Samenvatting Leren en ontwikkelen BOK - TP Fontys Leeruitkomsten week 7 t/m 9 uitgewerkt

De student kent de begrippen metacognitie, egocentrisme,
persoonlijke fabels en imaginair publiek en kan deze begrippen
herkennen in een korte casus.
Metacognitie: De kennis die mensen hebben van hun eigen denkprocessen en het vermogen om hun
eigen cognitie te monitoren.

Egocentrisme: een toestand waarbij het eigen ik in het middelpunt staat en waarbij de wereld puur
vanuit het eigen standpunt wordt bekeken.
 Het onvermogen om zich te verplaatsen in een ander.

Persoonlijke fabels: de overtuiging van adolescenten dat wat er met hen gebeurt uniek en bijzonder
is, en niemand anders overkomt. Of dat ze niet getroffen kunnen worden door de risico’s die andere
bedreigen.
 Bijvoorbeeld niemand heeft ooit zoveel verdriet gehad na een blauwtje of niemand begrijpt wat
hij/zij voelt.

Imaginair publiek: fictieve toeschouwers die net zo veel aandacht aan het gedrag van de adolescent
besteden als zijzelf.
 Dit kan er ook voor zorgen dat iemand het gevoel krijgt dat iedereen op diegene let of naar
diegene kijkt.




Week 7: De jongvolwassenheid
De student weet wat postformeel denken inhoudt en kan dit
herkennen in een korte casus.
Postformeel denken: In plaats van denken te baseren op puur logische processen met absoluut
goede en absoluut foute antwoorden, houd postformeel denken rekening met het feit dat de
hachelijke situaties waarin volwassenen terecht kunnen komen soms op relativerende wijzen moeten
worden opgelost.
Denken dat rekening houdt met het feit dat de situaties waarin volwassenen terecht komen op
relativerende wijze moeten worden opgelost.
 Houdt rekening met een wereld waar soms geen duidelijk onderscheid is tussen goede en foute
oplossingen van problemen, een wereld waarin je voor het beantwoorden van complexe vragen soms
niet genoeg hebt aan logica alleen.

Bevat ook dialectisch denken: belangstelling en waardering voor argumenten, tegenargumenten en
debat. Ruimte voor de mogelijkheid dat er soms onderhandeld moet worden.




74

,De student kan Schaies stadia van ontwikkeling onderscheiden en
herkennen in een korte casus.




Ontwikkelingspsycholoog Schaie richt zich meer op de manieren waarop informatie tijdens de
volwassenheid word gebruikt, in plaats van manieren waarop veranderingen in het verwerven en
begrijpen van nieuwe informatie. Dit doet zij door verschillende stadia:

1. Verwervend stadium

Volgens Schaies het eerste stadium van Cognitieve ontwikkeling en omvat de gehele kindertijd en
adolescentie de belangrijkste ontwikkelingstaak, die bestaat uit het verwerven van informatie.
 het eerste stadium waarin de informatie die in deze periode word verzameld, grotendeels word
opgeslagen voor toekomstig gebruik.



2. Uitvoerend stadium:

Het stadium waarin jongvolwassenen de verworven kennis toepassen op specifieke situaties die te
maken hebben met het bereiken van lange termijn doelen op het gebied van carrière, gezin en
bijdrage aan de maatschappij.

- Verantwoordelijk stadium:

Het stadium waarin mensen van middelbare leeftijd zich vooral bezighouden met hun persoonlijke
situatie, inclusief het beschermen en verzorgen van partner, gezin en carrière.

- Ondernemend stadium:

Periode tijdens de middelbare leeftijd waarin mensen de zaken breder gaan bekijken, waarin ze zeer
betrokken raken bij de wereld.
 hierin komen veel (maar niet alle) mensen in terecht, waarin hun blikveld zich verbreed en ze zich
verantwoordelijker gaan voelen voor de wereld als geheel

3. Reïntegratief stadium:

Periode tijdens de ouderdom waarin de aandacht vooral gericht is op zaken die persoonlijke
betekenis hebben.
 Hierin verwerven ze kennis niet langer als middel om potentiële problemen op te lossen, maar om
zich te verdiepen in specifieke onderwerpen die hen interesseren.




75

, De student kent de rol van werk tijdens de jongvolwassenheid op het
gebied van identiteit, beroepskeuze, geslacht en motivatie en weet
wat carrièreconsolidatie inhoudt.
Identiteit

Carrièreconsolidatie: stadium tussen het twintigste & veertigste levensjaar, wanneer
jongvolwassenen zich concentreren op hun carrière.



Beroepskeuze

Volgens Ginzberg doorlopen mensen bij het maken van hun beroepskeuze een aantal stadia:

1. Fantasieperiode: beroepskeuze worden gemaakt en afgedankt zonder oog voor vaardigheden,
talenten en mogelijkheden op de arbeidsmarkt. (ongeveer tot het 11e jaar)

2. Experimentele periode: hierin beginnen mensen na te denken over de eisen van verschillende
beroepen en hoe hun eigen mogelijkheden daarbij zouden aansluiten. (adolescentie)

3. Realistische periode: mensen onderzoeken specifieke beroepsmogelijkheden, of door ind e
richting van het werk te gaan of door een opleiding te volgen. En waarin ze hun keuze vervolgens
beginnen te perken om zich uiteindelijk vast te leggen. (jongvolwassenen)




De 6 persoonlijkheidstypen die een rol spelen bij de beroepskeuze (volgens Holland):

1. Realistisch.
Ofwel mensen die nuchter, praktisch en probleemoplossend, lichamelijk sterk zijn.
 bijv. Arbeiders
2. Intellectueel.
Ofwel mensen die gericht zijn op het theoretische en het abstracte.
 bijv. wiskunde en natuurkundige
3. Sociaal.
4. Conventioneel.
Ofwel hebben voorkeur voor zeer gestructureerde taken.
 bijv. secretaressen, administrateur
5. Ondernemend.
6. Artistiek.



Geslacht

Vroeger werden vrouwen huisvrouw of beperkt tot bepaalde beroepen + ontslagen nadat ze gingen
trouwen.
 Traditioneel werden vrouwen geschikt geacht voor sociale beroepen: beroepen die te maken
hebben met relaties met anderen.



76