RADIOLOGIE DEEL 1: TUMOREN VAN HET BEWEGINGSSTELSEL
DEFINITIE
- Lumb = massa met onregeltmatige vorm
- Tumor, neoplasma, blastoom
o = abnormale weefselmassa dat ontstaat door autonome celgroei
- DD niet-tumorale massa
o Cyste, infectie, vreemd lichaam...
TUMORKARAKTERISTIEKEN
AUTONOME GROEI VAN EIGEN CELLEN
- Lokale, continue groeistoornis à Lump-massa
BIOLOGISCH GEDRAG
- Differentiatietekort: anaplasie ~ Gelijkenis met embryonale cellen
- Autonomie
- Groeisnelheid
ð Metastasen
HISTOLOGISCHE DIFFERENTIATIE: GRADATIE
- Goed gedifferentieerd = weefsel lijkt op vetweefsel, gaat bijna nooit metastaseren
- Slecht gedifferentieerd = lijkt niet meer op vetweefsel, gaat snel en automatisch
- Pleiomorf = lijkt niet meer op vetweefsel
- NOS = not otherwise specified = zelfs op histologie niet te zeggen van welk weefsel de tumor komt
VOORBEELDEN
BENIGNE TUMOR: OSTEOCHONDROMATOSE
- Lokale lump, opzich goedaardig à maar ook benigne tumoren kunnen risico
zijn voor survival door
§ Obstructie, verplaatsing, compressie (afb: tumor in cervicale
wervel à goedaardig maar kan medulla compressen)
- Trage groei
,MALIGNE TUMOR: OSTEOSARCOMA
- Maligne = leidt tot de dood
- Klinisch maligne
o Gerelateerd aan de locatie
- Biologisch of histologisch maligne
o Tumorkarakteristieken onafhankelijk van locatie
§ Infiltratieve en destructieve groei
§ Metastasen
§ (Snelle groei, recidiverende neiging)
- Typische tumor bij jonge mensen !!
NOMENCLATUUR
- Voorvoegsel
o Identificeert het weefseltype dat door de tumor wordt gevormd
§ Vaatweefsel à angi…
§ Vetweefsel à lip…
§ Klierweefsel à aden…
- Achtervoegsel
o Identificeert de weefselaard die door de tumor wordt gevormd
o ...oma: goedaardige tumoren
§ Vaatweefsel: angioma
§ Vetweefsel: lipoma
§ Klierweefsel: adenoma (als dit maligne is dan carcinoom)
o ...sarcoom: vormt kwaadaardig mesenchymaal weefsel (mesoderm)
§ Vaatweefsel: angiosarcoom
§ Vetweefsel: liposarcoom EXAMEN
o ...carcinoom: vormt kwaadaardig epitheelweefsel (epidermaal – endodermaal)
§ Oppervlakkig epitheel: plaveiselcelcarcinoom
§ Klierepitheel: adenocarcinoom
§ Orgaanepitheel: niercelcarcinoom
METASTASE
- Secundaire dochtertumoren
o Identieke kenmerken als primaire tumor!
- Prognostisch belangrijk
o Geen genezende behandeling mogelijk
MECHANISME
LYMFOGEEN
- Carcinoom (sommige sarcomen: leimyosarcoma, fibrosarcoma, angiosarcoma: zie p. 178)
- Permeatie (binnendringen) met ingroei in lymfevaten
- Embolen van tumorcellen
- Verloop!: Vas lymfaticum afferens à 1e lymfeklierstation: adenopathie à Vas lymfaticum efferens
à Ductus Thoracicus à Truncus Lymfaticus Sinister à R hart à Longmetastasen
, HEMATOGEEN
- Bot- en wekedelentumor (sarcoom)
- Permeatie in aderen met embolen
→ R hart → kleine bloedsomloop
à Longmetastasen
LONGMETASTASE (CARCINOMA-SARCOMA)
- Permeatie in venae pulmonales met vasculaire emboles
à L hart à grote bloedsomloop
à elk orgaan: vooral skelet en hersenen
INOCULATIE-METASTASE
- Chirurgische of diagnostische naaldpunctiebiopsie
BEELDVORMING VOOR METASTASEN
CARCINOMEN (SOMMIGE SARCOMEN): EPITHELIALE LAESIES (EPIDERMALE – ENDODERMAAL)
- Primair: afferent lymfogeen: lymfeklieren à echo
- Secundair: efferent lymfogeen: long à CT-longen
- Tertiair: hematogeen: elk orgaan à MRI – B Scintiografie - PET
SARCOMEN: MESENCHYMALE WEEFSELS
- Primair: hematogeen: long à CT-longen
- Secundair: hematogeen: elk orgaan à MRI- B Scintiografie - PET
BOTMETASTASEN: OORSPRONG
- Mammacarcinoom
- Prostaatcarcinoom
- Longcarcinoom
- Nieren, maag, schildklier, baarmoeder, dikke darm, andere organen
CLASSIFICATIE SARCOMAS
ð Primaire bot en weke delen tumoren
LOCATIE
- Bottumoren
- Weke delen tumoren: spieren, pezen, lig, zenuwen, vasculatuur