Praktijk: Lumbo-pelvische regio
MANUELE TECHNIEKEN
Afhankelijk van de hulpvraag van de patiënt en de beperkingen in activiteit en participatie zal er gekozen worden
voor actieve of passieve 3D bewegingen. De bewegingen je uitvoert kan je op 2 verschillende manieren kiezen.
- Afhankelijk van de ADL waar de patiënt problemen mee ervaart (Bv. autogordel aandoen)
- Afhankelijk van wel 1D bewegingen er pijnlijk zijn (Bv. flexie + rechts rotatie)
1. Actief 3D onderzoek regionaal
Vanuit de hulpvraag van de patiënt en beperkingen in activiteit en participatie worden bewegingen gekozen.
2. Passief 3D onderzoek
2.1. Regionaal
3D flexie Uitvoering van bovenuit:
- Px in neutrale zijlig
o Romp op bovenste deel van de tafel
o Bekken op onderste deel van de tafel
- Brengt de tafel in een hoek
o Homonieme flexie = tafel met punt naar beneden
o Heteronieme flexie = tafel met punt naar boven
- Volg rib 12 tot aan de processus spinosi en palpeer T11-12
- Trek vervolgens de Px door middel van de arm in rotatie tot deze in T12
aankomt (arm richting caudaal)
- Plaats de mobiliserende hand op T12
- De fixerende hand wordt op L5-S1 geplaatst (Fixeer caudaal en beneden toe)
- Breng vanuit deze positie een homonieme/heteronieme 3D Flexie langs de
romp
Uitvoering van onderuit:
- Px in neutrale zijlig
o Romp op bovenste deel van de tafel
o Bekken op onderste deel van de tafel
- Brengt de tafel in een hoek
o Homonieme flexie = tafel met punt naar beneden
o Heteronieme flexie = tafel met punt naar boven
- Het onderste been is gestrekt
- Het bovenste been wordt geplooid zodat het bekken niet mee kantelt
- Hou het bovenste been wel zo zodat het bekken neutraal blijft (fixeer door het
been op de eigen heup te leggen of lichaam op het bekken te plaatsen)
- Volg rib 12 tot aan de processus spinosi en fixeer T12
- Neem vast ter hoogte van het sacrum
- Breng de homonieme/heteronieme 3D flexie in langs het bekken
1
, 3D extensie Uitvoering:
- Px in buiklig
- Fixeer T12 door middel van de duimmuis of snuitgreep
- Homoniem 3D extensie
o Neem het been van de contralaterale zijde vast
o Breng een 3D extensie in
- Heteroniem 3D extensie
o Neem het been van dezelfde homolaterale zijde vast
o Breng een 3D extensie in
2.2. Segmentaal
3D flexie Uitvoering van bovenuit:
- Idem als regionale 3D flexie
- Enkel ga je bij deze techniek elk segment apart af
- Je mag eerst rotatie inbrengen en erna flexie
Uitvoering van onderuit:
- Idem als regionale 3D flexie
- Enkel ga je opnieuw elk segment af
- Je mag eerst flexie inbrengen en erna rotatie
3D extensie Uitvoering bovenuit:
- Zelfde uitvoering als bij flexie
- Bij het roteren van de WK tot T12 meebeweegt ga je nu aan de arm trekken
terwijl deze naar craniaal toewijst.
- In plaats van flexie ga je nu extensie uitvoeren door de wervels naar elkaar toe
te brengen (duw op de onderrand van de onderliggende wervel)
- Ga opnieuw elk segment af
Uitvoering van onderuit:
- Idem als bij flexie
- In plaats van flexie ga je nu extensie uitvoeren door de wervels naar elkaar toe
te brengen (duw op de onderrand van de onderliggende wervel)
- Ga opnieuw elk segment af
Beoordeling van bovenstaande testen:
- Pijn
- Trajectweerstand
- Afweerspanning
- Eindgevoel testen
2
,3. Motorische controle
In de voorgaande jaren hebben we de testen voor de motorische controle gezien in ruglig. Deze testen zijn allemaal
liggend en maken gebruiken een PBU. De PBU meet drukverschillen (=meet beweging). Indien je geen PBU hebt, kan
je ook je handen gebruiken om de bewegingen van het bekken waar te nemen.
- Active straight leg raise
- Bend knee fall out
- Supine knee lift abdominal test
3.1. Nieuwe motorische testen
Deze drie testen zijn meer belastend dan de liggende testen.
Waiters bow Uitvoering:
- Px in stand
- Knieën in lichte flexie
- Eventueel handen op buik en rug leggen om tactiele stimuli te hebben
- Px moet naar voor buigen
Beoordeling: De patiënt moet 50-70° naar voor kunnen buigen terwijl het bekken
neutraal blijft. Indien
Let op:
- Zorg dat de rug naar extensie gaat bij het terugkomen
- Zorgt dat de rug niet naar flexie gaat bij het naar voor buigen
Pelvic tilt Uitvoering:
- Px in 4 puntshouding
- Px maakt hol en bol en probeert hierin de neutrale houding te vinden
- Breng het gewicht naar achter en naar voor toe terwijl de rug neutraal blijft
Beoordeling: De patiënt moet de rug neutraal proberen houden
Let op: Kleine bewegingen in het bekken zijn toegestaan, enkel grote bewegingen
vormen een probleem
Sitting knee extension Uitvoering:
- Px in zit op de tafel of krukje
- Eventueel handen op buik en rug leggen om tactiele stimuli te hebben
- Px moet de knie strekken en de rug neutraal proberen houden
Beoordeling: De patiënt moet de rug neutraal proberen houden
Let op: Je kan enkel de ROM die de hamstrings toelaat testen.
→ Eerst passief testen tot hoever het been kan zonder dat het bekken kantelt
door de hamstrings
→ Daarna de test opnieuw uitvoeren binnen die range
3
, 4. Triggerpoint
M. Longissimus thoracis Oorsprong:
- Proc. Spinosi LWK, sacrum, proc. mamillarisL1 en L2, proc. Transversi T6 –T12
Insertie:
- Mediaal: proc. Mamillaris L5, proc. Accessorius L1 –L4, proc. Transversi TWK
- Lateraal: proc. Costalis L1 –L4, anguluscostae rib 2 –12, fascia TL
Innervatie: Rr. Posterior van Nn. Spinales
Functie: EXT, homolateraleLFL, homolateraleROT
M. Iliocostalis Lumborum Oorsprong:
- Proc. Spinosi LWK, sacrum, crista iliaca, fascia TL
Insertie:
- Anguluscostae rib 5 -12
Innervatie: Rr. Posterior van Nn. Lumbales
Functie: EXT, homolateraleLFL, homolateraleROT
M. Quadratus lumborum Oorsprong:
- Crista iliaca en Lig. Iliolumbale
Insertie:
- Rib 12, proc. costalisL1 –L4
Innervatie: Rr. Musculares
Functie:
- Unilat: homolateraleLFL,
- Bilat: EXT, buikpers en EXP
M. Piriformis Oorsprong:
- Facies pelvinasacrum
Insertie:
- Trochanter major
Innervatie: Rr. Musculares
Functie: EXO heup
4
MANUELE TECHNIEKEN
Afhankelijk van de hulpvraag van de patiënt en de beperkingen in activiteit en participatie zal er gekozen worden
voor actieve of passieve 3D bewegingen. De bewegingen je uitvoert kan je op 2 verschillende manieren kiezen.
- Afhankelijk van de ADL waar de patiënt problemen mee ervaart (Bv. autogordel aandoen)
- Afhankelijk van wel 1D bewegingen er pijnlijk zijn (Bv. flexie + rechts rotatie)
1. Actief 3D onderzoek regionaal
Vanuit de hulpvraag van de patiënt en beperkingen in activiteit en participatie worden bewegingen gekozen.
2. Passief 3D onderzoek
2.1. Regionaal
3D flexie Uitvoering van bovenuit:
- Px in neutrale zijlig
o Romp op bovenste deel van de tafel
o Bekken op onderste deel van de tafel
- Brengt de tafel in een hoek
o Homonieme flexie = tafel met punt naar beneden
o Heteronieme flexie = tafel met punt naar boven
- Volg rib 12 tot aan de processus spinosi en palpeer T11-12
- Trek vervolgens de Px door middel van de arm in rotatie tot deze in T12
aankomt (arm richting caudaal)
- Plaats de mobiliserende hand op T12
- De fixerende hand wordt op L5-S1 geplaatst (Fixeer caudaal en beneden toe)
- Breng vanuit deze positie een homonieme/heteronieme 3D Flexie langs de
romp
Uitvoering van onderuit:
- Px in neutrale zijlig
o Romp op bovenste deel van de tafel
o Bekken op onderste deel van de tafel
- Brengt de tafel in een hoek
o Homonieme flexie = tafel met punt naar beneden
o Heteronieme flexie = tafel met punt naar boven
- Het onderste been is gestrekt
- Het bovenste been wordt geplooid zodat het bekken niet mee kantelt
- Hou het bovenste been wel zo zodat het bekken neutraal blijft (fixeer door het
been op de eigen heup te leggen of lichaam op het bekken te plaatsen)
- Volg rib 12 tot aan de processus spinosi en fixeer T12
- Neem vast ter hoogte van het sacrum
- Breng de homonieme/heteronieme 3D flexie in langs het bekken
1
, 3D extensie Uitvoering:
- Px in buiklig
- Fixeer T12 door middel van de duimmuis of snuitgreep
- Homoniem 3D extensie
o Neem het been van de contralaterale zijde vast
o Breng een 3D extensie in
- Heteroniem 3D extensie
o Neem het been van dezelfde homolaterale zijde vast
o Breng een 3D extensie in
2.2. Segmentaal
3D flexie Uitvoering van bovenuit:
- Idem als regionale 3D flexie
- Enkel ga je bij deze techniek elk segment apart af
- Je mag eerst rotatie inbrengen en erna flexie
Uitvoering van onderuit:
- Idem als regionale 3D flexie
- Enkel ga je opnieuw elk segment af
- Je mag eerst flexie inbrengen en erna rotatie
3D extensie Uitvoering bovenuit:
- Zelfde uitvoering als bij flexie
- Bij het roteren van de WK tot T12 meebeweegt ga je nu aan de arm trekken
terwijl deze naar craniaal toewijst.
- In plaats van flexie ga je nu extensie uitvoeren door de wervels naar elkaar toe
te brengen (duw op de onderrand van de onderliggende wervel)
- Ga opnieuw elk segment af
Uitvoering van onderuit:
- Idem als bij flexie
- In plaats van flexie ga je nu extensie uitvoeren door de wervels naar elkaar toe
te brengen (duw op de onderrand van de onderliggende wervel)
- Ga opnieuw elk segment af
Beoordeling van bovenstaande testen:
- Pijn
- Trajectweerstand
- Afweerspanning
- Eindgevoel testen
2
,3. Motorische controle
In de voorgaande jaren hebben we de testen voor de motorische controle gezien in ruglig. Deze testen zijn allemaal
liggend en maken gebruiken een PBU. De PBU meet drukverschillen (=meet beweging). Indien je geen PBU hebt, kan
je ook je handen gebruiken om de bewegingen van het bekken waar te nemen.
- Active straight leg raise
- Bend knee fall out
- Supine knee lift abdominal test
3.1. Nieuwe motorische testen
Deze drie testen zijn meer belastend dan de liggende testen.
Waiters bow Uitvoering:
- Px in stand
- Knieën in lichte flexie
- Eventueel handen op buik en rug leggen om tactiele stimuli te hebben
- Px moet naar voor buigen
Beoordeling: De patiënt moet 50-70° naar voor kunnen buigen terwijl het bekken
neutraal blijft. Indien
Let op:
- Zorg dat de rug naar extensie gaat bij het terugkomen
- Zorgt dat de rug niet naar flexie gaat bij het naar voor buigen
Pelvic tilt Uitvoering:
- Px in 4 puntshouding
- Px maakt hol en bol en probeert hierin de neutrale houding te vinden
- Breng het gewicht naar achter en naar voor toe terwijl de rug neutraal blijft
Beoordeling: De patiënt moet de rug neutraal proberen houden
Let op: Kleine bewegingen in het bekken zijn toegestaan, enkel grote bewegingen
vormen een probleem
Sitting knee extension Uitvoering:
- Px in zit op de tafel of krukje
- Eventueel handen op buik en rug leggen om tactiele stimuli te hebben
- Px moet de knie strekken en de rug neutraal proberen houden
Beoordeling: De patiënt moet de rug neutraal proberen houden
Let op: Je kan enkel de ROM die de hamstrings toelaat testen.
→ Eerst passief testen tot hoever het been kan zonder dat het bekken kantelt
door de hamstrings
→ Daarna de test opnieuw uitvoeren binnen die range
3
, 4. Triggerpoint
M. Longissimus thoracis Oorsprong:
- Proc. Spinosi LWK, sacrum, proc. mamillarisL1 en L2, proc. Transversi T6 –T12
Insertie:
- Mediaal: proc. Mamillaris L5, proc. Accessorius L1 –L4, proc. Transversi TWK
- Lateraal: proc. Costalis L1 –L4, anguluscostae rib 2 –12, fascia TL
Innervatie: Rr. Posterior van Nn. Spinales
Functie: EXT, homolateraleLFL, homolateraleROT
M. Iliocostalis Lumborum Oorsprong:
- Proc. Spinosi LWK, sacrum, crista iliaca, fascia TL
Insertie:
- Anguluscostae rib 5 -12
Innervatie: Rr. Posterior van Nn. Lumbales
Functie: EXT, homolateraleLFL, homolateraleROT
M. Quadratus lumborum Oorsprong:
- Crista iliaca en Lig. Iliolumbale
Insertie:
- Rib 12, proc. costalisL1 –L4
Innervatie: Rr. Musculares
Functie:
- Unilat: homolateraleLFL,
- Bilat: EXT, buikpers en EXP
M. Piriformis Oorsprong:
- Facies pelvinasacrum
Insertie:
- Trochanter major
Innervatie: Rr. Musculares
Functie: EXO heup
4
