Zorg 2
1. Van zorgcontinuüm naar handelingsgericht werken
1.1. Zorgcontinuüm
- M-decreet zorgde ervoor dat scholen zorgcontinuüm uitbouwde
o M = Maatregelen / ‘redelijke aanpassingen’ die voor lkr. (& bij uitbreiding hele
school- klaswerking) haalbaar zijn voor elk individueel kind.
- Leersteundecreet vervangt vanaf 2023 M-decreet.
o Evolutie richting inclusief onderwijs & leersteundecreet is daarin volgende stap.
Leersteundecreet vervangt, & bouwt verder op M-decreet
(ondersteuningsdecreet)
Zorgcontinuüm wordt gehandhaafd.
1.2. Handelingsgericht werken
- Handelingsgericht werken = motor v/h zorgcontinuüm
o Na ondersteuningsdecreet stelt leersteundecreet ook dat elke school de 7
uitganspunten v/h handelingsgericht werken dient toe te passen om kwaliteitsvol
onderwijs te kunnen bieden.
1
, 1) Onderwijsbehoeften ll. Centraal
2) Afstemming & wisselwerking tussen lln., lkrn., ouders & school verbetert aanpak
3) Lkr. speel belangrijke rol bij positieve ontwikkeling ll.
4) Focus moet op positieve aspecten lln., lkrn., ouders & school liggen.
5) Samenwerking lln., lkrn., school & ouders is noodzakelijk
6) Doelen worden geformuleerd en er wordt bekeken wat er nodig is om deze
doelen te kunnen bereiken
7) Systematisch, stapsgewijs en transparant gewerkt
2. Universal design for learning (UDL)
2.1. Inleiding
- UDL = beschrijft visie die staat voor inclusief werken.
o Rekening houden met noden van alle kinderen, zijn er minder specifieke
aanpassingen nodig.
o Komt uit architectuur. Bij ontwerpen gebouw, start men met basisconcept. Wanneer
gebouw er staat, gaat men kijken hoe men aanpassingen kan maken voor specifieke
individuele noden van sommigen.
o Bij ‘universal design’ worden gebouwen zo ontworpen dat ze onmiddellijk
toegankelijk zijn voor iedereen.
2
,2.2. Wat is UDL en hoe pas je dit toe in je klas?
- UDL = Universal Design for Learning
o Kader dat handvaten geeft o/e visie die staat voor inclusief werken in de praktijk om
te zetten.
2.3. Van aanpassingen naar ontwerpfase
- Term komt uit architectuur: Universal Design. Men begon met een trap en dachten na hoe de
meeste mensen het gebouw zou binnenkomen en hoe ze niveauverschil moesten
overbruggen. (trap = meest logische antwoord) als gebouw er stond dacht men na dat dit niet
voor iedereen praktisch was. Nadien aanpassingen gemaakt voor rolstoelen.
- Nu veel meer OP VOORHAND NAGEDACHT OVER DE VERSCHILLENDE SOORTEN GROEPEN die
gebouw zullen betreden. Nu wordt er veel meer rekening gehouden met blinderen,
rolstoelgebruikers,…
2.4. UDL als basis in het onderwijs
- In onderwijs botsen we op diversiteit van groepen.
o We hebben hiervan last, omdat onze lessen zijn ontworpen voor de grootste groep
en hier loopt het mis. We moeten de lessen nadien aanpassen en dit kost veel tijd.
Koptelefoon nodig, meer tijd nodig, nood aan beweging,…
Lkr. krijgt 1000 flikkerlichten in het hoofd.
- DIVERSITEIT IS DE REDEN DAT HET NIET GAAT voor een leerkracht.
o Ze geraken niet rond, het kost veel tijd.
o Kan ook liggen aan manier WAAROP WE DE DINGEN ONTWERPEN voor onze diverse
groepen (die er altijd zullen zijn).
- Onze taak om goed onderwijs te leveren aan verschillende groepen en het zien als
opportuniteit om bij ontwerp v/d lessen rekening te houden bij de diversiteit die er is.
o ALS JE BIJ ONTWERP DE UITZONDERINGEN EEN PLEK KAN GEVEN, DAN GEEFT DAT JE
NADIEN MEER VRIJHEID EN MINDER ZORGEN.
o Er is meer denkwerk nodig bij ontwerpfase, meer dan bij klassieke les, anders sla je
dingen over.
o UDL maakt veel meer je handen vrij.
2.5. Drie vragen als houvast
- UDL = een tool/kader dat rekening houdt met 3 vragen die je jezelf dient te stellen VANUIT
HET PERSPECTIEF VAN EEN LEERLING:
1) Waarom moet ik naar je les komen?
2) Wat kom ik daar doen, wat ga ik daar leren?
3) En hoe kan ik de leerstof mij eigen maken en kan ik aan jou tonen dat ik het kan?
- Dit zijn 3 hoofdpijlers die je doorloopt bij ontwerpen van je les. Je houdt hier rekening met je
groep. (10 jaar op dezelfde manier lesgeven = vreemd, want je groep verandert constant). Je
moet je groep altijd in je achterhoofd houden en dan kijken naar die 3 vragen en je les te
ontwerpen.
2.6. UDL als lijm tussen differentiatie, evaluatie en motivatie
- UDL = lijm tussen de verschillende eilanden waar we nu vaak op inzetten. (motivatie,
differentiatie en breed evalueren). UDL maakt het bij ontwerpen haalbaar om de les in zijn
geheel te kunnen bekijken voor je groep.
3
, 3. M-cirkel
3.1. Opzet en opbouw
- M-cirkel = soort stappenplan, een denkkader dat uit 7 stappen bestaat.
o Start bij realiteit, pijlen volgen en uitkomen bij (nieuwe) realiteit.
o Lijkt chronologisch, maar is niet nodig.
3.2. De 7 stappen van de M-cirkel
3.2.1. Stap 1, omschrijving van de realiteit
3.2.2. Stap 2, doelenfase
3.2.3. Stap 3, onderwijsbehoeften en specifieke -noden detecteren
3.2.4. Stap 4, verdere beeldvorming
3.2.5. Stap 5, Concrete acties, redelijke aanpassingen
3.2.6. Stap 6, ondersteuningsbehoeften
3.2.7. Stap 7, evaluatiefase
4. Werken met klas- en groepsplannen
- Doelgericht werken regelmatig brede beeld van lln. updaten, zeker bij belangrijke nieuwe
gegevens (bv. LVS-scores)
- Klasoverzicht maken structuur/sjabloon nodig om belangrijkste gegevens (om mee te
nemen in zorgwerking) te ordenen
o Grosso modo zijn 2 plannen, vertrekken van ietwat ander doel.
Overzicht hele klas met belangrijkste gegevens per kind: resultaten alle
leerdomeinen, zorgnoden op vele vlakken, reeds geboden zorg klasplan.
Doelgericht actieplan voor één bepaald domein (leerdomein of -aspect) voor
hele groep/cluster voor bepaalde periode groepsplan.
4
1. Van zorgcontinuüm naar handelingsgericht werken
1.1. Zorgcontinuüm
- M-decreet zorgde ervoor dat scholen zorgcontinuüm uitbouwde
o M = Maatregelen / ‘redelijke aanpassingen’ die voor lkr. (& bij uitbreiding hele
school- klaswerking) haalbaar zijn voor elk individueel kind.
- Leersteundecreet vervangt vanaf 2023 M-decreet.
o Evolutie richting inclusief onderwijs & leersteundecreet is daarin volgende stap.
Leersteundecreet vervangt, & bouwt verder op M-decreet
(ondersteuningsdecreet)
Zorgcontinuüm wordt gehandhaafd.
1.2. Handelingsgericht werken
- Handelingsgericht werken = motor v/h zorgcontinuüm
o Na ondersteuningsdecreet stelt leersteundecreet ook dat elke school de 7
uitganspunten v/h handelingsgericht werken dient toe te passen om kwaliteitsvol
onderwijs te kunnen bieden.
1
, 1) Onderwijsbehoeften ll. Centraal
2) Afstemming & wisselwerking tussen lln., lkrn., ouders & school verbetert aanpak
3) Lkr. speel belangrijke rol bij positieve ontwikkeling ll.
4) Focus moet op positieve aspecten lln., lkrn., ouders & school liggen.
5) Samenwerking lln., lkrn., school & ouders is noodzakelijk
6) Doelen worden geformuleerd en er wordt bekeken wat er nodig is om deze
doelen te kunnen bereiken
7) Systematisch, stapsgewijs en transparant gewerkt
2. Universal design for learning (UDL)
2.1. Inleiding
- UDL = beschrijft visie die staat voor inclusief werken.
o Rekening houden met noden van alle kinderen, zijn er minder specifieke
aanpassingen nodig.
o Komt uit architectuur. Bij ontwerpen gebouw, start men met basisconcept. Wanneer
gebouw er staat, gaat men kijken hoe men aanpassingen kan maken voor specifieke
individuele noden van sommigen.
o Bij ‘universal design’ worden gebouwen zo ontworpen dat ze onmiddellijk
toegankelijk zijn voor iedereen.
2
,2.2. Wat is UDL en hoe pas je dit toe in je klas?
- UDL = Universal Design for Learning
o Kader dat handvaten geeft o/e visie die staat voor inclusief werken in de praktijk om
te zetten.
2.3. Van aanpassingen naar ontwerpfase
- Term komt uit architectuur: Universal Design. Men begon met een trap en dachten na hoe de
meeste mensen het gebouw zou binnenkomen en hoe ze niveauverschil moesten
overbruggen. (trap = meest logische antwoord) als gebouw er stond dacht men na dat dit niet
voor iedereen praktisch was. Nadien aanpassingen gemaakt voor rolstoelen.
- Nu veel meer OP VOORHAND NAGEDACHT OVER DE VERSCHILLENDE SOORTEN GROEPEN die
gebouw zullen betreden. Nu wordt er veel meer rekening gehouden met blinderen,
rolstoelgebruikers,…
2.4. UDL als basis in het onderwijs
- In onderwijs botsen we op diversiteit van groepen.
o We hebben hiervan last, omdat onze lessen zijn ontworpen voor de grootste groep
en hier loopt het mis. We moeten de lessen nadien aanpassen en dit kost veel tijd.
Koptelefoon nodig, meer tijd nodig, nood aan beweging,…
Lkr. krijgt 1000 flikkerlichten in het hoofd.
- DIVERSITEIT IS DE REDEN DAT HET NIET GAAT voor een leerkracht.
o Ze geraken niet rond, het kost veel tijd.
o Kan ook liggen aan manier WAAROP WE DE DINGEN ONTWERPEN voor onze diverse
groepen (die er altijd zullen zijn).
- Onze taak om goed onderwijs te leveren aan verschillende groepen en het zien als
opportuniteit om bij ontwerp v/d lessen rekening te houden bij de diversiteit die er is.
o ALS JE BIJ ONTWERP DE UITZONDERINGEN EEN PLEK KAN GEVEN, DAN GEEFT DAT JE
NADIEN MEER VRIJHEID EN MINDER ZORGEN.
o Er is meer denkwerk nodig bij ontwerpfase, meer dan bij klassieke les, anders sla je
dingen over.
o UDL maakt veel meer je handen vrij.
2.5. Drie vragen als houvast
- UDL = een tool/kader dat rekening houdt met 3 vragen die je jezelf dient te stellen VANUIT
HET PERSPECTIEF VAN EEN LEERLING:
1) Waarom moet ik naar je les komen?
2) Wat kom ik daar doen, wat ga ik daar leren?
3) En hoe kan ik de leerstof mij eigen maken en kan ik aan jou tonen dat ik het kan?
- Dit zijn 3 hoofdpijlers die je doorloopt bij ontwerpen van je les. Je houdt hier rekening met je
groep. (10 jaar op dezelfde manier lesgeven = vreemd, want je groep verandert constant). Je
moet je groep altijd in je achterhoofd houden en dan kijken naar die 3 vragen en je les te
ontwerpen.
2.6. UDL als lijm tussen differentiatie, evaluatie en motivatie
- UDL = lijm tussen de verschillende eilanden waar we nu vaak op inzetten. (motivatie,
differentiatie en breed evalueren). UDL maakt het bij ontwerpen haalbaar om de les in zijn
geheel te kunnen bekijken voor je groep.
3
, 3. M-cirkel
3.1. Opzet en opbouw
- M-cirkel = soort stappenplan, een denkkader dat uit 7 stappen bestaat.
o Start bij realiteit, pijlen volgen en uitkomen bij (nieuwe) realiteit.
o Lijkt chronologisch, maar is niet nodig.
3.2. De 7 stappen van de M-cirkel
3.2.1. Stap 1, omschrijving van de realiteit
3.2.2. Stap 2, doelenfase
3.2.3. Stap 3, onderwijsbehoeften en specifieke -noden detecteren
3.2.4. Stap 4, verdere beeldvorming
3.2.5. Stap 5, Concrete acties, redelijke aanpassingen
3.2.6. Stap 6, ondersteuningsbehoeften
3.2.7. Stap 7, evaluatiefase
4. Werken met klas- en groepsplannen
- Doelgericht werken regelmatig brede beeld van lln. updaten, zeker bij belangrijke nieuwe
gegevens (bv. LVS-scores)
- Klasoverzicht maken structuur/sjabloon nodig om belangrijkste gegevens (om mee te
nemen in zorgwerking) te ordenen
o Grosso modo zijn 2 plannen, vertrekken van ietwat ander doel.
Overzicht hele klas met belangrijkste gegevens per kind: resultaten alle
leerdomeinen, zorgnoden op vele vlakken, reeds geboden zorg klasplan.
Doelgericht actieplan voor één bepaald domein (leerdomein of -aspect) voor
hele groep/cluster voor bepaalde periode groepsplan.
4
