1wat is sociologie?
Kijken naar de sociale context en nagaan welke invloed die heeft op ons gedrag, onze identiteit
en op de manier waarop we omgaan met anderen.
Historische processen sociale context biografie
(sociale relaties) (persoonlijke gebeurtenissen)
1.1 sociologisch denken.
Het in vraag stellen va het vanzelfsprekende, om zich vervolgens de vraag te stellen hoe
sociale orde mogelijk is in een maatschappij waarin men beseft dat alles relatief is.
Problemen in de samenleving gevolgen op individu (frustratie, zelfmoord, …)
Hoe kan de samenleving leefbaar gemaakt worden?
2 fases :
o alles is contingent maar niet arbitrair,
o de sociale verbeelding
1.1.2 alles is contingent, maar niet arbitrair
Contingent
Alle gewoontes, handelingen, instituties die voor ons van zelfsprekend zijn, zijn op een andere
plaats helemaal anders. Alles kon dus ook bij ons anders geweest zijn. Alles is relatief
Het vanzelfsprekende los laten
Niet arbitrair
Niks is toeval sociale determinanten die verklaren waarom bepaalde dingen zo ontwikkelen
En socioloog zoek die patronen, verbanden
Mens maakt eigen geschiedenis.
Men gelooft niet meer in “het lot” als verklarende factor voor de maatschappij en gewoontes/
Dit idee bestond al in verlichting.
1.1.3 de sociologische verbeelding
Maakt duidelijk hoe een socioloog menselijk handelen verklaart.
= Individuele gebeurtenissen plaatsen en verklaren vanuit het geheel van sociale relaties, die
zelf een specifieke historische oorsprong hebben.
Beschrijving Mills
“ the vivid awareness of the relationship between experience and the wider society”
“ een levendig bewust zijn van de band tussen ervaringen en de ruimere samenleving”
Waarom sociologie in SAW?
Gebeurtenissen in iemands dagelijks leven kunnen we enkel ten volle begrijpen als we niet
enkel kijken naar het individu en zijn kenmerken, maar ook naar de sociale kenmerken en
trends waarin die gebeurtenissen zich afspelen.
,1.1.4 de sociale context
3 niveau’s:
Micro niveau
Dagelijkse face to face interacties, kleine groepen vb gezin, vrienden
Meso niveau
Sociale groeperingen vb de buurt, organisaties..
Macro niveau
De globale samenleving, .. vb verzorgingsstaat
Contextuele factoren
= kenmerken van de sociale context waarin de interactie plaats vindt die de interactie
beïnvloed
sociologisch
zijn het resultaat van de interacties tussen personen en gaan zelf ook interacties beïnvloeden
vb: interactie tussen 2 studenten leidt tot ontwikkelen van een norm, die norm zal verder
interacties beïnvloeden en leiden tot conflict
demografisch
beschrijft een bevolking en haar veranderingen, structurele kenmerken van een bevolking.
Vb bevolkingsdichtheid, leeftijdsstructuur,….
Materieel
Grondstoffen, technologie ,infrastructuur waarover een maatschappij beschikt
Sociale media zorgt ervoor dat we op een andere manier gaan interageren.
economisch
In verband met productie, distributie en consumptie van goederen en diensten.
bruto nationaal product = alle goederen en diensten geproduceerd
vb werkloosheid
1.1.5 gedrag, sociaal handelen en interactie
Gedrag
= Elke actie of reactie van een individu
o Het zichtbare sociale gedrag
Bv. voldoen aan rolverwachtingen
o ideeën, opinies, attitudes, gevoelens
Bv. ideeën t.a.v. milieu
o Cognitieve prestaties
Sociaal handelen
= elk handelen dat gericht is op anderen of beïnvloed word door anderen
Subjectieve betekenis (mentale voorbereiding) gericht op de andere, geen imitatiegedrag
Gerichtheid op andere kan zowel betrekking hebben op heden, verleden als op toekomst
, Interactie
= wanneer mensen een complementaire betekenis geven aan elkaars handelen, elkaars
handelen beinvloeden
Kenmerken interactie
- Er is een wisselwerking tussen actoren
- Men anticipeert op het gedrag van anderen
- Er is een gemeenschappelijke interpretatie van elkaars handelen
5 basis vormen van interactie
Uitwisseling of sociale ruil
Handelen omdat we een tegenprestatie van de andere terug verwachten (conflict?)
Streven naar een evenwicht tussen kosten en baten.
Kan ook om te streven naar herkenning.
Samenwerking
Door akkoord over gemeenschappelijke doelstellingen. Taakverdeling
Conflict
Een objectieve of subjectieve tegenstelling door ongelijke verdeling van schaarse middelen.
Conformiteit
Een conforme interactie is een interactie die verloopt volgens de betekenis die beide partners
toekennen aan de interactie. De rolverwachtingen worden ingevuld.
Machtsuitoefening
De ene partij beïnvloed de andere partij om zo zijn eigen doelstellingen te bereiken
2 socialisatie
2.1 wat is socialisatie
Is het proces waarbij een individu in specifieke relaties treed met verschillende
groepen, zijn rol leert spelen tegenover verschillende groepen, en daarbij de waarden,
normen, gewoontes, kennis en vaardigheden van een groep of van een gemeenschap
aanleert om in deze groep of gemeenschap te kunnen functioneren.
2.2 de functie van socialisatie
‘Interiorisatie van de exterioriteit’ – habitus
= Volgens Bourdieu: tijdens het socialisatieproces worden cultuur en omgangsvormen
verinnerlijkt, een deel van ons.
Habitus = een soort software, een programma die ons handelen gaat sturen.
cultuuroverdracht van generatie op generatie
Socialisatie is een van de maatschappelijke processen die bijdragen tot het voortbestaan van de
sociale orde, de cultuur van een maatschappij.
Kijken naar de sociale context en nagaan welke invloed die heeft op ons gedrag, onze identiteit
en op de manier waarop we omgaan met anderen.
Historische processen sociale context biografie
(sociale relaties) (persoonlijke gebeurtenissen)
1.1 sociologisch denken.
Het in vraag stellen va het vanzelfsprekende, om zich vervolgens de vraag te stellen hoe
sociale orde mogelijk is in een maatschappij waarin men beseft dat alles relatief is.
Problemen in de samenleving gevolgen op individu (frustratie, zelfmoord, …)
Hoe kan de samenleving leefbaar gemaakt worden?
2 fases :
o alles is contingent maar niet arbitrair,
o de sociale verbeelding
1.1.2 alles is contingent, maar niet arbitrair
Contingent
Alle gewoontes, handelingen, instituties die voor ons van zelfsprekend zijn, zijn op een andere
plaats helemaal anders. Alles kon dus ook bij ons anders geweest zijn. Alles is relatief
Het vanzelfsprekende los laten
Niet arbitrair
Niks is toeval sociale determinanten die verklaren waarom bepaalde dingen zo ontwikkelen
En socioloog zoek die patronen, verbanden
Mens maakt eigen geschiedenis.
Men gelooft niet meer in “het lot” als verklarende factor voor de maatschappij en gewoontes/
Dit idee bestond al in verlichting.
1.1.3 de sociologische verbeelding
Maakt duidelijk hoe een socioloog menselijk handelen verklaart.
= Individuele gebeurtenissen plaatsen en verklaren vanuit het geheel van sociale relaties, die
zelf een specifieke historische oorsprong hebben.
Beschrijving Mills
“ the vivid awareness of the relationship between experience and the wider society”
“ een levendig bewust zijn van de band tussen ervaringen en de ruimere samenleving”
Waarom sociologie in SAW?
Gebeurtenissen in iemands dagelijks leven kunnen we enkel ten volle begrijpen als we niet
enkel kijken naar het individu en zijn kenmerken, maar ook naar de sociale kenmerken en
trends waarin die gebeurtenissen zich afspelen.
,1.1.4 de sociale context
3 niveau’s:
Micro niveau
Dagelijkse face to face interacties, kleine groepen vb gezin, vrienden
Meso niveau
Sociale groeperingen vb de buurt, organisaties..
Macro niveau
De globale samenleving, .. vb verzorgingsstaat
Contextuele factoren
= kenmerken van de sociale context waarin de interactie plaats vindt die de interactie
beïnvloed
sociologisch
zijn het resultaat van de interacties tussen personen en gaan zelf ook interacties beïnvloeden
vb: interactie tussen 2 studenten leidt tot ontwikkelen van een norm, die norm zal verder
interacties beïnvloeden en leiden tot conflict
demografisch
beschrijft een bevolking en haar veranderingen, structurele kenmerken van een bevolking.
Vb bevolkingsdichtheid, leeftijdsstructuur,….
Materieel
Grondstoffen, technologie ,infrastructuur waarover een maatschappij beschikt
Sociale media zorgt ervoor dat we op een andere manier gaan interageren.
economisch
In verband met productie, distributie en consumptie van goederen en diensten.
bruto nationaal product = alle goederen en diensten geproduceerd
vb werkloosheid
1.1.5 gedrag, sociaal handelen en interactie
Gedrag
= Elke actie of reactie van een individu
o Het zichtbare sociale gedrag
Bv. voldoen aan rolverwachtingen
o ideeën, opinies, attitudes, gevoelens
Bv. ideeën t.a.v. milieu
o Cognitieve prestaties
Sociaal handelen
= elk handelen dat gericht is op anderen of beïnvloed word door anderen
Subjectieve betekenis (mentale voorbereiding) gericht op de andere, geen imitatiegedrag
Gerichtheid op andere kan zowel betrekking hebben op heden, verleden als op toekomst
, Interactie
= wanneer mensen een complementaire betekenis geven aan elkaars handelen, elkaars
handelen beinvloeden
Kenmerken interactie
- Er is een wisselwerking tussen actoren
- Men anticipeert op het gedrag van anderen
- Er is een gemeenschappelijke interpretatie van elkaars handelen
5 basis vormen van interactie
Uitwisseling of sociale ruil
Handelen omdat we een tegenprestatie van de andere terug verwachten (conflict?)
Streven naar een evenwicht tussen kosten en baten.
Kan ook om te streven naar herkenning.
Samenwerking
Door akkoord over gemeenschappelijke doelstellingen. Taakverdeling
Conflict
Een objectieve of subjectieve tegenstelling door ongelijke verdeling van schaarse middelen.
Conformiteit
Een conforme interactie is een interactie die verloopt volgens de betekenis die beide partners
toekennen aan de interactie. De rolverwachtingen worden ingevuld.
Machtsuitoefening
De ene partij beïnvloed de andere partij om zo zijn eigen doelstellingen te bereiken
2 socialisatie
2.1 wat is socialisatie
Is het proces waarbij een individu in specifieke relaties treed met verschillende
groepen, zijn rol leert spelen tegenover verschillende groepen, en daarbij de waarden,
normen, gewoontes, kennis en vaardigheden van een groep of van een gemeenschap
aanleert om in deze groep of gemeenschap te kunnen functioneren.
2.2 de functie van socialisatie
‘Interiorisatie van de exterioriteit’ – habitus
= Volgens Bourdieu: tijdens het socialisatieproces worden cultuur en omgangsvormen
verinnerlijkt, een deel van ons.
Habitus = een soort software, een programma die ons handelen gaat sturen.
cultuuroverdracht van generatie op generatie
Socialisatie is een van de maatschappelijke processen die bijdragen tot het voortbestaan van de
sociale orde, de cultuur van een maatschappij.
