BASISPRICIPES NUCLEAIRE GENEESKUNDE (LP1)
1. Wat is nucleaire geneeskunde?
g Het gebruik van deeltjesstraling en elektromagnetische stralen, uitgezonden door een radionuclide,
mogelijk maken
o om een diagnose te stellen
o op het gebied van de therapie, een behandeling uit te voeren
Situering tov andere disciplines
g DIAGNOSTIEK
o Nucleaire geneeskunde = functionele beeldvorming => de patiënt straalt (met camera straling uit
patiënt opvangen)
o = radiologie = anatomische beeldvorming => de camera straalt (gebruik v externe stralingsbron)
g THERAPIE
o Nucleaire geneeskunde werkt met interne en open radioactieve bron
= de patiënt “bestraalt” zichzelf
o Radiotherapie werkt met externe radioactieve bron => het toestel bestraalt de patiënt
Beeldvorming dmv Ioniserende straling
g X-STRALEN (CT, RX)
o Aangemaakt in Rontgenbuis -> beeld gebaseerd op de afzwakking van de X-stralen door het
lichaam
o Geeft anatomische informatie
o Energie < 140 keV
o Stralingsbelasting ~ energie/hoeveelheid en scanbereik
-> Hogere stralingsbelasting bij zowel bv thorax als abdomen in beeld brengen
g NUCLEAIRE GENEESKUNDE (PET, SPECT)
o Radioactief gemerkte stof w ingespoten -> beeld gebaseerd op de stralen die UIT lichaam komen
Afh van speurstof ander type weefsel in beeld brengen => fysiologische beeldvorming
o Geeft informative over de werking van cellen/weefsels
o Energie meestal > 140 keV (tot 511 keV voor PET)
o Stralingsbelasting ~ isotoop en de toegediende dosis
-> onafhankelijk van grootte veld in beeld
Beeldvorming door gebruik te maken van ioniserende straling
Gebaseerd op fotonen met voldoende hoge energie zodat ze bij interactie met de weefsels, elektronen
(ionen) kunnen vrijmaken
=> potentieel schadelijk
Maar veel ioniserende straling in omgeving => kan men niets aan doen
Men kan enkel iets doen aan ‘medische toepassingen’: ALARA – As Low As Reasonable Achievable
, => enkel beeldvorming doen wanneer het echt moet!!
Nuclear Imaging
1. Aanmaak radioactieve stof
2. inbrengen in ader radioactieve stof beeldvorming tot stand komen
3. patient positioneren onder camera
4. detective vd radiatie (beeld bekijken)
Radiofarmacon
Isotoop
= atomen met hetzelfde atoomgetal (Z of aantal protonen) maar
met verschillende massa (som van protonen en neutronen).
g Isotopen v/e chemisch element => gelijk aantal protonen
maar verschillend aantal neutronen.
Waterstof en haar isotopen
Radio-isotoop
= isotoop met onstabiele atoomkern, dr radioactief verval of uitzenden straling overgaat in stabiel element
radioactief verval met deeltjes
Op verschillende manieren:
g Radioactief verval met deeltjes:
o - stralen: twee protonen en twee neutronen (heliumkern uitstoten) vr therapeutische
o - stralen: negatief geladen elektron uitstoten (n°-> p+ + e-)
-
o +- stralen: positief geladen elektron (=positron) uitzenden (p+ -> n° + e+)
Vr diagnostiek (PET)
g radioactief verval met straling:
o - stralen (fotonen): om kern terug in grondtoestand te rijgen => diagnostiek (SPECT)
1. Wat is nucleaire geneeskunde?
g Het gebruik van deeltjesstraling en elektromagnetische stralen, uitgezonden door een radionuclide,
mogelijk maken
o om een diagnose te stellen
o op het gebied van de therapie, een behandeling uit te voeren
Situering tov andere disciplines
g DIAGNOSTIEK
o Nucleaire geneeskunde = functionele beeldvorming => de patiënt straalt (met camera straling uit
patiënt opvangen)
o = radiologie = anatomische beeldvorming => de camera straalt (gebruik v externe stralingsbron)
g THERAPIE
o Nucleaire geneeskunde werkt met interne en open radioactieve bron
= de patiënt “bestraalt” zichzelf
o Radiotherapie werkt met externe radioactieve bron => het toestel bestraalt de patiënt
Beeldvorming dmv Ioniserende straling
g X-STRALEN (CT, RX)
o Aangemaakt in Rontgenbuis -> beeld gebaseerd op de afzwakking van de X-stralen door het
lichaam
o Geeft anatomische informatie
o Energie < 140 keV
o Stralingsbelasting ~ energie/hoeveelheid en scanbereik
-> Hogere stralingsbelasting bij zowel bv thorax als abdomen in beeld brengen
g NUCLEAIRE GENEESKUNDE (PET, SPECT)
o Radioactief gemerkte stof w ingespoten -> beeld gebaseerd op de stralen die UIT lichaam komen
Afh van speurstof ander type weefsel in beeld brengen => fysiologische beeldvorming
o Geeft informative over de werking van cellen/weefsels
o Energie meestal > 140 keV (tot 511 keV voor PET)
o Stralingsbelasting ~ isotoop en de toegediende dosis
-> onafhankelijk van grootte veld in beeld
Beeldvorming door gebruik te maken van ioniserende straling
Gebaseerd op fotonen met voldoende hoge energie zodat ze bij interactie met de weefsels, elektronen
(ionen) kunnen vrijmaken
=> potentieel schadelijk
Maar veel ioniserende straling in omgeving => kan men niets aan doen
Men kan enkel iets doen aan ‘medische toepassingen’: ALARA – As Low As Reasonable Achievable
, => enkel beeldvorming doen wanneer het echt moet!!
Nuclear Imaging
1. Aanmaak radioactieve stof
2. inbrengen in ader radioactieve stof beeldvorming tot stand komen
3. patient positioneren onder camera
4. detective vd radiatie (beeld bekijken)
Radiofarmacon
Isotoop
= atomen met hetzelfde atoomgetal (Z of aantal protonen) maar
met verschillende massa (som van protonen en neutronen).
g Isotopen v/e chemisch element => gelijk aantal protonen
maar verschillend aantal neutronen.
Waterstof en haar isotopen
Radio-isotoop
= isotoop met onstabiele atoomkern, dr radioactief verval of uitzenden straling overgaat in stabiel element
radioactief verval met deeltjes
Op verschillende manieren:
g Radioactief verval met deeltjes:
o - stralen: twee protonen en twee neutronen (heliumkern uitstoten) vr therapeutische
o - stralen: negatief geladen elektron uitstoten (n°-> p+ + e-)
-
o +- stralen: positief geladen elektron (=positron) uitzenden (p+ -> n° + e+)
Vr diagnostiek (PET)
g radioactief verval met straling:
o - stralen (fotonen): om kern terug in grondtoestand te rijgen => diagnostiek (SPECT)
