BTW
Samenvatting: BTW
2022-2023
2AF
Lector M.
,Inhoudsopgave
1. Werkingsmechanisme ........................................................................................................................ 4
Inleiding tot de btw-analyse................................................................................................................................. 4
Belastbare handelingen........................................................................................................................................ 4
Belastbare vs belaste handelingen....................................................................................................................... 4
Definitie: belastingplicht ...................................................................................................................................... 5
Kenmerken van de belastingplichtige: bijkomstige kenmerken ........................................................................... 8
Begin en einde van de belastingplicht.................................................................................................................. 8
Soorten belastingplichtigen.................................................................................................................................. 9
Gemengde belastingplichtige (gedeeltelijk recht op aftrek = art. 46 W.btw).................................................... 11
Gedeeltelijke belastingplichtige (gedeeltelijk recht op aftrek = art. 45, § 1 W.btw) ......................................... 11
Toevallige belastingplichtige .............................................................................................................................. 12
Niet-belastingplichtige rechtspersonen ............................................................................................................. 13
Buitenlandse belastingplichtige ......................................................................................................................... 14
2. Art. 44.............................................................................................................................................. 15
Belastingplicht .................................................................................................................................................... 15
Recht op aftrek ................................................................................................................................................... 15
Optiemogelijkheid .............................................................................................................................................. 15
Structuur art. 44 ................................................................................................................................................. 15
3. Levering van goederen...................................................................................................................... 36
Inleiding .............................................................................................................................................................. 36
Plaats van de levering ........................................................................................................................................ 38
Niet-levering ....................................................................................................................................................... 39
Schuldenaar van de btw ..................................................................................................................................... 40
4. IC-handelingen ................................................................................................................................. 42
Inleiding .............................................................................................................................................................. 42
Begrippen ........................................................................................................................................................... 42
De intracommunautaire levering van goederen ................................................................................................ 43
De intracommunautaire verwerving van goederen ........................................................................................... 46
5. Diensten .......................................................................................................................................... 49
2
, Voorwaarden van een belastbare dienst ........................................................................................................... 49
Definitie ‘dienst’ ................................................................................................................................................. 49
Voorbeelden van diensten .................................................................................................................................. 50
Plaats van de dienst ........................................................................................................................................... 51
Overdrachten van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling ............................................. 56
Schuldenaar van de btw ..................................................................................................................................... 56
6. Uitvoer en internationaal vervoer ..................................................................................................... 59
Gemeenschap ..................................................................................................................................................... 59
Derde land .......................................................................................................................................................... 59
Uitvoer - algemeen ............................................................................................................................................. 59
7. Invoer .............................................................................................................................................. 62
Gemeenschap ..................................................................................................................................................... 62
Derde land .......................................................................................................................................................... 62
Invoer - algemeen............................................................................................................................................... 62
8. Tarieven ........................................................................................................................................... 65
Algemeen............................................................................................................................................................ 65
9. Roosters btw-aangifte ...................................................................................................................... 70
10. Oefeningen .................................................................................................................................. 72
Belastingplicht & belastbare handelingen ......................................................................................................... 72
Levering van goederen ....................................................................................................................................... 79
Intracommunautaire handelingen ..................................................................................................................... 83
Diensten.............................................................................................................................................................. 90
Tarieven ............................................................................................................................................................ 101
Aftrek en herzieningen ..................................................................................................................................... 105
3
,1. Werkingsmechanisme
Inleiding tot de btw-analyse
BTW-heffing in BE: algemeen overzicht:
• Wordt de handeling verricht door een (als zodanig handelende) belastingplichtige?
• Betreft het een belastbare handeling?
• Waar vindt de handeling plaats?
• Vindt een btw-vrijstelling toepassing?
• Wie moet de btw voldoen?
Belastbare handelingen
• De leveringen van goederen die door een als zodanig handelende belastingplichtige onder
bezwarende titel worden verricht en die in België plaatsvinden (art. 2 Wb.btw)
• De diensten die door een als zodanig handelende belastingplichtige onder bezwarende titel
worden verricht en die in België plaatsvinden (art. 2 Wb.btw)
• De invoer van goederen, door wie ook, wanneer zij in België plaatsvindt (art. 3 Wb.btw)
• De intracommunautaire verwervingen van goederen onder bezwarende titel in België,
wanneer aan bepaalde voorwaarden voldaan is (art. 3bis Wb.btw)
Belastbare vs belaste handelingen
Belang correcte plaatsbepaling:
• Enkel belastbaar in BE indien belastbare handelingen in BE ‘plaatsvinden’
• Plaatsbepaling uitsluitend overeenkomstig de btw-plaatsbepalingsregels voorzien in de btw-
wetgeving
• Opgelet: kan afwijken van fysieke plaatsbepaling!
Indien plaatsbepaling in BE: is BE btw verschuldigd?:
• Vraag: is een btw-vrijstelling van toepassing?
• Handelingen slechts effectief belast indien géén btw-vrijstelling van toepassing is
4
,Definitie: belastingplicht
Artikel 4, §1 WBTW:
• Belastingplichtige = eenieder die in de uitoefening van een economische activiteit geregeld
en zelfstandig, met of zonder winstoogmerk, hoofdzakelijk of aanvullend, leveringen van
goederen of diensten verricht die in dit Wetboek zijn omschreven, ongeacht op welke plaats
de economische activiteit wordt uitgeoefend
De definitie omvat 4 essentiële kenmerken:
• Eenieder
• Economische activiteit
• Geregeld
• Zelfstandig
De definitie omvat 3 bijkomstige kenmerken:
• Met of zonder winstoogmerk
• Hoofdzakelijk of aanvullend
• Ongeacht op welke plaats
Kenmerken van de belastingplichtige: essentiële kenmerken
Eenieder:
• Alle natuurlijke personen (ook minderjarigen)
• Alle rechtspersonen (private en publieke)
• Alle verenigingen (feitelijke en tijdelijke)
• Alle btw-eenheden (KB nr. 55, art. 1):
o Juridisch zelfstandige ondernemingen
o Gevestigd in België (woonplaats, maatschappelijke zetel in België)
o Met nauwe financiële, economische en organisatorische banden
o Kunnen als 1 belastingplichtige aangemerkt worden
o Transacties tussen leden: vrij van btw
• Minder administratieve verplichtingen
Economische activiteit:
• Alle werkzaamheden van een:
o Fabrikant vb. tapijtenfabrikant
o Handelaar vb. slager
o Dienstverrichter vb. accountant met inbegrip van
o De winning van delfstoffen (zand, aardolie,...)
o De landbouw
o De uitoefening van vrije of daarmede gelijkgestelde beroepen vb. geneesheer
5
, • Handelingen in de uitoefening van een economische activiteit vs. (toevallige) handelingen in
het kader van beheer privé-vermogen:
o voorbeelden:
▪ Een bakker verkoopt taartjes en brood? ja
▪ Een bakker verkoopt zijn toonbank? ja
▪ Een bakker verkoopt zijn televisietoestel (?) ja/nee
▪ Particulier met zonnepanelen? nee
▪ Straatmuzikant? nee
• De btw-richtlijn (EU) voegt hier tevens aan toe:
o De exploitatie van een lichamelijke of onlichamelijke zaak om er duurzaam opbrengst
uit te verkrijgen
o Vb. de verhuring van garages
• Een holding:
o Vennootschap die hiërarchisch gezien de hoogste maatschappij binnen een groep
van maatschappijen is
o Moedermaatschappij van het concern
o Houdt de aandelen in de andere maatschappijen van de groep
o Het bestuur treedt op als de gezamenlijke leiding van de groep
o Produceert zelf niets
o Haalt haar winst uit de opbrengsten van de aandelenparticipaties
• Een passieve holding:
o Een holding die zich beperkt tot het verwerven en beheren van aandelen in
vennootschappen
o Zonder zich direct of indirect te mengen in het beheer van deze vennootschappen
→ GEEN BTW-plichtige bij gebreke aan economische activiteit.
Geregeld:
• Werkzaamheden worden op regelmatige basis verricht:
o Opeenvolging van handelingen
o Periodiek handelingen stellen
o Doorlopend en met regelmaat
• Organisatie van een jaarbeurs?
o Ja, opeenvolgende belastbare handelingen met grote tussenpozen maakt niet uit
• Amateurschilder verkoopt 1 schilderij?
o Nee
• Imker bezit minder dan 50 korven en verkoopt de honing?
o Ja, minder dan 50 korven maakt niet uit
• Verhuur van 1 garage aan 1 huurder?
o Ja:
▪ De uitvoering van 1 handeling, maar een doorlopende handeling (periodieke
betalingen van huur)
6
, Zelfstandig:
• Werkzaamheden worden op zelfstandige basis verricht:
o Niet in dienstverband
o Geen band van ondergeschiktheid
• Afwezigheid van band van ondergeschiktheid (gezag, leiding en toezicht)
→ Uitgesloten: werknemers in de uitvoering van een AO, ambtenaren, …
• Opgelet:‘niet autonoom’ vs. ‘niet zelfstandig’
→ Dochterondernemingen worden als zelfstandige belastingplichtigen beschouwd
• Als leidraad: standpunt Sociale Zekerheid (of PB):
o Bijdrage RSZ voor zelfstandigen: in principe statuut zelfstandige voor btw-doeleinden
vs onderworpen aan de bedrijfsvoorheffing => nooit belastingplichtige (voor btw)
want werkzaam in loonverband
• Zelfstandige lesgever:
o Een lesgever-natuurlijke persoon die op zelfstandige basis lessen geeft aan een
commerciële onderwijsinstelling is GEEN btw-belastingplichtige!
o Tussen lesgever en instelling is er een band van ondergeschiktheid (te onderwijzen
leerstof, de uren, bezoldiging, intern reglement)
o Opgelet: voor de sociale wetgeving is de lesgever wel belastingplichtige!
• Zelfstandige architecten-stagiairs en stagedoende bedrijfsrevisoren:
o Geen btw-belastingplichtige voor zover hij/zij zich beperkt tot de activiteiten die
verplicht zijn bij zijn stage
o Hij/zij kan zijn identificatie als btw-belastingplichtige wel vorderen!
o Als de stagiair daarnaast ook zelfstandig diensten onder bezwarende titel verricht die
buiten zijn stage vallen, wordt hij btw-belastingplichtige voor het geheel van zijn
activiteiten
• Zelfstandig advocaat-stagiairs:
o Wel btw-belastingplichtige maar kan opteren voor “bijzondere regeling advocaat-
stagiairs” voor zover hij/zij zich beperkt tot de diensten aan het kantoor waarin ze
werkzaam zijn. (geen ROA!)
o Daarnaast ook zelfstandig diensten onder bezwarende titel met jaarlijkse omzet
(excl. btw) ≤ 25 000 euro: behoud bijzondere regeling.
o Daarnaast ook zelfstandig diensten onder bezwarende titel met jaarlijkse omzet
(excl. btw) > 25 000 euro: gewone btw-belastingplichtige voor het geheel van zijn
activiteiten.
• Natuurlijke personen - zaakvoerders, bestuurders en vereffenaars:
o Geen BP
• Rechtspersonen - zaakvoerder, bestuurders en vereffenaars:
o Steeds BP
7
Samenvatting: BTW
2022-2023
2AF
Lector M.
,Inhoudsopgave
1. Werkingsmechanisme ........................................................................................................................ 4
Inleiding tot de btw-analyse................................................................................................................................. 4
Belastbare handelingen........................................................................................................................................ 4
Belastbare vs belaste handelingen....................................................................................................................... 4
Definitie: belastingplicht ...................................................................................................................................... 5
Kenmerken van de belastingplichtige: bijkomstige kenmerken ........................................................................... 8
Begin en einde van de belastingplicht.................................................................................................................. 8
Soorten belastingplichtigen.................................................................................................................................. 9
Gemengde belastingplichtige (gedeeltelijk recht op aftrek = art. 46 W.btw).................................................... 11
Gedeeltelijke belastingplichtige (gedeeltelijk recht op aftrek = art. 45, § 1 W.btw) ......................................... 11
Toevallige belastingplichtige .............................................................................................................................. 12
Niet-belastingplichtige rechtspersonen ............................................................................................................. 13
Buitenlandse belastingplichtige ......................................................................................................................... 14
2. Art. 44.............................................................................................................................................. 15
Belastingplicht .................................................................................................................................................... 15
Recht op aftrek ................................................................................................................................................... 15
Optiemogelijkheid .............................................................................................................................................. 15
Structuur art. 44 ................................................................................................................................................. 15
3. Levering van goederen...................................................................................................................... 36
Inleiding .............................................................................................................................................................. 36
Plaats van de levering ........................................................................................................................................ 38
Niet-levering ....................................................................................................................................................... 39
Schuldenaar van de btw ..................................................................................................................................... 40
4. IC-handelingen ................................................................................................................................. 42
Inleiding .............................................................................................................................................................. 42
Begrippen ........................................................................................................................................................... 42
De intracommunautaire levering van goederen ................................................................................................ 43
De intracommunautaire verwerving van goederen ........................................................................................... 46
5. Diensten .......................................................................................................................................... 49
2
, Voorwaarden van een belastbare dienst ........................................................................................................... 49
Definitie ‘dienst’ ................................................................................................................................................. 49
Voorbeelden van diensten .................................................................................................................................. 50
Plaats van de dienst ........................................................................................................................................... 51
Overdrachten van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling ............................................. 56
Schuldenaar van de btw ..................................................................................................................................... 56
6. Uitvoer en internationaal vervoer ..................................................................................................... 59
Gemeenschap ..................................................................................................................................................... 59
Derde land .......................................................................................................................................................... 59
Uitvoer - algemeen ............................................................................................................................................. 59
7. Invoer .............................................................................................................................................. 62
Gemeenschap ..................................................................................................................................................... 62
Derde land .......................................................................................................................................................... 62
Invoer - algemeen............................................................................................................................................... 62
8. Tarieven ........................................................................................................................................... 65
Algemeen............................................................................................................................................................ 65
9. Roosters btw-aangifte ...................................................................................................................... 70
10. Oefeningen .................................................................................................................................. 72
Belastingplicht & belastbare handelingen ......................................................................................................... 72
Levering van goederen ....................................................................................................................................... 79
Intracommunautaire handelingen ..................................................................................................................... 83
Diensten.............................................................................................................................................................. 90
Tarieven ............................................................................................................................................................ 101
Aftrek en herzieningen ..................................................................................................................................... 105
3
,1. Werkingsmechanisme
Inleiding tot de btw-analyse
BTW-heffing in BE: algemeen overzicht:
• Wordt de handeling verricht door een (als zodanig handelende) belastingplichtige?
• Betreft het een belastbare handeling?
• Waar vindt de handeling plaats?
• Vindt een btw-vrijstelling toepassing?
• Wie moet de btw voldoen?
Belastbare handelingen
• De leveringen van goederen die door een als zodanig handelende belastingplichtige onder
bezwarende titel worden verricht en die in België plaatsvinden (art. 2 Wb.btw)
• De diensten die door een als zodanig handelende belastingplichtige onder bezwarende titel
worden verricht en die in België plaatsvinden (art. 2 Wb.btw)
• De invoer van goederen, door wie ook, wanneer zij in België plaatsvindt (art. 3 Wb.btw)
• De intracommunautaire verwervingen van goederen onder bezwarende titel in België,
wanneer aan bepaalde voorwaarden voldaan is (art. 3bis Wb.btw)
Belastbare vs belaste handelingen
Belang correcte plaatsbepaling:
• Enkel belastbaar in BE indien belastbare handelingen in BE ‘plaatsvinden’
• Plaatsbepaling uitsluitend overeenkomstig de btw-plaatsbepalingsregels voorzien in de btw-
wetgeving
• Opgelet: kan afwijken van fysieke plaatsbepaling!
Indien plaatsbepaling in BE: is BE btw verschuldigd?:
• Vraag: is een btw-vrijstelling van toepassing?
• Handelingen slechts effectief belast indien géén btw-vrijstelling van toepassing is
4
,Definitie: belastingplicht
Artikel 4, §1 WBTW:
• Belastingplichtige = eenieder die in de uitoefening van een economische activiteit geregeld
en zelfstandig, met of zonder winstoogmerk, hoofdzakelijk of aanvullend, leveringen van
goederen of diensten verricht die in dit Wetboek zijn omschreven, ongeacht op welke plaats
de economische activiteit wordt uitgeoefend
De definitie omvat 4 essentiële kenmerken:
• Eenieder
• Economische activiteit
• Geregeld
• Zelfstandig
De definitie omvat 3 bijkomstige kenmerken:
• Met of zonder winstoogmerk
• Hoofdzakelijk of aanvullend
• Ongeacht op welke plaats
Kenmerken van de belastingplichtige: essentiële kenmerken
Eenieder:
• Alle natuurlijke personen (ook minderjarigen)
• Alle rechtspersonen (private en publieke)
• Alle verenigingen (feitelijke en tijdelijke)
• Alle btw-eenheden (KB nr. 55, art. 1):
o Juridisch zelfstandige ondernemingen
o Gevestigd in België (woonplaats, maatschappelijke zetel in België)
o Met nauwe financiële, economische en organisatorische banden
o Kunnen als 1 belastingplichtige aangemerkt worden
o Transacties tussen leden: vrij van btw
• Minder administratieve verplichtingen
Economische activiteit:
• Alle werkzaamheden van een:
o Fabrikant vb. tapijtenfabrikant
o Handelaar vb. slager
o Dienstverrichter vb. accountant met inbegrip van
o De winning van delfstoffen (zand, aardolie,...)
o De landbouw
o De uitoefening van vrije of daarmede gelijkgestelde beroepen vb. geneesheer
5
, • Handelingen in de uitoefening van een economische activiteit vs. (toevallige) handelingen in
het kader van beheer privé-vermogen:
o voorbeelden:
▪ Een bakker verkoopt taartjes en brood? ja
▪ Een bakker verkoopt zijn toonbank? ja
▪ Een bakker verkoopt zijn televisietoestel (?) ja/nee
▪ Particulier met zonnepanelen? nee
▪ Straatmuzikant? nee
• De btw-richtlijn (EU) voegt hier tevens aan toe:
o De exploitatie van een lichamelijke of onlichamelijke zaak om er duurzaam opbrengst
uit te verkrijgen
o Vb. de verhuring van garages
• Een holding:
o Vennootschap die hiërarchisch gezien de hoogste maatschappij binnen een groep
van maatschappijen is
o Moedermaatschappij van het concern
o Houdt de aandelen in de andere maatschappijen van de groep
o Het bestuur treedt op als de gezamenlijke leiding van de groep
o Produceert zelf niets
o Haalt haar winst uit de opbrengsten van de aandelenparticipaties
• Een passieve holding:
o Een holding die zich beperkt tot het verwerven en beheren van aandelen in
vennootschappen
o Zonder zich direct of indirect te mengen in het beheer van deze vennootschappen
→ GEEN BTW-plichtige bij gebreke aan economische activiteit.
Geregeld:
• Werkzaamheden worden op regelmatige basis verricht:
o Opeenvolging van handelingen
o Periodiek handelingen stellen
o Doorlopend en met regelmaat
• Organisatie van een jaarbeurs?
o Ja, opeenvolgende belastbare handelingen met grote tussenpozen maakt niet uit
• Amateurschilder verkoopt 1 schilderij?
o Nee
• Imker bezit minder dan 50 korven en verkoopt de honing?
o Ja, minder dan 50 korven maakt niet uit
• Verhuur van 1 garage aan 1 huurder?
o Ja:
▪ De uitvoering van 1 handeling, maar een doorlopende handeling (periodieke
betalingen van huur)
6
, Zelfstandig:
• Werkzaamheden worden op zelfstandige basis verricht:
o Niet in dienstverband
o Geen band van ondergeschiktheid
• Afwezigheid van band van ondergeschiktheid (gezag, leiding en toezicht)
→ Uitgesloten: werknemers in de uitvoering van een AO, ambtenaren, …
• Opgelet:‘niet autonoom’ vs. ‘niet zelfstandig’
→ Dochterondernemingen worden als zelfstandige belastingplichtigen beschouwd
• Als leidraad: standpunt Sociale Zekerheid (of PB):
o Bijdrage RSZ voor zelfstandigen: in principe statuut zelfstandige voor btw-doeleinden
vs onderworpen aan de bedrijfsvoorheffing => nooit belastingplichtige (voor btw)
want werkzaam in loonverband
• Zelfstandige lesgever:
o Een lesgever-natuurlijke persoon die op zelfstandige basis lessen geeft aan een
commerciële onderwijsinstelling is GEEN btw-belastingplichtige!
o Tussen lesgever en instelling is er een band van ondergeschiktheid (te onderwijzen
leerstof, de uren, bezoldiging, intern reglement)
o Opgelet: voor de sociale wetgeving is de lesgever wel belastingplichtige!
• Zelfstandige architecten-stagiairs en stagedoende bedrijfsrevisoren:
o Geen btw-belastingplichtige voor zover hij/zij zich beperkt tot de activiteiten die
verplicht zijn bij zijn stage
o Hij/zij kan zijn identificatie als btw-belastingplichtige wel vorderen!
o Als de stagiair daarnaast ook zelfstandig diensten onder bezwarende titel verricht die
buiten zijn stage vallen, wordt hij btw-belastingplichtige voor het geheel van zijn
activiteiten
• Zelfstandig advocaat-stagiairs:
o Wel btw-belastingplichtige maar kan opteren voor “bijzondere regeling advocaat-
stagiairs” voor zover hij/zij zich beperkt tot de diensten aan het kantoor waarin ze
werkzaam zijn. (geen ROA!)
o Daarnaast ook zelfstandig diensten onder bezwarende titel met jaarlijkse omzet
(excl. btw) ≤ 25 000 euro: behoud bijzondere regeling.
o Daarnaast ook zelfstandig diensten onder bezwarende titel met jaarlijkse omzet
(excl. btw) > 25 000 euro: gewone btw-belastingplichtige voor het geheel van zijn
activiteiten.
• Natuurlijke personen - zaakvoerders, bestuurders en vereffenaars:
o Geen BP
• Rechtspersonen - zaakvoerder, bestuurders en vereffenaars:
o Steeds BP
7
