16 Taal en spraak
16.1 Historiek
- Fasciculus arcuatus is een connectie tussen area van Wernicke en Broca
bij letsel sprake van conductie-afasie (gestoorde herhaling)
16.2 Letselstudies
Lokalisatorische waarde van letsels geassocieerd aan taalstoornissen:
- Linkszijdig hemisferische letsels: fatische stoornissen
- Anterieure letsels: stoornissen van taalproductie
- Posterieure letsels: gestoord taalbegrip
- Diffuse letsels: globale afasie
Broca-afasie = motorische afasie = expressieve afasie
- Non-fluente afasie
- Telegramstijl
- parafasieën
- Agramatisme en anomie
- Typisch korte zinnetjes met content words en weinig function words
- Relatief intact begrip behalve syntactisch begrip
- Articulatieproblemen
Wernicke-afasie = sensorische afasie = receptieve afasie
- Fluente afasie
- parafasieën
- Intacte spraakproductie
- Gestoord begrip
- Betekenisloze, non-sensicale taal met frequente semantische en fonemische parafasie en
soms neologismen
Conductie afasie: deficit in herhalen van gesproken woorden
Analoog bij doven een expressieve en receptieve gebarentaal-afasie na letsel dominante hemisfeer!
Wada-test: sodiumamobarbital in a. carotis interna spuiten bevloeiingsgebied voor 10 min
stilgelegd plotse afasie (bij injectie dominante hemisfeer) en hemibeeld
Dominante hemisfeer voor taal = links (95% rechtshandigen en 80% linkshandigen), 20% van
linkshandigen heeft echter bilaterale representatie van taal. Ook niet-dominante hemisfeer is
betrokken bij taalverwerking en prosodie (= connotatie v/e woord), het verwerken van ritme,
intonatie en emotionele connotatie. Ook anatomisch een links-rechtsverschil waargenomen.
Parallelle stromen:
- Dorsaal I: productie & herhaling
- Dorsaal II: syntaxis
- Ventraal: geluid betekenis
16.1 Historiek
- Fasciculus arcuatus is een connectie tussen area van Wernicke en Broca
bij letsel sprake van conductie-afasie (gestoorde herhaling)
16.2 Letselstudies
Lokalisatorische waarde van letsels geassocieerd aan taalstoornissen:
- Linkszijdig hemisferische letsels: fatische stoornissen
- Anterieure letsels: stoornissen van taalproductie
- Posterieure letsels: gestoord taalbegrip
- Diffuse letsels: globale afasie
Broca-afasie = motorische afasie = expressieve afasie
- Non-fluente afasie
- Telegramstijl
- parafasieën
- Agramatisme en anomie
- Typisch korte zinnetjes met content words en weinig function words
- Relatief intact begrip behalve syntactisch begrip
- Articulatieproblemen
Wernicke-afasie = sensorische afasie = receptieve afasie
- Fluente afasie
- parafasieën
- Intacte spraakproductie
- Gestoord begrip
- Betekenisloze, non-sensicale taal met frequente semantische en fonemische parafasie en
soms neologismen
Conductie afasie: deficit in herhalen van gesproken woorden
Analoog bij doven een expressieve en receptieve gebarentaal-afasie na letsel dominante hemisfeer!
Wada-test: sodiumamobarbital in a. carotis interna spuiten bevloeiingsgebied voor 10 min
stilgelegd plotse afasie (bij injectie dominante hemisfeer) en hemibeeld
Dominante hemisfeer voor taal = links (95% rechtshandigen en 80% linkshandigen), 20% van
linkshandigen heeft echter bilaterale representatie van taal. Ook niet-dominante hemisfeer is
betrokken bij taalverwerking en prosodie (= connotatie v/e woord), het verwerken van ritme,
intonatie en emotionele connotatie. Ook anatomisch een links-rechtsverschil waargenomen.
Parallelle stromen:
- Dorsaal I: productie & herhaling
- Dorsaal II: syntaxis
- Ventraal: geluid betekenis
