3J.1.6 Analyse
ALSWJEUGD residentiele jeugdhulp
Barbara Botelho Batista
STUDENTNUMMER: 653093
,Inhoudsopgave
Inleiding..................................................................................................................................................3
1. Relevante informatie over de documentaire......................................................................................4
2. Het observatiemodel..........................................................................................................................5
3. Het pedagogisch klimaat....................................................................................................................8
3.1 Emotionele steun en sensitieve responsiviteit.............................................................................8
3.2 Autonomie en ruimte...................................................................................................................8
3.3 Structuren en grenzen stellen.......................................................................................................8
3.4 Informatie geven en uitleggen......................................................................................................9
3.5 Begeleiden van interacties tussen jeugdigen................................................................................9
3.6 Stimuleren en ondersteunen van interacties tussen kind en ouders............................................9
4. Veiligheid..........................................................................................................................................10
5. Seksualiteit, intimiteit en relaties.....................................................................................................11
6. Benaderingen...................................................................................................................................12
6.1 Systeembenadering....................................................................................................................12
6.2 Gedragstherapie.........................................................................................................................12
7. Verwachtingen en behoeften van de betrokkenen..........................................................................13
7.1 De jeugdige.................................................................................................................................13
7.2 De opvoeders/ouders.................................................................................................................13
7.3 De jeugdprofessional..................................................................................................................14
7.4 Het netwerk................................................................................................................................15
8. Handelingsaanbevelingen voor de jeugdprofessional......................................................................16
9. Mijn visie op het werken in de residentiele jeugdhulp.....................................................................18
Literatuurlijst........................................................................................................................................19
Bijlagen.................................................................................................................................................20
Bijlage 1: Feedback debat docent.....................................................................................................20
Bijlage 2: Feedback debat medestudent C........................................................................................21
Bijlage 3: Reflectie debat..................................................................................................................22
2
,Inleiding
In dit verslag maak ik een analyse van de interactie tussen een kind en een
jeugdprofessional in de residentiele jeugdhulp. Voor deze analyse heb ik een videofragment
gekozen uit de documentaire ‘Koning van de jeugdzorg’ (VICE Nederland, 2017). Het
fragment dat ik heb gekozen en in dit verslag uitwerk speelt zich af tussen de volgende
minuten en seconden: 0611-1059. Deze documentaire speelt zich af binnen een gezinshuis,
wat het geschikt maakt voor deze analyse. Een gezinshuis is namelijk een variant van
residentiele jeugdhulp (BPSW, NIP, NVO & NJI, 2017). Binnen de residentiele jeugdhulp
wordt 24 uur per dag hulp en begeleiding geboden, door een team van jeugdprofessionals,
aan een groep jeugdigen die met elkaar in een groep wonen. Dit is bij het gezinshuis in de
documentaire ook het geval.
Ik heb de documentaire ‘Koning van de jeugdzorg’ gekozen voor de analyse, omdat deze
documentaire mij een andere kant heeft laten zien van de residentiele jeugdhulp. Ik heb
momenteel een vrij negatief beeld over de residentiele jeugdhulp door verhalen die ik heb
gehoord op sociale media en het nieuws. Deze documentaire heeft mij geïntroduceerd aan
deze variant van de residentiele jeugdhulp, wat mij intrigeert. Ik zie een analyse van de deze
documentaire als een kans om mij te verdiepen in deze vorm, gezinshuis, van de residentiele
jeugdhulp waar ik nog niet mee bekend ben. Door middel van het analyseren van deze
documentaire loop ik als het ware mee met de jeugdprofessional die het gezinshuis leidt.
3
,1. Relevante informatie over de documentaire
Michell Requena is samen met zijn vrouw een gezinshuis begonnen (VICE Nederland,
2017). In het gezinshuis werkt een pedagogisch medewerker en een stagiaire. Ook is er een
opa en oma, maar wat dit precies inhoudt wordt niet verduidelijkt in de documentaire. In het
gezinshuis wonen zestien jeugdigen. Doordat Michell en zijn vrouw zestien jeugdigen tegelijk
opvangen, kon Michell stoppen met zijn oude baan bij de jeugdgevangenis. Door de
inkomsten van het gezinshuis hebben Michell en zijn vrouw van het gezinshuis een soort
dorp kunnen maken. Ze bezitten namelijk drie panden in plaats van één, een enorme
woonkamer met een flatscreen televisie en een voetbalveld ter waarde van tienduizend euro
in de tuin.
Michell zijn drijfveer is het christelijke geloof. Hij haalt hier veel energie uit om iets voor
anderen te kunnen doen. Zijn geloof zet hij ook voort in het gezinshuis, hij gaat bijvoorbeeld
met de jeugdigen naar de kerk. Verder vindt Michell positief zijn in het leven erg belangrijk,
ondanks de ernstige dingen die in het leven gebeuren. Hij zegt altijd tegen de jeugdigen:
‘’Laat je verleden je heden niet bepalen.’’
Volgens Michell (VICE Nederland, 2017) hebben de meeste jeugdigen in de jeugdzorg een
hechtingsstoornis. Hij zegt dat dit komt omdat het netwerk van deze jeugdigen er niet altijd
voor hen is. Jeugdigen kunnen hier later in hun leven niet altijd beroep op doen, waardoor ze
mensen later moeilijk(er) kunnen vertrouwen en zich moeilijk(er) kunnen hechten aan
mensen.
4
,2. Het observatiemodel
Het observatiemodel dat wordt gebruikt om het fragment van de documentaire te analyseren,
is het basiscommunicatieschema van Biemans (in Van der Giessen, 2006). Dit
basiscommunicatieschema is gekozen aangezien basiscommunicatie het grondvlak is van
video-interactiebegeleiding (VIB) (Van der Giessen, 2006). VIB is een methodiek waarmee
de communicatie tussen mensen in beeld wordt gebracht met als doel om die
intercommunicatie te verbeteren. Binnen de VIB wordt er gekeken naar de interacties tussen
bijvoorbeeld begeleider en cliënt, wat basiscommunicatie genoemd wordt. Bovendien is het
door het gebruik van video mogelijk om non-verbale communicatie nauwkeurig vast te
leggen (Bolt, 2017).
De analyse van het fragment uit de documentaire komt overeen met VIB, wat betekent dat
het basiscommunicatieschema van Biemans een ideaal observatiemodel is. Het schema is
hieronder te zien.
5
, Figuur 1: Basiscommunicatieschema. Bron: Biemans in Van der Giessen (2006).
Hieronder zijn de observaties van de interactie tussen de jeugdigen en de jeugdprofessional
te lezen, die aan de hand van het basiscommunicatieschema van Biemans zijn gemaakt.
6
ALSWJEUGD residentiele jeugdhulp
Barbara Botelho Batista
STUDENTNUMMER: 653093
,Inhoudsopgave
Inleiding..................................................................................................................................................3
1. Relevante informatie over de documentaire......................................................................................4
2. Het observatiemodel..........................................................................................................................5
3. Het pedagogisch klimaat....................................................................................................................8
3.1 Emotionele steun en sensitieve responsiviteit.............................................................................8
3.2 Autonomie en ruimte...................................................................................................................8
3.3 Structuren en grenzen stellen.......................................................................................................8
3.4 Informatie geven en uitleggen......................................................................................................9
3.5 Begeleiden van interacties tussen jeugdigen................................................................................9
3.6 Stimuleren en ondersteunen van interacties tussen kind en ouders............................................9
4. Veiligheid..........................................................................................................................................10
5. Seksualiteit, intimiteit en relaties.....................................................................................................11
6. Benaderingen...................................................................................................................................12
6.1 Systeembenadering....................................................................................................................12
6.2 Gedragstherapie.........................................................................................................................12
7. Verwachtingen en behoeften van de betrokkenen..........................................................................13
7.1 De jeugdige.................................................................................................................................13
7.2 De opvoeders/ouders.................................................................................................................13
7.3 De jeugdprofessional..................................................................................................................14
7.4 Het netwerk................................................................................................................................15
8. Handelingsaanbevelingen voor de jeugdprofessional......................................................................16
9. Mijn visie op het werken in de residentiele jeugdhulp.....................................................................18
Literatuurlijst........................................................................................................................................19
Bijlagen.................................................................................................................................................20
Bijlage 1: Feedback debat docent.....................................................................................................20
Bijlage 2: Feedback debat medestudent C........................................................................................21
Bijlage 3: Reflectie debat..................................................................................................................22
2
,Inleiding
In dit verslag maak ik een analyse van de interactie tussen een kind en een
jeugdprofessional in de residentiele jeugdhulp. Voor deze analyse heb ik een videofragment
gekozen uit de documentaire ‘Koning van de jeugdzorg’ (VICE Nederland, 2017). Het
fragment dat ik heb gekozen en in dit verslag uitwerk speelt zich af tussen de volgende
minuten en seconden: 0611-1059. Deze documentaire speelt zich af binnen een gezinshuis,
wat het geschikt maakt voor deze analyse. Een gezinshuis is namelijk een variant van
residentiele jeugdhulp (BPSW, NIP, NVO & NJI, 2017). Binnen de residentiele jeugdhulp
wordt 24 uur per dag hulp en begeleiding geboden, door een team van jeugdprofessionals,
aan een groep jeugdigen die met elkaar in een groep wonen. Dit is bij het gezinshuis in de
documentaire ook het geval.
Ik heb de documentaire ‘Koning van de jeugdzorg’ gekozen voor de analyse, omdat deze
documentaire mij een andere kant heeft laten zien van de residentiele jeugdhulp. Ik heb
momenteel een vrij negatief beeld over de residentiele jeugdhulp door verhalen die ik heb
gehoord op sociale media en het nieuws. Deze documentaire heeft mij geïntroduceerd aan
deze variant van de residentiele jeugdhulp, wat mij intrigeert. Ik zie een analyse van de deze
documentaire als een kans om mij te verdiepen in deze vorm, gezinshuis, van de residentiele
jeugdhulp waar ik nog niet mee bekend ben. Door middel van het analyseren van deze
documentaire loop ik als het ware mee met de jeugdprofessional die het gezinshuis leidt.
3
,1. Relevante informatie over de documentaire
Michell Requena is samen met zijn vrouw een gezinshuis begonnen (VICE Nederland,
2017). In het gezinshuis werkt een pedagogisch medewerker en een stagiaire. Ook is er een
opa en oma, maar wat dit precies inhoudt wordt niet verduidelijkt in de documentaire. In het
gezinshuis wonen zestien jeugdigen. Doordat Michell en zijn vrouw zestien jeugdigen tegelijk
opvangen, kon Michell stoppen met zijn oude baan bij de jeugdgevangenis. Door de
inkomsten van het gezinshuis hebben Michell en zijn vrouw van het gezinshuis een soort
dorp kunnen maken. Ze bezitten namelijk drie panden in plaats van één, een enorme
woonkamer met een flatscreen televisie en een voetbalveld ter waarde van tienduizend euro
in de tuin.
Michell zijn drijfveer is het christelijke geloof. Hij haalt hier veel energie uit om iets voor
anderen te kunnen doen. Zijn geloof zet hij ook voort in het gezinshuis, hij gaat bijvoorbeeld
met de jeugdigen naar de kerk. Verder vindt Michell positief zijn in het leven erg belangrijk,
ondanks de ernstige dingen die in het leven gebeuren. Hij zegt altijd tegen de jeugdigen:
‘’Laat je verleden je heden niet bepalen.’’
Volgens Michell (VICE Nederland, 2017) hebben de meeste jeugdigen in de jeugdzorg een
hechtingsstoornis. Hij zegt dat dit komt omdat het netwerk van deze jeugdigen er niet altijd
voor hen is. Jeugdigen kunnen hier later in hun leven niet altijd beroep op doen, waardoor ze
mensen later moeilijk(er) kunnen vertrouwen en zich moeilijk(er) kunnen hechten aan
mensen.
4
,2. Het observatiemodel
Het observatiemodel dat wordt gebruikt om het fragment van de documentaire te analyseren,
is het basiscommunicatieschema van Biemans (in Van der Giessen, 2006). Dit
basiscommunicatieschema is gekozen aangezien basiscommunicatie het grondvlak is van
video-interactiebegeleiding (VIB) (Van der Giessen, 2006). VIB is een methodiek waarmee
de communicatie tussen mensen in beeld wordt gebracht met als doel om die
intercommunicatie te verbeteren. Binnen de VIB wordt er gekeken naar de interacties tussen
bijvoorbeeld begeleider en cliënt, wat basiscommunicatie genoemd wordt. Bovendien is het
door het gebruik van video mogelijk om non-verbale communicatie nauwkeurig vast te
leggen (Bolt, 2017).
De analyse van het fragment uit de documentaire komt overeen met VIB, wat betekent dat
het basiscommunicatieschema van Biemans een ideaal observatiemodel is. Het schema is
hieronder te zien.
5
, Figuur 1: Basiscommunicatieschema. Bron: Biemans in Van der Giessen (2006).
Hieronder zijn de observaties van de interactie tussen de jeugdigen en de jeugdprofessional
te lezen, die aan de hand van het basiscommunicatieschema van Biemans zijn gemaakt.
6
