Samenvatting Les 4 normale leerontwikkeling rekenen school en pedagogische psychologie

Normale leerontwikkeling (rekenen)
Inleiding

Ben je je ervan bewust met hoeveel cijfers, hoeveelheden en bewerkingen we dagelijks te maken
krijgen?
- Hoeveel mensen komen er naar het feest?
- Het is 14u30.
- Op pagina 24 lees je over de ontwikkeling...
- Je moet naar lokaal JDB 2.17 voor het volgende college.
- Mijn GSM-nummer is 0479/25.65.81.
- ...

Fasen in het rekenproces:
1) Voorbereidende of ontluikende gecijferdheid
2) Aanvankelijk rekenen
3) Gevorderd rekenen (niet kennen)


Ontwikkeling aantallen, hoeveelheden en relaties

Intro
- Rekenvaardigheden ontwikkelen zich vanaf de geboorte.
- Op rekenen bouw je steeds verder, als je niet mee bent met a, ook niet met b
- Een echte rekenstoornis begint al bij de basis


Basisvoorwaarden

Algemene cognitieve vaardigheden:
- Psychomotoriek: ruimtelijke oriëntatie, oog-hand coördinatie, visuele waarneming, links-
rechts onderscheid
- Taalontwikkeling
o In rekenen zit veel taal, alles wordt aangeleerd met taal.
- Aandacht
o Aandacht richten en volhouden (link met uzelf lol)
- Geheugen


Aanleg rekenen

Subitizing
= sensitiviteit voor hoeveelheden en snelle en exacte herkenning van kleine hoeveelheden zonder
tellen
- Bv.: Ervaren/zien dat een bepaalde set 1 is ook al weten ze niet dat het woord ‘één’ naar
deze hoeveelheid verwijst
- Blijkt een aangeboren vaardigheid te zijn, die ook in beperkte mate aanwezig is bij dieren.
- Limiet = +- hoeveelheden kleiner dan 4

, Voorbereidende rekenvaardigheden

- Deze zijn een belangrijke fase bij de verwerving van rekenvaardigheden: met als doel
getalbegrip
- Komt vanaf ongeveer 4 jaar tot ontwikkeling
- Basis: Piaget

Piaget: voornamelijk 4 rekenvoorwaarden

- Seriatie = Het kunnen rangschikken van elementen tot een reeks op basis van één of meer
kenmerken.
 (Bv: op een lijn staan van klein naar groot)
- Classificatie = Het inzicht in het maken van verzamelingen, door elementen te groeperen op
basis van één of meer gelijke eigenschappen
 (Bv.: Kleur)
- Conservatie = Het inzicht dat 2 op het eerste zicht verschillende hoeveelheden, gewichten of
volumes toch gelijk kunnen zijn
- Correspondentie = De vaardigheid om hoeveelheden te vergelijken qua aantal, op basis van
de een-op-een relatie
 (Bv.: je zegt tegen een kleuter; dek voor 5 mensen de tafel. De kleuter kan nog niet tellen.
Je geeft hem 5 placemats en de kleuter weet dan dat er op elke placemat 1 bord, 1 vork, etc.
moet)

Kritiek theorie piaget

- Piaget: ‘voorwaarden’  Nu: ‘voorbereidende rekenvaardigheden’
o Piaget zei dat het kind eerst aan deze voorwaarden moest voldoen voordat ze
konden leren tellen.
o Nu: De vaardigheden zijn belangrijk om te leren tellen, maar de voorwaarden en
getalbegrip/ tellen ontwikkelt zich gelijktijdig.
- Huidige visie: gelijktijdig met leren tellen



Tellen

- Tellen lijkt makkelijk, maar we doen er 4 jaar over om dit te leren
- Verschillende stadia
Principes:
- Stabiele getal volgorde in de telrij (ordinaliteit) (1 is altijd eerst, 2 altijd erna)
- Eén op één correspondentie: benoemen is aanwijzen (3 blokjes; 1 en het juiste blokje
aanwijzen)
- Kardinaliteit (laatste = hoeveelheid) (het laatste blokje dat je telt, is het aantal hoeveelheid
blokjes dat je hebt.)
- Telvolgorde is irrelevant (links of rechts beginnen maakt niet uit)
- Abstractie: heterogene verzamelingen, getal als absolute hoeveelheid onafhankelijk van de
karakteristieken van de objecten in een set