Samenvatting
Bedrijfsinformatiesystemen
Algemeen
Dit document bestaat uit zes delen. In elk deel worden de paragrafen uit het boek
bedrijfsinformatiesystemen samengevat die relevant zijn aan het tentamen:
Logistieke informatiesystemen (LIS)
De volgende paragrafen worden behandelend:
Deel Paragraaf boek
1 1.1, 1.2, 2.1, 2.2
2 3.3, 3.4, 8.1, 8.2, 8.3, 8.4
3 5.1, 5.2, 5.3, 5.4
4 11.1, 11.2, 11.3
5 8.1, 8.2, 4.3, 4.4.4, 4.4.5
6 9.1, 9.2, 9.4, 9.5, 9.6
Frank Loots
1
,Inhoud
Algemeen................................................................................................................................................. 1
Deel 1....................................................................................................................................................... 4
Strategische bedrijfsdoelstellingen van informatiesystemen ............................................................. 4
Wat is een informatiesysteem?........................................................................................................... 5
Bouwstenen van informatiesystemen ................................................................................................ 6
Organisatie ...................................................................................................................................... 6
Typen informatiesystemen.................................................................................................................. 7
ERP ................................................................................................................................................... 7
TPS ................................................................................................................................................... 8
MIS................................................................................................................................................... 8
DSS ................................................................................................................................................... 8
Bedrijfsprocessen ................................................................................................................................ 8
Deel 2....................................................................................................................................................... 9
Informatiesystemen gebruiken voor de ondersteuning van de concurrentiestrategie ...................... 9
Concurrentiekrachtenmodel van Porter ......................................................................................... 9
Vier basisconcurrentiestrategieën ................................................................................................ 10
Het waardeketenmodel................................................................................................................. 10
Het waardeweb ............................................................................................................................. 11
Strategische informatiesystemen voor concurrentievoordeel: managementvragen ....................... 11
Behouden van concurrentievoordeel............................................................................................ 11
IT afstemmen op bedrijfsdoelstellingen........................................................................................ 12
Strategische overgangen managen ............................................................................................... 12
Enterprisesystemen ........................................................................................................................... 12
Wat zijn enterprisesystemen? ....................................................................................................... 12
Supply-chain-managementsystemen ............................................................................................ 13
BULLWHIP-effect/ Informatiebeheer en supply chain management (SCM) ................................. 14
Supply-chain-managementsoftware ............................................................................................. 15
Wereldwijde supply chains en internet......................................................................................... 15
Customer Relationship managementsystem (CRM) ..................................................................... 16
CRM-softwarefuncties ................................................................................................................... 17
Operationele en analytische CRM ................................................................................................. 18
Deel 3..................................................................................................................................................... 19
Het ordenen van gegevens in een traditionele bestandsomgeving.................................................. 19
Opslag in een traditionele omgeving ............................................................................................ 19
Problemen met een traditionele bestandsomgeving.................................................................... 20
2
, Databasebenadering ..................................................................................................................... 21
SQL-query ...................................................................................................................................... 24
Een database maken (ongenormaliseerd naar genormaliseerd) .................................................. 25
Entiteit-relatiediagram .................................................................................................................. 25
Datawarehouses en data marts .................................................................................................... 26
Analytische tools: relaties, patronen en trends ............................................................................ 26
Deel 4..................................................................................................................................................... 27
Besluitvorming en informatiesystemen ............................................................................................ 27
Typen beslissingen......................................................................................................................... 27
Het besluitvormingsproces............................................................................................................ 28
De rol van managers in het besluitvormingsproces ...................................................................... 29
Wat is business intelligence?......................................................................................................... 30
De omgeving van business intelligence ......................................................................................... 30
Balanced-score-card ...................................................................................................................... 31
Deel 5..................................................................................................................................................... 32
Cloud computing ............................................................................................................................... 32
Electronic Data Interchange (EDI) ................................................................................................. 32
Wat is Cloud computing? .............................................................................................................. 32
Green computing........................................................................................................................... 33
Supply Chain integratie door Cloud Computing ................................................................................ 34
Control Towers .............................................................................................................................. 34
Deel 6..................................................................................................................................................... 35
E-commerce en internet ................................................................................................................... 35
E-commerce algemeen .................................................................................................................. 35
Bijzonderheden van e-commerce ................................................................................................. 35
Disintermediatie ............................................................................................................................ 36
Traditionele logistiek vs. E-commerce logistiek ............................................................................ 36
Gedragsgerichte marketing ........................................................................................................... 37
Digitale markten vs. Traditionele markten.................................................................................... 38
Bedrijfsmodellen voor het internet ............................................................................................... 39
EDI – elektronische gegevensuitwisseling ..................................................................................... 39
Private industriële netwerken ....................................................................................................... 40
Internetmarktplaats ...................................................................................................................... 41
Een kaart voor e-commerce bekendheid ...................................................................................... 42
3
,Deel 1
Strategische bedrijfsdoelstellingen van informatiesystemen
Er is sprake van onderlinge afhankelijkheid wanneer een onderneming in staat is om
informatietechnologie te gebruiken, bedrijfsstrategieën te implementeren en bedrijfsdoelen te
bereiken (zie onderstaand figuur).
Ondernemingen investeren flink in informatiesystemen om zes strategische bedrijfsdoelstellingen te
bereiken die in het onderstaande tabel zijn weergeven:
Doelstelling Toelichting
Operationeel excelleren Focus op efficiëntie en de operaties verbeteren.
Nieuwe producten, diensten Een bedrijfsmodel beschrijft hoe een bedrijf een product
en bedrijfsmodellen produceer, levert en verkoopt om waarde te creëren.
Band tussen klant en Focus op de relatie met klanten en/of leveranciers.
leverancier verbeteren
(customer intimacy)
Verbeterde besluitvorming Ervoor zorgen dat de juiste informatie beschikbaar is wanneer
besluiten genomen moeten worden.
Concurrentievoordeel Beter presteren dan de concurrent
Overleven Een managementinformatiesysteem (MIS) is een
basisvoorziening in de onderneming. (Kan niet zonder)
4
,Wat is een informatiesysteem?
Een informatiesysteem kan worden gedefinieerd als een set aan elkaar gerelateerde componenten
die informatie verzamelen (zoeken), verwerken, opslaan en verspreiden ter ondersteuning van
besluitvorming, coördinatie en controle binnen een organisatie.
Aantal begrippen gerelateerd aan informatiesystemen:
Begrip Toelichting
Informatie Gegevens die in een vorm zijn gegoten die voor mensen
begrijpelijk en bruikbaar is.
Gegevens/ data Gebeurtenissen die plaatsvinden en geordend in een vorm die
mensen kunnen begrijpen en gebruiken.
Input Het verzamelen van onbewerkte gegevens binnen de organisatie
of de externe omgeving
Verwerking Gebruikt de input in een betekenisvolle vorm.
Output Geeft de verwerkte informatie door aan mensen die deze
informatie zullen gebruiken of aan de activiteiten waarvoor de
informatie nodig is.
Feedback Output die wordt teruggegeven aan de leden v.d. organisatie die
de input kunnen evalueren of corrigeren.
Het onderstaande figuur laat de verschillende functies van een informatiesysteem zien.
5
,Bouwstenen van informatiesystemen
Om informatiesystemen volledig te gebruiken moet een manager alle dimensies begrijpen met
betrekking tot de organisatie, het management en de informatietechnologie van systemen en de
invloed die deze dimensies hebben voor het bieden van oplossingen.
Organisatie
Informatiesystemen zijn een integraal onderdeel van organisaties. Sommige ondernemingen zouden
zonder deze informatiesystemen niet kunnen bestaan. Organisaties bestaan uit verschillende niveaus
en specialisme.
Verschillende niveaus in een organisatie:
Niveau Toelichting
Hoger management Neemt strategische beslissingen voor de lange termijn over
producten en diensten en bewaakt de financiële situatie van de
onderneming.
Middenmanagement Voert de programma’s en plannen van het hoger management uit.
Operationeel management Is verantwoordelijk voor het besturen van de dagelijkse activiteiten
binnen de onderneming.
Kenniswerkers Ontwerpen producten of diensten en creëren nieuwe kennis voor
de onderneming.
Gegevenswerkers Assisteren bij de planning en communicatie op alle niveaus van de
onderneming.
Productie- en Verzorgen de feitelijke productie van het product of leveren de
servicewerkers dienst.
Op de volgende pagina zijn deze lagen visueel afgebeeld.
6
,Typen informatiesystemen
Voor verschillende managementgroepen Ondernemingsbrede systemen
Transactieverwerkingssystemen TPS Enterprise resource management ERP
Managementinformatiesystemen MIS Supply-chain managementsystemen SCM
Beslissingsondersteunende systemen DSS Customer Relationship CRM
managementsystemen
Executive- supportsystemen ESS Kennismanagementsystemen KMS
ERP
ERP-systemen bestaan uit een set van geïntegreerde software modules en een database die het
mogelijk maken om data te delen met verschillende processen en functionele gebieden in een
organisatie.
http://www.mydbsync.com/blogs//wp-content/uploads/2015/01/ERP-
Systems.png
Het ERP-systeem zorgt ervoor dat statische data (stamdata of meta data) of dynamische data wordt
getransformeerd naar managementinformatie.
7
, TPS
Transactieverwerkingsystemen houden activiteiten bij zoals; verkoop, ontvangsten, contante
betalingen, loonuitbetaling, krediettoewijzingen en de stroom van bedrijfsmiddelen.
MIS
Managementinformatiesystemen omvatten alle gegevens en software voor het organiseren,
analyseren en benaderen van gegevens op basis waarvan managers en andere gebruikers van de
systemen beslissingen kunnen nemen.
DSS
Beslissingsondersteunende systemen of decision support systems (DSS) ondersteunen niet-
routinematige besluitvormingen voor het middenmanagement. De onderstaande afbeelding
illustreert een beslissingsondersteunend systeem in de vorm van een reisplanner.
Bedrijfsprocessen
Bedrijfsprocessen omvatten alle activiteiten die nodig zijn om een product of dienst te produceren of
leveren.
Voorbeelden van bedrijfsprocessen:
Functionele werkgebied Bedrijfsproces
Productie Fabricage van het product
Kwaliteitscontrole
Verkoop en marketing Identificatie van klanten
Klanten op de hoogte stellen over product
Financiën en boekhouding Crediteuren betalen
Financiële overzichten maken
Personeelszaken Werknemers rekruteren
Prestaties werknemers evalueren
8
Bedrijfsinformatiesystemen
Algemeen
Dit document bestaat uit zes delen. In elk deel worden de paragrafen uit het boek
bedrijfsinformatiesystemen samengevat die relevant zijn aan het tentamen:
Logistieke informatiesystemen (LIS)
De volgende paragrafen worden behandelend:
Deel Paragraaf boek
1 1.1, 1.2, 2.1, 2.2
2 3.3, 3.4, 8.1, 8.2, 8.3, 8.4
3 5.1, 5.2, 5.3, 5.4
4 11.1, 11.2, 11.3
5 8.1, 8.2, 4.3, 4.4.4, 4.4.5
6 9.1, 9.2, 9.4, 9.5, 9.6
Frank Loots
1
,Inhoud
Algemeen................................................................................................................................................. 1
Deel 1....................................................................................................................................................... 4
Strategische bedrijfsdoelstellingen van informatiesystemen ............................................................. 4
Wat is een informatiesysteem?........................................................................................................... 5
Bouwstenen van informatiesystemen ................................................................................................ 6
Organisatie ...................................................................................................................................... 6
Typen informatiesystemen.................................................................................................................. 7
ERP ................................................................................................................................................... 7
TPS ................................................................................................................................................... 8
MIS................................................................................................................................................... 8
DSS ................................................................................................................................................... 8
Bedrijfsprocessen ................................................................................................................................ 8
Deel 2....................................................................................................................................................... 9
Informatiesystemen gebruiken voor de ondersteuning van de concurrentiestrategie ...................... 9
Concurrentiekrachtenmodel van Porter ......................................................................................... 9
Vier basisconcurrentiestrategieën ................................................................................................ 10
Het waardeketenmodel................................................................................................................. 10
Het waardeweb ............................................................................................................................. 11
Strategische informatiesystemen voor concurrentievoordeel: managementvragen ....................... 11
Behouden van concurrentievoordeel............................................................................................ 11
IT afstemmen op bedrijfsdoelstellingen........................................................................................ 12
Strategische overgangen managen ............................................................................................... 12
Enterprisesystemen ........................................................................................................................... 12
Wat zijn enterprisesystemen? ....................................................................................................... 12
Supply-chain-managementsystemen ............................................................................................ 13
BULLWHIP-effect/ Informatiebeheer en supply chain management (SCM) ................................. 14
Supply-chain-managementsoftware ............................................................................................. 15
Wereldwijde supply chains en internet......................................................................................... 15
Customer Relationship managementsystem (CRM) ..................................................................... 16
CRM-softwarefuncties ................................................................................................................... 17
Operationele en analytische CRM ................................................................................................. 18
Deel 3..................................................................................................................................................... 19
Het ordenen van gegevens in een traditionele bestandsomgeving.................................................. 19
Opslag in een traditionele omgeving ............................................................................................ 19
Problemen met een traditionele bestandsomgeving.................................................................... 20
2
, Databasebenadering ..................................................................................................................... 21
SQL-query ...................................................................................................................................... 24
Een database maken (ongenormaliseerd naar genormaliseerd) .................................................. 25
Entiteit-relatiediagram .................................................................................................................. 25
Datawarehouses en data marts .................................................................................................... 26
Analytische tools: relaties, patronen en trends ............................................................................ 26
Deel 4..................................................................................................................................................... 27
Besluitvorming en informatiesystemen ............................................................................................ 27
Typen beslissingen......................................................................................................................... 27
Het besluitvormingsproces............................................................................................................ 28
De rol van managers in het besluitvormingsproces ...................................................................... 29
Wat is business intelligence?......................................................................................................... 30
De omgeving van business intelligence ......................................................................................... 30
Balanced-score-card ...................................................................................................................... 31
Deel 5..................................................................................................................................................... 32
Cloud computing ............................................................................................................................... 32
Electronic Data Interchange (EDI) ................................................................................................. 32
Wat is Cloud computing? .............................................................................................................. 32
Green computing........................................................................................................................... 33
Supply Chain integratie door Cloud Computing ................................................................................ 34
Control Towers .............................................................................................................................. 34
Deel 6..................................................................................................................................................... 35
E-commerce en internet ................................................................................................................... 35
E-commerce algemeen .................................................................................................................. 35
Bijzonderheden van e-commerce ................................................................................................. 35
Disintermediatie ............................................................................................................................ 36
Traditionele logistiek vs. E-commerce logistiek ............................................................................ 36
Gedragsgerichte marketing ........................................................................................................... 37
Digitale markten vs. Traditionele markten.................................................................................... 38
Bedrijfsmodellen voor het internet ............................................................................................... 39
EDI – elektronische gegevensuitwisseling ..................................................................................... 39
Private industriële netwerken ....................................................................................................... 40
Internetmarktplaats ...................................................................................................................... 41
Een kaart voor e-commerce bekendheid ...................................................................................... 42
3
,Deel 1
Strategische bedrijfsdoelstellingen van informatiesystemen
Er is sprake van onderlinge afhankelijkheid wanneer een onderneming in staat is om
informatietechnologie te gebruiken, bedrijfsstrategieën te implementeren en bedrijfsdoelen te
bereiken (zie onderstaand figuur).
Ondernemingen investeren flink in informatiesystemen om zes strategische bedrijfsdoelstellingen te
bereiken die in het onderstaande tabel zijn weergeven:
Doelstelling Toelichting
Operationeel excelleren Focus op efficiëntie en de operaties verbeteren.
Nieuwe producten, diensten Een bedrijfsmodel beschrijft hoe een bedrijf een product
en bedrijfsmodellen produceer, levert en verkoopt om waarde te creëren.
Band tussen klant en Focus op de relatie met klanten en/of leveranciers.
leverancier verbeteren
(customer intimacy)
Verbeterde besluitvorming Ervoor zorgen dat de juiste informatie beschikbaar is wanneer
besluiten genomen moeten worden.
Concurrentievoordeel Beter presteren dan de concurrent
Overleven Een managementinformatiesysteem (MIS) is een
basisvoorziening in de onderneming. (Kan niet zonder)
4
,Wat is een informatiesysteem?
Een informatiesysteem kan worden gedefinieerd als een set aan elkaar gerelateerde componenten
die informatie verzamelen (zoeken), verwerken, opslaan en verspreiden ter ondersteuning van
besluitvorming, coördinatie en controle binnen een organisatie.
Aantal begrippen gerelateerd aan informatiesystemen:
Begrip Toelichting
Informatie Gegevens die in een vorm zijn gegoten die voor mensen
begrijpelijk en bruikbaar is.
Gegevens/ data Gebeurtenissen die plaatsvinden en geordend in een vorm die
mensen kunnen begrijpen en gebruiken.
Input Het verzamelen van onbewerkte gegevens binnen de organisatie
of de externe omgeving
Verwerking Gebruikt de input in een betekenisvolle vorm.
Output Geeft de verwerkte informatie door aan mensen die deze
informatie zullen gebruiken of aan de activiteiten waarvoor de
informatie nodig is.
Feedback Output die wordt teruggegeven aan de leden v.d. organisatie die
de input kunnen evalueren of corrigeren.
Het onderstaande figuur laat de verschillende functies van een informatiesysteem zien.
5
,Bouwstenen van informatiesystemen
Om informatiesystemen volledig te gebruiken moet een manager alle dimensies begrijpen met
betrekking tot de organisatie, het management en de informatietechnologie van systemen en de
invloed die deze dimensies hebben voor het bieden van oplossingen.
Organisatie
Informatiesystemen zijn een integraal onderdeel van organisaties. Sommige ondernemingen zouden
zonder deze informatiesystemen niet kunnen bestaan. Organisaties bestaan uit verschillende niveaus
en specialisme.
Verschillende niveaus in een organisatie:
Niveau Toelichting
Hoger management Neemt strategische beslissingen voor de lange termijn over
producten en diensten en bewaakt de financiële situatie van de
onderneming.
Middenmanagement Voert de programma’s en plannen van het hoger management uit.
Operationeel management Is verantwoordelijk voor het besturen van de dagelijkse activiteiten
binnen de onderneming.
Kenniswerkers Ontwerpen producten of diensten en creëren nieuwe kennis voor
de onderneming.
Gegevenswerkers Assisteren bij de planning en communicatie op alle niveaus van de
onderneming.
Productie- en Verzorgen de feitelijke productie van het product of leveren de
servicewerkers dienst.
Op de volgende pagina zijn deze lagen visueel afgebeeld.
6
,Typen informatiesystemen
Voor verschillende managementgroepen Ondernemingsbrede systemen
Transactieverwerkingssystemen TPS Enterprise resource management ERP
Managementinformatiesystemen MIS Supply-chain managementsystemen SCM
Beslissingsondersteunende systemen DSS Customer Relationship CRM
managementsystemen
Executive- supportsystemen ESS Kennismanagementsystemen KMS
ERP
ERP-systemen bestaan uit een set van geïntegreerde software modules en een database die het
mogelijk maken om data te delen met verschillende processen en functionele gebieden in een
organisatie.
http://www.mydbsync.com/blogs//wp-content/uploads/2015/01/ERP-
Systems.png
Het ERP-systeem zorgt ervoor dat statische data (stamdata of meta data) of dynamische data wordt
getransformeerd naar managementinformatie.
7
, TPS
Transactieverwerkingsystemen houden activiteiten bij zoals; verkoop, ontvangsten, contante
betalingen, loonuitbetaling, krediettoewijzingen en de stroom van bedrijfsmiddelen.
MIS
Managementinformatiesystemen omvatten alle gegevens en software voor het organiseren,
analyseren en benaderen van gegevens op basis waarvan managers en andere gebruikers van de
systemen beslissingen kunnen nemen.
DSS
Beslissingsondersteunende systemen of decision support systems (DSS) ondersteunen niet-
routinematige besluitvormingen voor het middenmanagement. De onderstaande afbeelding
illustreert een beslissingsondersteunend systeem in de vorm van een reisplanner.
Bedrijfsprocessen
Bedrijfsprocessen omvatten alle activiteiten die nodig zijn om een product of dienst te produceren of
leveren.
Voorbeelden van bedrijfsprocessen:
Functionele werkgebied Bedrijfsproces
Productie Fabricage van het product
Kwaliteitscontrole
Verkoop en marketing Identificatie van klanten
Klanten op de hoogte stellen over product
Financiën en boekhouding Crediteuren betalen
Financiële overzichten maken
Personeelszaken Werknemers rekruteren
Prestaties werknemers evalueren
8
