Samenvatting
Migration & Citizenship
Nederlands
,Artikelen .............................................................................................................................. 3
International migration, remittances and development: Myths and facts ............................ 3
An Introduction to Migration Studies: The Rise and Coming of Age of a Research Field ... 9
Migration Drivers: Why Do People Migrate? .................................................................... 13
Labour Migration ............................................................................................................. 19
Family Migration .............................................................................................................. 22
Student Mobilities ............................................................................................................ 25
Towards a sociology of forced migration and social transformation ................................. 28
Refugees, migrants, neither, both: categorical fetishism and the politics of bounding in
Europe’s ‘migration crisis’ ................................................................................................ 33
Humanitarian Migration ................................................................................................... 36
'What is citizenship, and why does it matter?' .................................................................. 40
Citizenship & Migration .................................................................................................... 44
'Citizenship in Non-Western Contexts' ............................................................................. 49
The Age of Migration: International Population Movements in the Modern World ............ 53
Citizenship rights for immigrants: national political processes and cross-national
convergence in western Europe, 1980–2008 ................................................................... 61
Immigrants’ social rights in comparative perspective: welfare regimes, forms of immigration
and immigration policy regimes ....................................................................................... 64
Theories of Discrimination ............................................................................................... 71
The economic returns of immigrants' bonding and bridging social capital. The case of the
Netherlands ..................................................................................................................... 76
The sociology of discrimination: Racial discrimination in employment, housing, credit, and
consumer markets ........................................................................................................... 80
Lectures ............................................................................................................................. 88
Lecture 1 – Origin countries............................................................................................. 88
Lecture 2 – Why do people migrate? I ............................................................................. 89
Lecture 3 – Why do people migrate? II ............................................................................ 95
Lecture 4 – Citizenship .................................................................................................... 99
Lecture 5 – Immigration and integration policies ............................................................ 103
Lecture 6 – Integration................................................................................................... 106
[Video] YouTube ............................................................................................................. 111
Effects of Migration in Migrant Countries of Origin ......................................................... 111
2
,Artikelen
International migration, remittances and
development: Myths and facts
H. de Haas
Het debat over internationale "Zuid - Noord" arbeidsmigratie heeft de neiging eenzijdig gericht
te zijn op de belangen van en de gevolgen van migratie voor de "ontvangende"
samenlevingen. Dit is opvallend, aangezien migranten een aanzienlijke bijdrage leveren aan
de sociale en economische ontwikkeling van hun thuislanden. Het door de meeste westerse
landen gevoerde migratiebeleid neigt er vaak toe de potentiële bijdrage van migratie aan de
verbetering van de welvaart en het welzijn in zowel de uitzendende als de ontvangende
samenlevingen te verminderen.
Het lijkt fundamenteel om de relatie tussen migratie en ontwikkeling als een
wederkerige relatie te beschouwen. Immers, migratie is een wezenlijk onderdeel van
ontwikkelingsprocessen en een onafhankelijke factor die van invloed is op de ontwikkeling in
de migrerende uitzendende en ontvangende samenlevingen.
Mede door de eenzijdige focus op de "ontvangende" kant van migratie zijn er in de
publieke perceptie en in beleidskringen een aantal gevestigde "migratiemythes" ontstaan. Via
deze analyse zullen wij proberen aan te tonen hoe een evenwichtiger en genuanceerder beeld
van migratie en ontwikkeling kan bijdragen tot een beter onderbouwd en daardoor
doeltreffender beleid om de voordelen van migratie voor de ontwikkeling te maximaliseren.
Migratie mythen
1. Wij leven in een tijdperk van ongekende migratie
Een eeuw geleden was het percentage internationale migranten op de totale wereldbevolking
bijna even groot als nu. Het lijkt dus niet gerechtvaardigd om "aquatische" metaforen zoals
massale "golven" te gebruiken om de hedendaagse internationale migratiepatronen te
beschrijven.
De toenemende zichtbaarheid van wereldwijde migratie voor de inwoners van
westerse samenlevingen kan een gedeeltelijke verklaring zijn voor de populaire perceptie dat
de huidige migratie een ongekende omvang heeft en de daarmee gepaard gaande
"overstromende" beelden die met migratie worden geassocieerd.
2. Armoede en ellende zijn de hoofdoorzaken van arbeidsmigratie
Eerder dan absolute armoede lijkt een bepaald niveau van sociaal-economische ontwikkeling,
gecombineerd met relatieve achterstelling in de vorm van wereldwijde ongelijkheid van
ontwikkelingskansen, de belangrijkste oorzaak van migratie te zijn.
Pas op langere termijn, na verscheidene decennia van aanhoudende groei en
geleidelijke convergentie van de inkomensverschillen met de landen van bestemming, neemt
de emigratie af en de immigratie toe.
De relatie tussen migratie en ontwikkeling is noch lineair noch omgekeerd evenredig.
Groei, ontwikkeling en afnemende verschillen met de landen van bestemming hebben eerder
een J-curve of een omgekeerde U-curve op de emigratie, die in de eerste fasen van de
ontwikkeling sterk toeneemt en pas later geleidelijk afneemt → Migratie Dump
3
, 3. Ontwikkelingsbeleid, ontwikkelingshulp en handelsliberalisering zijn
een doeltreffende "remedie" tegen migratie
Sociale en economische ontwikkeling stelt meer mensen in staat te migreren en verhoogt hun
aspiraties. Verschillende studies wijzen erop dat economische groei in verband met
handelsliberalisering op korte tot middellange termijn eerder tot meer dan tot minder migratie
leidt.
Bovendien kunnen handelsliberalisering en migratie elkaar op lange termijn aanvullen
als niet-tarifaire handelsbelemmeringen, subsidies, hogere productiviteit, technologische
voordelen en schaalvoordelen in het Noorden het concurrentievermogen van het Zuiden
aantasten, zelfs bij de productie van arbeidsintensieve goederen, waardoor economische
activiteiten naar het Noorden worden verplaatst, samen met meer immigratie om deze te
ondersteunen.
4. Migratie veroorzaakt een brain drain.
Ten eerste zijn niet alle migranten hooggeschoold.
Ten tweede lijkt de braindrain slechts in een minderheid van de landen echt massaal
te zijn. De emigratie van hoogopgeleide migranten lijkt slechts in een beperkt aantal landen
echt schadelijk te zijn.
Ten derde kan een braindrain gepaard gaan met een aanzienlijke brain gain. Het
vertrek van hooggeschoolden kan gunstige effecten hebben in de vorm van een tegenstroom
van geldovermakingen, investeringen, handelsbetrekkingen, nieuwe kennis, innovaties,
attitudes en informatie.
Ten vierde is arbeid doorgaans veel productiever in rijke, geïndustrialiseerde landen.
In een toenemend aantal ontwikkelingslanden is er massale werkloosheid onder de hoger
opgeleiden.
Veel regeringen beschouwen geschoolde arbeidskrachten als een exportproduct en
creëren daarom graag overschotten van bepaalde categorieën hooggeschoolden.
Hoogopgeleide migranten spelen vaak een belangrijke en positieve rol in het
maatschappelijke en politieke debat, de ontwikkeling van een maatschappelijk middenveld in
de landen van herkomst en de emancipatie van vrouwen en minderheidsgroepen. Een van de
belangrijkste redenen hiervoor is dat zij doorgaans meer mogelijkheden en vrijheid hebben
om zich te organiseren en hun mening te uiten dan vaak het geval is in de landen van
herkomst.
Dit wil niet zeggen dat het effect van migratie altijd positief is en dat er geen braindrain
kan optreden. Het is echter belangrijk te erkennen dat het vrijwel onmogelijk is de migratie
van hoog (en laag) opgeleiden te stoppen. Het door emigratielanden gevoerde thuisblijfbeleid
is niet alleen ineffectief gebleken, maar ook, en dat is nog belangrijker, contraproductief
doordat het migranten van zich heeft vervreemd.
Bhagwati (2003) heeft onlangs betoogd dat een realistischer antwoord op emigratie
vereist dat wordt afgestapt van de "braindrain"-aanpak waarbij wordt geprobeerd de
geschoolden thuis te houden. In plaats daarvan moeten de regeringen van de uitzendende
landen de hierboven genoemde braindrain aanmoedigen. In plaats van emigranten te straffen
door hun rechten te ontnemen, zouden de regeringen van de uitzendende landen emigranten
economische en politieke rechten moeten toekennen om hun betrokkenheid te vergroten en
overmakingen, investeringen en hun deelname aan het publieke debat aan te moedigen. Een
dergelijke aanpak lijkt meer succes te hebben om te voorkomen dat migranten hun land van
herkomst de rug toekeren.
Het is in dit verband van belang de feitelijke transnationalisering van het leven van
migranten te erkennen. De radicaal verbeterde technische mogelijkheden voor migranten om
via (mobiele) telefoon, fax, (satelliet)televisie en internet banden aan te knopen met hun
samenleving van herkomst en geld over te maken via geglobaliseerde banksystemen of
informele kanalen. Dit stelt migranten in toenemende mate in staat dubbele loyaliteit te
koesteren, heen en weer te reizen, contacten te leggen met mensen, te werken en zaken te
doen op verafgelegen plaatsen tegelijk.
4
Migration & Citizenship
Nederlands
,Artikelen .............................................................................................................................. 3
International migration, remittances and development: Myths and facts ............................ 3
An Introduction to Migration Studies: The Rise and Coming of Age of a Research Field ... 9
Migration Drivers: Why Do People Migrate? .................................................................... 13
Labour Migration ............................................................................................................. 19
Family Migration .............................................................................................................. 22
Student Mobilities ............................................................................................................ 25
Towards a sociology of forced migration and social transformation ................................. 28
Refugees, migrants, neither, both: categorical fetishism and the politics of bounding in
Europe’s ‘migration crisis’ ................................................................................................ 33
Humanitarian Migration ................................................................................................... 36
'What is citizenship, and why does it matter?' .................................................................. 40
Citizenship & Migration .................................................................................................... 44
'Citizenship in Non-Western Contexts' ............................................................................. 49
The Age of Migration: International Population Movements in the Modern World ............ 53
Citizenship rights for immigrants: national political processes and cross-national
convergence in western Europe, 1980–2008 ................................................................... 61
Immigrants’ social rights in comparative perspective: welfare regimes, forms of immigration
and immigration policy regimes ....................................................................................... 64
Theories of Discrimination ............................................................................................... 71
The economic returns of immigrants' bonding and bridging social capital. The case of the
Netherlands ..................................................................................................................... 76
The sociology of discrimination: Racial discrimination in employment, housing, credit, and
consumer markets ........................................................................................................... 80
Lectures ............................................................................................................................. 88
Lecture 1 – Origin countries............................................................................................. 88
Lecture 2 – Why do people migrate? I ............................................................................. 89
Lecture 3 – Why do people migrate? II ............................................................................ 95
Lecture 4 – Citizenship .................................................................................................... 99
Lecture 5 – Immigration and integration policies ............................................................ 103
Lecture 6 – Integration................................................................................................... 106
[Video] YouTube ............................................................................................................. 111
Effects of Migration in Migrant Countries of Origin ......................................................... 111
2
,Artikelen
International migration, remittances and
development: Myths and facts
H. de Haas
Het debat over internationale "Zuid - Noord" arbeidsmigratie heeft de neiging eenzijdig gericht
te zijn op de belangen van en de gevolgen van migratie voor de "ontvangende"
samenlevingen. Dit is opvallend, aangezien migranten een aanzienlijke bijdrage leveren aan
de sociale en economische ontwikkeling van hun thuislanden. Het door de meeste westerse
landen gevoerde migratiebeleid neigt er vaak toe de potentiële bijdrage van migratie aan de
verbetering van de welvaart en het welzijn in zowel de uitzendende als de ontvangende
samenlevingen te verminderen.
Het lijkt fundamenteel om de relatie tussen migratie en ontwikkeling als een
wederkerige relatie te beschouwen. Immers, migratie is een wezenlijk onderdeel van
ontwikkelingsprocessen en een onafhankelijke factor die van invloed is op de ontwikkeling in
de migrerende uitzendende en ontvangende samenlevingen.
Mede door de eenzijdige focus op de "ontvangende" kant van migratie zijn er in de
publieke perceptie en in beleidskringen een aantal gevestigde "migratiemythes" ontstaan. Via
deze analyse zullen wij proberen aan te tonen hoe een evenwichtiger en genuanceerder beeld
van migratie en ontwikkeling kan bijdragen tot een beter onderbouwd en daardoor
doeltreffender beleid om de voordelen van migratie voor de ontwikkeling te maximaliseren.
Migratie mythen
1. Wij leven in een tijdperk van ongekende migratie
Een eeuw geleden was het percentage internationale migranten op de totale wereldbevolking
bijna even groot als nu. Het lijkt dus niet gerechtvaardigd om "aquatische" metaforen zoals
massale "golven" te gebruiken om de hedendaagse internationale migratiepatronen te
beschrijven.
De toenemende zichtbaarheid van wereldwijde migratie voor de inwoners van
westerse samenlevingen kan een gedeeltelijke verklaring zijn voor de populaire perceptie dat
de huidige migratie een ongekende omvang heeft en de daarmee gepaard gaande
"overstromende" beelden die met migratie worden geassocieerd.
2. Armoede en ellende zijn de hoofdoorzaken van arbeidsmigratie
Eerder dan absolute armoede lijkt een bepaald niveau van sociaal-economische ontwikkeling,
gecombineerd met relatieve achterstelling in de vorm van wereldwijde ongelijkheid van
ontwikkelingskansen, de belangrijkste oorzaak van migratie te zijn.
Pas op langere termijn, na verscheidene decennia van aanhoudende groei en
geleidelijke convergentie van de inkomensverschillen met de landen van bestemming, neemt
de emigratie af en de immigratie toe.
De relatie tussen migratie en ontwikkeling is noch lineair noch omgekeerd evenredig.
Groei, ontwikkeling en afnemende verschillen met de landen van bestemming hebben eerder
een J-curve of een omgekeerde U-curve op de emigratie, die in de eerste fasen van de
ontwikkeling sterk toeneemt en pas later geleidelijk afneemt → Migratie Dump
3
, 3. Ontwikkelingsbeleid, ontwikkelingshulp en handelsliberalisering zijn
een doeltreffende "remedie" tegen migratie
Sociale en economische ontwikkeling stelt meer mensen in staat te migreren en verhoogt hun
aspiraties. Verschillende studies wijzen erop dat economische groei in verband met
handelsliberalisering op korte tot middellange termijn eerder tot meer dan tot minder migratie
leidt.
Bovendien kunnen handelsliberalisering en migratie elkaar op lange termijn aanvullen
als niet-tarifaire handelsbelemmeringen, subsidies, hogere productiviteit, technologische
voordelen en schaalvoordelen in het Noorden het concurrentievermogen van het Zuiden
aantasten, zelfs bij de productie van arbeidsintensieve goederen, waardoor economische
activiteiten naar het Noorden worden verplaatst, samen met meer immigratie om deze te
ondersteunen.
4. Migratie veroorzaakt een brain drain.
Ten eerste zijn niet alle migranten hooggeschoold.
Ten tweede lijkt de braindrain slechts in een minderheid van de landen echt massaal
te zijn. De emigratie van hoogopgeleide migranten lijkt slechts in een beperkt aantal landen
echt schadelijk te zijn.
Ten derde kan een braindrain gepaard gaan met een aanzienlijke brain gain. Het
vertrek van hooggeschoolden kan gunstige effecten hebben in de vorm van een tegenstroom
van geldovermakingen, investeringen, handelsbetrekkingen, nieuwe kennis, innovaties,
attitudes en informatie.
Ten vierde is arbeid doorgaans veel productiever in rijke, geïndustrialiseerde landen.
In een toenemend aantal ontwikkelingslanden is er massale werkloosheid onder de hoger
opgeleiden.
Veel regeringen beschouwen geschoolde arbeidskrachten als een exportproduct en
creëren daarom graag overschotten van bepaalde categorieën hooggeschoolden.
Hoogopgeleide migranten spelen vaak een belangrijke en positieve rol in het
maatschappelijke en politieke debat, de ontwikkeling van een maatschappelijk middenveld in
de landen van herkomst en de emancipatie van vrouwen en minderheidsgroepen. Een van de
belangrijkste redenen hiervoor is dat zij doorgaans meer mogelijkheden en vrijheid hebben
om zich te organiseren en hun mening te uiten dan vaak het geval is in de landen van
herkomst.
Dit wil niet zeggen dat het effect van migratie altijd positief is en dat er geen braindrain
kan optreden. Het is echter belangrijk te erkennen dat het vrijwel onmogelijk is de migratie
van hoog (en laag) opgeleiden te stoppen. Het door emigratielanden gevoerde thuisblijfbeleid
is niet alleen ineffectief gebleken, maar ook, en dat is nog belangrijker, contraproductief
doordat het migranten van zich heeft vervreemd.
Bhagwati (2003) heeft onlangs betoogd dat een realistischer antwoord op emigratie
vereist dat wordt afgestapt van de "braindrain"-aanpak waarbij wordt geprobeerd de
geschoolden thuis te houden. In plaats daarvan moeten de regeringen van de uitzendende
landen de hierboven genoemde braindrain aanmoedigen. In plaats van emigranten te straffen
door hun rechten te ontnemen, zouden de regeringen van de uitzendende landen emigranten
economische en politieke rechten moeten toekennen om hun betrokkenheid te vergroten en
overmakingen, investeringen en hun deelname aan het publieke debat aan te moedigen. Een
dergelijke aanpak lijkt meer succes te hebben om te voorkomen dat migranten hun land van
herkomst de rug toekeren.
Het is in dit verband van belang de feitelijke transnationalisering van het leven van
migranten te erkennen. De radicaal verbeterde technische mogelijkheden voor migranten om
via (mobiele) telefoon, fax, (satelliet)televisie en internet banden aan te knopen met hun
samenleving van herkomst en geld over te maken via geglobaliseerde banksystemen of
informele kanalen. Dit stelt migranten in toenemende mate in staat dubbele loyaliteit te
koesteren, heen en weer te reizen, contacten te leggen met mensen, te werken en zaken te
doen op verafgelegen plaatsen tegelijk.
4
