Hoofdstuk 1 systeem aarde
1.1
De aarde is 1 van de 8 planeten die rond de zon draait (Zonnestelsel) geen leven op aarde
mogelijk zonder de enorme afstand tussen de zon en aarde (je er zijn miljarden zonnestelsels in de
Melkweg en ontelbare sterrenstelsel
De ouderdom van de aarde word geschat op 4,6 miljard jaar moeilijk te bevatten vandaar is de
hoeveelheid tijd aangegeven op een geologische tijdschaal verdeeld in tijdperken, perioden en
tijdvakken. het onderscheid tussen de tijdseenheden word gemaakt op basis van kenmerkend
platen- en dierenleven voor een bepaald tijdperk of op basis van karakteristiek gesteente
Aanvankelijk was er alleen een relatieve tijdschaal volgorde de tijdperken bekend maar de
werkelijke ouderdom niet ze gebruikte fossielen om de volgorde van perioden vast te stellen.
pas later ouderdom door het gebruik maken van het radioactieve verval van geesteenten
Opbouw van de aarde:
- De kern mengsel nikkel en ijzer (4700 C), vast door de hoge druk
- De mantel 2 delen: de binnen (vaste stof) en buiten mantel (taai-vloeibaar/plastisch). Veel
ijzer en magnesium
- De korst dun (onder oceanen: 7 tot 10 km, onder continenten 35 tot 40)
Van binnen naar buiten worden die lagen steeds lichter
Lithosfeer de zuurstofrijke gesteenten van de korst en de zuurstofarme gesteenten van het vaste
buitenste deel van de mantel. ( 100/150 km dik en word onderverdeeld in de continentale korst en
oceanische)
De contineten bestaan voornamelijk uit graniet, de oceanische korst bestaat uit basalt zwaarder
gesteente met een soortelijke massa van 3,0 doordat een continent lichter is, zal een stuk
continent normaal al hoger liggen dan een even dik stuk oceaanbodem
Onder de lithosfeer heb je asthenosfeer door hoge temp is deze minder hard dan de lithosfeer
(vloeibare of plastische laag) het vaste gesteente onder invloed van druk en tijd taai-vloeibaar is
geworden zo kunnen platen van de lithosfeer over de asthenosfeer glijden
1.2
Dat de wetenschappers geen goede verklaring konden vinden hadden alles te maken met de
catastrofetheorie: geologen gingen ervan uit dat ingrijpende veranderingen aan het aardoppervlak
plotseling en rampzalige wijze tot stand kwamen (logisch want ze dachten dat ik 6000 jaar alle zaken
tot stand waren gekomen)
, De catastrofetheorie actualiteitsbeginsel: het heden is de sleutel tot het verleden
1912 komt Alfred Wegener met nieuwe aanwijzingen:
- Grote overeenkomst tussen de fossiele flora en fauna in delen van de wereld die
tegenwoordig ver uit elkaar liggen fossiele van dieren die niet konden zwemmen werden
gevonden in continenten gescheiden met oceanen
- Sporen van vroegere ijskappen met ouderdom 200 en 300 miljoen jaar zelfde periode
kwamen op andere plekken juist tropische moerassen voor. Niet hele wereld onder ijskap
dus dacht hij dat AF, ZM, IN, AU voordat ze uiteendreven bij de Zuidpool lagen
- Verschillende gesteenten en gebergten die de kusten van Afrika en Zuid-Amerika waren
afgebroken precies bij elkaar aansloten
Volgens Wegener waren de continenten grote eilanden van relatief lichter gesteente die
dreven op iets diep in de ondergrond wat min of meer vloeibaar was ooit waren de
continenten bij elkaar aaneengesloten en een supercontinent geweest oftewel Pangea
Deze theorie staat bekend als continental drift veel twijfel en kritiek op want was zou die
kracht vandaan komen om die continenten te verplaatsen
30 jaar na Wegeners dood was het duidelijk dat dat er toch echt aan de hand was
oceaanbodem is niet vlak maar bestaat uit greppels, ravijnen en spleten de hoogste en
langste bergketen op de aarde is onder water hier en daar steken bergtoppen het water
uit (Azoren, Atlantische oceaan) oceanische plaat groeit vanuit het midden aan oceaan
word naar 2 kanten toe, steeds breder
Er moest wel bewijs zijn belangrijk deel werd ontleend aan het aardmagnetisme uit het
verre verleden sinds de uitvinding van het kompas heeft men gebruik gemaakt van de
eigenschap van ijzer.
In vloeibaar gesteente zoals lava kunnen ijzerdeeltjes zich vrij bewegen lava stolt
deeltjes liggen vast richting word dus vastgelegd (aardmagnetische polen/veld niet altijd
zelfde richting gehad)
- Engeland werd ontdekt dat men een kaart van het magnetische veld van EU uit een bepaalde
tijd naadloos aansloot bij dat van Noord-Amerika
- In de jaren 80 van de vorige eeuw werd met behulp van satellieten de afstand die de platen
uit elkaar bewegen gemeten
de huidige inzichten en feiten bevestigen dus de hypothese van Wegener (qua verklaring
waarom continenten zo liggen) goede theorie die verschuiving verklaart je moet de
continenten niet als grote schepen die door de rotsen van de oceaanbodem ploegen het is de
oceanische korst zelf die zich horizontaal beweegt en zo continenten uit elkaar duwt
1.3
1.1
De aarde is 1 van de 8 planeten die rond de zon draait (Zonnestelsel) geen leven op aarde
mogelijk zonder de enorme afstand tussen de zon en aarde (je er zijn miljarden zonnestelsels in de
Melkweg en ontelbare sterrenstelsel
De ouderdom van de aarde word geschat op 4,6 miljard jaar moeilijk te bevatten vandaar is de
hoeveelheid tijd aangegeven op een geologische tijdschaal verdeeld in tijdperken, perioden en
tijdvakken. het onderscheid tussen de tijdseenheden word gemaakt op basis van kenmerkend
platen- en dierenleven voor een bepaald tijdperk of op basis van karakteristiek gesteente
Aanvankelijk was er alleen een relatieve tijdschaal volgorde de tijdperken bekend maar de
werkelijke ouderdom niet ze gebruikte fossielen om de volgorde van perioden vast te stellen.
pas later ouderdom door het gebruik maken van het radioactieve verval van geesteenten
Opbouw van de aarde:
- De kern mengsel nikkel en ijzer (4700 C), vast door de hoge druk
- De mantel 2 delen: de binnen (vaste stof) en buiten mantel (taai-vloeibaar/plastisch). Veel
ijzer en magnesium
- De korst dun (onder oceanen: 7 tot 10 km, onder continenten 35 tot 40)
Van binnen naar buiten worden die lagen steeds lichter
Lithosfeer de zuurstofrijke gesteenten van de korst en de zuurstofarme gesteenten van het vaste
buitenste deel van de mantel. ( 100/150 km dik en word onderverdeeld in de continentale korst en
oceanische)
De contineten bestaan voornamelijk uit graniet, de oceanische korst bestaat uit basalt zwaarder
gesteente met een soortelijke massa van 3,0 doordat een continent lichter is, zal een stuk
continent normaal al hoger liggen dan een even dik stuk oceaanbodem
Onder de lithosfeer heb je asthenosfeer door hoge temp is deze minder hard dan de lithosfeer
(vloeibare of plastische laag) het vaste gesteente onder invloed van druk en tijd taai-vloeibaar is
geworden zo kunnen platen van de lithosfeer over de asthenosfeer glijden
1.2
Dat de wetenschappers geen goede verklaring konden vinden hadden alles te maken met de
catastrofetheorie: geologen gingen ervan uit dat ingrijpende veranderingen aan het aardoppervlak
plotseling en rampzalige wijze tot stand kwamen (logisch want ze dachten dat ik 6000 jaar alle zaken
tot stand waren gekomen)
, De catastrofetheorie actualiteitsbeginsel: het heden is de sleutel tot het verleden
1912 komt Alfred Wegener met nieuwe aanwijzingen:
- Grote overeenkomst tussen de fossiele flora en fauna in delen van de wereld die
tegenwoordig ver uit elkaar liggen fossiele van dieren die niet konden zwemmen werden
gevonden in continenten gescheiden met oceanen
- Sporen van vroegere ijskappen met ouderdom 200 en 300 miljoen jaar zelfde periode
kwamen op andere plekken juist tropische moerassen voor. Niet hele wereld onder ijskap
dus dacht hij dat AF, ZM, IN, AU voordat ze uiteendreven bij de Zuidpool lagen
- Verschillende gesteenten en gebergten die de kusten van Afrika en Zuid-Amerika waren
afgebroken precies bij elkaar aansloten
Volgens Wegener waren de continenten grote eilanden van relatief lichter gesteente die
dreven op iets diep in de ondergrond wat min of meer vloeibaar was ooit waren de
continenten bij elkaar aaneengesloten en een supercontinent geweest oftewel Pangea
Deze theorie staat bekend als continental drift veel twijfel en kritiek op want was zou die
kracht vandaan komen om die continenten te verplaatsen
30 jaar na Wegeners dood was het duidelijk dat dat er toch echt aan de hand was
oceaanbodem is niet vlak maar bestaat uit greppels, ravijnen en spleten de hoogste en
langste bergketen op de aarde is onder water hier en daar steken bergtoppen het water
uit (Azoren, Atlantische oceaan) oceanische plaat groeit vanuit het midden aan oceaan
word naar 2 kanten toe, steeds breder
Er moest wel bewijs zijn belangrijk deel werd ontleend aan het aardmagnetisme uit het
verre verleden sinds de uitvinding van het kompas heeft men gebruik gemaakt van de
eigenschap van ijzer.
In vloeibaar gesteente zoals lava kunnen ijzerdeeltjes zich vrij bewegen lava stolt
deeltjes liggen vast richting word dus vastgelegd (aardmagnetische polen/veld niet altijd
zelfde richting gehad)
- Engeland werd ontdekt dat men een kaart van het magnetische veld van EU uit een bepaalde
tijd naadloos aansloot bij dat van Noord-Amerika
- In de jaren 80 van de vorige eeuw werd met behulp van satellieten de afstand die de platen
uit elkaar bewegen gemeten
de huidige inzichten en feiten bevestigen dus de hypothese van Wegener (qua verklaring
waarom continenten zo liggen) goede theorie die verschuiving verklaart je moet de
continenten niet als grote schepen die door de rotsen van de oceaanbodem ploegen het is de
oceanische korst zelf die zich horizontaal beweegt en zo continenten uit elkaar duwt
1.3
