Samenvatting deel 2 strafrecht en strafvordering

Strafrecht en strafvordering deel 2

1. Het misdrijf

1.1. Indeling van misdrijven

1.1.1. Strafwettelijke indeling

 Misdaad: strafbaar met criminelestraf
 Wanbedrijf: correctionele straf
 Overtreding: strafbaar met politiestraffen

 Straffen bepalen aard van misdrijf

 Aand van misdrijf kan worden gewijzigd in de loop van het proces

 Als algemene regel geldt dat de aard van het misdrijf pas wordt bepaald op het
ogenblik van de veroordeling.

 De strafwettelijke indeling is van groot belang:
 Regels van materieel strafrecht
 Regels van procedureel strafrecht

1.1.2. Grondwettelijke indeling

 Politieke misdrijven
 wetgever zelf een politiek karakter heeft gegeven
 uit hun aard een politiek karakter hebben
 gegeven de omstandigheden een politiek karakter hebben

 Drukpersisdrijven
 uiten van een idee of een mening die een inbreuk op destrafwet uitmaakt,
door middel van een gedrukt geschrift, mits aan het geschrift een
daadwerkelijke publiciteit wordtgegeven.

 Misdrijven van gemeen recht
 misdrijven door de wet strafbaar gesteld.

 Politieke misdrijven en drukpersmisdrijven
 enkel berecht worden voor het Hof van Assisen

,2. Delictstypische gedragingen

2.1. Elementen van een misdrijf

 Slagtoffers
 Dader

2.1.1. De delictstypische gedragingen:

 Het materieel element
 De uitbreiding van de strafbaarheid (poging)

2.1.2. Materieel element

 Een misdrijf veronderstelt een uitwendig waarneembare door de wet verboden
gedraging.

 Een misdadige gedachte valt buiten het strafrecht zolang deze zich niet veruitwendigt
in een strafbare gedaging.

 Vb: men maakt zich niet schuldig aan verkrachting als men erover fantaseert

 Meeste misdrijven stellen een bepaalde handeling strafbaar
 = commissiedelict

 Bepaalde gevallen ook niet – behandelde strafbaar gesteld, weigeren van hulp aan
personen die het nodig hebben
 = ommissiedelict

 Misdrijven die het veroorzaken van een bepaald gevolg strafbaar stellen. Het intreden
van het gevolg is dan een constitutief bestanddeel vanhet misdrijf.
- Onopzettelijke doodslag

 Dergelijke ‘gevolgmisdrijven’ onderscheiden zich van de misdrijven waarbij het
intreden van een bepaald gevolg een verzwarende omstandigheid uitmaakt, zonder
hetwelk het misdrijf op zich blijft bestaan.
- Diefstal met geweld

,2.2. Misdrijven volgens materiële uitvoeringswijze

2.2.1. Aflopende en voortdurende misdrijven

 Aflopend misdrijf
 misdrijven die worden voltrokken op het ogenblik dat de strafbaar gestelde
handeling of onthouding heeft plaatsgehad

 Voortdurend misdrijf
 misdrijven die bestaan uit het bestendigen van een delictuele toestand.

2.2.2. Enkelvoudige en voortgezette misdrijven

 Enkelvoudig misdrijf
 misdrijven die bestaan uit één enkele strafbare gedraging, die zowel een
aflopend of voortdurend karakter kan hebben

 Voortgezet misdrijf
 misdrijven die bestaan uit verschillende gedragingen die elk afzonderlijk
strafbaar zijn, doch wegens de opeenvolgende en voortgezette uitvoering van
eenzelfde misdadig opzet in hoofde van de dader wordengeacht één
(complex) misdrijf uit te maken.

2.2.3. Moreel element

 Strafrecht houdt ook rekening met de psychische houding tegenover het misdrijf.

 In beginsel betreft het moreel element in strafrecht altijd opzet.

 Het “wetens en willens” handelen

 In sommige gevallen vereist de wet een “bijzonder opzet” voor de strafbaarheid.

 Naast het “wetens en willens” handelen wordt een bijzondere “geestesgesteldheid”
vereist.

 Enkel het veroorzaken van de dood met de intentie om te doden, levert het misdrijf
doodslag op

 Principieel vertrekt de strafwet uit het “opzet” en wordt bij sommige misdrijven de
drempelvan het opzet hoger gelegd naar een “bijzonder opzet”.

 In sommige gevallen wordt de drempel ook lager gelegddan het opzet.

 “ O nachtzaamheid” (gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg) wordt dan als
 moreel element voldoende geacht voor de strafbaarheid.

,  In het bijzonder wordt de fysieke integriteit ook door onachtzaamheidsmisdrijven
beschermd

 De allerlaagste vorm van moreel element of schuldvorm is terug te vinden bij
de“misdrijven door wetsinbreuk” waarbij de wederrechtelijke gedraging beperkt is
tot de materiële gedraging.

 In dat geval moet er geen fout worden bewezen.

2.2.4. Uitbreiding van strafbaarheid

2.2.4.1. Poging

 Sommige misdrijven ook strafbaar

 Voorwaarden
 De dader heeft het voornemen om een bepaald misdrijf te plegen
 Het voornemen moet zich veruitwendigen door uitwendige handelingen die
het begin van uitvoering uitmaken.
 Het misdrijf is enkel niet voltooid ingevolge omstandigheden onafhankelijk
van de wil van de dader

 De wetgever heeft diegene die uit vrije wil zijn poging staakt niet strafbaar willen
stellen.

 Wordt de dader door een externe factor verhinderd - nadat hij alles in het werk
gesteld heeft om het misdrijf te voltrekken
 voltooide poging of een mislukt misdrijf.

 Dit wordt gelijkgesteld met de onvrijwillig gestaaktepoging.

2.2.4.2. Bestraffing

 Een poging tot misdaad is steedsstrafbaar.

 De toepasselijke straf is die op de schalen van artikel 80 en 81 strafwetboek
onmiddellijk lager staat dan die gesteld op het misdrijfzelf.

 Een poging tot wanbedrijf is enkel strafbaar indien de wet dit uitdrukkelijk voorziet.