Europees beleid
Week 1 – Hoofdstuk 3.3, 5 (niet 2.2 en 2.3) en 10.1-10.4
Constitutionele paradox aan de ene kant voert de Unie veel taken uit die op nationaal niveau niet meer
optimaal kunnen worden uitgevoerd. Aan de andere kant staat dat de Unie volgens de verdragen geen
staat is en ook geen staat mag worden.
Doelstellingen EU art. 3 VEU
Bevoegdheidsregeling art. 5 lid 1 VEU: onderscheid maken tussen:
- De toedeling van bevoegdheden aan de Unie (bevoegdheidsattributie)
- De uitoefenen van die bevoegdheden door de Unie
Attributie van bevoegdheden
Grondslag van de bevoegdheden van de Unie art. 5 lid 2 VEU:
Attributiebeginsel de Unie mag alleen optreden indien en voor zover de verdragen dat bepalen. Er
wordt dus een verdeling gemaakt van de bevoegdheden tussen de lidstaten en de Unie.
Uitoefening van bevoegdheden
Art. 2-6 VEU categorieën en gebieden van bevoegdheden van de Unie. Art. 2 VEU maakt een
onderscheid tussen 3 categorieën die in art. 3-6 zijn uitgewerkt.
- Exclusieve bevoegdheden alleen de Unie is bevoegd en de lidstaten dus helemaal onbevoegd
- Gedeelde bevoegdheden de lidstaten zijn alleen bevoegd tot handelen voor zover de Unie de
haar toegedeelde bevoegdheden niet heeft uitgeoefend.
- Aanvullende/ondersteunende bevoegdheden de lidstaten blijven bevoegd, maar de Unie treedt
coördinerend op.
Art. 5 lid 3 VEU subsidiariteitsbeginsel: de Unie treedt op de terreinen waarop zij niet exclusief bevoegd
is alleen als het optreden van de Unie doelmatiger is dan optreden op nationaal, regionaal of lokaal niveau.
Art. 5 lid 4 VEU evenredigheidsbeginsel: het optreden van de Unie mag niet verder gaan dan wat
noodzakelijk is om de doelstellingen van de verdragen te verwezenlijken.
Art. 4 lid 2 VEU de Unie moet de nationale identiteit van de lidstaten respecteren. Verder moet de Unie
de essentiële staatsfuncties eerbiedigen, waaronder wordt verstaan de verdediging van de territoriale
integriteit, de handhaving van de openbare orde en de bescherming van de nationale veiligheid.
Om de doelstellingen en waarden na te streven (art. 2 en 3 VEU) zijn er bevoegdheden aan de Unie
toegedeeld (art. 1 lid 1, art. 3 lid 6 VEU). Deze bevoegdheden worden uitgeoefend door de instellingen van
de Unie onder de voorwaarden (art. 13 lid 1 en 2 VEU).
De bevoegdheden worden uitgeoefend door vaststellingsprocedures.
Stemmodaliteiten:
- Commissie meerderheid van de leden
- Europees Parlement meerderheid van de leden
- De Raad eenparigheid van stemmen of met een gewone of bijzondere gekwalificeerde
meerderheid.
Bevoegdheden van discretionaire aard de instellingen een in beginsel ruime waarderingsvrijheid
hebben bij het wel of niet in aanmerking nemen van bepaalde feiten en omstandigheden, het stellen van
prioriteiten en de keuze van de in te zetten instrumenten.
1
Week 1 – Hoofdstuk 3.3, 5 (niet 2.2 en 2.3) en 10.1-10.4
Constitutionele paradox aan de ene kant voert de Unie veel taken uit die op nationaal niveau niet meer
optimaal kunnen worden uitgevoerd. Aan de andere kant staat dat de Unie volgens de verdragen geen
staat is en ook geen staat mag worden.
Doelstellingen EU art. 3 VEU
Bevoegdheidsregeling art. 5 lid 1 VEU: onderscheid maken tussen:
- De toedeling van bevoegdheden aan de Unie (bevoegdheidsattributie)
- De uitoefenen van die bevoegdheden door de Unie
Attributie van bevoegdheden
Grondslag van de bevoegdheden van de Unie art. 5 lid 2 VEU:
Attributiebeginsel de Unie mag alleen optreden indien en voor zover de verdragen dat bepalen. Er
wordt dus een verdeling gemaakt van de bevoegdheden tussen de lidstaten en de Unie.
Uitoefening van bevoegdheden
Art. 2-6 VEU categorieën en gebieden van bevoegdheden van de Unie. Art. 2 VEU maakt een
onderscheid tussen 3 categorieën die in art. 3-6 zijn uitgewerkt.
- Exclusieve bevoegdheden alleen de Unie is bevoegd en de lidstaten dus helemaal onbevoegd
- Gedeelde bevoegdheden de lidstaten zijn alleen bevoegd tot handelen voor zover de Unie de
haar toegedeelde bevoegdheden niet heeft uitgeoefend.
- Aanvullende/ondersteunende bevoegdheden de lidstaten blijven bevoegd, maar de Unie treedt
coördinerend op.
Art. 5 lid 3 VEU subsidiariteitsbeginsel: de Unie treedt op de terreinen waarop zij niet exclusief bevoegd
is alleen als het optreden van de Unie doelmatiger is dan optreden op nationaal, regionaal of lokaal niveau.
Art. 5 lid 4 VEU evenredigheidsbeginsel: het optreden van de Unie mag niet verder gaan dan wat
noodzakelijk is om de doelstellingen van de verdragen te verwezenlijken.
Art. 4 lid 2 VEU de Unie moet de nationale identiteit van de lidstaten respecteren. Verder moet de Unie
de essentiële staatsfuncties eerbiedigen, waaronder wordt verstaan de verdediging van de territoriale
integriteit, de handhaving van de openbare orde en de bescherming van de nationale veiligheid.
Om de doelstellingen en waarden na te streven (art. 2 en 3 VEU) zijn er bevoegdheden aan de Unie
toegedeeld (art. 1 lid 1, art. 3 lid 6 VEU). Deze bevoegdheden worden uitgeoefend door de instellingen van
de Unie onder de voorwaarden (art. 13 lid 1 en 2 VEU).
De bevoegdheden worden uitgeoefend door vaststellingsprocedures.
Stemmodaliteiten:
- Commissie meerderheid van de leden
- Europees Parlement meerderheid van de leden
- De Raad eenparigheid van stemmen of met een gewone of bijzondere gekwalificeerde
meerderheid.
Bevoegdheden van discretionaire aard de instellingen een in beginsel ruime waarderingsvrijheid
hebben bij het wel of niet in aanmerking nemen van bepaalde feiten en omstandigheden, het stellen van
prioriteiten en de keuze van de in te zetten instrumenten.
1
