Diuretica
Functie: verhogen van urineproductie door re-absorptie van Na en H2O in nieren te remmen
Indicatie:
- Bloeddrukverlaging; door vermindering van volume in bloedvat daalt de bloeddruk.
- Oedeem; door vermindering van volume in bloedvat stijgt de osmotische waarde van
bloed, waardoor vocht van buiten de vaten teruggehaald wordt naar het bloed en het
oedeem afneemt.
- Hartfalen; door vermindering van volume wordt zowel de preload als afterload
verlaagd, waardoor het hart minder druk ervaart en het makkelijker pompt.
Verschillende soorten:
- Osmotische diuretica (bv. mannitol)
Werkzaam in proximale tubulus. Hier worden Na, K en Cl gefilterd en normaal
gesproken gereabsorbeerd. Nu niet, waardoor osmotische waarde van urine stijgt.
Hierdoor zit H2O ‘gevangen’ in urine en wordt het uitgeplast.
Bijwerkingen: elektrolytstoornissen (hyponatriëmie, hypokaliëmie, hypochloremie),
hypotensie, hypovolemie, dehydratie.
- Lisdiuretica (bv. furosemide, bumetanide)
Werkzaam in Lis van Henle. Hier wordt normaal gesproken Na, K, Cl, Ca en Mg
gereabsorbeerd. Nu niet, waardoor Na in urine blijft en H2O dus ook; wordt
uitgeplast.
Bijwerkingen: elektrolytstoornissen (hyponatriëmie, hypokaliëmie, hypochloremie,
hypocalciëmie, hypomagnesiëmie), hypotensie, hypovolemie, dehydratie. Ook jicht
doordat ureum in lichaam blijft.
- Thiazide (bv. hydrochloorthiazide)
Werkzaam in distale tubulus. Hier wordt normaal gesproken Na en Cl
gereabsorbeerd. Nu niet, waardoor Na in urine blijft en H2O dus ook; wordt
uitgeplast.
Bijwerkingen: elektrolytstoornissen (hyponatriëmie, hypochloremie), hypotensie,
hypovolemie, dehydratie, jicht.
- Kaliumsparende diuretica:
o Triamtereen; blokkeert Na-kanalen in distale tubulus, waardoor Na uit urine
niet uitgewisseld kan worden met K uit lichaam, waardoor Na in urine blijft en
H2O dus ook; wordt uitgeplast.
Bijwerking: hyperkaliëmie, hypotensie, hypovolemie, dehydratie.
o Eplerenon en spironolacton; zijn aldosteron-antagonisten. Voorkomen dat
aldosteron gaat binden. Als aldosteron bindt aan cel, dan worden meer Na en
K pompen aangemaakt, waardoor meer Na uit urine met K uit lichaam
uitgewisseld kan worden. Nu niet, waardoor Na in urine blijft en H2O dus ook;
wordt uitgeplast.
Bijwerkingen: hyperkaliëmie, hypotensie, hypovolemie, dehydratie.
Spironolacton is ook antagonist voor geslachtshormonen. Kan als bijwerking
hebben borstgroei bij mannen en amenorroe bij vrouwen.
, Hypo/hypertensie + antihypertensiva
Lagere bloeddruk omhoog krijgen:
- Zenuwstelsel + bloedvaten (snel systeem)
Baroreceptoren merken te lage bloeddruk op sympaticus (onderdeel autonoom
zenuwstelsel) wordt geactiveerd hartfrequentie stijgt cardiac output stijgt
bloeddruk stijgt. Sympaticus zorgt ook voor vasoconstrictie afname diameter van
vaten bloeddruk stijgt.
- Hersenen (langzaam systeem)
Hypofyse produceert ADH (anti-diuretisch hormoon) vocht wordt vastgehouden
bloedvolume stijgt bloeddruk stijgt
- Nieren (langzaam systeem)
Baroreceptoren merken te lage bloeddruk op en minder voorurine productie van
renine;
RAAS (renine-angiotensine-aldosteron-systeem)
Renine zet angiotensinogeen om in angiotensine I. In longen wordt angiotensine I
omgezet in angiotensine II door ACE. Functie van angiotensine II:
o Vasoconstrictie afname diameter van vaten bloeddruk stijgt.
o Uitscheiding van aldosteron in voorurine meer Na in lichaam meer vocht
vastgehouden bloedvolume stijgt bloeddruk stijgt.
o Dorstprikkel meer drinken bloedvolume stijgt bloeddruk stijgt
Hoge bloeddruk omlaag krijgen:
- Atriaal natriuretisch peptide; wordt uitgescheiden wanneer volume receptoren in
hart verhoogde druk opmerken.
o ANP uitplassen Na en hiermee dus ook vocht bloedvolume daalt
bloeddruk daalt.
o ANP vermindert ook dorstprikkel minder drinken bloedvolume daalt
bloeddruk daalt.
o ANP remmen van afgifte van aldosteron en ADH bloeddruk daalt.
o ANP vasodilatatie toename diameter van vaten bloeddruk daalt.
Hypertensie is in 90% van de gevallen essentiële/primaire/idiopatische hypertensie; geen
duidelijk aanwijsbare oorzaak afgezien van opeenstapeling van risicofactoren (bv. leeftijd,
stress, overgewicht, etc.). In 10% van de gevallen wel een aanwijsbare oorzaak. Belangrijkste
behandeling is geven van leefstijladviezen. Daarnaast ook antihypertensiva:
- ACE-remmers (bv. lisinopril, enalapril)
Grijpen in op RAAS-systeem; ACE wordt geremd geen angiotensine II geen
bloeddruk stijging
- Angiotensine-II-antagonisten (bv. candesartan, irbesartan)
Grijpen in op RAAS-systeem remmen angiotensine II geen bloeddruk stijging
- Bèta-blokkers (bv. metoprolol, propranolol)
Remmen sympaticus geen bloeddruk stijging
- Calciumkanaalblokkers (bv. amlodipine, nifedipine)
Blokkeren calcium kanalen remmen vasoconstrictie geen bloeddruk stijging
Functie: verhogen van urineproductie door re-absorptie van Na en H2O in nieren te remmen
Indicatie:
- Bloeddrukverlaging; door vermindering van volume in bloedvat daalt de bloeddruk.
- Oedeem; door vermindering van volume in bloedvat stijgt de osmotische waarde van
bloed, waardoor vocht van buiten de vaten teruggehaald wordt naar het bloed en het
oedeem afneemt.
- Hartfalen; door vermindering van volume wordt zowel de preload als afterload
verlaagd, waardoor het hart minder druk ervaart en het makkelijker pompt.
Verschillende soorten:
- Osmotische diuretica (bv. mannitol)
Werkzaam in proximale tubulus. Hier worden Na, K en Cl gefilterd en normaal
gesproken gereabsorbeerd. Nu niet, waardoor osmotische waarde van urine stijgt.
Hierdoor zit H2O ‘gevangen’ in urine en wordt het uitgeplast.
Bijwerkingen: elektrolytstoornissen (hyponatriëmie, hypokaliëmie, hypochloremie),
hypotensie, hypovolemie, dehydratie.
- Lisdiuretica (bv. furosemide, bumetanide)
Werkzaam in Lis van Henle. Hier wordt normaal gesproken Na, K, Cl, Ca en Mg
gereabsorbeerd. Nu niet, waardoor Na in urine blijft en H2O dus ook; wordt
uitgeplast.
Bijwerkingen: elektrolytstoornissen (hyponatriëmie, hypokaliëmie, hypochloremie,
hypocalciëmie, hypomagnesiëmie), hypotensie, hypovolemie, dehydratie. Ook jicht
doordat ureum in lichaam blijft.
- Thiazide (bv. hydrochloorthiazide)
Werkzaam in distale tubulus. Hier wordt normaal gesproken Na en Cl
gereabsorbeerd. Nu niet, waardoor Na in urine blijft en H2O dus ook; wordt
uitgeplast.
Bijwerkingen: elektrolytstoornissen (hyponatriëmie, hypochloremie), hypotensie,
hypovolemie, dehydratie, jicht.
- Kaliumsparende diuretica:
o Triamtereen; blokkeert Na-kanalen in distale tubulus, waardoor Na uit urine
niet uitgewisseld kan worden met K uit lichaam, waardoor Na in urine blijft en
H2O dus ook; wordt uitgeplast.
Bijwerking: hyperkaliëmie, hypotensie, hypovolemie, dehydratie.
o Eplerenon en spironolacton; zijn aldosteron-antagonisten. Voorkomen dat
aldosteron gaat binden. Als aldosteron bindt aan cel, dan worden meer Na en
K pompen aangemaakt, waardoor meer Na uit urine met K uit lichaam
uitgewisseld kan worden. Nu niet, waardoor Na in urine blijft en H2O dus ook;
wordt uitgeplast.
Bijwerkingen: hyperkaliëmie, hypotensie, hypovolemie, dehydratie.
Spironolacton is ook antagonist voor geslachtshormonen. Kan als bijwerking
hebben borstgroei bij mannen en amenorroe bij vrouwen.
, Hypo/hypertensie + antihypertensiva
Lagere bloeddruk omhoog krijgen:
- Zenuwstelsel + bloedvaten (snel systeem)
Baroreceptoren merken te lage bloeddruk op sympaticus (onderdeel autonoom
zenuwstelsel) wordt geactiveerd hartfrequentie stijgt cardiac output stijgt
bloeddruk stijgt. Sympaticus zorgt ook voor vasoconstrictie afname diameter van
vaten bloeddruk stijgt.
- Hersenen (langzaam systeem)
Hypofyse produceert ADH (anti-diuretisch hormoon) vocht wordt vastgehouden
bloedvolume stijgt bloeddruk stijgt
- Nieren (langzaam systeem)
Baroreceptoren merken te lage bloeddruk op en minder voorurine productie van
renine;
RAAS (renine-angiotensine-aldosteron-systeem)
Renine zet angiotensinogeen om in angiotensine I. In longen wordt angiotensine I
omgezet in angiotensine II door ACE. Functie van angiotensine II:
o Vasoconstrictie afname diameter van vaten bloeddruk stijgt.
o Uitscheiding van aldosteron in voorurine meer Na in lichaam meer vocht
vastgehouden bloedvolume stijgt bloeddruk stijgt.
o Dorstprikkel meer drinken bloedvolume stijgt bloeddruk stijgt
Hoge bloeddruk omlaag krijgen:
- Atriaal natriuretisch peptide; wordt uitgescheiden wanneer volume receptoren in
hart verhoogde druk opmerken.
o ANP uitplassen Na en hiermee dus ook vocht bloedvolume daalt
bloeddruk daalt.
o ANP vermindert ook dorstprikkel minder drinken bloedvolume daalt
bloeddruk daalt.
o ANP remmen van afgifte van aldosteron en ADH bloeddruk daalt.
o ANP vasodilatatie toename diameter van vaten bloeddruk daalt.
Hypertensie is in 90% van de gevallen essentiële/primaire/idiopatische hypertensie; geen
duidelijk aanwijsbare oorzaak afgezien van opeenstapeling van risicofactoren (bv. leeftijd,
stress, overgewicht, etc.). In 10% van de gevallen wel een aanwijsbare oorzaak. Belangrijkste
behandeling is geven van leefstijladviezen. Daarnaast ook antihypertensiva:
- ACE-remmers (bv. lisinopril, enalapril)
Grijpen in op RAAS-systeem; ACE wordt geremd geen angiotensine II geen
bloeddruk stijging
- Angiotensine-II-antagonisten (bv. candesartan, irbesartan)
Grijpen in op RAAS-systeem remmen angiotensine II geen bloeddruk stijging
- Bèta-blokkers (bv. metoprolol, propranolol)
Remmen sympaticus geen bloeddruk stijging
- Calciumkanaalblokkers (bv. amlodipine, nifedipine)
Blokkeren calcium kanalen remmen vasoconstrictie geen bloeddruk stijging
