(Onna & Jacobse, 2017)
Inhoud
Table of Contents
Laat maar zien, didactiek voor beeldend onderwijs...............................................................................1
Hst 1 Mens en beeld...............................................................................................................................4
1.1 De mens maakt beelden, beelden maken de mens......................................................................4
1.2 Beeldenbrein................................................................................................................................4
1.3 Opgroeien in een wereld vol beelden...........................................................................................4
1.4 De functies van beelden...............................................................................................................4
1.5 Leren met beelden........................................................................................................................5
Hst 2 Zien en maken...............................................................................................................................5
2.1 Beelden zien.................................................................................................................................5
2.2 Beelden maken.............................................................................................................................5
2.3 Beeldend vormgeven....................................................................................................................5
Een definitie van beeldend vormgeven..........................................................................................5
Vormgeven als creatieve activiteit..................................................................................................6
2.4 Productcomponenten...................................................................................................................6
Betekenis........................................................................................................................................6
Vorm...............................................................................................................................................6
Materie...........................................................................................................................................7
2.5 Procescomponenten.....................................................................................................................7
Beschouwing...................................................................................................................................7
Onderzoek......................................................................................................................................7
Werkwijze.......................................................................................................................................7
Reflectie..........................................................................................................................................7
Hst 3 Beeldend onderwijs.......................................................................................................................7
3.1 Beeldend onderwijs: daar gaat het om!.......................................................................................7
Beelden maken en beschouwen.....................................................................................................7
3.2 Beeldend onderwijs en kerndoelen..............................................................................................7
Beeldende activiteiten en de brede ontwikkeling..........................................................................7
Kerndoelen.....................................................................................................................................9
3.3 Het basisplan................................................................................................................................9
3.4 Procesgerichte didactiek...............................................................................................................9
, Wat is een procesgerichte didactiek?.............................................................................................9
Lesfasen..........................................................................................................................................9
Hst 4 Voorbereiding..............................................................................................................................10
4.1 Stappen bij de lesvoorbereiding.................................................................................................10
4.2 De beginsituatie en de lesactiviteit.............................................................................................10
4.3 Basisplan, doelen en evaluatiecriteria........................................................................................10
4.4 Inrichting van de leeromgeving..................................................................................................10
4.5 De lesfasenbeschrijving..............................................................................................................10
Hst 5 Oriënteren...................................................................................................................................11
5.1 Neerzetten van referentiekaders................................................................................................11
5.2 Introduceren is inspireren..........................................................................................................11
5.3 Informeren..................................................................................................................................12
5.4 Instrueren...................................................................................................................................12
5.5 Variëren met de volgorde...........................................................................................................12
Hst 6 Begeleiding van het creatieve proces..........................................................................................12
6.1 Beeldend vormgeven als creatief proces....................................................................................12
6.2 Creativiteit stimulerende interventies........................................................................................13
6.3 Verloop van het werkproces.......................................................................................................13
6.4 Typerende situaties....................................................................................................................13
6.5 Klassenmanagement...................................................................................................................13
Hst 7 Nabeschouwen en evalueren......................................................................................................14
7.1 Nabeschouwen...........................................................................................................................14
7.2 Evalueren en beoordelen met de kinderen................................................................................15
7.3 Registreren en rapporteren........................................................................................................15
7.4 Presenteren en exposeren..........................................................................................................15
7.5 Reflecteren op basis van de evaluatie........................................................................................15
Hst 8 Beeldaspecten.............................................................................................................................16
8.1 Kennis over beeldaspecten.........................................................................................................16
8.2 Ruimte........................................................................................................................................16
8.3 Kleur...........................................................................................................................................17
8.4 Vorm...........................................................................................................................................18
8.5 Textuur.......................................................................................................................................19
8.6 Compositie..................................................................................................................................19
Hst 9 Materialen en werkvormen.........................................................................................................20
9.1 materialen op de basisschool.....................................................................................................20
9.2 Tekenen......................................................................................................................................20
, 9.3 Schilderen...................................................................................................................................21
9.4 Drukvormen................................................................................................................................21
9.5 Textiele werkvormen..................................................................................................................21
9.6 werken met papier en karton.....................................................................................................21
9.7 Plastische werkvormen...............................................................................................................21
9.8 constructieve werkvormen.........................................................................................................22
9.9 digitale werkvormen...................................................................................................................22
Hst 10 Waarneming, beeldbeschouwing en cultuureducatie...............................................................22
10.1 Beelden en waarnemen............................................................................................................22
10.2 Leren kijken en beeldanalyse....................................................................................................22
10.3 Kinderen beoordelen beeldende kunst....................................................................................22
10.4 Beschouwen als lesactiviteit.....................................................................................................23
10.5 Cultuureducatie........................................................................................................................23
Hst 11 Sporen van ontwikkeling...........................................................................................................24
11.1 Onderwijs en beeldende ontwikkeling.....................................................................................24
11.2 Typische kenmerken in de beeldende ontwikkeling.................................................................24
11.3 Beeldende ontwikkeling in brede zin........................................................................................24
10.4 Onderbouw, 4 tot 6 jaar: Spelen en volgen..............................................................................24
10.5 Middenbouw, 6 tot 9 jaar: Onderzoekers, hoe zit dat eigenlijk?..............................................24
10.6 Bovenbouw, 9 tot 12 jaar: Wie ben ik, wie ben jij?...................................................................24
Hst 12 Leeftijdskarakteristieken...........................................................................................................25
12.1 Beeldend onderwijs op maat....................................................................................................25
12.2 Karakteristieken voor beeldend onderwijs in de onderbouw...................................................25
12.3 Karakteristieken voor beeldend onderwijs in de middenbouw................................................26
12.4 Karakteristieken voor beeldend onderwijs in de bovenbouw..................................................26
Hst 13 Leerlijnen...................................................................................................................................26
13.1 Beeldend onderwijs en het begrip leerlijn................................................................................26
13.2 Leerlijnen vanuit het cirkelmodel.............................................................................................26
13.3 Soorten leerlijnen.....................................................................................................................28
Bibliografie...........................................................................................................................................29