillissementen
o Bevatten regels voor de behandeling van faillisementen en surseances van
betaling
- Recofa-richtlijnen schuldsanering
o Bevatten regels en modellen voor vele kwesties die bij de schuldsanering
spelen
Faillisement = een gerechtelijk beslag op en – vrijwel altijd – executie van het gehele
vermogen van de schuldenaar ten behoeve van zijn gezamenlijke schuldeisers. Curator is
hiermee belast.
Doel: afzonderlijke beslagen en executies door een of meer schuldeisers te voorkomen of
daaraan een eind te maken.
,HR: Aerts q.q. / ABN AMRO: de rechten van de schuldeisers in het faillissement worden
gefixeerd op het ogenblik van de faillietverklaring.
2 fasen:
- De beheerfase
o Curator beheert het vermogen waarop het faillissementsbeslag rust en de
vorderingen worden vastgesteld. Eindigt met een verificatievergadering.
- De vereffeningsfase
o Als faillissement niet eindigd met een akkoord in de vergadering treedt de
staat van insolventie (art. 173 lid 1 Fw) in.
o Ook de kerntaak van de curoator komt hierin terug (art. 68 lid 1 Fw).
In de huidige praktijk worden deze fases vaak omgedraaid.
Verificatievergadering = de vergadering van de schuldeisers waarin de vorderingen en de
voorrechten van alle schuldeisers worden vastgesteld (‘geverificeerd’).
Faillietverklaring = art. 1 t/m 19 Fw = als de schuldenaar verkeert in de toestand dat hij
heeft opgehouden te betalen.
- Wordt uitgesproken indien summierlijk blijkt van feiten en omstandigheden die
aantonen dat de toestand bestaat dat de schuldenaar heeft opgehouden te betalen.
- Bij aanvraag failissement denkt rechter niet heel lang na. Zeer krachtig
incassomiddel.
Bij verzoek dient ook summierlijk te blijken van diens vorderingsrecht (art. 6 lid 3 Fw)
Schuldenaar verkeert in de toestand dat hij heeft opgehouden te betalen:
- Pluratiteitsvereiste = schuldenaar heeft meerdere schuldeisers
o HR: Berzona: als er maar één schuldeiser is moet er een bijzondere executie
plaats vinden.
o Steunvorderingen = de vorderingen van derden die de verzoeker van een
faillissement opgeeft ter invulling van het pluratiteitsvereiste.
- Schuldenaar is opgehouden te betalen HR: Veenendaal Holding/Droogh, HR: Tech
Data/Partner Lease
Door wie aangevraagd?
- Eigen aangifte art. 1 lid 1 Fw
- Schuldeisers art. 1 lid 1 Fw
- OM art. 1 lid 2 Fw
o In kader van openbaar belang
- Fiscus art. 4:124 AWB en art. 73 Leidraad Invordering
- Ambtshalve door de rechter artt. 242, 340 lid 4, 350 lid 5 Fw
Hoe aangevraagd? Art. 1 t/m 6 Fw
- Schuldenaar, zelf
o Schriftelijk bij griffie van de rechtbank art. 4 lid 1 Fw
Gehuwde alleen met medewerking van echtgenoot tenzij uitsluiten
gvg. Geldt ook voor geregistreerd partnerschap.
- Schuldeiser
Verzoekschrift met advocaat art. 5 lid 1 Fw
- Rb kán (nee: MOET) oproepen schuldenaar op om in persoon of gemachtigde
gehoord te worden art. 6 lid 1 Fw
o Eventuele partner is mede bevoegd tot verschijnen bij gemachtigde of in
persoon art. 6 lid 2 Fw
o Tenzij: geen tijd of niet mogelijk.
- Rechter niet gebonden aan gewone bewijsregels
- Partijen moeten kennis nemen van de stukken en de mogelijkheid hebben hierop te
reageren
, - Uitspraak
o Vonnis art. 4 lid 5 Fw
Openbaar
o Gemotiveerd op straffe van nietigheid art. 121 Gw, art. 230 lid 1 sub e Rv, art.
5 lid 1 Wet RO.
o Vonnis moet wel openbaar worden uitgesproken
o Bij voorraad uitvoerbaar art. 4 lid 5 Fw
o Werkt terug naar dag dat faillissement is uitgesproken
o Bij vernietiging faillissement is dat na dat de curator bericht heeft gekregen dat
de uitspraak onherroepelijk is geworden art. 15 lid 1 Fw
Wanneer uitgesproken?
- Opgehouden te betalen art. 1 jo. art. 6 lid 3 Fw
- Bij schuldeiser:
o Vorderingsrecht art. 6 lid 3 Fw
o Summier aantonen dat het recht bestaat
- Pluraliteitsvereiste = meerdere schuldeisers
o In verzoekschrift: alleen stellen dat er meerdere schuldeisers zijn. Op zitting
zeggen welke schuldeisers.
o Steunvorderingen, geen zware eisen
o Opeisbaarheid niet vereist
Voorwaarden faillissement
- Aanvragen
- Plurariteitsvereisten met summierlijk blijken
- Hoofdprocedure moet aanhangig zijn
Summierlijk blijken = zowel de toestand als de vordering moet na een kort, eenvoudig
onderzoek blijken.
Verzoek faillissement afwijzen:
- Niet ogv summierlijk onderzoek is komen vast te staan dat de schuldenaar in de
toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen en dat de schuldeiser die het
verzoek heeft gedaan tot faillietverklaring zelf een vordering heeft op de schuldenaar.
Redelijk belang = aanvrager van een faillisement moet een redelijk belang hebben.
Bevoegdheid mag niet worden misbruikt (art. 3:13 jo. 3:15 BW).
Misbruik als:
- Aanvrager naar redelikjheid niet tot de uitoefening van zijn bevoegdheid om het
faillissement aan te vragen had kunnen komen vanwege de onevenredigheid tussen
het beang van de uitoefening en het belang dat daardoor wordt geschaad.
- Kan ook bij eigen aangifte van een rechtspersoon.
- Kan ook bij eigen aangifte van natuurlijke personen. Is als elk actief ontbreekt.
Hoofdrolspelers
- Failliet
- Curator
- Rechter-Commissaris
- Schuldeisers
Wie kunnen er failliet worden verklaard?
- Natuurlijke personen
o Betreft de schulden waarover hij of zij persoonlijk aansprakelijk is
o Rechtbanken hebben soort van beleid dat ze vinden dat natuurlijk persoon in
schuldsanering moet komen.
Week 2
! Rangorde
! Actio Pauliana
! Eigendomsvoorbehoud
Insolvent = als de schuldenaar onvoldoende solvabel wordt en/of over onvoldoende liquide
middelen beschikt om zijn opeisbare schulden te voldoen.
Concursus creditorum = een gezamenlijk optreden ten behoeve van alle schuldeisers.
Paritas creditorum = collectieve verhaal van alle schuldeisers.
Schuldeiser = degene die op de dag dat de insolventieprocedure wordt geopend een
geldvordering heeft op de schuldenaar, of een andere vordering die kan worden omgezet in
een geldvordering.
- Preferente schuldeisers
- Concurrente schuldeisers
o Geen zekerheidsrecht
Wie?
- Belastingdienst
- UWV
- Werknemers
- Verhuurders
Insolventieprocedures
- Faillissement (art. 1 lid 1 Fw) = gericht op de vereffening van het vermogen ten
behoeve van alle schuldeisers.
- Surseance van betaling (art. 214 Fw) = alleen voor ondernemingen
- Schuldsanering natuurlijke personen (art. 284 Fw)
Aanverwante regelingen Faillisementswet (Fw)
- Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp)
- Programma Herijking Faillisementsrecht
- Wet civielrechtelijk bestuursverbod
- Wet herziening stafbaarstelling faillisementsfraude
- Wet versterking positie curator
- Procesreglement insolventiezaken
o Bevat voorschriften en modellen over de indiening en behandeling van de
verzoekschriften over insolventies
- Recofa-richtlijnen faillissementen
o Bevatten regels voor de behandeling van faillisementen en surseances van
betaling
- Recofa-richtlijnen schuldsanering
o Bevatten regels en modellen voor vele kwesties die bij de schuldsanering
spelen
Faillisement = een gerechtelijk beslag op en – vrijwel altijd – executie van het gehele
vermogen van de schuldenaar ten behoeve van zijn gezamenlijke schuldeisers. Curator is
hiermee belast.
Doel: afzonderlijke beslagen en executies door een of meer schuldeisers te voorkomen of
daaraan een eind te maken.
,HR: Aerts q.q. / ABN AMRO: de rechten van de schuldeisers in het faillissement worden
gefixeerd op het ogenblik van de faillietverklaring.
2 fasen:
- De beheerfase
o Curator beheert het vermogen waarop het faillissementsbeslag rust en de
vorderingen worden vastgesteld. Eindigt met een verificatievergadering.
- De vereffeningsfase
o Als faillissement niet eindigd met een akkoord in de vergadering treedt de
staat van insolventie (art. 173 lid 1 Fw) in.
o Ook de kerntaak van de curoator komt hierin terug (art. 68 lid 1 Fw).
In de huidige praktijk worden deze fases vaak omgedraaid.
Verificatievergadering = de vergadering van de schuldeisers waarin de vorderingen en de
voorrechten van alle schuldeisers worden vastgesteld (‘geverificeerd’).
Faillietverklaring = art. 1 t/m 19 Fw = als de schuldenaar verkeert in de toestand dat hij
heeft opgehouden te betalen.
- Wordt uitgesproken indien summierlijk blijkt van feiten en omstandigheden die
aantonen dat de toestand bestaat dat de schuldenaar heeft opgehouden te betalen.
- Bij aanvraag failissement denkt rechter niet heel lang na. Zeer krachtig
incassomiddel.
Bij verzoek dient ook summierlijk te blijken van diens vorderingsrecht (art. 6 lid 3 Fw)
Schuldenaar verkeert in de toestand dat hij heeft opgehouden te betalen:
- Pluratiteitsvereiste = schuldenaar heeft meerdere schuldeisers
o HR: Berzona: als er maar één schuldeiser is moet er een bijzondere executie
plaats vinden.
o Steunvorderingen = de vorderingen van derden die de verzoeker van een
faillissement opgeeft ter invulling van het pluratiteitsvereiste.
- Schuldenaar is opgehouden te betalen HR: Veenendaal Holding/Droogh, HR: Tech
Data/Partner Lease
Door wie aangevraagd?
- Eigen aangifte art. 1 lid 1 Fw
- Schuldeisers art. 1 lid 1 Fw
- OM art. 1 lid 2 Fw
o In kader van openbaar belang
- Fiscus art. 4:124 AWB en art. 73 Leidraad Invordering
- Ambtshalve door de rechter artt. 242, 340 lid 4, 350 lid 5 Fw
Hoe aangevraagd? Art. 1 t/m 6 Fw
- Schuldenaar, zelf
o Schriftelijk bij griffie van de rechtbank art. 4 lid 1 Fw
Gehuwde alleen met medewerking van echtgenoot tenzij uitsluiten
gvg. Geldt ook voor geregistreerd partnerschap.
- Schuldeiser
Verzoekschrift met advocaat art. 5 lid 1 Fw
- Rb kán (nee: MOET) oproepen schuldenaar op om in persoon of gemachtigde
gehoord te worden art. 6 lid 1 Fw
o Eventuele partner is mede bevoegd tot verschijnen bij gemachtigde of in
persoon art. 6 lid 2 Fw
o Tenzij: geen tijd of niet mogelijk.
- Rechter niet gebonden aan gewone bewijsregels
- Partijen moeten kennis nemen van de stukken en de mogelijkheid hebben hierop te
reageren
, - Uitspraak
o Vonnis art. 4 lid 5 Fw
Openbaar
o Gemotiveerd op straffe van nietigheid art. 121 Gw, art. 230 lid 1 sub e Rv, art.
5 lid 1 Wet RO.
o Vonnis moet wel openbaar worden uitgesproken
o Bij voorraad uitvoerbaar art. 4 lid 5 Fw
o Werkt terug naar dag dat faillissement is uitgesproken
o Bij vernietiging faillissement is dat na dat de curator bericht heeft gekregen dat
de uitspraak onherroepelijk is geworden art. 15 lid 1 Fw
Wanneer uitgesproken?
- Opgehouden te betalen art. 1 jo. art. 6 lid 3 Fw
- Bij schuldeiser:
o Vorderingsrecht art. 6 lid 3 Fw
o Summier aantonen dat het recht bestaat
- Pluraliteitsvereiste = meerdere schuldeisers
o In verzoekschrift: alleen stellen dat er meerdere schuldeisers zijn. Op zitting
zeggen welke schuldeisers.
o Steunvorderingen, geen zware eisen
o Opeisbaarheid niet vereist
Voorwaarden faillissement
- Aanvragen
- Plurariteitsvereisten met summierlijk blijken
- Hoofdprocedure moet aanhangig zijn
Summierlijk blijken = zowel de toestand als de vordering moet na een kort, eenvoudig
onderzoek blijken.
Verzoek faillissement afwijzen:
- Niet ogv summierlijk onderzoek is komen vast te staan dat de schuldenaar in de
toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen en dat de schuldeiser die het
verzoek heeft gedaan tot faillietverklaring zelf een vordering heeft op de schuldenaar.
Redelijk belang = aanvrager van een faillisement moet een redelijk belang hebben.
Bevoegdheid mag niet worden misbruikt (art. 3:13 jo. 3:15 BW).
Misbruik als:
- Aanvrager naar redelikjheid niet tot de uitoefening van zijn bevoegdheid om het
faillissement aan te vragen had kunnen komen vanwege de onevenredigheid tussen
het beang van de uitoefening en het belang dat daardoor wordt geschaad.
- Kan ook bij eigen aangifte van een rechtspersoon.
- Kan ook bij eigen aangifte van natuurlijke personen. Is als elk actief ontbreekt.
Hoofdrolspelers
- Failliet
- Curator
- Rechter-Commissaris
- Schuldeisers
Wie kunnen er failliet worden verklaard?
- Natuurlijke personen
o Betreft de schulden waarover hij of zij persoonlijk aansprakelijk is
o Rechtbanken hebben soort van beleid dat ze vinden dat natuurlijk persoon in
schuldsanering moet komen.
