7.1 Functies spierstelsel
Functies skeletspieren
Zorgt ervoor dat je kan bewegen
Houding en lichaamspositie handhaven
Ondersteunen van organen bv. buikspieren die de organen in abdomen ondersteunen
In- en uitgangen openen en sluiten bv. Kringspieren voorkomen stoelgang
Lichaamstemperatuur handhaven
7.2 Anatomische structuur van een skeletspier
Organisatie van klein naar groot
Spiercel = vezel -> omgeven door endomysium
Fasciculus = bundel -> omgeven door perimysium
Musculus = spier -> omgeven door epimysium
Groep spieren -> omgeven door een fascia = vlies
Bv. De fascia brachii is een vlies dat de bovenarmspieren omvat
Endomysium bevat stamcellen, collageen en elastisch bindweefsel, capillairen, axonen
Celmembraan van de spiercel = sarcolemma
Tendo = pees = collageen BW van endo-, peri-, epimysium verbonden met periost (buitenwand)
van bot
o Bv. Pees van musculus quadriceps femoris net de knieschijf ofte patella
Aponeurose: is een peesplaat tussen twee spieren in
o Bv. Epicraniale aponeurose tussen musculus frontalis en musculus occipitalis
Bezenuwing
Alle skeletspieren zijn willekeurige spieren omdat ze onder controle staan van onze wil, dus het
somatisch zenuwstelsel
Sommige skeletspieren worden ook onbewust aangestuurd, dus buiten onze wil om, door het
autonoom zenuwstelsel
Bv.
Het diafragma dat bij contractie ervoor zorgt dat we inademen, en dat bij ontspanning ervoor
zorgt dat we uitademen, wordt meestal door autonoom zenuwstelsel aangestuurd, bv. In onze
slaap, maar kunnen we ook bewust laten samentrekken of ontspannen, bv. Bij geforceerd in- of
uitademen
7.3 anatomische structuur van een skeletspiervezel
Organisatie van buiten naar binnen
, Sarcolemma = plasmamembraan van spiercel
Sarcoplasma = cytoplasma van spiercel
Meerkernige cellen
Transversale tubuli (T-tubuli) zijn uitstulpingen van het sarcolemma naar binnen toe
o Als tunnels doorheen een berg
o Gevuld met extracellulaire vloeistof
o Zorgen ervoor dat elektro-chemische impuls
Myofibrıllen
Cilindervormige verzameling van myofilamenten tussen beide uiteinden van een cel
Myofilamenten zijn draadvormige elementen opgebouwd uit eiwitten actine & myosine
Kunnen actief verkorten, dankzij verval van ATP tot ADP, waarbij energie vrijkomt en waardoor
de cel samentrekt
Sacroplasmatisch reticulum
Gespecialiseerde vorm van endoplasmatisch reticulum
Buisvormig netwerk rond elke myofibril
Terminale cisternen zijn verbrede compartimenten van sacroplamatisch reticulum gevuld met
calciumionen
Sacromeer
Functionele eenheid van het SpS
Dikke filamenten = myosinemoleculen
o Alle dikke filamenten met elkaar verbonden door M-lijn
Dunne filamenten = actinemoleculen
o Alle dunne filamenten met elkaar verbonden via een Z-lijn
o Tussen twee Z-lijnen ligt een sacromeer
De A-band is het gebied dat dikke filamenten bevat
De I-band is het gebied dat alleen dunne filamenten bevat
De H-band is het gebied dat alleen dikke filamenten bevat
De H en I-banden versmallen bij contractie van een spier
De A-band blijft steeds even breed
7.4 fysiologie van de spiervezelcontactie
Theorie van de glijdende filamenten
Bij contractie van een spiervezel glijden de actinefilamenten tussen de myosinefilamenten
Actine trekt samen en myosine blijft zelfde, myosinekopjes trekken de actine naar het midden
toe tijdens contractie (dia 17)
Voorwaarde: actieve plaatsen van de actinemoleculen liggen vrij
Functies skeletspieren
Zorgt ervoor dat je kan bewegen
Houding en lichaamspositie handhaven
Ondersteunen van organen bv. buikspieren die de organen in abdomen ondersteunen
In- en uitgangen openen en sluiten bv. Kringspieren voorkomen stoelgang
Lichaamstemperatuur handhaven
7.2 Anatomische structuur van een skeletspier
Organisatie van klein naar groot
Spiercel = vezel -> omgeven door endomysium
Fasciculus = bundel -> omgeven door perimysium
Musculus = spier -> omgeven door epimysium
Groep spieren -> omgeven door een fascia = vlies
Bv. De fascia brachii is een vlies dat de bovenarmspieren omvat
Endomysium bevat stamcellen, collageen en elastisch bindweefsel, capillairen, axonen
Celmembraan van de spiercel = sarcolemma
Tendo = pees = collageen BW van endo-, peri-, epimysium verbonden met periost (buitenwand)
van bot
o Bv. Pees van musculus quadriceps femoris net de knieschijf ofte patella
Aponeurose: is een peesplaat tussen twee spieren in
o Bv. Epicraniale aponeurose tussen musculus frontalis en musculus occipitalis
Bezenuwing
Alle skeletspieren zijn willekeurige spieren omdat ze onder controle staan van onze wil, dus het
somatisch zenuwstelsel
Sommige skeletspieren worden ook onbewust aangestuurd, dus buiten onze wil om, door het
autonoom zenuwstelsel
Bv.
Het diafragma dat bij contractie ervoor zorgt dat we inademen, en dat bij ontspanning ervoor
zorgt dat we uitademen, wordt meestal door autonoom zenuwstelsel aangestuurd, bv. In onze
slaap, maar kunnen we ook bewust laten samentrekken of ontspannen, bv. Bij geforceerd in- of
uitademen
7.3 anatomische structuur van een skeletspiervezel
Organisatie van buiten naar binnen
, Sarcolemma = plasmamembraan van spiercel
Sarcoplasma = cytoplasma van spiercel
Meerkernige cellen
Transversale tubuli (T-tubuli) zijn uitstulpingen van het sarcolemma naar binnen toe
o Als tunnels doorheen een berg
o Gevuld met extracellulaire vloeistof
o Zorgen ervoor dat elektro-chemische impuls
Myofibrıllen
Cilindervormige verzameling van myofilamenten tussen beide uiteinden van een cel
Myofilamenten zijn draadvormige elementen opgebouwd uit eiwitten actine & myosine
Kunnen actief verkorten, dankzij verval van ATP tot ADP, waarbij energie vrijkomt en waardoor
de cel samentrekt
Sacroplasmatisch reticulum
Gespecialiseerde vorm van endoplasmatisch reticulum
Buisvormig netwerk rond elke myofibril
Terminale cisternen zijn verbrede compartimenten van sacroplamatisch reticulum gevuld met
calciumionen
Sacromeer
Functionele eenheid van het SpS
Dikke filamenten = myosinemoleculen
o Alle dikke filamenten met elkaar verbonden door M-lijn
Dunne filamenten = actinemoleculen
o Alle dunne filamenten met elkaar verbonden via een Z-lijn
o Tussen twee Z-lijnen ligt een sacromeer
De A-band is het gebied dat dikke filamenten bevat
De I-band is het gebied dat alleen dunne filamenten bevat
De H-band is het gebied dat alleen dikke filamenten bevat
De H en I-banden versmallen bij contractie van een spier
De A-band blijft steeds even breed
7.4 fysiologie van de spiervezelcontactie
Theorie van de glijdende filamenten
Bij contractie van een spiervezel glijden de actinefilamenten tussen de myosinefilamenten
Actine trekt samen en myosine blijft zelfde, myosinekopjes trekken de actine naar het midden
toe tijdens contractie (dia 17)
Voorwaarde: actieve plaatsen van de actinemoleculen liggen vrij
