Samenvatting - Anatomie

Hoofdstuk 10: Het endocriene stelsel
Introductie

 Endocrien stelsel omvat 30-tal chemische stoffen = hormonen
 Behoort tot de regulerende stelsel (samen met het zenuwstelsel)
- Neuro-endocrien systeem
- Belangrijke rol bij het handhaven van de homeostase
o Zenuwstelsel: snelle reacties
o Hormoonstelsel: reageert trager, maar verandering duurt langer
 Twee verschillende producenten:
- Endocriene klieren
- Weefselhormonen: specifieke weefsels die in staat wijn om hormonen te produceren
 Doel: cel te laten functioneren
 Belangrijk: hormonen verplaatsen zich via de bloedbaan:
- Afgifte door de hormoonproducent
- Vervoer via bloed naar de doelcel (= specifieke receptor op de doelcel)
 Zenuw versus endocrien stelsel
- Werking berust op de afgifte van chemische stoffen die zich binden aan specifieke
receptoren op doelcellen
 Beide stelsel hebben verschillende chemische signaalstoffen gemeenschappelijk:
- Afgifte ter hoogte van een synaps: neuro transmitter (zenuwstelsel)
- Afgifte ter hoogte van de bloedbaan: hormoon (hormoonstelsel)
- Soms zelfde benaming van de afgegeven stof: adrenaline en noradrenaline
 Beide stelsel worden (hoofdzakelijk) gereguleerd via een negatieve terugkoppeling
 Doel: homeostase te handhaven

, Overzicht hormoonklieren en geproduceerde hormonen

 Hypofyse:
 Adenohypofyse
- Neurohypofyse
- Schildklier
 Bijschildklieren
 Bijnieren:
- Cortex:
o Glucocorticoiden
o Mineralcorticoiden
o Androgene steroiden
- Merg
 Ovaria/ testis
 Endocriene pancreas
 Epifyse

Hormoonwerking

Drie groepen van hormonen (indeling op basis van hun structuur)

 Aminozuurderivaten: bouw lijkt op de structuur van aminozuur
 Peptidehormonen: ketens can aminozuren
 Steroidhormonen: afgeleiden van cholesterol

Eiwitten bepalen alle cellulaire structuren en functies

 Stuctuureiwit: geeft de cel zijn algemene vorm
 Enzymen: regelen de celstofwisseling

Hormonen?

 Invloed op het functioneren van de cel, doordat ze het type, de activiteit, plaats of hoeveelheid
van belangrijke enzymen en structurele eiwitten in de doelcellen wijzigen
 Voorwaarde is de juiste koppeling tussen hormoon en specifieke receptor
 Binding veroorzaakt een verandering in de
activiteiten van de cel

Plasmamembraanreceptoren:

 Hormoon bindt zich op het plasmamembraan: heeft
geen directe invloed op activiteit van de cel
 Werking met twee signaalstoffen:
- Eerste signaalstof (is het hormoon dat zich
bindt op de receptor in het plasmamembraan)
- Hierdoor ontstaat de vorming van een tweede
signaalstof
o Deze kan activiteit van cel wijzigen