Samenvatting Counselen & Coachen

Counseling & coaching (CC) KLP

LES 1




Counseling aan de hand van motivationele gespreksvoering:
Motivationele gespreksvoering = een persoonsgerichte manier van hulpverlenen om het probleem van
ambivalentie ten aanzien van verandering (een gespleten gevoel; je wil iets bv. Verandering, en je wil het
tegelijkertijd ook niet) aan te pakken.

4 processen binnen de motivationele gespreksvoering:




1) Engageren (het oprichten/opbouwen van een helpende relatie)
2) Focussen
3) Ontlokken
4) Plannen
 op vad ‘zelfstudietool motiverende gespreksvoering’ (= een samenvatting):
https://www.vad.be/catalogus/detail/zelfstudietool-motiverende-gespreksvoering

In gesprek gaan:
Ten eerste moet je de (hulp)vraag van je cliënt (vraag achter de vraag) verkennen.  bv. Ik struikel met …

Exploreer in de diepte:




Gedachten  emoties  betekenis (vooral die laatste 2) zijn het belangrijkste!

Als hulpverlener gaan we een coachende houding aannemen; dus dit is vooral gidsen (= sturing geven zonder chef
te zijn).




1

,Gesprekstechnieken of gesprekvaardigheden
Stel vragen als:

Emoties 
o Hoe voel je u daarbij?
o Of hoe ervaar je dat dan?
o Of wat doet dat met u op zo een moment?
o Waar heb je dit eerder ervaren?
o Wat doet dat met je?
o Indien iemand weent: ik zie dat het jou nog iets doe, vertel eens?

Betekenis 
o Wat betekent dat voor u?
o Je zegt een woedebui, hoe ziet een woedebui ervoor jou uit? Hoe uit zich dat bij jou? Wat doe je dan
precies? Wanneer is de laatste woedebui geweest? Hoe ga je daarmee om? Hoe reageer je daarop?
o Vanwaar komt dat volgens jou?
o Kan je daar een voorbeeld van geven?
o Wat maakt dat je dat zegt?
o Je zegt dat dit gebeurde. Hoe beleefde jij dit?
o Kan je dat toelichten?
o Wat bedoel je daar precies mee?
o Kan je me daar iets over vertellen?
o Hoe denk je dat dat komt?

Je wil ook concretiseren:
o Hoelang zijn de problemen er al?
o Heb je al eerdere maatregelen ondernomen? Waarom dit? Wat was het resultaat?
o Wat gaat er wel goed?

Doorvragen:
o Wat bedoel je?
o Hoe verliep dat precies?
o Kan je daar een voorbeeld van geven?
o Hoe verloopt zo’n ochtend?
o ‘Waar hebt u nog meer last van?




Luisteren met de intentie om te begrijpen in plaats van te antwoorden

Hoe start je een gesprek?
o Je kan een gesprek starten door bv. te zeggen “zal ik eerst zeggen wat ik al weet? … dat is wat ik vernomen
heb via de telefonische aanmelding met de school. Ik heb het niet van jullie zelf gehoord. Daarom zou ik
graag van jullie horen wat jullie ervan vinden.
o Ik heb de belangrijkste uitleg gegeven, nu wil ik graag aan jullie vragen waarom jullie naar hier zijn
gekomen?



2

, o Waarover maak je u zorgen?
o Wat zou je graag hebben dat er gebeurt?

LES 2

Counseling en diagnostiek:
Het is niet meteen wat het lijkt dat het is  cliënten komen nooit echt meteen aankloppen met hun hulpvraag.
Laat u niet misleiden door een diagnose; want een depressie is bij iedereen anders.

In het kader van counseling en coaching heeft de eerste gespreksfase een specifieke diagnostische insteek.
De vraag naar verandering  “wat brengt jou nu naar hier?”
Deze vraag stellen in het eerste gesprek, of toch duidelijk maken  “wat brengt jou nu naar hier?”
• Hier? Wat heeft gemaakt dat je voor deze context kiest (CAW, PAAZ)
• Wat hoop je in deze 4 gesprekken te kunnen doen?

Counseling:
• = het aangaan van een professionele relatie, met het oog op het bereiken van verandering.
• = een proces van interacties (een interactieproces) waarbij de hulpverlener zich laat leiden door
inzichten, verworven tijdens opleiding en vorming.
• De hulpverlener hanteert een bepaalde verandertheorie.
• De cliënt en/of de omgeving verwachten dat er iets verandert aan de cliënt.

Motiverende gespreksvoering als methodiek:
Methodiek = een methode die je kan hanteren tijdens het counselen.
Motiverende gespreksvoering = een methode dat gericht is op verandering brengen.
• Op verandering gerichte gesprekken.
• Gebaseerd op een verandertheorie (zelfdeterminatie = mensen hebben een natuurlijke behoefte om zich
te ontwikkelen).
• Op zodanige manier dat mensen zelf al pratend tot verandering komen die overeenstemt met hun
waarden en belangen.  Wij gaan suggesties doen, maar we gaan vooral de cliënten tot dit zelf laten
komen.
• Opgebouwd uit 4 processen.
• Hulpverlenersstijl is gidsend (= samen met de cliënt op gelijke hoogte).
• Hulpverlener herkent ambivalentie (bv. Ik wil stoppen met drinken; maar dan kan ik niet meer op café
gaan want daar zitten al mijn vrienden; maar het is wel goed voor mijn gezondheid  is een proces van
wikken en wegen).

Fase 1 binnen motiverende gespreksvoering: engageren

Empathie vs. Sympathie:
In een videoanimatie legt Brené Brown in heldere taal uit wat het verschil is tussen empathie en sympathie. Waar
empathie de drijfveer is van het maken van een verbinding tussen mensen, zorgt sympathie juist voor een
disconnectie. Zoals brown aangeeft in haar verhaal; “rarely can a response make something better. What makes
something better is connection.”  "zelden kan een reactie iets beter maken. Wat iets beter maakt, is verbinding."

Sympathie creëert een afstand. Vaak willen we in moeilijke gesprekken meteen een oplossing bieden voor het
probleem, of het probleem verkleinen en minimaliseren door de persoon te wijzen op alle dingen die wel mooi
zijn in het leven.

Empathie verwijst naar de mogelijkheid te voelen wat een ander voelt. We voelen empathie wanneer we onszelf
verplaatsen in de situatie en gevoelens van een ander. Dus het vermogen om het perspectief van een ander aan
te nemen. Om empathisch te zijn moet je zonder oordeel, eigen mening, waarheid of overtuiging naar de ander
luisteren + emoties herkennen en deze ook benoemen (erkennen). Dus empathie creëert connectie.
• Bv. Wanneer je zus vertelt dat het uit is met haar geliefde, dan kan je waarschijnlijk aan haar lichaamstaal,
stem, blik en gedrag zien dat ze zich verdrietig voelt.




3