Samenvatting basisdocument bewegingsonderwijs

, Hoofdstuk 2 – het beschrijvingskader van leerlijnen en tussendoelen

2.2 Overzicht van leerlijnen en bewegingsthema’s

Leerlijn Bewegingsthema Bewegingsprobleem
Balanceren Balanceren Handhaven van evenwicht en herstellen van
evenwichtsverstoringen bij het verplaatsen op een
(in)stabiel vlak
Rijden Vaart maken op een rijtuig om in balans vaart te
behouden
Glijden Vaart maken op een glijvlak om in balans vaart te
behouden
Acrobatiek In balans uitvoeren van een beweging of pose in
samenwerking met een ander of anderen
Klimmen Klauteren Handhaven van voldoende grip met de handen en
steun met de voeten om te verplaatsen over
klautervlakken
Touwklimmen Handhaven van voldoende grip en creëren van
steunpunten voor de voeten in één of meerdere
touwen om te verplaatsen
Zwaaien Schommelen Meebewegen in zit of stand op een schommeltoestel
om de zwaai te vergroten of te onderhouden
Hangend zwaaien Meebewegen aan een zwaaiend toestel om de zwaai
te vergroten of te onderhouden
Steunend zwaaien Komen tot steun op een zwaaiend toestel om de
zwaai te vergroten of te onderhouden
Over de kop gaan Over de kop gaan Inzetten van rotatie tot over de kop gaan en tijdig
deze rotatie weer afremmen
Springen Vrije sprongen Afzetten om lang in de lucht te zweven
Steunspringen Afzetten om lang te zweven voor en/of na de
handenplaatsing op een steunvlak
Loopspringen Passeren van een hindernis en gelijkmatig door
kunnen lopen of springen na de hindernis
Touwtjespringen Afzetten om in herhaling in of over een ronddraaiend
touw te springen
Ver- en hoogspringen Afzetten om een zo groot mogelijke afstand of hoogte
te overbruggen
Hardlopen Hardlopen Lopen om zo snel mogelijk ergens te komen
Mikken Wegspelen Wegspelen van een speelvoorwerp om dit zo hard
en/of ver mogelijk weg te krijgen
Mikken Wegspelen van een speelvoorwerp om dit zo precies
mogelijk in of tegen een mikdoel te krijgen
Jongleren Werpen en vangen Wegspelen van een speelvoorwerp zodat dit
gevangen kan worden
Soleren Een speelvoorwerp tikkend in beweging houden
Retourneren Heen en weer tikken (slaan) van een speelvoorwerp
samen met een medespeler
Doelspelen Keeperspelen Met een bal een tegenstander (keeper) passeren om
een doel te raken, terwijl de tegenspeler probeert de
bal te onderscheppen om het doel te verdedigen
Lummelspelen Met een bal de tegenstander (lummel) passeren om
een medespeler te bereiken, terwijl de tegenspeler
probeert de bal te onderscheppen om zelf in balbezit
te komen
Aangepaste sportspelen Met een bal een tegenstander (verdediger) passeren
om zichzelf of een medespeler in scoringspositie te
brengen, terwijl de tegenspelers proberen de bal te
onderscheppen en een doelpoging proberen te
voorkomen
Tikspelen Tikspelen Bedreigen van een loper door deze te willen tikken,
terwijl de loper probeert het tikken te voorkomen
Afgooispelen Bedreigen van een loper door deze af te willen
gooien, terwijl de loper probeert het afgooien te
voorkomen
Honkloopspelen Bedreigen van de loper door deze met de bal in de
hand uit te tikken of uit te branden op een honk,
terwijl de loper probeert het uittikken of -branden te
voorkomen

, Stoeispelen Stoeispelen Duwen of trekken aan en tegenstander om deze uit
balans te brengen terwijl deze probeert deze
balansverstoringen te voorkomen
Bewegen op muziek Bewegen n.a.v. het tempo van de muziek Aanpassen van het tempo en ritme van het bewegen
aan het tempo en ritme van de muziek
Bewegen n.a.v. de frasering in de muziek Aanpassen van het moment van inzetten, stoppen en
veranderen van richting van bewegen aan de frasering
in de muziek
Een dans uitvoeren op muziek Uitvoeren van verschillende bewegingspatronen op
de muziek


2.3 kernactiviteiten
Kernactiviteiten zijn activiteiten waarin een bepaald bewegingsprobleem indringend aan de orde
komt. Een kernactiviteit moet voldoende herhaald worden voor een goed leerresultaat.
Bij de keuze voor kernactiviteiten zijn de volgende criteria gehanteerd:
De activiteit:
- heeft relevantie voor de hedendaagse bewegingscultuur van de kinderen en het
vervolgonderwijs;
- is voor negentig procent van de kinderen haalbaar;
- komt regelmatig terug in het programma;
- leidt tot een longitudinale lijn in leerresultaten;
- biedt realisatiemogelijkheden in een redelijk ingerichte accommodatie;
- biedt mogelijkheden voor realisatie van pedagogische bedoelingen;
- biedt mogelijkheden om ook reguleringsdoelen aan de orde te stellen.

2.4 verwante activiteiten
Naast kernactiviteiten zijn er ook verwante activiteiten. Bij ieder bewegingsthema worden per
leeftijdsgroep ook één of meer verwante activiteit genoemd. Het zijn activiteiten die ondersteunend
kunnen zijn bij het boeken van leerresultaat bij de kernactiviteiten.

2.5 uitbouwfactoren
Binnen ieder bewegingsthema worden uitbouwfactoren genoemd ten aanzien van:
- het arrangement
- de uitvoeringswijze
- de reguleringswijze
Er is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van de formulering ‘van..naar..’, zodat daarin de toenemende
complexiteit te zien is.

Hoofdstuk 6 De leerlijnen voor bewegingsonderwijs
Leerlijn balanceren
Kenmerken van balanceeractiviteiten
- gaan over een beperkt stabiel vlak;
- gaan over een beperkt labiel vlak;
- verplaatsen met behulp van losse materialen (klossen, stelten);
- passeren van hindernissen op een beperkt vlak;
- passeren van een ander op een beperkt vlak;
- elkaar in evenwicht houden;
- zoeken naar een gezamenlijke balans.

Bewegingsthema’s
o Balanceren
o Rijden
o Glijden
o Acrobatiek