Samenvatting statistiek 2020

Statistiek
- Statistiek is een middel om de gegevens van kwantitatief onderzoek weer te geven
- Kwantitatief onderzoek = vragenlijstonderzoek en experimenteel onderzoek
- Statistiek is een methodologische ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek
- Kwalitatief
 Iets te weten komen over het gedrag van mensen door te onderzoeken, begrijpen van
mensen en hun context : observatieonderzoek, interview, focusgroep
- Kwantitatief
 Iets te weten komen over gedrag van mensen door grote groepen te onderzoeken,
verklaren van gedrag: vragenlijstonderzoek, experimenteel onderzoek
- P- waarde = is een waarde die aangeeft hoe uitzonderlijk en consistent de resultaten van
jouw onderzoek zijn
 In elk onderzoek heeft toeval een effect op de resultaten
 Hoe kleiner p-waarde  hoe groter kans dat jouw resultaten niet te wijten zijn aan
toeval ( grenzen van 5% en 1%)
 Bekom je p-waarde kleiner dan 5% of 0,05 of een p-waarde kleiner dan 1% of
0,01 dan zeggen we dat het bekomen resultaat statistisch significant is ( niet het
gevolg van toeval)
 minimale grens van 5% aan, dus je mag systematisch significantie rapporteren
vanaf 0,05 (p < 0,05).




Begrippen
- Beschrijvende statistiek=het distilleren van enkele zeer informatieve, samenvattende
getallen over variabelen (Vb. gemiddelde, mediaan, standaardafwijking, etc…)

- Verklarende statistiek= maakt gebruik van kansrekening op basis van een steekproef. Op
basis van een beperkt aantal gegevens wordt getracht om algemene uitspraken te



1

, formuleren over de gehele populatie: (Vb. als de luchtdruk stijgt, stijgt dan ook de
temperatuur?) ( werken met steekproef of sample)
- Verschil variabele & constante
 Met een constante kan je geen variatie in een variabele verklaren
(Variabele ieder kenmerk dat kan variëren / Constante kan niet variëren)
 ( Vb. als je 100 kinderen hebt die allemaal 125cm groot zijn, kan je voor die
groep de verschillen in lichaamsgewicht niet verklaren aan de hand van
lichaamslengte.)
- Totale populatie of sample
 Meestal gebruik maken van sample

- Beschrijvende statistiek ( wat achter de dubbel punt staat kan je berekenen)
 Parameters van positie/centraliteit
 Getallen die data samenvat zodat we de meest typische waarde er kunnen
uithalen
 Nominaal: modus= waarde op variabele die meeste aantal waarnemingen
geeft
o Waarde met hoogst aantal waarnemingen
o Vb 300 witte auto’s, 100 zwarte: modus= witte auto’s
o Nominaal= geen rangordening
 Ordinaal: modus en mediaan
o Mediaan= ordenen van waarnemingen van ‘weinig’ naar ‘veel’ van
‘dun’ naar ‘dik’ ( mediaan= middelste waarneming van aantal
waarden)
o Vb leeftijdscategorie, schoenmaat
o Ordinaal= rangorde
 Interval & ratio: modus, mediaan, gemiddelde ( deze kan je berekenen)
o Interval= vaste meeteenheid ( bv temperatuur °c)
o Ratio= absoluut nulpunt (vb lichaamslengte: berekenen
verhoudingen/ je kan niet onder 0 gaan)

 Parameters van spreiding
 Hoe de waarneming verspreid is over de hele variabele
 Zegt iets meer over de spreiding van de cases op een variabele
 Nominaal: uitspraken over spreiding vaak weinig zin
 Ordinaal: tussen welke waarden ligt de centrale 50% waarnemingen
 Interval en ratio
o Variantie= gemiddelde afstand van de waarnemingen tot het
gemiddelde van de waarneming
o Standaardafwijking




- Normaal verdeling of gauscurve



2

, - Steekproef
 De volledige bevolking te bevragen of in het onderzoek betrekken is onbetaalbaar,
niet -organiseerbaar
 Steekproef ‘ staal van bevolking’
 Representatief
 Als alle leden van die bevolking evenveel kans maken om in de steekproef
terecht te komen
 Toevalssteekproef (niet evident )
 Niet- representatieve steekproeven: conveniance- smaple, internet -steekproef
 Onzekerheid: is het wel een representatief staal? Wat met toeval?

- Hypothese
 een stelling die (nog) niet bewezen is, en die dient als uitgangspunt voor een
experiment of voor een gerichte waarneming
 2 soorten hypothese
 0- hypothese: er is geen verband tussen stress en immuniteit
 Alternatieve hypothese: langdurige blootstelling aan stress leidt tot
aantasting van immuniteit
 Bewijs voor de alternatieve hypothese als we de 0-hypothese kunnen verwerpen
maar altijd onzekerheid – statistiek kan de mate van onzekerheid in kaart
brengen

- Vrijheidsgraden
 Het aantal vrijheidsgraden houd verband met het aantal onafhankelijke
waarnemingen waarmee een steekproefgrootheid wordt bepaald
 Een steekproefgrootheid is een functie op de uitkomsten in een steekproef.
Meestal maar niet altijd, een schatter van een populatieparameter zoals het
gemiddelde of de variantie
 voorbeeld:
o De variantie is eigenlijk de gemiddelde afwijking van alle datapunten tot het
gemiddelde
o Stel: We hebben 2 datapunten waarvan we de variantie berekenen: 2 en 4.
o Het gemiddelde daarvan is 3
o In dit voorbeeld hebben we eigenlijk 1 datapunt meer dan nodig is om de
variantie te schatten. Bij twee datapunten weten we namelijk dat als het eerste
getal 1 punt boven het gemiddelde ligt, dan moet(!) de andere 1 punt onder het
gemiddelde liggen; dat is namelijk de aard van een gemiddelde afwijking van
het gemiddelde.
o Dus bij twee waarnemingen heb ik niet twee waarnemingen nodig om de
variantie te berekenen: de eerste waarneming volstaat.
o We hebben dus een 1 vrijheidsgraad
 Het aantal vrijheidsgraden hangt dus af van het aantal waarnemingen en de
parameter die moet geschat worden: gemiddelde, variantie, correlatie

- Significantie
 Wat is de kans dat een gevonden verband tussen 2 variabelen te wijten is aan
toeval?

3