3OSO FEBE DE WINNE 2022-2023
SV VSNED5: LITERATUURGESCHIEDENIS VAN DE 20STE EN 21STE EEUW
H1. LITERATUUR IN HET INTERBELLUM (1918 – 1940)
1.1 POLITIEKE – SOCIALE – CULTURELE TIJDSGEEST IN EUROPA
De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog
De Spaanse Burgeroorlog
De Wall Street Beurscrash
Freud
Hitler – Mussolini – Franco
Modernistische kunststromingen: kubisme – futurisme – expressionisme – dadaïsme – surrealisme – abstracte
kunst en Bauhaus.
Kernwoorden expressionisme? Agressie – snelheid – energie – emotie – intensiteit
1. FUTURISME
Futuristisch manifest van Marinetti
Het futurisme is ook de eerste beweging binnen het expressionisme.
Marinetti is de grondlegger van het futurisme (ontstaan in Italië).
à Pleit voor agressie – snelheid – opstand – vuistslag (= heel agressief).
De schilderkunst die eruit vloeide was ook zo.
1. Moed – opstand – durf worden de hoofdelementen van onze poëzie.
2. Wij willen de agressieve beweging verheerlijken, de koortsachtige slapeloosheid, de looppas, de salto, de
oorveeg en de vuistslag.
3. Een nieuwe schoonheid: de schoonheid van de snelheid.
Kenmerken?
Primaire kleuren overheersen: blauw – geel – rood
Dynamiek staat centraal: gebouwen die kantelen.
à Je wordt meegezogen in een spel van lijnen.
-1-
,3OSO FEBE DE WINNE 2022-2023
2. EXPRESSIONISME
= Reactie op het naturalisme en impressionisme: niet langer natuurgetrouw afbeelden, maar beelden.
à Uitdrukking van de emotionele inwerking van de wereld op de geest = beleving.
Kernwoorden? Dynamiek – energie – intensiteit – spankracht.
In het expressionisme keert men terug naar de kern:
Ze werkten zonder schaduwen (≠ zwart) – kleuren worden met elkaar gecontrasteerd
(bv. donkerrood maken ipv schaduwtinten gebruiken).
Man met de hoed – Paul Cézanne
Kenmerken?
- Kleuren niet meer natuurgetrouw (paars – beige – groen)
- Er wordt met de losse pols en met gevoel geschilderd
- Enkel de kern blijft over (= de man met hoed), alles er rond vervaagd.
- Het doel? De emotie overbrengen (niet iets waarheidsgetrouw)
3. DADAÏSME
Meer nog den andere -ismen groeit Dada uit de Eerste wereldoorlog.
Dada = een soort van anti-kunst.
à Anti: de kunst vermoorden.
Kern? Intensiteit.
MARCEL DUCHAMP
= Radicale bevraging van het kunstbeßgrip.
Kunst = een idee - een concept.
Belangrijk? Ready-Made: iets nemen uit het dagelijks leven + in een ander concept plaatsen.
Transformatie is belangrijk:
Verlies gebruiksfunctie - krijgt een nieuwe titel - moet anders bekeken worden.
à nieuwe inhoud + een kunstwerk kan alles zijn en elke vorm aannemen.
-2-
, 3OSO FEBE DE WINNE 2022-2023
Urinoir die gekanteld is.
Titel? Fountain (= vervorming zit hier in) – Marcel Duchamps
Een gebruiksvoorwerp uit de realiteit genomen, hier iets aan toegevoegd en in een ander concept geplaatst.
à Ontstaan conceptuele kunst.
Het is een Ready Made (= R. Mutt)
à R. Mutt in het Duits uitgesproken wordt ‘armoede’: verwijzing naar de armoede.
à R. Mutt is een verwijzing naar ‘Mot’, een bedrijf in sanitaire toestellen. ’Mot’ veranderd in ’Mut’’. Het bedrijf
was niet geliefd, want stond boven de mensen – de armoede met de hoge winsten.
Inspiratiebron voor hedendaagse kunstenaars?
Damien Hirst – ontheiliging van het dier.
In veel culturen is de koe een heilig dier.
De kunstenaar spot hiermee door ze misvormd en gehalveerd ten toon te stellen.
à Ready Made: iets nemen uit het dagelijks leven en in een ander concept plaatsen.
Guillaume Bijl – interieur van een schoenwinkel – verlichtingszaak – autorijschool – televisiestudio
Bidet is een voetbadje
MAAR: vroeger was dit bedoeld om voor de vrouw om haar geslachtsdelen te wassen.
à Link met Marcel Duchamp.
-3-
SV VSNED5: LITERATUURGESCHIEDENIS VAN DE 20STE EN 21STE EEUW
H1. LITERATUUR IN HET INTERBELLUM (1918 – 1940)
1.1 POLITIEKE – SOCIALE – CULTURELE TIJDSGEEST IN EUROPA
De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog
De Spaanse Burgeroorlog
De Wall Street Beurscrash
Freud
Hitler – Mussolini – Franco
Modernistische kunststromingen: kubisme – futurisme – expressionisme – dadaïsme – surrealisme – abstracte
kunst en Bauhaus.
Kernwoorden expressionisme? Agressie – snelheid – energie – emotie – intensiteit
1. FUTURISME
Futuristisch manifest van Marinetti
Het futurisme is ook de eerste beweging binnen het expressionisme.
Marinetti is de grondlegger van het futurisme (ontstaan in Italië).
à Pleit voor agressie – snelheid – opstand – vuistslag (= heel agressief).
De schilderkunst die eruit vloeide was ook zo.
1. Moed – opstand – durf worden de hoofdelementen van onze poëzie.
2. Wij willen de agressieve beweging verheerlijken, de koortsachtige slapeloosheid, de looppas, de salto, de
oorveeg en de vuistslag.
3. Een nieuwe schoonheid: de schoonheid van de snelheid.
Kenmerken?
Primaire kleuren overheersen: blauw – geel – rood
Dynamiek staat centraal: gebouwen die kantelen.
à Je wordt meegezogen in een spel van lijnen.
-1-
,3OSO FEBE DE WINNE 2022-2023
2. EXPRESSIONISME
= Reactie op het naturalisme en impressionisme: niet langer natuurgetrouw afbeelden, maar beelden.
à Uitdrukking van de emotionele inwerking van de wereld op de geest = beleving.
Kernwoorden? Dynamiek – energie – intensiteit – spankracht.
In het expressionisme keert men terug naar de kern:
Ze werkten zonder schaduwen (≠ zwart) – kleuren worden met elkaar gecontrasteerd
(bv. donkerrood maken ipv schaduwtinten gebruiken).
Man met de hoed – Paul Cézanne
Kenmerken?
- Kleuren niet meer natuurgetrouw (paars – beige – groen)
- Er wordt met de losse pols en met gevoel geschilderd
- Enkel de kern blijft over (= de man met hoed), alles er rond vervaagd.
- Het doel? De emotie overbrengen (niet iets waarheidsgetrouw)
3. DADAÏSME
Meer nog den andere -ismen groeit Dada uit de Eerste wereldoorlog.
Dada = een soort van anti-kunst.
à Anti: de kunst vermoorden.
Kern? Intensiteit.
MARCEL DUCHAMP
= Radicale bevraging van het kunstbeßgrip.
Kunst = een idee - een concept.
Belangrijk? Ready-Made: iets nemen uit het dagelijks leven + in een ander concept plaatsen.
Transformatie is belangrijk:
Verlies gebruiksfunctie - krijgt een nieuwe titel - moet anders bekeken worden.
à nieuwe inhoud + een kunstwerk kan alles zijn en elke vorm aannemen.
-2-
, 3OSO FEBE DE WINNE 2022-2023
Urinoir die gekanteld is.
Titel? Fountain (= vervorming zit hier in) – Marcel Duchamps
Een gebruiksvoorwerp uit de realiteit genomen, hier iets aan toegevoegd en in een ander concept geplaatst.
à Ontstaan conceptuele kunst.
Het is een Ready Made (= R. Mutt)
à R. Mutt in het Duits uitgesproken wordt ‘armoede’: verwijzing naar de armoede.
à R. Mutt is een verwijzing naar ‘Mot’, een bedrijf in sanitaire toestellen. ’Mot’ veranderd in ’Mut’’. Het bedrijf
was niet geliefd, want stond boven de mensen – de armoede met de hoge winsten.
Inspiratiebron voor hedendaagse kunstenaars?
Damien Hirst – ontheiliging van het dier.
In veel culturen is de koe een heilig dier.
De kunstenaar spot hiermee door ze misvormd en gehalveerd ten toon te stellen.
à Ready Made: iets nemen uit het dagelijks leven en in een ander concept plaatsen.
Guillaume Bijl – interieur van een schoenwinkel – verlichtingszaak – autorijschool – televisiestudio
Bidet is een voetbadje
MAAR: vroeger was dit bedoeld om voor de vrouw om haar geslachtsdelen te wassen.
à Link met Marcel Duchamp.
-3-
